دومين نامه رهبر معظم انقلاب به عموم جوانان در كشورهاي غربي تحميل فرهنگ غرب بر ملت‌ها خشونت خاموش است
دومين نامه رهبرمعظم انقلاب به عموم جوانان دركشورهاي غربي منتشرشد.
متن كامل نامه به اين شرح است:
بسم‌الله‌الرّحمن‌الرّحيم
به عموم جوانان در کشورهاي غربي
حوادث تلخي که تروريسم کور در فرانسه رقم زد، بار ديگر مرا به گفتگو با شما جوانان برانگيخت. براي من تأسّف‌بار است که چنين رويدادهايي بستر سخن را بسازد، امّا واقعيّت اين است که اگر مسائل دردناک، زمينه‌اي براي چاره‌انديشي و محملي براي همفکري فراهم نکند، خسارت دوچندان خواهد شد. رنج هرانساني درهرنقطه از جهان، به‌خودي‌خود براي همنوعان اندوه‌باراست. منظره‌ي کودکي که در برابر ديدگان عزيزانش جان ميدهد، مادري که شادي خانواده‌اش به عزا مبدّل ميشود، شوهري که پيکر بي‌جان همسرش را شتابان به سويي ميبرد و يا تماشاگري که نمي‌داند تا لحظاتي ديگرآخرين پرده‌ي نمايش زندگي را خواهد ديد، مناظري نيست که عواطف و احساسات انساني را برنيانگيزد. هرکس که از محبّت و انسانيّت بهره‌اي برده باشد، از ديدن اين صحنه‌ها متأثّر و متألّم ميشود؛ چه در فرانسه رخ دهد، چه در فلسطين و عراق و لبنان و سوريه. قطعاً يک‌ونيم ميليارد مسلمان همين احساس را دارند و ازعاملان و مسبّبان اين فجايع، منزجرو بيزارند. امّا مسئله اين است که رنج‌هاي امروز اگرمايه‌ي ساختن فردايي بهتر و ايمن‌تر نشود، فقط به خاطره‌هايي تلخ و بي‌ثمر فرو خواهد کاست. من ايمان دارم که تنها شما جوانهاييد که با درس گرفتن از ناملايمات امروز، قادر خواهيد بود راه‌هايي نو براي ساخت آينده بيابيد و سدّ بيراهه‌هايي شويد که غرب را به نقطه‌ي کنوني رسانده است.
درست است که امروز تروريسم درد مشترک ما و شما است، امّا لازم است بدانيد که ناامني و اضطرابي که در حوادث اخير تجربه کرديد، با رنجي که مردم عراق، يمن، سوريه، و افغانستان طيّ سالهاي متمادي تحمّل کرده‌اند دو تفاوت عمده دارد؛ نخست اينکه دنياي اسلام در ابعادي بمراتب وسيع‌تر، در حجمي انبوه‌تر و به مدّت بسيار طولاني‌تر قرباني وحشت‌افکني و خشونت بوده است؛ و دوّم اينکه متأسّفانه اين خشونتها همواره از طرف برخي از قدرتهاي بزرگ به شيوه‌هاي گوناگون و به شکل مؤثّر حمايت شده است. امروز کمتر کسي از نقش ايالات متّحده‌ي آمريکا در ايجاد يا تقويت و تسليح القاعده، طالبان و دنباله‌هاي شوم آنان بي‌اطّلاع است. در کناراين پشتيباني مستقيم، حاميان آشکار و شناخته‌شده‌ي تروريسم تکفيري، علي‌رغم داشتن عقب‌مانده‌ترين نظامهاي سياسي، همواره در رديف متّحدان غرب جاي گرفته‌اند و اين در حالي است که پيشروترين و روشن‌ترين انديشه‌هاي برخاسته از مردم‌سالاري‌هاي پويا در منطقه، بي‌رحمانه مورد سرکوب قرار گرفته است. برخورد دوگانه‌ي غرب با جنبش بيداري در جهان اسلام، نمونه‌ي گويايي از تضاد در سياستهاي غربي است.
چهره‌ي ديگر اين تضاد، در پشتيباني از تروريسم دولتي اسرائيل ديده ميشود. مردم ستمديده‌ي فلسطين بيش از شصت سال است که بدترين نوع تروريسم را تجربه ميکنند. اگر مردم اروپا اکنون چند روزي در خانه‌هاي خود پناه ميگيرند و از حضور در مجامع و مراکز پرجمعيّت پرهيز ميکنند، يک خانواده‌ي فلسطيني ده‌ها سال است که حتّي در خانه‌ي خود از ماشين کشتار و تخريب رژيم صهيونيست در امان نيست. امروزه چه نوع خشونتي را ميتوان از نظر شدّت قساوت با شهرک‌سازي‌هاي رژيم صهيونيست مقايسه کرد؟ اين رژيم بدون اينکه هرگز به‌طور جدّي و مؤثّر مورد سرزنش متّحدان پرنفوذ خود و يا لااقل نهادهاي بظاهر مستقلّ بين‌المللي قرار گيرد، هر روز خانه‌ي فلسطينيان را ويران و باغها و مزارعشان را نابود ميکند، بي‌آنکه حتّي فرصت انتقال اسباب زندگي يا مجال جمع‌آوري محصول کشاورزي را به آنان بدهد؛ و همه‌ي اينها اغلب در برابر ديدگان وحشت‌زده و چشمان اشک‌بار زنان و کودکاني روي ميدهد که شاهد ضرب و جرح اعضاي خانواده‌ي خود و در مواردي انتقال آنها به شکنجه‌گاه‌هاي مخوفند. آيا در دنياي امروز، قساوت ديگري را در اين حجم و ابعاد و با اين تداوم زماني مي‌شناسيد؟ به گلوله بستن بانويي در وسط خيابان فقط به جرم اعتراض به سربازِ تا دندان مسلّح، اگر تروريسم نيست پس چيست؟ اين بربريّت چون توسّط نيروي نظامي يک دولت اشغالگر انجام ميشود، نبايد افراطي‌گري خوانده شود؟ يا شايد اين تصاوير فقط به اين علّت که شصت سال مکرّراً از صفحه‌ي تلويزيون‌ها ديده شده، ديگر نبايد وجدان ما را تحريک کند.
لشکرکشي‌هاي سالهاي اخير به دنياي اسلام که خود قربانيان بي‌شماري داشت، نمونه‌اي ديگر از منطق متناقض غرب است. کشورهاي مورد تهاجم، علاوه بر خسارتهاي انساني، زيرساخت‌هاي اقتصادي و صنعتي خود را از دست داده‌اند، حرکت آنها به سوي رشد و توسعه به توقّف يا کندي گراييده، و در مواردي ده‌ها سال به عقب برگشته‌اند؛ با وجود اين، گستاخانه از آنان خواسته ميشود که خود را ستمديده ندانند. چگونه ميتوان کشوري را به ويرانه تبديل کرد و شهر و روستايش را به خاکستر نشاند، سپس به آنها گفت که لطفاً خود را ستمديده ندانيد! به جاي دعوت به نفهميدن و يا از ياد بردن فاجعه‌ها، آيا عذرخواهيِ صادقانه بهتر نيست؟ رنجي که در اين سالها دنياي اسلام از دورويي و چهره‌آرايي مهاجمان کشيده است، کمتر از خسارتهاي مادّي نيست.
جوانان عزيز! من اميد دارم که شما در حال يا آينده، اين ذهنيّت آلوده به تزوير را تغيير دهيد؛ ذهنيّتي که هنرش پنهان کردن اهداف دور و آراستن اغراض موذيانه است. به نظر من نخستين مرحله در ايجاد امنيّت و آرامش، اصلاح اين انديشه‌ي خشونت‌زا است. تا زماني که معيارهاي دوگانه بر سياست غرب مسلّط باشد، و تا وقتي که تروريسم در نگاه حاميان قدرتمندش به انواع خوب و بد تقسيم شود، و تا روزي که منافع دولتها بر ارزشهاي انساني و اخلاقي ترجيح داده شود، نبايد ريشه‌هاي خشونت را در جاي ديگر جستجو کرد.
متأسّفانه اين ريشه‌ها طيّ ساليان متمادي، بتدريج در اعماق سياستهاي فرهنگي غرب نيز رسوخ کرده و يک هجوم نرم و خاموش را سامان داده است. بسياري از کشورهاي دنيا به فرهنگ بومي و ملّي خود افتخار ميکنند، فرهنگهايي که در عين بالندگي و زايش، صدها سال جوامع بشري را بخوبي تغذيه کرده است؛ دنياي اسلام نيز از اين امر مستثنا نبوده است. امّا در دوره‌ي معاصر، جهان غرب با بهره‌گيري از ابزارهاي پيشرفته، بر شبيه‌سازي و همانندسازي فرهنگي جهان پافشاري ميکند. من تحميل فرهنگ غرب بر ساير ملّتها و کوچک شمردن فرهنگهاي مستقل را يک خشونت خاموش و بسيار زيان‌بار تلقّي ميکنم. تحقير فرهنگهاي غني و اهانت به محترم‌ترين بخشهاي آنها در حالي صورت ميگيردکه فرهنگ جايگزين، به‌هيچ‌وجه از ظرفيّت جانشيني برخوردار نيست. به طور مثال، دو عنصر «پرخاشگري» و «بي‌بندوباري اخلاقي» که متأسّفانه به مؤلّفه‌هاي اصلي فرهنگ غربي تبديل شده است، مقبوليّت و جايگاه آن را حتّي در خاستگاهش تنزّل داده است. اينک سؤال اين است که اگر ما يک فرهنگ ستيزه‌جو، مبتذل و معناگريز را نخواهيم، گنهکاريم؟ اگر مانع سيل ويرانگري شويم که در قالب انواع محصولات شبه هنري به سوي جوانان ما روانه ميشود، مقصّريم؟ من اهمّيّت و ارزش پيوندهاي فرهنگي را انکار نميکنم. اين پيوندها هر گاه در شرايط طبيعي و با احترام به جامعه‌ي پذيرا صورت گرفته، رشد و بالندگي و غنا را به ارمغان آورده است. در مقابل، پيوندهاي ناهمگون و تحميلي، ناموفّق و خسارت‌بار بوده است. با کمال تأسّف بايد بگويم که گروه‌هاي فرومايه‌اي مثل داعش، زاييده‌ي اين‌گونه وصلتهاي ناموفّق با فرهنگهاي وارداتي است. اگر مشکل واقعاً عقيدتي بود، ميبايست پيش از عصر استعمار نيز نظير اين پديده‌ها در جهان اسلام مشاهده ميشد، درحالي‌که تاريخ، خلاف آن را گواهي ميدهد. مستندات مسلّم تاريخي بروشني نشان ميدهد که چگونه تلاقي استعمار با يک تفکّر افراطي و مطرود، آن‌هم در دل يک قبيله‌ي بدوي، بذر تندروي را در اين منطقه کاشت. وگرنه چگونه ممکن است از يکي از اخلاقي‌ترين و انساني‌ترين مکاتب ديني جهان که در متن بنيادينِ خود، گرفتن جان يک انسان را به مثابه‌ي کشتن همه‌ي بشريّت ميداند، زباله‌اي مثل داعش بيرون بيايد؟
از طرف ديگر بايد پرسيد چرا کساني که در اروپا متولّد شده‌اند و در همان محيط، پرورش فکري و روحي يافته‌اند، جذب اين نوع گروه‌ها ميشوند؟ آيا ميتوان باور کرد که افراد با يکي دو سفر به مناطق جنگي، ناگهان آن‌قدر افراطي شوند که هموطنان خود را گلوله‌باران کنند؟ قطعاً نبايد تأثير يک عمر تغذيه‌ي فرهنگي ناسالم در محيط آلوده و مولّد خشونت را فراموش کرد. بايد در اين زمينه تحليلي جامع داشت، تحليلي که آلودگي‌هاي پيدا و پنهان جامعه را بيابد. شايد نفرت عميقي که طيّ سالهاي شکوفايي صنعتي و اقتصادي، در اثر نابرابري‌ها و احياناً تبعيض‌هاي قانوني و ساختاري در دل اقشاري از جوامع غربي کاشته شده، عقده‌هايي را ايجاد کرده که هر از چندي بيمارگونه به اين صورت گشوده ميشود.
به‌هرحال اين شما هستيد که بايد لايه‌هاي ظاهري جامعه‌ي خود را بشکافيد، گره‌ها و کينه‌ها را بيابيد و بزداييد. شکافها را به جاي تعميق، بايد ترميم کرد. اشتباه بزرگ در مبارزه با تروريسم، واکنشهاي عجولانه‌‌اي است که گسست‌هاي موجود را افزايش دهد. هر حرکت هيجاني و شتاب‌زده که جامعه‌ي مسلمان ساکن اروپا و آمريکا را که متشکّل از ميليون‌ها انسان فعّال و مسئوليّت‌پذير است، در انزوا يا هراس و اضطراب قرار دهد و بيش از گذشته آنان را از حقوق اصلي‌شان محروم سازد و از صحنه‌ي اجتماع کنار گذارَد، نه تنها مشکل را حل نخواهد کرد بلکه فاصله‌ها را عمق و کدورتها را وسعت خواهد داد. تدابير سطحي و واکنشي ــ مخصوصاً اگر وجاهت قانوني بيابد ــ جز اينکه با افزايش قطب‌بندي‌هاي موجود، راه را بر بحرانهاي آينده بگشايد، ثمر ديگري نخواهد داشت. طبق اخبار رسيده، در برخي از کشورهاي اروپايي مقرّراتي وضع شده است که شهروندان را به جاسوسي عليه مسلمانان واميدارد؛ اين رفتارها ظالمانه است و همه ميدانيم که ظلم، خواه‌ناخواه خاصيّت برگشت‌پذيري دارد. وانگهي مسلمانان، شايسته‌ي اين ناسپاسي‌ها نيستند. دنياي باختر قرنها است که مسلمانان را بخوبي مي‌شناسد؛ هم آن روز که غربيان در خاک اسلام ميهمان شدند و به ثروت صاحبخانه چشم دوختند و هم روز ديگر که ميزبان بودند و از کار و فکر مسلمانان بهره جستند، اغلب جز مهرباني و شکيبايي نديدند. بنابراين من از شما جوانان ميخواهم که بر مبناي يک شناخت درست و با ژرف‌بيني و استفاده از تجربه‌هاي ناگوار، بنيانهاي يک تعامل صحيح و شرافتمندانه را با جهان اسلام پي‌ريزي کنيد. در اين صورت، در آينده‌اي نه‌چندان دور خواهيد ديد بنايي که بر چنين شالوده‌اي استوار کرده‌ايد، سايه‌ي اطمينان و اعتماد را بر سر معمارانش ميگستراند، گرماي امنيّت و آرامش را به آنان هديه ميدهد، و فروغ اميد به آينده‌اي روشن را بر صفحه‌ي گيتي ميتاباند.
سيّدعلي خامنه‌اي
8 آذر 1394