1- سند چشم انداز جمهوري اسلامي ايران در افق 1404 هجري شمسي.

با اتکال به قدرت لايزال الهي و در پرتو ايمان و عزم ملي و کوشش برنامه ريزي شده و مدبرانه ي جمعي و در مسير تحقق آرمانها و اصول قانون اساسي، در چشم انداز بيست ساله:

جامعه ي ايراني در افق اين چشم انداز چنين ويژگي هايي خواهد داشت:

- توسعه يافته، متناسب با مقتضيات فرهنگي، جغرافيايي و تاريخي خود و متکي بر اصول اخلاقي و ارزشهاي اسلامي، ملي و انقلابي با تاکيد بر: مردم سالاري ديني، عدالت اجتماعي، آزادي هاي مشروع ، حفظ کرامت و حقوق انسانها و بهره مند از امنيت اجتماعي و قضايي.

- برخوردار از دانش پيشرفته، توانا در توليد علم و فناوري، متکي بر سهم برتر منابع انساني و سرمايه ي اجتماعي در توليد ملي.

- امن، مستقل و مقتدر با سامان دفاعي مبتني بر بازدارندگي همه جانبه و پيوستگي مردم و حکومت.

- برخوردار از سلامت، رفاه، امنيت غذايي، تامين اجتماعي، فرصتهاي برابر، توزيع مناسب درآمد، نهاد مستحکم خانواده، به دور از فقر، فساد و تبعيض و بهره مند از محيط زيست مطلوب.

- فعال، مسئوليت پذير، ايثار گر، مؤمن، رضايتمند، برخوردار از وجدان کاري، انضباط، روحيه ي تعاون و سازگاري اجتماعي، متعهد به انقلاب و نظام اسلامي و شکوفايي ايران و مفتخر به ايراني بودن.

- دست يافته به جايگاه اول اقتصادي، علمي و فناوري در سطح منطقه ي آسياي جنوب غربي ( شامل آسياي ميانه، قفقاز، خاورميانه و کشورهاي همسايه) با تاکيد بر جنبش نرم افزاري و توليد علم، رشد پرشتاب و مستمر اقتصادي، ارتقاء نسبي سطح درآمد سرانه و رسيدن به اشتغال کامل.

- الهام بخش، فعال و موثر در جهان اسلام با تحکيم الگوي مردم سالاري ديني، توسعه ي کارآمد، جامعه ي اخلاقي، نوانديشي و پويايي فکري و اجتماعي، تاثيرگذار بر همگرايي اسلامي و منطقه اي براساس تعاليم اسلامي و انديشه هاي امام خميني ( ره)

ملاحظه: در تهيه، تدوين و تصويب برنامه هاي توسعه و بودجه هاي ساليانه؛ اين نکته مورد توجه قرار گيردکه: شاخصهاي کمي کلان آنها از قبيل: نرخ سرمايه گذاري، درآمد سرانه، توليد ناخالص ملي، نوع اشتعال و تورم، کاهش فاصله ي درآمد ميان دهک هاي بالا و پايين جامعه، رشد فرهنگ آموزش و پژوهش و توانايي هاي دفاعي و امنيتي، بايد متناسب با سياستهاي توسعه و اهداف و الزامات چشم انداز، تنظيم و تبيين گردد و اين سياستها و هدفها به صورت کامل مراعات شود.

2- اصول سياست فرهنگي کشور مصوب شوراي عالي انقلاب فرهنگي ( موارد مرتبط با فعاليتهاي سازمان تبليغات اسلامي)

   1. تمرکز در سياستگذاري، عدم تمرکز در امور اجرائي و هماهنگي تشکيلات و فعاليتهاي فرهنگي – هنري ( بند 12 اولويتها و سياستهاي کلي).

   2. تقويت ظرفيتهاي پژوهشي و نظام آماري و اطلاعاتي براي برنامه ريزي و ارزشيابي فعاليتهاي فرهنگي، ( بند 13 اولويتها و سياستهاي کلي)

   3. گسترش روحيه ي نقد و انتقاد پذيري و حمايت از حقوق فردي و اجتماعي براي دعوت به خير و همگاني شدن امر به معروف و نهي از منکر بر مبناي حکمت، موعظه ي حسنه، شرح صدر و جدال به آنچه احسن است. ( بند 23 اصول سياست فرهنگي)

   4. ارزش دادن به کار و اهميت بخشيدن به تلاش و کوشش در جهت استقلال و خوداتکائي در عين التزام به کفاف، قناعت و مبارزه با روحيه ي اتراف، اسراف و تبذير. ( بند 14 اصول سياست فرهنگي)

   5. تعيين جايگاه مناسب براي بخش فرهنگ در نظام بودجه ريزي کشور و تخصيص اعتبارات به نحوي که ثبات مالي لازم براي برنامه ريزي درازمدت فراهم شود و فعاليتها و برنامه هاي فرهنگي تابع تغييرات بودجه ي جاري کشور نباشد( بند 31 اولويتها و سياستهاي کلي).

   6. مقابله با خرافات و موهومات، جمود و تحجر فکري، مقدس مآبي و ظاهرگرايي و مقابله با افراط در تجدد طلبي و خودباختگي در برابر بيگانگان تحت شعار واقع گرايي (بند12 اصول سياست فرهنگي).

   7. ايجاد و تقويت مجتمع هاي پژوهشي و تحقيقات کاربردي در زمينه ها و بخش هاي مختلف فرهنگي ( بند 31 اولويتها و سياستهاي کلي)

   8. حمايت از فعاليتهاي فرهنگي و هنري مراکز مذهبي و تبليغي در جهت سياست فرهنگي کشور و افزايش ميزان بهره گيري مناسب از ظرفيتها و امکانات موجود آنها، ( بند 35 اولويتها و سياستهاي کلي).

   9. اهتمام بيشتر به «کشف استعداد ها و خلاقيتهاي فرهنگي و هنري» و آموزش و تربيت نيروي انساني. (بند 3 اولويتها و سياستهاي کلي).

  10. آموزش مستمر نيروي انساني و مديران شاغل در بخش فرهنگ. ( بند 17 اولويتها و سياستهاي کلي).

  11. توجه به بازسازي، نوسازي، تجهيز و توسعه ي ظرفيتهاي تأسيسات و مراکز فرهنگي و هنري موجود و استفاده از تکنولوژي جديد و ارتباط جمعي و بهره برداري حداکثر از آن، ( بند 11 اولويتها و سياستهاي کلي)

  12. افزايش امکانات فرهنگي و هنري مناسب در مساجد، حسينيه ها، تکايا، انجمن ها، دفاتر و مراکز فعاليتهاي مذهبي و تبليغي به معناي اخص. ( بند 34 اولويتها و سياستهاي کلي)

  13. کمک به توسعه ي ارتباطات سازنده ميان هنرمندان و نويسندگان و محققان داخلي و خارجي. ( بند 25 اولويتها و سياستهاي کلي)

  14. گسترش زمينه ي مشارکت و مباشرت مردم در امور فرهنگي، هنري، علمي و اجتماعي و همچنين حمايت از فعاليتها و اقدامات غير دولتي به منظور همگاني شدن فرهنگ و توسعه ي امور فرهنگي با نظارت دولت. ( بند 19 اصول سياست فرهنگي)

  15. اولويت دادن به « کودکان، نوجوانان و جوانان» در داخل کشور. ( بند 1 اولويتها و سياستهاي کلي)

  16. تقويت تفکر و تعقل و قدرت نقادي و انتخاب در عرصه ي تلاقي و تعارض افکار. ( بند 11 اصول سياست فرهنگي)

  17. بسط زمينه هاي لازم براي شکوفايي استعداد ها و خلاقيتها و حمايت از ابتکارات و ابداعات، ( بند8 اصول سياست فرهنگي)

توسعه و اعتلاي تبليغات فرهنگي و هنري به نحو مناسب به منظور ترويج و تحکيم فضائل اخلاقي، ( بند 24 اصول سياست فرهنگي)

3- سياست هاي کلي برنامه ي چهارم توسعه در امور فرهنگي، علمي و فناوري

   1. اعتلاء و عمق و گسترش دادن معرفت و بصيرت ديني بر پايه ي قرآن و مکتب اهل بيت ( عليهم السلام)

- استوار کردن ارزشهاي انقلاب اسلامي در انديشه و عمل.

- تقويت فضايل اخلاقي و ايمان؛ روحيه ي ايثار و اميد به آينده.

- برنامه ريزي براي بهبود رفتارهاي فردي و اجتماعي.

   2. زنده و نمايان نگاهداشتن انديشه ي ديني و سياسي حضرت امام خميني ( رحمت اله عليه) و برجسته کردن نقش آن به عنوان يک معيار اساسي در تمام سياستگذاريها و برنامه ريزيها.

   3. تقويت وجدان کاري و انضباط اجتماعي و روحيه ي کار و ابتکار، کار آفريني، درستکاري و قناعت و اهتمام به ارتقاء کيفيت توليد.

- فرهنگ سازي براي استفاده از توليدات داخلي، افزايش توليدو صادرات کالا و خدمات.

   4. ايجاد انگيزه و عزم ملي براي دستيابي به اهداف مورد نظر در افق چشم انداز.

   5. تقويت وحدت و هويت ملي مبتني بر اسلام و انقلاب اسلامي و نظام جمهوري اسلامي و آگاهي کافي درباره ي تاريخ ايران، فرهنگ، تمدن و هنر ايراني- اسلامي و اهتمام جدي به زبان فارسي.

   6. تعميق روحيه ي دشمن شناسي و شناخت ترفند ها و توطئه هاي دشمنان عليه انقلاب اسلامي و منافع ملي، ترويج روحيه ي ظلم ستيزي و مخالفت با سلطه گري استکبار جهاني.

   7. سالم سازي فضاي فرهنگي، رشد آگاهيها و فضايل اخلاقي و اهتمام به امر به معروف و نهي از منکر

- اطلاع رساني مناسب براي تحقق ويژگيهاي مورد نظر در افق چشم انداز.

   8. مقابله با تهاجم فرهنگي

- گسترش فعاليت رسانه هاي ملي در جهت تبيين اهداف و دستاوردهاي ايران اسلامي براي جهانيان

   9. سازماندهي و بسيج امکانات و ظرفيتهاي کشور در جهت افزايش سهم کشور در توليدات علمي جهان.

- تقويت نهضت نرم افزاري و ترويج پژوهش.

- کسب فناوري، بويژه فناوريهاي نو شامل ريز فناوري و فناوريهاي زيستي، اطلاعات و ارتباطات، زيست محيطي، هوا فضا و هسته اي.

  10. اصلاح نظام آموزش کشور، شامل: آموزش و پرورش، آموزش فني و حرفه اي، آموزش عالي، و کارآمد کردن آن براي تامين منابع انساني مورد نياز در جهت تحقق اهداف چشم انداز.

  11. تلاش در جهت تبيين استحکام مباني مردم سالاري ديني و نهادينه کردن آزاديهاي مشروع از طريق آموزش، آگاهي بخشي و قانونمند کردن آن

4- قانون برنامه ي چهارم توسعه ي کشور

سازمان تبليغات اسلامي به عنوان يکي از متوليان بخش فرهنگي ديني در جامعه و با توجه به احساس وظيفه و مسئوليت خطيري که بر عهده دارد، علاوه بر اهتمام به مواد مصرح قانون برنامه ي چهارم توسعه، به ويژه ماده ي 106 که به آن اشاره مي شود، به ساير مواد قانوني نيز توجه لازم را معطوف داشته و از آنها بهره گيري مي نمايد.

ماده ي 106

دولت مکلف است به منظور تعميق ارزشها، باورها، فرهنگ معنويت و نيز حفظ هويت اسلامي – ايراني، اعتلاي فرهنگ ي ديني و توسعه ي قرآني، اقدامهاي ذيل را انجام دهد:

الف- بسط آگاهي و فضايل اخلاقي، در ميان اقشار مختلف مردم و زمينه سازي اقدامهاي لازم، براي ايجاد فضاي فرهنگي سالم و شرايط مناسب براي احياي فريضه ي امر به معروف و نهي از منکر و اهتمام به آن.

ب- گسترش فعاليتهاي رسانه اي ملي و ارتباط جمعي در جهت مقابله با تهاجم فرهنگي، سالم سازي فضاي عمومي، اطلاع رساني صحيح و تحقق سياستهاي کلي برنامه ي چهارم، با فراهم آوردن زمينه هاي مناسب انتشار گزارش هاي عملکرد دستگاه ها و افزايش امکان دسترسي جامعه به آموزشهاي عمومي، فني – حرفه اي، ترويجي و آموزش هاي عالي از شبکه هاي صدا و سيماي جمهوري اسلامي ايران.

ج- حمايت از پژوهشهاي راهبردي و بنيادي در زمينه ي اعتلاي معرفت ديني و توسعه ي فعاليتهاي قرآني.

د- تهيه ي طرح جامع ترويج و توسعه فرهنگ نماز.

ه – تهيه طرح جامع گسترش فضاهاي مذهبي و مساجد، توسط سازمانهاي تبليغات اسلامي و اوقاف و امور خيريه با همکاري سازمان ميراث فرهنگي تا پايان سال اول برنامه ي چهارم.

و- تداوم نهضت قرآن آموزي

ز- تقويت سهم کتابخواني در حوزه دين در کشور، خصوصاً مناطق محروم و طراحي کتابخانه ي حوزه ي دين در مساجد و ساير اماکن مذهبي.

ح- تهيه ي طرح جامع با رويکرد گسترش فرهنگ وقف و امور خيريه.

ط- به کارگيري شيوه ها، راهکارها و ابزارهاي نوين در عرصه تبليغات ديني.

ي- حمايت از برنامه ريزي، نياز سنجي و ارائه آموزشهاي ضروري به مبلغين ديني در جهت بهبود کيفيت تبليغات ديني.

ک- استمرار اجراي طرح ترويج فرهنگ ايثار و شهادت

ل- ساماندهي تبليغات رسانه اي، بهبود محتواي کتب درسي، استقرار محيط و ساختارهاي حقوقي در جهت حفظ و ارتقاي هويت اسلامي- ايراني و تقويت نهاد خانواده بر اساس تعاليم ميراث معنوي جامعه ي ايراني.

م- تدوين و اجري برنامه هاي آموزشي، تبليغي و ترويجي در کليه ي سطوح اجتماعي براي آموزش، گسترش و تعميق فرهنگ کار و نظم اجتماعي، شناخت ارزش زمان و رعايت آن در انجام کليه ي فعاليتها.

ن- تهيه طرح جامع مطالعه و اجراي همگرايي مذاهب، حداکثر تا پايان سال اول برنامه ي چهار، براي تقويت همگرايي بيشتر ميان فرقه ها ومذاهب مختلف اسلامي در کشور.

س- توسعه ي مشارکتهاي مردمي در عرصه فرهنگ ديني، برنامه ريز ي و اقدامهاي لازم براي حمايت از هيئتهاي مذهبي و تشکلهاي ديني با رويکرد بهبود کيفيت فعاليتها و پرهيز از خرافات و انحرافات.

ع- حوزه هاي علميه از تمامي تسهيلات و معافيتهايي که براي مراکز آموزشي و پژوهشي تعيين گرديده يا مي گردد؛ برخوردار خواهند بود.

ف- به منظور ارتقاي پژوهش در خصوص بنيادهاي نظري- ديني نظام و پاسخگويي به مسائل مستحدثه در جمهوري اسلامي ايران، دفتر تبليغات اسلامي حوزه ي علميه ي قم موظف است در برنامه ي چهارم توسعه، ساماندهي مناسب را با استفاده از امکانات و ظرفيتهاي علمي حوزه ي دين پژوهشي به انجام رساند.

5- تکاليف مصرح در سند تلفيقي اسناد بخشي و فرابخشي برنامه ي چهار توسعه ي کشور

سازمان تبليغات اسلامي با عنايت به ضرورت اجراي دقيق و کامل برنامه ي چهارم توسعه ي کشور به عنوان نخستين گام برنامه ريزي در جهت چشم انداز 20 ساله ي نظام با جديت مجموعه ي اقدامات اساسي لازم براي تحقق اهداف پيش بيني شده در اسناد ملي توسعه ي بخشي و اسناد ملي توسعه ي ويژه « فرابخشي» ( موضوع مصوبه ي 29098/ت 248ه مورخ 11/5/1384 هيأت محترم وزيران) که ذيلاً به آنها اشاره مي شود، را پيگيري مي نمايد.

6 - سياست ها و اقدامات اجرايي بخشي

الف- فرهنگ و هنر

توسعه، اعتلا و گسترش معرفت و فعاليتهاي ديني و قرآني

- تهيه و اجراي طرح جامع مطالعاتي و آئين نامه ي اجرايي احياء آداب و سنن اسلامي ( دفتر تبليغات اسلامي قم)

- - انجام طرح مطالعات و تحقيقات راهبردي و تعيين راهکارهاي لازم جهت ايجاد شرايط مناسب براي احياء و گسترش فرضيه ي امر به معروف و نهي از منکر( ستاد امر به معروف و نهي از منکر)

- تهيه و اجراي طرح جامع تقسيم کار ملي در حوزه ي خدمات ديني به منظور ساماندهي حوزه ي تبليغات ديني، اجتناب از موازي کاري و تداخل وظايف و بهبود کيفيت برنامه هاي تبليغي ديني ( سازمان مديريت و برنامه ريزي کشور)

- تهيه و اجراي طرح جامع بازسازي مناطق مهم جنگي و اعزام کاروان هاي راهيان نور و گردشگران خارجي براي بازديد از مناطق عملياتي دفاع مقدس و احداث موزه ي بزرگ دفاع مقدس و تنديس ها، يادمان ها و بناهاي يادبود دفاع مقدس ( بنياد حفظ آثار و ارزش هاي دفاع مقدس)

- اختصاص اراضي مناسب براي احداث مسجد در کليه ي شهرک هاي جديد الاحداث ( وزارت مسکن و شهرسازي و وزارت کشور«شهرداري» )

- احداث مسجد يا نمازخانه در پايانه هاي مسافربري و جايگاه ها سوخت رساني بين شهري و همچنين نگهداري، تجهيز و تآمين نيروي انساني ( وزارت راه و ترابري و وزارت نفت)

- تهيه طرح فعاليت هاي آموزشي؛ فرهنگي و هنري مشترک با مسجد و مدرسه ( سازمان تبليغات اسلامي)

- تهيه و اجراي اصلاح ساختاري و تشکيلات دستگاه ها و نهادهاي فرهنگي با اولويت کوچک نمودن ساختار تشکيلاتي به منظور ارتقاي توانايي و بهره گيري از ظرفيت هاي موجود ( سازمان مديريت و برنامه ريزي کشور)

- بهبود محتواي کتب درسي مدارس و مراکز آموزش عالي با رويکرد ديني و قرآني ( وزارت علوم، تحقيقات و فناوري، وزارت آموزش و پرورش)

- تهيه ي مدل و ارائه ي الگوهاي ديني در فعاليت هاي فرهنگي و هنري ( دبيرخانه ي شوراي عالي انقلاب فرهنگي، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، سازمان تبليغات اسلامي)

- تهيه واجراي طرح جامع و آئين نامه ي اجرايي ساماندهي فعاليت هاي رسانه اي با هدف مقابله با تهاجم فرهنگي، سالم سازي فضاي عمومي، اطلاع رساني صحيح و تحقق سياست هاي برنامه ي چهارم توسعه ( وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، سازمان صدا و سيما)

- تهيه و اجراي آئين نامه ي اجرايي بند «ب» ماده 106 قانون برنامه ي چهارم توسعه با رويکرد تهيه و انتشار گزارش عملکرد سالانه ي کليه دستگاه هاي مشمول قانون برنامه ( سازمان صدا و سيما)

- تهيه و اجراي طرح جامع و آئين نامه ي اجرايي افزايش امکان دستيابي آحاد جامعه به آموزش هاي ديني و تبليغي ديني ( سازمان تبليغات اسلامي)

- تهيه و اجراي آئين نامه ساماندهي، هدايت و حمايت از پژوهش هاي کاربردي در زمينه ي اعتلاي معرفت ديني و گسترش و تعميق معارف قرآني ( وزارت علوم، تحقيقات و فناوري)

- تهيه و اجراي طرح جامع پژوهشي و آئين نامه ي اجرايي ترويج وتوسعه ي فرهنگي نماز ( ستاد اقامه ي نماز)

- تهيه و اجراي طرح جامع گسترش فضاهاي مذهبي و مساجد شامل نحوه عمران و تجهيز اماکن عمومي ديني، شيوه هاي مديريت و بهره برداري و روش هاي انجام فعاليت هاي فرهنگي ( سازمان تبليغات اسلامي)

- حمايت هاي لازم براي تداوم طرح نهضت قرآن آموزي ( سازمان مديريت و برنامه ريزي کشور)

- تهيه و اجراي طرح جامع قرآني کشور ( سازمان تبليغات اسلامي)

- تهيه و اجراي طرح جامع و آئين نامه ي اجرايي ساماندهي امور اعزام مبلغين ديني و استقرار روحانيون در مناطق محروم با رويکرد بهبود کيفيت تبليغات ديني ( سازمان تبليغات اسلامي)

- تهيه و اجراي طرح ترويج فرهنگ و قف امور خيريه و تهيه ي آئين نامه ها، مقررات و لوايح مورد نياز بهبود وضع درآمدي موقوفات، اصلاح روش ها و شيوه هاي فعاليت و نحوه ي عمران، بهسازي و توسعه توانمندي هاي فرهنگي اماکن متبرکه ( وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي)

- تهيه و اجراي استراتژي کلان تبليغات دين با تاکيد بر به کارگيري ابزارهاي نوين در عرصه ي اطلاع رساني به ويژه در زمينه هاي گسترش شبکه ي اينترانت در مساجد و در مراکز فرهنگي – مذهبي، توسعه ي مراکز خدمات رايانه اي در استان ها و تقويت محتواي پايگاه هاي اطلاع رساني ( شوراي عالي اطلاع رساني)

- تهيه و اجراي طرح تقويت پايگاه هاي تخصصي، توسعه ي آموزش هاي مجازي و تاسيس کتابخانه ي ديجيتال در حوزه علوم و معارف اسلامي ( شوراي عالي اطلاع رساني)

- تهيه و اجراي طرح جامع و آئين نامه ي اجرايي ساماندهي، حمايت مادي و معنوي و انبوه سازي محصولات و نرم افزارهاي چند رسانه اي و کتب و نشريات در حوزه ي ديني و علوم و معارف اسلامي ( وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي)

- تهيه و اجراي طرح و آئين نامه ي نحوه ي تقويت سهم کتابخواني در حوزه ي دين به خصوص در مناطق محروم و توسعه ي کتابخانه هاي مساجد و ساير اماکن مذهبي « با رعايت اوليت هاي مذکور در بند (ز) ماده 106 قانون برنامه ي چهارم توسعه » ( سازمان تبليغات اسلامي)

- تهيه ي طرح جامع مطالعه، شناسايي، اصلاح و تنظيم قوانين و مقررات در جهت رفع انحصار از فعاليت هاي فرهنگي و هنري ( وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، سازمان مديريت و برنامه ريزي کشور)

- ايجاد باشگاه هاي هنري نمايشي جوانان در شهرهاي بالاي صد هزار نفر جمعيت با رويکرد واگذاري فعاليت هاي اجرايي دولتي و کاهش تصدي دولت ( وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي)

7- شاخص هاي کليدي سند توسعه ي بخش فرهنگ

نظر به ضرورت عمل براساس شاخص هاي پيش بيني شده در سند توسعه ي بخش فرهنگ در برنامه ي چهارم توسعه ي کشور سازمان تبليغات اسلامي تحقق آن دسته از شاخص هاي ذيل، که مستقيماً ناظر به مأموريت هاي اساسي خود مي باشد، را در دستور کار قرار داده و در اجراي موارد ديگر با ساير دستگاه هاي ذيربط تعامل و مشارکت اعمال مي نمايد.

شاخص هاي کليدي سند توسعه بخشي و فرابخشي ( سازمان تبليغات اسلامي)