رئیس جمهوری با اشاره به‌این که آمریکا اشتباهات فراوانی در قبال‌ایران داشته که باید‌این اشتباهات را جبران کند، تصریح کرد: مردم‌ایران به سیاست‌های دولت آمریکا اعتماد نداشته و ندارند، لذا برای رسیدن به اعتماد نیازمند زمان طولانی هستیم، اما اجرای دقیق تعهدات بر مبنای توافق هسته‌ای می‌تواند حرکت در مسیر اعتماد را تقویت کند.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی ریاست جمهوری، حجت الاسلام و‌المسلمین دکتر حسن روحانی در آستانه سفر به نیویورک برای شرکت در هفتادمین اجلاس مجمع عمومی‌سازمان ملل متحد، در گفتگویی با شبکه تلویزیونی
«سی بی اس» آمریکا، در پاسخ به پرسشی درباره دیدار احتمالی با باراک اوباما رئیس جمهوری‌این کشور، گفت: ما برنامه‌ای برای‌این دیدار نداریم و فکر می‌کنم خیلی گام‌های دیگری باید برداشته شود تا به‌این مرحله برسد.
“استیو کرافت” مجری برنامه “۶۰ دقیقه” شبکه تلویزیونی سی بی اس آمریکا در مقدمه گفتگوی خود از روحانی پرسید: در ابتدای مذاکرات به نقل از جناب عالی اعلام شد که‌این گام نخست و مهم برای بهبود روابط دو کشورایران و آمریکا ست. آن زمان خیلی خوشبین نبودید که‌این مذاکرات موفقیت آمیز باشد، اما به توافق رسیدید. اکنون نظرتان چیست؟
رئیس جمهوری پاسخ داد:توافق بسیار سختی بودو پیچ و خم‌های بسیار زیادی داشت. در مذاکراتی که نمایندگان ۷ کشور با هم راجع به مسائلی که برای دو طرف بسیار اهمیت دارد صحبت می‌کنند، پیش بینی‌این که آیا مذاکرات در نهایت به توفیق دست پیدا می‌کند یا نه،خیلی آسان نیست، اما من هیچ‌وقت نسبت به مذاکرات بدبین نبودم و همیشه می‌گفتم که خوش‌بینی شاید زیاد نباشد، اما بدبینی هم درست نیست و باید همه تلاش خود را برای دستیابی به موفقیت، به کار بگیریم.
روحانی افزود:نخستین گام موفقی که در توافق موقت ژنو برداشتیم، معنایش‌این بود که‌این راه گرچه سخت، اما درست است و می‌تواند ما را به اهدافمان برساند. امروز خوشحالم که گام‌های بسیار مهمی‌در‌این زمینه برداشتیم و در حال برداشتن گام‌های نهایی هستیم.
رئیس جمهوری با اشاره به دستاوردهای‌ایران در‌این توافق واین که خود توافق بسیار مهم بودادامه داد: آنچه ما به دست آوردیم در واقع اهدافی بود که از روز نخست آن را دنبال می‌کردیم و آن‌این که بتوانیم بدون مشکل فعالیت هسته‌ای صلح‌آمیز خود را داشته باشیم، تحریم‌ها رفع و قطعنامه‌های ظالمانه‌ای که علیه‌ایران بوده، لغو شوند.
روحانی در پاسخ به سئوال دیگری مبنی بر‌این که مخالفان گفته اند که آمریکا در‌این توافق مصالحه زیادی کرده و از‌ایران چیز خاصی نگرفته است،تصریح کرد:اگر کشوری می‌خواست با امکانات فنی که دارد به بمب اتم دست پیدا کند،این توافق بسیار بدی برای آن کشور بود چرا که از همه طرف برای رسیدن به بمب اتم محدودیت‌هایی را به وجود می‌آورد. اما اگر کشوری از ابتدا به دنبال فناوری صلح‌آمیز بوده، هیچ ضرری نکرده است. ما می‌خواستیم‌این اتهام نادرست که‌ایران دنبال سلاح اتمی‌است، زدوده و برطرف شود و تمامی‌دنیا بفهمند که تصمیم و هدف‌ایران فعالیت صلح‌آمیز است. به نظر من روشن است کشوری که “ان‌پی‌تی” را می‌پذیرد و عضو پادمان است و درهای خود را روی بازرسان باز کرده است، دنبال سلاح اتمی‌نیست و از آن بالاتر‌ایران در سالهای ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۵ به طور داوطلبانه پروتکل الحاقی را اجرا کرد.
رئیس جمهوری تاکید کرد:ساخت سلاح اتمی‌با عضویت در پادمان و پروتکل، هیچ معنایی نخواهد داشت؛ بنابراین روشن است در‌این توافق محدودیت‌هایی برای یک دوره زمانی پذیرفتیم، به دلیل‌این که اعتماد بیشتری در منطقه و جهان به وجود‌اید. ما در‌این گامی‌که برداشتیم، ضرر نخواهیم کرد چون به فعالیت خودمان در تحقیق و توسعه ادامه می‌دهیم. اصل غنی‌سازی در‌ایران از طرف جهان پذیرفته ، قطعنامه‌هایی که علیه ما بوده لغو شده و تحریم‌ها هم برداشته می‌شود، بنابراین در مجموع‌این توافق برد – برد است.
گزارش‌های آژانس بین‌المللی درباره‌ایران
روحانی در باره دشواری‌ایجاد اعتماد میان دو کشوری که مدت‌ها با هم دشمن بوده اند و تغییر ذهنیت مردم آمریکا به ویژه با توجه به گزارش‌های آژانس بین‌المللی درباره‌ایران، اظهار داشت: میان‌ایران و آمریکا اعتمادی وجود نداشته و امروز هم وجود ندارد واین مسأله روشنی است. مردم‌ایران به سیاست‌های دولت آمریکا اعتمادی ندارند و به اعمال و اقدامات دولت آمریکا در سالهای طولانی گذشته معترض هستند و در آمریکا هم برخی ممکن است نسبت به‌ایران اعتماد کامل نداشته باشند. اما به هر حال آژانس بازرسی‌های فراوانی را از سال ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۵ انجام داد، به ویژه در سال ۲۰۰۳ که‌ایران پروتکل الحاقی را به صورت داوطلبانه پذیرفت و قبول کرد. بعد از صدها ساعت بازرسی و گزارش‌های متعدد، در قطعنامه شورای حکام در نوامبر ۲۰۰۴ به صراحت آمد که فعالیت‌ایران هیچ گونه انحرافی نداشته و آنچه مهم است‌این که کشوری از مسیر صلح‌آمیز خودش منحرف نشده باشد ولو‌این که آژانس‌ایراداتی را نسبت به فعالیت آن کشور داشته باشد. اما نهایت امر مهم بود که آژانس اعلام کرد ” هیچ گونه انحرافی دیده نشده است”. در تمامی‌گزارش‌های آژانس در طول ۱۲ سال گذشته، همواره آژانس گفته است که” در سایت‌های اعلام شده هیچ گونه انحرافی را مشاهده نکرده است”. این همه گزارش آژانس باید برای افرادی که بی‌طرف هستند کاملاً اعتمادآفرین باشد. اگر دولتی یا کشوری می‌خواست دنبال سلاح اتمی‌برود، راه‌های دیگری برای‌این کار وجود داشت. ضمن‌این که‌ایران کشوری است که در طول ۲۰۰ سال گذشته سابقه تجاوز به هیچ کشوری را ندارد و خود قربانی سلاح کشتار جمعی و شیمیایی است.
وی در باره مخالفت‌های داخل‌ایران با برجام، گفت: میان‌این مخالفت‌ها در داخل‌ایران با مخالفت‌ها در آمریکا تشابه وجود دارد. به هر حال در آمریکا عده‌ای با‌این توافق مخالف هستند و در‌ایران هم‌این توافق مخالفانی دارد واین طبیعی است. چرا که مخالفان همیشه حداکثر را نگاه می‌کنند حال آن که در یک توافق هیچ طرف به حداکثر نمی‌رسد. همواره باید دو طرف از آن حداکثر یک مقدار کوتاه بیایند تا به توافق برسند. بنابراین هر کسی که دنبال حداکثر نتیجه است، می‌بیند کشورش به آن حداکثر نرسیده و اعتراض می‌کند. اما مهم نتیجه‌این توافق است. البته برای دستیابی به اعتماد میان‌ایران و آمریکا، نیاز به زمان طولانی و فراوانی وجود دارد تا دو کشور به اعتماد برسند. اما مهم‌این است که از یک نقطه‌ای شروع کنیم واین نقطه‌ای بوده که آغاز کردیم. در اجرای دقیق‌این توافق می‌توانیم گام‌های بیشتری را برای اعتماد برداریم.
رئیس جمهوری در باره مخالفان قدرتمند برجام از جمله سپاه پاسداران، گفت: ما همه در کشور یک چارچوب دموکراتیک را پذیرفته و قبول کرده‌ایم. هر نهادی طبق قانون اساسی اختیاراتی دارد و با آن اختیارات پیش خواهد رفت. زمانی که نهادهای مسئول در‌ایران توافق را بپذیرند، همه تسلیم آن نهادها خواهند بود. اما قبل از آن که در یک موضوعی، نهاد مربوطه تصمیم نهایی را بگیرد، روشن است که عده‌ای مخالف و عده‌ای موافق خواهند بود و نظرات خودشان را اعلام می‌کنند اما در نهایت بعد از آن که توافق مورد تأیید نهادهای مسئول قرار گرفت، همه تسلیم آن خواهند بودوسپاه پاسداران انقلاب اسلامی‌هم به آن توافقی که مورد تأیید نهادهای مسئول قرار بگیرد، احترام خواهد گذاشت.
وی در پاسخ به‌این که چرا رهبر معظم انقلاب از‌این مذاکرات حمایت کردند اما‌این توافق ویژه را مورد حمایت قرار نداده اند،گفت:اصل مذاکرات را مقام معظم رهبری تأیید کردند. بارها هم گفتند که من مذاکرات را قبول دارم که دو طرف با هم مذاکره کنند. توافق موقت ژنو با موافقت‌ایشان اجرا شد. امروز هم تصمیم نهایی را نسبت به‌این توافق به نهادهای مسئول واگذار کرده اند، بنابراین آن زمانی که نهادهای مسئول در تصمیم نهایی خودشان‌این توافق را بپذیرند، معنایش آن است که مقام معظم رهبری هم آن را قبول دارند و تأیید خواهند کرد.
رئیس جمهوری در پاسخ به‌این سئوال که با توجه به‌این که مقام معظم رهبری گفتند که”این توافق باید بسیار دقیق مورد بررسی قرار بگیرد” و از مجلس خواسته اند که‌این کار را انجام دهد آیا امکان دارد که مجلس‌ایران‌این توافق را رد کند، تصریح کرد:مجلس فعلاً در کمیسیون ویژه‌ای که برای‌این کار تشکیل داده‌این توافق را مورد بررسی قرار میدهد.
همچنین یک نهاد مهم دیگر به نام شورای عالی امنیت ملی‌این توافق را مورد رسیدگی و بررسی قرار میدهد واین دو نهاد نظرات خودشان را اعلام خواهند کرد. مهم‌این است که هر دو نهاد در‌این تصمیم‌گیری طبق قانون و در چارچوب مقرراتی که دارند بررسی‌این توافق را ادامه بدهند. به نظر من هر دو نهاد در هفته‌های پیش رو به تصمیم نهایی خواهند رسید.
روحانی گفت: به هر حال اکثریت مردم ما در نظرسنجی‌ها نسبت به‌این توافق نظر مثبت دارند و معمولاً نهادهایی مثل مجلس و شورای عالی امنیت ملی از نظرات عموم مردم فاصله ندارند و در همان مسیر حرکت می‌کنند.
شعارهای مردمی‌علیه امریکا
رئیس جمهوری در باره سر دادن شعار “مرگ بر آمریکا” و “مرگ بر اسرائیل” از سوی مردم‌ایران واین که آیا هنوز آمریکا را شیطان بزرگ می‌دانید، گفت: تخاصمی‌میان‌ایران و آمریکا از زمان دولت مصدق تا امروز وجود داشته که مدت زمان بسیار مدیدی است. این اختلاف، فاصله و بی‌اعتمادی به زودی از میان نخواهد رفت. مهم‌این است که ما به کدام سمت گام برمی‌داریم؛ به سمت تشدید‌این تخاصم یا به سمت کاهش آن. دولت من از ابتدا اعلام کرد که می‌خواهیم با دنیا تعامل سازنده داشته باشیم و با کشورهایی که تنش و تخاصم داشته‌ایم، می‌خواهیم‌این تنش و تخاصم را کاهش دهیم. من فکر می‌کنم ما نخستین گام‌ها را برای کاهش‌این تخاصم برداشتیم.
و ی افزود: شیطان در اصطلاح دینی ما به آن قدرتی گفته می‌شود که دیگری را فریب میدهد و حرف‌هایش حرف‌های دقیق و منطبق با واقعیت نیست. آنچه می‌توانم بگویم آمریکا نسبت به‌ایران اشتباهات فراوانی در گذشته داشته که باید‌این اشتباهات را جبران کند.
این شعاری که داده می‌شود، شعار علیه مردم آمریکا نیست، مردم ما به مردم آمریکا احترام می‌گذارند. مردم‌ایران در پی جنگ با هیچ کشوری نیستند، اما در عین حال اگر سیاست‌های دولت آمریکا علیه منافع مردم بوده، طبیعی است که ملت ما در برابر‌این مسأله حساسیت به خرج دهند.
وی افزود:در انقلاب اسلامی‌که مردم علیه شاه قیام کردند، آمریکا به شدت از شاه حمایت کرد و تا آخرین لحظات می‌خواست شاه را حفظ کند و حتی می‌خواست شرایطی پیش بیاید که شاه را برگرداند. در جنگ هشت ساله آمریکاییها به ویژه در سالهای آخر جنگ از صدام حمایت کردند. مردم‌این‌ها را فراموش نمی‌کنند و از یاد نمی‌برند. ما نمی‌توانیم گذشته را فراموش کنیم اما در عین حال نگاه ما باید به آینده باشد. منطق ما‌این است که اگر با کشور یا دولتی در دورانی هرچند طولانی تخاصم داشتیم، می‌توانیم برای آینده بهتر فکر و برنامه‌ریزی کنیم. من فکر می‌کنم‌این مذاکرات میان‌ایران و آمریکا و ۵ کشور دیگر بسیار مهم بود و تفاهم و توافقی که انجام گرفت، معنایش‌این بود که ما قادریم مسائل مهم را با مذاکره و با منطق حل و فصل کنیم.
همه چیز وابسته به خود آمریکاست، اگر آمریکا تخاصم را کنار بگذارد و اگر حسن نیت را آغاز و اگر گذشته را جبران کند، شرایط آینده میان‌ایران و آمریکا تغییر خواهدکرد
اثرات توافق در آینده
روحانی در باره اثرات توافق در آینده، گفت: هنوز که به توافق عمل نشده است. فعلاً باید مسأله رفع تحریم‌ها آغاز شود. البته شما می‌دانید تحریم‌ها فقط در زمینه هسته‌ای برداشته می‌شود. آمریکاییها تحریم‌های دیگری دارند که باقی می‌ماند. ما کلاً با تحریم مخالف هستیم. تحریم راه درستی نیست. تحریم زبان تهدید و فشار است. اگر‌این زبان را کنار بگذاریم و با زبان احترام با هم صحبت کنیم، آن وقت شرایط حتماً عوض خواهد شد.
رئیس جمهوری در باره برخی اختلافات باقی مانده میان‌ایران و آمریکا، ضمانت اجرای تعهدات واین که آیا‌ایران اجازه بازررسی از مکان‌های حساس را به آژانس میدهد، افزود:به هر حال دو طرف که در مدت دو سال مذاکره و چانه زنی کرده و روی کلمه به کلمه و خط به خط‌این توافق با هم بحث کردند و بعد از دوسال شبانه‌روزی، به توافق رسیدند، معنایش‌این است که اراده سیاسی دارند که‌این توافق را اجرایی و عملیاتی کنند. من از طرف‌ایران می‌توانم بگویم که ما هر تعهدی را که در تاریخ گذشته امضا و اعلام کردیم، نسبت به آن پایبند بودیم. حتی در قراردادهای اقتصادی اگر قراردادی داشتیم، آن قرارداد را اجرا کردیم. توافق دو طرف دارد. ما به تمامی‌بندهای‌این توافق متعهد هستیم تا زمانی که طرف مقابل ما هم متعهد باشد و به توافق عمل کند. شکستن‌این توافق به نفع کسی نیست و به ضرر همه خواهد بود.
وی بابیان‌این که ما خود را برای انواع احتمالات آماده کردیم افزود: البته بعد از اجرای‌این توافق هر مقدار روابط ما با کشورهای مختلف در بخش‌های اقتصادی، فرهنگی و سیاسی قویتر شود، احتمال شکسته شدن‌این توافق به همان نسبت ضعیف‌تر خواهد شد. ما باید در ماه‌های اولیه مراقبت بیشتری بکنیم و اگر از ماه‌های اولیه عبور کنیم به نظرم پایه‌های‌این توافق روز به روز محکم‌تر خواهد شد.
روحانی در باره‌این که آیا‌این توافق می‌تواند زمینه همکاری میان‌ایران و آمریکا برای مبارزه با داعش را فراهم کند ، گفت: خیلی زمینه‌ها وجود دارد که در آن زمینه‌ها ممکن است اهداف مشترک یا منافع مشترک وجود داشته باشد. اما مهم‌این است که در همین توافق هسته‌ای در مقام عمل ببینیم دو طرف چگونه عمل خواهند کرد؟ چگونگی عمل‌ایران و آمریکا نشان خواهد داد که ما در اجرای موضوعی که به تفاهم و توافق رسیدیم تا چه حد جدی و پایبند هستیم. البته زمینه‌های دیگری در آینده وجود خواهد داشت. مهم‌این است که در گام نخست بتوانیم جای پایمان را محکم و به‌این توافق به خوبی عمل کنیم چرا که به خوبی عمل شدن به‌این توافق، فضای جدیدی را به وجود خواهد آورد
وی در پاسخ به سئوال مجری شبکه سی بی اس مبنی بر‌این که شما در کمپین انتخاباتی خود گفتید که می‌خواهید درها را بر روی‌ایران باز کنید، تحریم‌ها را لغو کنید، آبادانی و رفاه به‌ایران بیاورید و‌ایران را به جایگاه خود برسانید اما به نظر بخشی از وعده‌های شما تحقق پیدا نکرد. مثل آزادی بیان و آزادی دو رهبر اپوزیسیون که مدتی است در حصر هستند یا دسترسی‌های بیشتر به‌اینترنت. فکر می‌کنید‌این پیروزی شما باعث خواهد شد که بتوانید دستور کاری خود را به جلو ببرید؟
گفت: من فکر می‌کنم در زمان دو سالهای که از دولت من گذشته، نسبت به وعده‌هایی که دادم تا حد زیادی موفق بودم و به آن وعده‌ها عمل کردم. البته معنایش‌این نیست که به ۱۰۰ درصد آنچه گفته‌ام عمل شده اما در تمامی‌زمینه‌ها گام‌های مثبتی برداشته شده است. امروز ما در روابط با کشورهای دیگر فضای نویی را احساس می‌کنیم. ما با دولت‌ها و با کشورهای مختلف روابط نزدیک‌تری پیدا کرده‌ایم و علاقه مند هستیم با سایر کشورهایی هم که روابط ما صمیمی‌نیست به سمت روابط بهتر حرکت بکنیم. در زمینه مسائل سیاسی و اجتماعی هم امروز فضای دانشگاه‌های مانسبت به دو سال پیش به مراتب آزادتر، بهترو با نشاط تر است. در مناسبت‌های مختلف در دانشگاه‌ها، جلسات مختلف، اجتماعات بزرگ بر پا می‌شود، احزاب و تفکرات مختلف نطق‌های خودشان را‌ایراد می‌کنند و حرف‌های خودشان را می‌زنند. در روزنامه‌ها و رسانه‌ها آزادی بیشتری نسبت به گذشته احساس می‌شود و همچنین در زمینه فضای مجازی و‌اینترنت امروز پهنای باند ما نسبت به دو سال پیش، بیش از ۳ برابر شده است. بنابراین فضا کاملاً نسبت به گذشته تغییر کرده است. البته برخی از امور است که در اختیار دولت نیست بلکه در اختیار قوه قضائیه است و قوه قضائیه ما طبق قانون اساسی مستقل است، اما در عین حال مواردی را که دولت بتواند کاری را انجام دهد، در آن زمینه در حد امکانات و اختیارات قانونی خودش اقدام خواهد کرد.
استقبال ازسرمایه گذاران امریکایی
رئیس جمهوری در باره علاقه مندی تجار اروپا برای سرمایه گذاری اقتصادی در‌ایران واین که آیا سرمایه گذاران امریکا یی هم می‌توانند‌این کار را انجام دهند، گفت: چرا که نه. آنها هم می‌توانند به‌ایران بیایند. به نظر من‌این فضایی که وجود دارد که آمریکاییها در‌ایران سرمایه و تکنولوژی خودشان را نیاورند، نادرست است. فضای‌ایران برای آمریکاییها، اروپایی‌ها و دیگران باز است برای‌این که به‌ایران بیایند و بتوانیم با هم فعالیت‌های اقتصادی داشته باشیم. البته امروز بیشتر به دنبال سرمایه‌گذاری و ورود تکنولوژی هستیم تا تجارت. آمریکاییها هم می‌توانند برای سرمایه‌گذاری و تبادل تکنولوژی به‌ایران بیایند و اتفاقاً یکی از راه‌هایی که بی‌اعتمادی کاهش پیدا کند، تقویت روابط اقتصادی به ویژه میان بخش‌های خصوصی است. اگر مردم آمریکا برای دیدن آثار باستانی و طبیعت به‌ایران بیایند و مردم‌ایران هم به آمریکا بروند،این می‌تواند دیوار بی‌اعتمادی را کوتاه و شرایط را برای آینده بهتر کند.
روحانی در باره دیدار و تماس تلفنی با اوباما، گفت: برنامه‌ای برای‌این دیدار ندارد و نیازی نبوده که تلفنی با یکدیگر صحبت کنیم. یک بار نیاز بود که آقای اوباما تماس گرفتند و تلفنی با هم صحبت کردیم.
وی افزود: مهم‌این است که ما باید برای اجرای‌این توافق بسیار مهم تلاش کنیم و باید اقداماتی که به نفع منافع دو طرف است، انجام دهیم. اگر ما گام‌های مثبتی را برداریم، شرایط برای آینده عوض خواهد شد.