صبح دیروز با حضور وزیر امور خارجه در مجلس شورای اسلامی

حاصل مقاومت 37 سالة ملت تقدیم مجلس شد

به همه جهانیان ثابت شد که ایران سال‌ها مقاومت می‌کند ولی از خطوط قرمز خود عبور نمی‌کند دنیا ایران را مقتدر و رهبر فرزانه ما را پیروز بزرگ این نبرد تاریخی می‌داند

وزیر امور خارجه تصریح کرد: به همه جهانیان ثابت شد که جمهوری اسلامی ایران در سخت‌ترین شرایط تحمیل و فشار حاضر است سال‌ها مقاومت و دو سال مذاکره را ادامه دهد ولی در برابر فشار مقاومت کند و از خواسته‌ها و خطوط قرمز اصلی خود عبور نکند
ظریف تصریح کرد: شاخصه یک توافق خوب از نظر همه ما رعایت خطوط قرمز و چارچوب‌های اصلی ترسیم شده از سوی مقام معظم رهبری است. تیم مذاکره کننده معتقد است در طول دو سال گذشته تمامی چارچوب‌ها را سرلوحه کار خود داشته است و از ابتدای مذاکرات و در طول دو سال گذشته بسیاری از خطوط ترسیمی به تدریج محقق گردیده است که شامل پذیرش غنی سازی در ایران، حفظ ماهیت آب سنگین اراک، عدم تعطیلی هیچ یک از تاسیسات، عدم نظارت بر سیستم‌های تسلیحاتی و موشکی ایران، عدم ورود به موضوعات غیرهسته ای، لغو فوری تحریم‌های اقتصادی، مالی و بانکی، لغو فوری قطعنامه‌های سازمان ملل و بسیاری موارد دیگر می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: در طول چند ماه گذشته که با نزدیک شدن به پایان مذاکرات، مباحث دقیق تر و حساس تر می‌شد، خطوط قرمز نظام نیز دقیق تر مشخص شدند و آن موارد را نیز با جدیت پیگیری کردیم و به حمدالله امروز می‌توانم خدمت شما گزارش دهم همان گونه که قبلا در محضر رهبر معظم انقلاب به عرض ایشان رساندم که در حد توان اکثریت این خط قرمزها و یا تمامی آنها را رعایت کرده ایم.
* در ادامه مشروح سخنان دکترظریف، دکتر صالحی و سوالات نمایندگان ملت از این دو و پاسخ‌های ظریف و صالحی، در جریان تقدیم نمودن «برجام» به مجلس شورای اسلامی را که صبح دیروز صورت گرفت، تقدیمتان می‌کنیم:
محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه با گرامیداشت یاد و خاطره شهدا از جمله شهدای هسته‌ای اظهار کرد: از همه مردم برای تمام دعاهائی که در ماه رمضان برای خدمتگزاران خود انجام دادند تشکر می‌کنم.
وی افزود: هفته گذشته یک توافق تاریخی بین ایران و ۶  کشور به ظاهر قدرتمند دنیا به سرانجام رسید. توافقی که مورد توجه گسترده جهانیان قرار گرفت.
ظریف تأکید کرد: طرح صهیونیستی امنیتی سازی ایران فرو پاشید و جهانیان از این توافق به عنوان پیروزی عقلانیت و منطق در جنگ طلبی استقبال کرده و آن را نقطه عطفی در روابط بین الملل در دهه‌های معاصر شناختند.
وزیر امور خارجه تصریح کرد: به اعتراف دوست و دشمن آنچه در این میان به اثبات رسید عزت، خودباوری اقتدار و سربلندی توأم و همراه با حکمت مردم ایران و رهبر فرزانه ما بود.
وی ادامه داد: در این مذاکرات طولانی و نفس گیر با توکل بر خداوند و با پشتوانه مردم بر همگان ثابت شد که جمهوری اسلامی ایران با ۶ کشور به ظاهر قدرتمند دنیا مذاکره می‌کند اما باج نمی دهد.
وزیر امور خارجه تصریح کرد: به همه جهانیان ثابت شد که جمهوری اسلامی ایران در سخت‌ترین شرایط تحمیل و فشار حاضر است سال‌ها مقاومت و دو سال مذاکره را ادامه دهد ولی در برابر فشار مقاومت کند و از خواسته‌ها و خطوط قرمز اصلی خود عبور نکند و بالاخره یک بار دیگر بر آمریکا ثابت شد که به تعبیر مقام معظم رهبری باید تسلیم ایران را مگر به خواب ببیند.
ظریف اظهار کرد: فرزندان ملت ایران در این مذاکرات برای ۶ کشور به ظاهر بزرگ دنیا و اتحادیه اروپا روشن کردند که هیچکس هرگز نباید یک ایرانی را تهدید کند.
وی تأکید کرد: برای همه جهانیان ثابت کردند غنی سازی ما و تحقیق و توسعه مرتبط با آن و اصولا هیچ یک از تاسیسات هسته ای ما هیچگاه تعطیل نخواهد شد.
وزیر امور خارجه افزود: برای دنیا به صراحت روشن کردند که برنامه موشکی و تسلیحاتی ما به هیچکس صرف نظر از قدرت ادعائی‌اش ارتباط ندارد و روشن کردند که اگر کسی در منطقه باید پاسخگو باشد این آمریکا و غرب است که در فلسطین و یمن سوریه با سلاح‌هایش مردم بی گناه به خاک و خون کشیده می‌شوند.
ظریف گفت: شدت عصبانیت معاندین جمهوری اسلامی ایران و در رسانه‌ها رژیم صهیونیستی به خوبی نشان دهنده تثبیت و تحکیم اقتدار منطقه ای و جهانی جمهوری اسلامی ایران است.
وزیر امور خارجه ادامه داد: جای تعجب ندارد که شاهد جیغ و دادهای نخست وزیر عصبانی رژیم صهیونیستی و توسل او به کنگره آمریکا برای رای منفی به توافقی هستیم که از دید او حاضر است خودش را بکشد تا جلوی این توافق را بگیرد که برای رژیم اسرائیل خطری جبران ناشدنی را به دنبال دارد.
وی تصریح کرد: اصلا عجیب نیست که آیپک بزرگترین لابی صهیونیستی در آمریکا به همین منظور تبلیغات چندین میلیون دلاری به راه انداختند تا به تعبیر خود از تصویب این توافق خطرناک جلوگیری کنند.
ظریف گفت: هیچگاه رژیم منفور صهیونیستی در میان متحدین خود تا این حد منزوی نبوده است.
وزیر امور خارجه همچنین با اشاره به مصوبه هسته ای مجلس شورای اسلامی گفت: در اینجا افتخار دارم براساس مصوبه مجلس محترم متن کامل برنامه جامع اقدام مشترک را تقدیم مجلس شورای اسلامی کنم.
وی افزود: توافق هسته‌ای در سطوح مختلف می‌تواند تحلیل شود. می‌توان این توافق را در سطح کلان یا خُرد، سطح منطقه‌ای، بین‌المللی و داخلی، از زاویه‌ تحریم‌ها و از زاویه راهبردی و برنامه دراز مدت هسته‌ای مورد ارزیابی قرار داد.
ظریف خاطر نشان کرد: اما نباید فراموش کرد هر توافقی یک بده بستان است و هر طرف از بخشی از خواسته‌های خود صرف‌نظر می‌کند و سئوال این است که داده‌ها و ستانده‌های ما و ۱+۵، در این داده‌ها و ستانده‌ها چه بوده است؟
* عزت و اقتدار ایران در «برجام» حاصل شد
وی ادامه داد: ستانده جمهوری اسلامی ایران در برنامه جامع اقدام مشترک که برجام نامیده می‌شود، عبارت است از حفظ عزت و اقتدار جمهوری اسلامی ایران، تثبیت برنامه هسته‌ای به ویژه غنی‌سازی و رآکتور آب سنگین و فردو و شناسائی بین‌المللی آنها، رفع تحریم‌ها و پایان دادن به ۶ قطعنامه تهدیدآمیز که نه تنها تحریم را به ایران تحمیل می‌کرد، بلکه استفاده از فناوری هسته‌ای را نیز ممنوع کرده بود.
وزیر امور خارجه با اشاره به خواسته طرف مقابل در مذاکرات هسته‌ای، تصریح کرد: خواسته کلیدی طرف مقابل در مذاکرات این بود که از دسترسی ایران به سلاح هسته‌ای از طریق محدودیت‌ها و نظارت‌ها اطمینان پیدا کنند و آنچه امروز طرف مقابل ما به دست آورده است، علیرغم تمامی رجزخوانی‌ها در حقیقت تحصیل حاصل است.
ظریف افزود: بر اساس آموزه‌های دینی و انسانی که بر اساس فتوای تاریخی مقام معظم رهبری تجلی پیدا کرده است. جمهوری اسلامی ایران هیچ‌گاه به دنبال سلاح هسته‌ای نبوده و نیست و ایجاد اطمینان از این امر طبیعی امتیاز خاصی به حساب نمی‌آید.
وی با بیان اینکه پذیرفتن برخی از محدودیت‌هائی که تاریخ انقضای آن مشخص است، برای تحصیل اهداف ایرادی ندارد، افزود: نیازهای کشور بر اساس رفع تحریم‌ها حاصل خواهد شد و با بررسی‌های کارشناسی گسترده، امکان سوءاستفاده از آن وجود ندارد و اطلاعات مخل نظام در اختیار دشمن قرار نخواهد گرفت.
* مُهر غنی‌سازی شورای امنیت بر غنی‌سازی در ایران
وزیر امور خارجه با بیان اینکه بزرگترین دستاورد ایران، مُهر غنی‌سازی شورای امنیت بر غنی‌سازی در ایران است، ادامه داد: شورای امنیت در ۶ قطعنامه خود غنی‌سازی را در ایران ممنوع کرده بود و حال نه تنها برنامه هسته‌ای ایران و غنی‌سازی را به عنوان یک برنامه مشروع و قانونی پذیرفت، بلکه کشورها را تشویق به همکاری با ایران می‌کند.
ظریف تصریح کرد: از همه مهمتر برنامه تجاری و صنعتی ایران بوده که به رسمیت شناخته شده است و برنامه هسته‌ای ایران بدون یک روز تعطیلی ادامه خواهد یافت.
وی خاطر نشان کرد: جمهوری اسلامی ایران بر اساس یک طرح مدون و دقیق علمی و فنی در هشت سال نخست برنامه جامع اقدام مشترک با پذیرش برخی محدودیت‌ها نه تنها برنامه هسته‌ای خود را از دیدگاه بین‌المللی تثبیت می‌کند، بلکه تمام پایگاه‌های علمی لازم را با یک برنامه برای تحقیق و توسعه پیشرفته به سمت حرکت به سمت غنی‌سازی صنعتی و تجاری و بهره‌برداری از بهترین و پیشرفته‌ترین سانتریفیوژهای خود و به اقتصادی‌ترین شکل و با بالاترین بهره‌وری برقرار خواهد ساخت.
وزیر امور خارجه ادامه داد: در یک طراحی علمی و کارشناسی ۱۵ ساله به ظرفیتی خواهیم رسید که برای پنج نیروگاه هسته‌ای کافی است و اینها امتیازاتی است که برای بسیاری از کشورهای دنیا یک آرزوی دست‌نیافتنی است.
* همه تحریم‌های شورای امنیت و اتحادیه اروپا یکجا لغو خواهد شد
ظریف با بیان اینکه ستانده دیگر جمهوری اسلامی ایران این است که همه تحریم‌های شورای امنیت و اتحادیه اروپا به صورت یکجا و در روز توافق لغو خواهد شد، افزود: مابقی تحریم‌ها به صورت محدودیت زمانی در طی چند سال برداشته می‌شود و رفع تحریم‌های ظالمانه آمریکا و اتحادیه اروپا، ستانده دیگر ایران است.
وی تصریح کرد: ما هیچ‌گاه ادعا نکرده و نمی‌کنیم که برنامه جامع مشترک کاملاً به نفع ایران است و مذاکره یک بده بستان بوده و ما نیز انعطاف‌هائی داشته‌ایم، اما این انعطاف‌ها هدفمند و هوشمندانه بوده است.
وزیر امور خارجه تأکید کرد: فردای توافق وین، «توماس فریدمن» خبرنگار مشهور آمریکائی در روزنامه نیویورک تایمز از اوباما می‌پرسد ۶ قدرت جهان یک طرف میز مذاکره بودند و ایران به تنهائی در طرف دیگر، چرا ما نتوانستیم از این شرایط به‌طوری استفاده کنیم که از توان ایران برای تبدیل شدن به کشوری دارای قدرت اتمی جلوگیری کنیم و چرا نتوانستیم زیرساخت‌های غنی‌سازی ایران را به طور کامل برچینیم و این سئوال امروز در دنیا مطرح می‌شود و هیچ‌کس نمی‌تواند بگوید جمهوری اسلامی ایران تسلیم شده است.
* با توافقنامه وین، طرح ایران‌هراسی و اسلام‌هراسی رنگ باخت
وی با بیان اینکه برای نتانیاهو و تندروهای آمریکا این توافق وحشتناکی بود، افزود: نه تنها طرح ایران‌هراسی و اسلام‌هراسی رنگ باخته است، بلکه تمام زیرساخت‌های برنامه هسته‌ای ایران حفظ می‌شود و مسیر حرکت برنامه هسته‌ای ایران با روندی معقول ادامه پیدا می‌کند و ما به یک کشور دارای فناوری هسته‌ای صنعتی تبدیل می‌شویم.
ظریف با اشاره به اینکه تحریم‌های اقتصادی، مالی، بانکی، نفتی، پتروشیمی، تجاری، بیمه و حمل و نقل که به بهانه هسته‌ای توسط آمریکا و اروپا وضع شده بود، در روز توافق لغو می‌شود، تصریح کرد: تحریم تحصیل دانشجویان ایرانی در رشته‌های مرتبط با برنامه هسته‌ای لغو خواهد شد و برای اولین بار پس از سه دهه تحریم غیرعادلانه ممنوعیت خرید هواپیماهای مسافربری مرتفع شده و امکان بازسازی ناوگان هوائی کشور فراهم خواهد شد.
وزیر امور خارجه خاطر نشان کرد: محدودیت فروش نفت ایران منتفی می‌شود و صادرات فرش و خشکبار در بازارهای جهانی پا خواهد گرفت.
ظریف با بیان اینکه شرکت نفتکش ایران و شرکت‌های تابعه ایران ایر و سایر نهادها، بانکها و موسسات کشور و در مجموع حدود ۸۰۰ شخصیت حقیقی و حقوقی ایرانی از شمول تحریم‌ها خارج شده اند، گفت: دسترسی بیشتر ایران به حوزه‌های تجاری و فناوری، مالی و انرژی تسهیل خواهد شد و برای اولین بار، آمریکا ممنوعیت فعالیت شعبات خارجی شرکت‌های آمریکائی را لغو خواهد کرد.
وی افزود: آمریکا و اتحادیه اروپا متعهد شدند از اعمال تحریم‌های جدید مرتبط با هسته ای علیه جمهوری اسلامی ایران اجتناب کنند و از اعمال تحریم‌های گذشته تحت عناوین جدید خودداری کنند.
وزیر امور خارجه ادامه داد: حتی در حوزه‌های همکاری بین المللی در زمینه انرژی صلح آمیز هسته ای قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل که تا امروز این همکاری‌ها را غیر قانونی اعلام می‌کرد و مستحق تنبیه می‌دانست، امروز کشورها را به همکاری با ایران تشویق و ترغیب می‌کند.
ظریف گفت: نیروگاههای هسته ای، رآکتورهای تحقیقاتی مدرن همراه با فناوری‌های مربوطه، تولید سوخت هسته ای از جمله سوخت‌های جدید، تحقیق و توسعه روی فناوری‌های پیشرفته هسته ای و بسیاری از حوزه‌های دیگر شامل حوزه‌های همکاری با ایران شناخته شده است.
وی تأکید کرد: بر اساس برجام، روز گذشته کلیه قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل علیه برنامه هسته ای ایران لغو شد و تنها برخی محدودیت‌ها به جای ممنوعیت‌های قبلی طی یک سند ضمیمه قطعنامه که از سوی ۱+۵ صادر شده است، اعمال شد که نه تنها در مقایسه با تحریم‌های موشکی و تسلیحاتی گذشته ناچیز است، بلکه پس از ماهها مذاکره توانستیم تثبیت کنیم که این محدودیت‌ها حتی جزئی از توافق ما با ۱+۵ یا به عبارت دیگر برجام به حساب نمی آید. بنابراین رعایت نشدن آنها به معنی نقض توافق نیست.
* قطعنامه الزام آور به یک درخواست غیرالزام آور بدل شد
وزیر امور خارجه ادامه داد: بندهای تند و الزام آور قطعنامه ۱۹۲۹ مبنی بر ممنوعیت فعالیت موشکی کشورمان همراه با وظیفه کشورها برای ممانعت از آن و ساز و کار عریض و طویل راستی آزمائی و پیگیری مندرج در آن قطعنامه به یک درخواست غیرالزام آور برای خودداری از فعالیت در حوزه موشک‌های بالستیک که برای توانمندی حمل سلاح هسته ای طراحی شده اند، تبدیل شد.
ظریف تأکید کرد: این موضوع از آن جهت قابل اهمیت است که با توجه به اینکه جمهوری اسلامی ایران حتی به دنبال سلاح هسته ای نبوده و نخواهد بود، بنابراین در برنامه موشکی ما تاثیری نخواهد داشت.
وی تأکید کرد: تحریم شدید تسلیحاتی ایران لغو و با برخی محدودیت‌ها جایگزین شد، به نحوی که امکان واردات یا صادرات اقلام دفاعی به صورت موردی فراهم می‌شود. این مورد نیز منحصر به ضمیمه قطعنامه است و رعایت نشدن آن تاثیری در پایبندی بر برجام نخواهد داشت. این محدودیت‌ها نیز پس از ۵ سال به طور کامل رفع می‌شود.
ظریف خاطرنشان کرد: ممنوعیت خرید اقلام حساس با کاربرد دومنظوره لغو و تامین نیازهای ایران از طریق کمیسیون مشترکی که ایران یکی از اعضای ۷ یا ۸ گانه آن است، تسهیل خواهد شد. بعلاوه به دنبال مذاکرات نفس‌گیر، تامین نیازهای دفاعی حتی از این مراحل مستثنی شده است.

وزیر امور خارجه تأکید کرد: برادران و خواهران گرامی شما زمانی به این تغییرات اساسی و ماهوی نسبت به قطعنامه‌های گذشته پی خواهید برد که توجه کنید تنها تا چند ماه قبل اکثریت اعضای ۱+۵ و شاید همه آنها به دنبال حفظ تمامی تحریم‌های ۳۵ گانه اشاعه‌ای، تسلیحاتی و موشکی با حفظ عبارات «خطرناک»
در ۶ قطعنامه قبلی بوده‌اند.
وی گفت: این در حالی است که با مقاومت و منطق محکم فرزندان شما مردم انقلابی به این حد که آنها خارج از چارچوب توافق رضایت دادند.
ظریف ادامه داد: البته ما مواضع خود را در این موارد به صورت شفاف و صریح در بیانیه جمهوری اسلامی که دیروز پس از تصویب قطعنامه صادر و به عنوان سند شورای امنیت ثبت گردید، منعکس کردیم.
وزیر امور خارجه تصریح کرد: شاخصه یک توافق خوب از نظر همه ما رعایت خطوط قرمز و چارچوب‌های اصلی ترسیم شده از سوی مقام معظم رهبری است.
تیم مذاکره کننده معتقد است در طول
دو سال گذشته تمامی چارچوب‌ها را سرلوحه کار خود داشته است و از ابتدای مذاکرات و در طول دو سال گذشته بسیاری از خطوط ترسیمی به تدریج محقق گردیده است که شامل پذیرش غنی سازی در ایران، حفظ ماهیت آب سنگین اراک، عدم تعطیلی هیچ یک از تأسیسات، عدم نظارت بر سیستم‌های تسلیحاتی و موشکی ایران، عدم ورود به موضوعات غیرهسته‌ای،
لغو فوری تحریم‌های اقتصادی، مالی و بانکی،
لغو فوری قطعنامه‌های سازمان ملل و بسیاری موارد دیگر می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: در طول چند ماه گذشته که با نزدیک شدن به پایان مذاکرات، مباحث دقیق‌تر و حساس‌تر می‌شد، خطوط قرمز نظام نیز دقیق‌تر مشخص شدند و آن موارد را نیز با جدیت پیگیری کردیم و به حمدالله امروز می‌توانم خدمت شما گزارش دهم همان گونه که قبلاً در محضر رهبر معظم انقلاب به عرض ایشان رساندم که در حد توان اکثریت این خط قرمزها و یا تمامی آنها را رعایت کرده‌ایم.
ظریف گفت: تحریم‌های اقتصادی و مالی مرتبط با برنامه هسته ای جمهوری اسلامی به طور کامل و در روزی که به عنوان
روز توافق شناخته خواهد شد، لغو و در
روز اجرائی شدن، عملاً و به صورت اتوماتیک و خودکار برداشته می‌شود.
وزیر امور خارجه با اشاره به تحریم‌های تسلیحاتی نیز تأکید کرد: این تحریم‌ها به شکلی که اشاره کردم از ابتدا به محدودیت تبدیل شده و بعد از مدت معینی برداشته خواهد شد و نقض این تحریم‌ها، نقض توافق نخواهد بود.
وی بیان کرد: تحریم‌های اشاعه‌ای مربوط به کالاهای دو منظوره لغو ولی در عمل از طریق یک کانال با عضویت ایران انجام خواهد شد.
ظریف به بحث همزمانی لغو تحریم‌ها با امضای توافق اشاره کرد و گفت: ابتدا شورای امنیت کلیه قطعنامه‌های خود را قبل از اینکه کوچکترین اقدامی توسط ایران انجام شود، روز گذشته لغو کرد. این کار علی‌رغم مخالفت کنگره آمریکا و تلاش آنها برای جلوگیری از آن و بنا بر اصرار جمهوری اسلامی ایران و برخی اعضای ۱+۵ انجام شد تا هیچ اقدامی توسط ما پیش از لغو کلیه تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل انجام نگیرد، این به معنی کاستن از اختیارات جمهوری اسلامی برای طی مراحل قانونی تصویب نیست.
*اثربخشی اقدامات ایران و طرف مقابل همزمان است
وزیر امور خارجه در بخش دیگری از سخنان خود گفت: پیش از شروع اقدامات ایران و قبل از آنکه حتی یک پیچ و مهره باز شود، طرف‌های آمریکائی و اروپائی تحریم‌های خود را قانوناً، رسماً و کتباً لغو خواهند کرد. اثربخشی این اقدامات همزمان با اثربخشی اقدامات ایران صورت خواهد گرفت.
ظریف تصریح کرد: همزمان با اقدامات هسته‌ای ایران، طرف مقابل اقدامات قانونی، تدوین مقررات اجرائی، آماده‌سازی، توجیه بنگاه‌های اقتصادی و مالی در همین زمین که ما اقدام می‌کنیم، آنها نیز انجام می‌دهند و علاوه بر مقررات «برجام»، دستورات داخلی برای رفع تحریم‌ها با هماهنگی جمهوری اسلامی ایران انجام خواهد گرفت.
وی افزود: همانگونه که آژانس یک رشته اقدامات مشخص از سوی ایران را تأیید می‌کند که با توجه به اینکه ناظر بر قضاوت محتوائی از سوی آژانس نیست، مورد مخالفت مقام معظم رهبری قرار ندارد، ایران نیز اقدامات متناظری برای راستی‌آزمائی رفع تحریم‌های طرف مقابل برای مشورت در این خصوص انجام خواهد داد.
ظریف گفت: اصل تنازع حتی در زمانبندی لغو کامل تحریم‌ها توسط کنگره آمریکا و ارائه پروتکل الحاقی به مجلس شورای اسلامی جهت بررسی و تصویب نیز رعایت شده است.
وزیر امور خارجه ادامه داد: در بحث راستی‌آزمائی اقدامات ایران قبل از برداشته شدن تحریم‌ها، همانگونه که اشاره شد خطوط قرمز رعایت شده است و نقش آژانس تنها نقشی کمی است؛ همانگونه که طی دو سال گذشته این نقش را در مورد اجرای توافق ژنو انجام دادیم.
*هیچ اقدامی موکول
به گزارش کیفی آژانس نیست
وی تصریح کرد: برای حصول اطمینان از صحت عملکرد آژانس در موضوع موارد اختلافی گذشته که به غلط PMD می‌گویند، جدول زمانی اجرای توافق به گونه‌ای طراحی شده است که قبل از کسب اطمینان لازم، هیچ اقدامی در حوزه هسته‌ای توسط ایران انجام نخواهد شد.
ظریف گفت: در مراحل بعدی نیز دوره‌های زمانی معین در نظر گرفته شده است و هیچ ‌چیز از جمله پایان رسیدگی شورای امنیت، رفع محدودیت‌های تسلیحاتی و یا رفع محدودیت‌های موشکی موکول به گزارش محتوائی آژانس نخواهد بود و این علیرغم تأکید دو ساله طرف‌های مذاکره ماست.
وزیر امور خارجه ادامه داد: البته توانسته‌ایم این نکته را بگیریم که اگر آژانس زودتر توانست به نتیجه‌گیری در مورد عدم فعالیت‌های اعلام نشده در ایران برسد، محدودیت‌ها زودتر برداشته شود. ما در این موضوع کاری کردیم که آنها می‌توانند به نفع ما کاری را انجام بدهند اما به ضرر ما نمی‌توانند اقدامی را صورت دهند.
وی با اشاره به خط قرمز حفظ حریم امنیتی و حُرمت دانشمندان هسته‌ای، تأکید کرد: در توافق امضاء شده اخیر بین ایران و آژانس که با نظارت دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی کشورمان همراه بوده است، به گونه‌ای اقدام شده که تمامی ملاحظات ایران رعایت خواهد شد.
ظریف افزود: در آینده نیز همه نظارت‌ها
بر طبق روش‌های بین‌المللی در قالب پروتکل الحاقی به گونه‌ای انجام خواهد گرفت که حقوق حاکمیتی ایران رعایت شود و این موضوع در حداقل ضرورت خواهد بود و این اطمینان گرفته شد که در فعالیت‌های نظامی و امنیتی ایران دخالتی انجام نشود.
* دوره محدودیت برنامه هسته‌ای ایران ۸ ساله است
وزیر امور خارجه اظهار کرد: در بحث دوران محدودیت‌ها، تأکید بر خط قرمز رهبری مبنی بر اینکه محدودیت غنی‌سازی و تحقیق و توسعه باید زیر ۱۰ سال باشد، اصلی‌ترین محور مورد اختلاف و از دعواهای عمده در آخرین دوره‌های مذاکرات بود که تا آخرین لحظات نیز ادامه پیدا کرد و نهایتاً همانطور که در متن برجام مشخص است، دوره هشت ساله برای محدودیت برنامه هسته‌ای ایران و تحقیق و توسعه صراحتاً ذکر شده است و پس از آن برنامه ایران سیر طبیعی خود به سمت تجاری و صنعتی شدن را با یک شیب معقول طی خواهد کرد.
وی اضافه کرد: باز هم برای رعایت نگرانی‌های مقام معظم رهبری و ملت ایران تحقیق و توسعه و ادامه پیشرفت سانتریفیوژهای ما انجام خواهد شد که رئیس سازمان انرژی اتمی در خصوص این موضوع مسائلی را مطرح خواهد کرد.
وزیر امور خارجه گفت: دو مورد که با سر و صداهای زیاد از سوی کاخ سفید با عنوان دوره‌های بیست و بیست و پنج ساله مطرح می‌شود،محدودیت نیستند که خلاف خطوط قرمز تعیین شده باشند، بلکه صرفاً اقدامات شفافیت‌ساز مانند نظارت بر معادن است که پس از بررسی کارشناسانه نه تنها مشکلی برای کشور ایجاد نمی‌کنند، بلکه از بسیاری از اتهامات در آینده که می‌تواند به‌درخواست‌های‌ غیرمنطقی برای دسترسی منجر شود نیز جلوگیری خواهد کرد.
* در فردو تا حد ممکن خطوط قرمز را رعایت کردیم
ظریف با اشاره به خطوط قرمز مربوط به فردو، گفت: شش زنجیره سانتریفیوژ یعنی هزار و ۴۴ ماشین با کلیه زیرساخت‌ها در این مرکز باقی خواهند ماند که از این میان دو زنجیره به فعالیت بدون تزریق گاز ادامه خواهند داد و چهار زنجیره با تمام امکانات در جای خود باقی می‌ماند.
در این زمینه خط قرمزها تا حد ممکن رعایت شده است و به
مقام معظم رهبری نیز گزارش آن‌را ارائه کرده‌ایم.
وی به خط قرمزهای مربوط به راکتور سنگین اراک اشاره کرد و گفت: تمامی خطوط قرمز در این رابطه به طور کامل رعایت شده است؛ اول اینکه ماهیت آب سنگین اراک در جریان مدرن‌سازی به طور کامل حفظ می‌شود و بدین منظور طراحی مفهومی راکتور جدید توسط دانشمندان هسته‌ای کشورمان صورت گرفته است و عیناً ضمیمه توافق شده است.
ثانیاً در ضمیمه شماره پنج که در جدول زمانبندی است، صریحاً قید شده که هر اقدامی در اراک برای خروج قلب راکتور پس از انجام توافق بین ایران و چین و دیگر اعضای علاقه‌مند گروه ۱+۵ صورت خواهد گرفت که این نگرانی مقام معظم رهبری نیز مد نظر قرار گرفته باشد.
وزیر امور خارجه افزود: مجوز این اقدام که قبل از این دارای یک ممنوعیت شدید در قطعنامه‌های قبلی شورای امنیت سازمان ملل بود، بر‌اساس ماده ۴۱ منشور ملل متحد در قطعنامه‌ای که دیروز صادر شد، داده شده است.
ظریف ادامه داد: نگرانی مقام معظم رهبری در خصوص تولید سوخت در داخل کشور در متن اصلی و ضمیمه شماره یک توافق تصریح شده است که ایران امکان تولید سوخت در داخل خاک خود را دارد و حتی ذکر شده است که کمیسیون مشترک باید در این زمینه به ایران کمک کند.
وی گفت: در توافق همچنین آمده است سوخت راکتور اراک بعد از سوخت اولیه در ایران ساخته خواهد شد. همچنین تأکید شده است در صورتی که سوخت ساخته شده در ایران با کمک بین‌المللی دارای استانداردهای لازم باشد، از محدوده ۳۰۰ کیلوگرمی خارج نمی‌شود. ذخایر مواد غنی شده کشور از بین نخواهد رفت. یا در داخل کشور به اورانیوم طبیعی تبدیل می‌شود یا در مقابل دریافت اورانیوم طبیعی فروخته خواهد شد.
بدین ترتیب نه تنها ایران وارد بازار انحصاری فروش مواد غنی‌ شده، می‌گردد؛ بلکه تحریم فروش مواد اولیه هسته‌ای به ایران که ۳۵ سال است علیه این مردم انجام می‌شود، با دستور شورای امنیت سازمان ملل برداشته خواهد شد؛ به همین دلیل است که یک بند دیگر از قطعنامه مصوب دیروز در شورای امنیت ذیل ماده ۴۱ این مجوز را صادر می‌کند.
وزیر امور خارجه خاطر نشان کرد: برخی دوستان ممکن است نگران باشند که چرا چندین بار ماده ۴۱ در قطعنامه دیروز ذکر شده است، اما باید بگویم که تمامی مواردی که ذیل ماده ۴۱ در قطعنامه آورده شده، مربوط به رفع تحریم‌ها و مقررات در ارتباط با آنها از روز گذشته است. در واقع از امروز امکان خرید و فروش اورانیوم توسط ایران و امکان بازسازی راکتور آب سنگین اراک فراهم شده است و حتی لازم نیست دیگر منتظر روز اجرائی شدن توافق بمانیم.
ظریف در ادامه با بیان اینکه من از همه تقاضا دارم این امتیازها را به ضرر خودمان تفسیر نکنند، گفت: برخلاف خواست و اصرار دائمی طرف مقابل، هیچ یک از سانتریفیوژها و زیرساخت‌های آنها از کشور خارج نمی‌شوند و منهدم نمی‌گردند و قلب راکتور اراک نیز پس از خروج در کشور نگهداری خواهد شد.
وزیر امور خارجه با اشاره به خط قرمز بعدی نظام مبنی بر خودداری از پذیرش بازرسی و یا قبول ممنوعیت در حوزه صنایع دفاعی، گفت: این موضوع به صورت کامل در توافق آورده شده و در قطعنامه شورای امنیت نیز به صورت قابل قبولی تأمین شده است و به محضر مقام معظم رهبری نیز گزارش کرده‌ایم.
وی افزود: با مقاومت بسیار شدید
تیم مذاکره‌کننده، طرف مقابل خواسته‌های اولیه خود برای نظارت و راستی‌آزمائی در برنامه موشکی و تست‌های موشکی را به طور کامل کنار گذاشت. در قطعنامه ۲۲۳۱ که روز گذشته تصویب شد، ممنوعیت شدید هر گونه برنامه موشکی ایران با پیگرد و پیشگیری همراه با اقدامات قهرآمیز ذیل فصل هفتم منشور ملل متحد از قطعنامه ۱۹۲۹، خارج و به یک محدودیت غیرالزام‌آور تبدیل شد و کلیه ساز و کارهای نظارتی که تا روز قبل از توافق برجام بر حفظ آنها اصرار داشتند، حذف شده است.
ظریف گفت: من، دوستان و کارشناسان عزیز را دعوت می‌کنم که فقط برای یک بار بند ۹ اجرائی و بند ماقبل آخر قطعنامه ۱۹۲۹ را با دقت مطالعه کنند و آن را با بند سوم ضمیمه دوم قطعنامه ۲۲۳۱ مقایسه کنند و آن زمان متوجه خواهند شد که چه تحول مهمی در این زمینه اتفاق افتاده است.

* موضوع موشک و تسلیحات فقط در قطعنامه آمده است نه در برجام
وزیر امور خارجه ادامه داد: همچنین نحوه اشاره به موشک‌های بالستیک به صورت محتوائی دگرگون شده است و به جای عبارت «موشک‌های بالستیک دارای قابلیت حمل کلاهک هسته‌ای» که در همه قطعنامه‌های قبلی و قطعنامه‌های کلی شورای امنیت مثل قطعنامه ۱۵۴۰ و ۱۸۸۷ ذکر شده‌اند، در چند روز آخر با تلاش خدمتگزاران شما به عبارت «موشک‌های بالستیک که برای قابلیت حمل سلاح‌ هسته‌ای طراحی شده‌اند»، تبدیل شده است.
وی افزود: همانگونه که در بیانیه آوردیم، توانمندی‌های نظامی ایران از جمله موشک‌های بالستیک منحصراً برای دفاع، مشروع هستند و این تجهیزات برای قابلیت حمل سلاح هسته‌ای طراحی نشده‌اند و بنابراین خارج از حیطه و صلاحیت قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل و پیوست‌های آن می‌باشد.
ظریف تأکید کرد: موضوع موشک و خرید و فروش سلاح صراحتاً خارج از توافق و تنها جزئی از قطعنامه است و عدم اجرای آن، تخلف محسوب نخواهد شد و این امر در متن برجام تصریح شده و در بیانیه جمهوری اسلامی ایران نیز توضیح داده‌ایم که ایران تفاهم مشترک و توافق صریح همه شرکت‌کنندگان در برجام را مورد تأکید قرار می‌دهد که بر مبنای آن مفاد قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل در تهیه برجام به مثابه مفاد برجام نبوده و به هیچ وجه نمی‌تواند اجرای برجام را تحت تاثیر قرار دهد.
وزیر امور خارجه خاطر نشان کرد: برای تأکید بر حقوق کشور جهت تامین نیازهای دفاعی و همکاری با متحدین در مبارزه با افراط و تروریسم در بیانیه جمهوری اسلامی تصریح کردیم که دولت ایران مصمم است به طور فعال برای ارتقای صلح و ثبات در منطقه در مواجهه با تهدید فزاینده و تروریسم کمک کند و ایران نقش پیش‌روی خود را برای مبارزه با این خطر ادامه خواهد داد و آماده است با همسایگان خود و جامعه بین‌المللی در پرداختن به این تهدید مشترک جهانی به طور کامل همکاری کند و علاوه بر این جمهوری اسلامی تدابیر لازم برای تقویت توانمندی‌های دفاعی خود به منظور حراست از استقلال، حاکمیت و تمامیت ارضی خود در مقابل هر گونه تجاوز و همچنین مقابله با تهدید تروریسم در منطقه را ادامه خواهد داد.
وی افزود: روز گذشته قطعنامه جدید شورای امنیت در رابطه با موضوع هسته‌ای ایران صادر شد؛ قطعنامه‌ای که حاصل بده بستان زیاد است، ولی برجام را مورد تائید قرار داده و بدین وسیله برنامه غنی‌سازی ایران را مورد شناسائی قرار خواهد داد. این یک قطعنامه منحصر به فرد در تاریخ شورای امنیت به شمار می‌رود که دارای ویژگی‌های زیادی است.
ظریف گفت: برای اولین بار است که در تاریخ شورای امنیت که کشوری با مذاکره و بدون جنگ یا تسلیم و بدون اجرای الزامات شش قطعنامه فصل هفتمی منشور سازمان ملل از زیر بار تحریم‌ها و فشارها آزاد می‌شود.
وزیر امور خارجه گفت: برخلاف شش قطعنامه قبلی، این قطعنامه تحت ماده ۲۵ منشور ملل متحد و نه تحت ماده ۴۱ از فصل هفتم صادر شده است. البته به دلیل اعمال تحریم‌ها در قطعنامه‌های قبلی ذیل ماده ۴۱، لغو آنها و مقررات مربوط به لغو آنها نیز ناگزیر باید در قالب ماده ۴۱ در متن قطعنامه شکل بگیرد. اما این به این معنا نیست که برنامه هسته‌ای ایران ذیل فصل هفتم و ماده ۴۱ به عنوان تهدیدی علیه صلح و امنیت بین‌المللی به شمار رود و همانطور که در بند هفتم مقدمه قطعنامه آمده است، این قطعنامه نمایانگر یک تغییر بنیادین در رویکرد شورای امنیت سازمان ملل نسبت به جمهوری اسلامی ایران است.
ظریف تصریح کرد: برای نخستین بار در تاریخ شورای امنیت سازمان ملل است که کشور هدف در تدوین و تامین قطعنامه مورد مشورت قرار گرفته است. چنین اقدامی در تاریخ شورای امنیت سازمان ملل سابقه نداشته است.
وی افزود: با ضمیمه شدن برجام به قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت، برنامه هسته‌ای ایران و غنی‌سازی علیرغم تمام قطعنامه‌های قبلی پذیرفته شده و مورد تائید قرار گرفته است.
وزیر امور خارجه با بیان اینکه دیگر چیزی به نام تحریم در قطعنامه شورای امنیت وجود ندارد، گفت: آن دسته از تحریم‌های غیراقتصادی و مالی که قرار بود در فاصله معقولی لغو شود، تنها به برخی محدودیت‌های موقت تبدیل شد که تاریخ انقضا دارند و هیچ ساز و کاری برای ضمانت اجرائی آن وجود ندارد.
ظریف افزود: درواقع قطعنامه جدید، رژیم تحریم‌های شورای امنیت را در کل برمی‌چیند و نکته مهم دیگر که در یکی دو روز گذشته به صورت ناقص و حتی مخاطره‌آمیز مطرح شده است و باید اصلاح شود و من اینجا مجدداً تکرار می‌کنم، این است که به صراحت برنامه جامع اقدام مشترک بین مفاد قطعنامه و مفاد برجام تفکیک قائل شده است و قطعنامه را جزئی از برجام نمی‌داند و لذا نقض احتمالی قطعنامه را نقض برجام محسوب نمی‌کند.
وی افزود: همانطور که مقام معظم رهبری فرمودند تمام قابلیت‌های دفاعی و امنیتی کشور حفظ خواهد شد و سیاست‌های منطقه‌ای جمهوری اسلامی دستخوش تغییر نمی‌شود و سیاست حمایت از متحدین نیز برای مقابله با افراط و تروریسم ادامه خواهد یافت.
وزیر امور خارجه با بیان اینکه قطعنامه ۲۲۳۱ دارای یک نقشه راه از ابتدا تا انتها است، تأکید کرد: این قطعنامه همه گام‌ها تا زمان این لغو کامل تحریم‌ها و اقدامات مرتبط را پیش‌بینی کرده است و به عبارت دیگر این آخرین قطعنامه شورای امنیت در خصوص موضوع هسته‌ای ایران خواهد بود؛ به همین دلیل است که برخی مفاد آن پیچیده بوده و حتی برای برخی از دوستان نگرانی ایجاد کرده است.
ظریف افزود: من از دوستان خواهش می‌کنم که به تلاش‌ها و دست و پا زدن‌های برخی کشورها برای جلوه دادن شکل دیگری از این وضعیت توجه نکنند، چرا که قطعنامه صریح بوده و سخنان آنها بی‌ارزش است.
وی تأکید کرد: یکی از این نکات موضوع برگشت‌پذیری تحریم‌هاست و به عبارت دیگر بازگشت قطعنامه‌های قبلی است؛ اولاً لازم است توجه شود که بازگشت‌پذیری صرفاً در قطعنامه مطرح نشده است و موضوع بازگشت‌پذیری یکی از موضوعات برجام است که در دو صفحه آخر آن آمده است و یک وضعیت دو طرفه است که جمهوری اسلامی به همان میزان می‌تواند از آن بهره‌مند شود و از نگرانی‌های ایران بکاهد.
وزیر امور خارجه افزود: البته چون قطعنامه با تحریم‌ها سر و کار دارد که در گذشته علیه ما وضع شده بودند و این قطعنامه آنها را رفع می‌کند، به ناچار بحث بازگشت‌پذیری تحریم‌ها به قطعنامه ارتباط دارد. اما این به این معنی نیست که بازگشت‌پذیری مرتبط با تحریم‌ها باشد.
ظریف گفت: در روند و ساز و کار بازگشت‌پذیری، یک روند زمانبندی شده، طراحی شده است که این اقدام را از امکان بهانه‌گیری اعضا مصون می‌دارد و نهایتاً جمهوری اسلامی اعلام کرده است که در صورتی که به هر دلیلی تحریم‌های شورای امنیت به شکل کامل و ناقص برگردد، ایران خود را موظف به اجرای تعهدات داوطلبانه خود در برجام نمی‌داند و بر متن بیانیه جمهوری اسلامی اضافه کردیم که در این صورت ایران نسبت به همکاری خود با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تجدید نظر خواهد کرد.
* مانع واقعی بهانه جوئی‌ها، اقتدار ایران است
وی افزود: آنها اگر بخواهند تحریم‌ها را مجددا برگردانند، باید هزینه سنگین سیاسی را پرداخت کنند که نتیجه آن بی‌توجهی و بی‌اعتباری جامعه بین‌المللی نسبت به قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل خواهد بود و باید گفت سیر ورود بنگاه‌های اقتصادی به ایران یکی از موانع بازگشت‌پذیری تحریم‌هاست که دولتمردان آمریکائی به شدت از آن نگران هستند.
وزیر امور خارجه ادامه داد: البته آنچه که مانع واقعی این بهانه‌جویی‌ها است، قدرت و اقتدار جمهوری اسلامی ایران است. مهم این است که ظرفیت بازگشت‌پذیری در برنامه هسته‌ای ایران بسیار بالاست و حتی برخلاف تصور عمومی، منتقدین آمریکائی توافق هسته‌ای ادعا می‌کنند که سرعت بازگشت ایران به برنامه قبلی خود به مراتب بالاتر از سرعت توان آمریکا برای بازسازی ساختمان تحریم‌ها است.
ظریف تأکید کرد: روزی که ساختمان تحریم‌ها بر هم بپاشد، دیگر بنای آن ممکن نخواهد بود. البته باید تأکید کنم که این موضوع حتما خواسته ایران نبوده است، بلکه طرف مقابل همواره در برابر لغو یکباره تحریم‌های شورای امنیت مخالفت می‌کرده است و تنها حاضر به تعلیق کوتاه مدت قطعنامه‌ها بود. اما نهایتاً در یک مذاکره طولانی و نفس‌گیر در پی تسلیم غرب مقابل خواست راهبردی ما، این موضوع مورد پذیرش قرار گرفت.
* در مقابل زیاده خواهی‌های طرف مقابل ایستادگی می‌کنیم
وی افزود: برجام به اعتراف تحلیلگران منطقه‌ای و جهانی، جایگاه ایران را به عنوان بزرگترین قدرت منطقه‌ای تثبیت می‌کند؛ قدرتی که در عین سیاست‌های اصولی خود در مقابل نظام سلطه می‌تواند بزرگترین و پیچیده‌ترین بحران‌های بین‌المللی را با مذاکره و از طریق مسالمت‌آمیز حل و فصل کند و در عین حال همه ظرفیت‌ها و توانایی‌های برنامه هسته‌ای خود را حفظ کرده و با برخورداری از همکاری‌های بین‌المللی، ظرفیت‌های اقتصادی خود را با نشاط و آرامش ادامه دهد.
وزیر امور خارجه تصریح کرد: ما از این پس به دقت رفتار طرف مقابل را رصد خواهیم کرد و در برابر هر گونه تخلف و زیاده‌طلبی همانگونه که در طول سال‌های گذشته ایستادگی کردیم، مقاومت خواهیم کرد.
ظریف خطاب به ملت ایران با بیان اینکه آنچه به دست آمده است، تنها حاصل تلاش گروه مذاکره‌کننده نیست، گفت: این توافق نتیجه و تجلی عزت و اقتدار ملی است و به تعبیر مقام معظم رهبری در نماز عید فطر شش کشور سال‌هاست تلاش می‌کنند ایران را از پیگیری صنعت هسته‌ای‌اش بازدارد و حتی می‌خواهند پیچ و مهره‌های صنعت هسته‌ای را باز کنند اما امروز مجبور شدند گردش چند هزار سانتریفیوژ و ادامه تحقیق و توسعه در ایران را بپذیرند و تحمل کنند و این معنائی جز اقتدار ملت ایران ندارد.
وی تأکید کرد: اکنون وظیفه مهم ما حفظ وحدت و انسجام ملی است که خمیرمایه اقتدار و صلابت ماست. آنچه برای ما در این مسیر ۱۲ سال گذشته به ارمغان آورده است، مقاومت و صبوری مردم ایران در برابر تمامی فشارها، تهدیدها، تحریم‌ها و تکیه بر توانمندی‌های داخلی و خودباوری در کنار هدایت‌های داهیانه مقام معظم رهبری بوده است.
وزیر امور خارجه در پایان گفت: همانطور که مقام معظم رهبری فرمودند موضوع هسته‌ای نباید بستری برای دودستگی در داخل کشور شود. امروز باید در شرایطی که دنیا ایران را مقتدر و رهبر فرزانه ما را پیروز بزرگ این نبرد تاریخی می‌دانند و دوستان ما در جبهه مقاومت اسلامی در منطقه همگی شاد و مشعوف از این اقتدار و قدرت هستند و بدخواهان این ملت عزا و ماتم گرفته‌اند، ما نیز یکدل و یک‌زبان، گفتمان غلبه اراده مردم بر فشار تحمیل را تقویت کنیم و بیائیم فارغ از همه دسته‌بندی‌های سیاسی، با تمام توان، عزت و خودباوری این مردم را پاسداری کنیم.
* سوالات نمایندگان از ظریف
پس از سخنان ظریف، علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی سؤالات مطرح شده از سوی نمایندگان در مورد ابهامات موجود در متن برجام را از ظریف پرسید.
رئیس مجلس در تشریح سؤال نخست گفت: یک نکته در برجام وجود دارد که زمان خاتمه تحریم‌ها حداکثر 10 سال است و اگر آژانس زودتر نظر خود را بدهد، زمان پایین‌تر مبنا قرار می‌گیرد، اخیراً نماینده آمریکا مطلبی را مطرح کرده که ما بنا داریم 5 سال به این 10 سال برای برگشت‌پذیری اضافه کنیم که این موضوع یک تناقض و تخلف است و از آن جاهائی است که مجلس قبول ندارد که بخواهند خارج از چارچوب برجام چنین دعوی داشته باشند.
محمدجواد ظریف در پاسخ به این سؤال، تصریح کرد: ما به این حرف‌های زده شده اعتراض کردیم و قطعنامه نیز صریح است و این حرف‌هائی که می‌زنند ارزشی ندارد و در پایان 10 سال نظارت شورای امنیت بر موضوع هسته‌ای ایران خاتمه می‌یابد.
لاریجانی در سؤال دیگری گفت: سوال دیگری مطرح شده و شما در لابلای صحبت‌های خود توضیح دادید که لغو تحریم‌ها نباید مشروط به گزارش آژانس باشد و مقام معظم رهبری هم این موضوع را فرمودند. توضیح دهید که این چه نوع گزارش آژانس است؟
ظریف در پاسخ به این سؤال گفت: ما یک گزارشی داریم که آژانس باید قضاوت کند و مثلاً بگوید فعالیت اعلام نشده در ایران نیست که رهبری به این موضوع اشاره کرده و فرمودند اگر آژانس بخواهد این کار را بکند زمان زیادی را طول خواهد داد و ممکن است چنین چیزی به این زودی‌ها رخ ندهد.
وی افزود: برای همین ما این شرط را که تا روزهای آخر جزو شرایط پایان نظارت شورای امنیت بود، به طور کامل برداشتیم، البته اگر آژانس زودتر به این نتیجه برسد، مدت محدودیت‌ها کاسته خواهد شد، البته نه مدت نظارت شورا بلکه مدت محدودیت‌ها کاسته می‌شود و لذا در آنجا صریحاً ذکر شده  و هیچ شرط دیگری هم نیست.
وزیر امور خارجه گفت: آنچه که باقی می‌ماند راستی‌آزمائی متناظر و متقابل اقداماتی است که در مرحله اول از روز توافق، یعنی پس از دو  و نیم تا سه ماه دیگر که کنگره آمریکا بتواند، مراحل قانونی خود را طی کند و سایر کشورها از جمله جمهوری اسلامی ایران بتوانند مراحل قانونی خود را طی کنند و به دبیرکل اعلام کنند که آماده هستند و از طرف دیگر در همین فاصله آژانس هم قبل از اینکه ما هیچ اقدامی انجام دهیم اعلام کند که تمامی ضرورت‌های که آژانس برای حل و فصل موضوعات گذشته داشته از سوی ایران تمام شده است.
وی تصریح کرد: در آن زمان ما شروع به اقدام کردن می‌کنیم و اقدامات را خودمان شخصاً نظارت می‌کنیم در واقع خود ایران اقدامات طرف مقابل را نظارت می‌کند، یعنی اگر قرار است لایحه یا دستورالعملی بنویسد با مشورت ما انجام خواهند داد و ما آن را خواهیم دید، لذا دقیقاً می‌دانیم که چگونه تحریم‌ها برداشته می‌شود، ولی به جای اینکه به شش کشور اجازه دهیم اقدامات ما در نطنز، اراک و فردو که یک سری اقدامات کمی است تأیید کنند آژانس وارد عمل می‌شود.
ظریف افزود: تمام اقدامات کمی ایران را آقای دکتر صالحی زحمت کشیدند و به صورت ریز مطرح کردند که حتی ممکن است برخی دوستان دوست نداشته باشند که به این میزان ریز مطرح شود، اما علت اینکه آن قدر ریز مطرح شده، این است که همه جور قضاوتی را از آژانس سلب کنیم و فقط بیاید علامت بزند که مثلاً تعداد سانتریفیوژهای ما در نطنز به 5 هزار و 100 رسیده و آن را علامت بزنند و این چیزها را علامت بزند و ما خودمان نظارت می‌کنیم چرا که نمی‌خواهیم آنها به ایران بیایند اقداماتی که ما انجام دادیم را راستی‌آزمائی کنند همان‌طور که از آذرماه تا امروز آژانس نظارت کرده و گزارش داده و در تمام گزارش‌های خود گفته که ایران تمام وظایف خود را انجام داده ...
متن کامل را در etedaldaily.ir بخوانید
چرا که این یک تأیید کمی است نه کیفی و بنده هم این موضوع را خدمت حضرت آقا گزارش دادم، لذا این موضوع با آن موضوعی که مورد مخالفت حضرت آقا بوده و در مورد اقدام کیفی آژانس و قضاوت آژانس بوده کاملاً متفاوت است و احساس می‌کنم این خط قرمز رهبری رعایت شده است.
علی لاریجانی در سوال دیگری گفت: اینکه می‌گویید مطلبی در برجام نیامده و در قطعنامه آمده و نقض آن، نقض برجام نیست، چرا نمی‌گوئید که در قطعنامه اخیر به محض نقض یک حکم قطعنامه، تحریم‌های UN برمی‌گردد.
ظریف در پاسخ به این سوال نیز تأکید کرد: این تحریم‌ها برنمی‌گردد؛ اصلاً قطعنامه جدید هیچ سازوکار تنبیهی ندارد. تنها سازوکار بازگشت تحریم‌های گذشته طی روند طولانی 60 روزه حل و فصل اختلافات برای موارد برجام است. که باید هم کمیسیون مشترک شروع شود و یک کمیته سه نفره نظارتی هم در آنجا درست شده که رأی مشورتی می‌دهد.
وی افزود: ما بعد از 30 روز می‌توانیم از تعهدات خود برگردیم و آنها که می‌خواهند قعطنامه‌های شورای امنیت را برگردانند باید 30 روز دیگر صبر کنند و روند قطعنامه‌ها را در شورای امنیت با رأی گیری که مجبور خواهند شد آن رأی را وتو کنند و با قطعنامه‌ای که با وتو مانع از تصویب آن شده باشد، کسی در دنیا خیلی برای آن ارزشی قائل نخواهد شد.
وزیر امورخارجه تأکید کرد: این روند روند بسیار مشخصی است که برای ما و هم برای آنها وجود دارد و این روند منحصر به برجام است و هیچ ارتباطی به قطعنامه‌های شورای امنیت ندارد حتی ما تا روز آخر تلاش کردیم که هرگونه سازوکار رسیدگی گزارش گیری پیگیری و کارشناسی که اگر شما قطعنامه 1737 تا 1929 را نگاه کنید بسیار از این سازوکارها وجود دارد همه اینها را مختومه کرد.
لاریجانی در طرح سوال دیگری گفت: در بند 18 برجام گفته می‌شود که UN پس از تأیید آژانس در تکالیفی که ایران در بند 19 پیوست 5 انجام داده آن زمان تحریم‌ها را تعلیق می‌کند. معنای این تعلیق است یا لغو.
ظریف در پاسخ به این سوال نیز گفت: اصلا تعلیق در هیچ جا نیامده است در هیچ جای برجام واژه تعلیق نیامده و هرکس تعلیق تجرمه کرده اشتباه ترجمه کرد است. در برجام اصلا تعلیق وجود ندارد، لغو کرد و دیروز هم لغو کرد لذا لغو تمام شد و دیروز لغو کرد و تاریخ اجرای لغو هم زمانی است که آژانس گزارش دهد که ایران این اقدامات کمی را انجام داده است.
رئیس مجلس در توضیح سوال دیگر نمایندگان تصریح کرد: این سوال در مورد موشک‌های بالستیک است از آنجا که علی القاعده باید ظرفیت حمل 200 تا 500 کیلو مواد را موشک‌ها داشته باشند و برد آنهابیش از 300 باشد این طراحی امر وقتی نوشته شود شامل سایر موشک‌ها هم می‌شود و یا حداقل تفسیر پذی است این موضوع را توضیح دهید.
وزیر امورخارجه در توضیح این سوال اظهار داشت: بنده عرض کردم که این بند نقض برجام نیست ثانیا این بند زمیمه قطعنامه به شکل غیرالزام آور استفاده شده است. همچنین این کلمه طراحی شدن برای قابلیت حمل سلاح هسته‌ای اولین بار است که به یک قطعنامه‌ای اضافه می‌شود در قطعنامه‌های قبلی این واژه وجود نداشت و با تلاش زیاد اضافه شده است.
وی افزود: از آنجا که هیچ یک از موشک‌های ما برای قابلیت حمل سلاح هسته‌ای طراحی نمی‌کنیم لذا این موضوع اصلا هیچ ارتباطی به شورای امنیت ندارد البته از ابتدا هم ارتباطی نداشته همچنین من چند بار از دوستان هم تقاضا کردم و مجددا به عنوان رئیس مجلس از شما تقاضا می‌کنم که بند 9 قطعنامه 1929 و بند ماقبل آخر مقدمه قطعنامه 1929 را بخوانید تا ببینید چه تغییری در این وضعیت ایجاد شده است.، تغییر بسیار بزرگی است و با امنیت ملی کشور سروکار دارد.
علی لاریجانی پس از پایان سخنان ظریف ضمن تشکر از سخنان وی، گفت: امیدواریم در مسیر بررسی‌هائی که انجام می‌شود نقطه نظرات لازم هم برای ادامه کار به شما منتقل شود.
************ ************ صالحی در جلسه علنی مجلس:
به آنچه که به دست آورده‌ایم، می‌بالم
رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: امروز آمده‌ام که شهادت دهم مسئولیت عُرفی و شرعی آنچه در بعد فنی به دست آورده‌ایم را می‌پذیرم.
علی‌اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی در جلسه علنی صبح دیروز مجلس شورای اسلامی با گرامیداشت یاد و خاطره شهدای هسته‌ای، اظهار داشت: مذاکره امر ساده‌ای نیست، آن هم در چالشی که با جنود شیطان باشد.
وی افزود: مذاکره با کسانی که همواره به دنبال مکر و مکاری و کید و کیادی هستند، کار آسانی نیست. اما انقلاب اسلامی ایران توانست با اتکای به خدای متعال و پیروی از مقام معظم رهبری به گونه‌ای عمل کند که امروز بنده بگویم به آنچه که به دست آورده‌ایم، می‌بالم.
رئیس سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه در این ۱۲ سال پرچالش با استواری، استقامت و نقش‌آفرینی مقام معظم رهبری، توانسته‌ایم با عزت و سرافرازی به ایستگاه آخر برسیم، ادامه داد: امروز آمده‌ام که شهادت بدهم آنچه در بُعد فنی به دست آورده‌ایم، مسئولیت عُرفی و شرعی‌اش را می‌پذیرم.
صالحی خاطر نشان کرد: پارادایم تعاملات سیاسی جهان به گونه‌ای فراگیر تغییر خواهد کرد و زنگ این تغییر در وین زده شد و اولین بار است که یک کشور توانست در مقابل شش قدرت جهان بایستد و این دستاورد بزرگ را تبریک می‌گویم.
وی تصریح کرد: مذاکرات ۱+۵ سال‌ها به طول انجامید و امروز که افق بالاتری را می‌بینیم، بر شانه‌های کسانی که در گذشته برای این امر زحمت کشیده‌اند، ایستاده‌ایم.
رئیس سازمان انرژی اتمی با اشاره به رهنمودهای مقام معظم رهبری، افزود: وقتی متوجه شدیم گفتگو با ۱+۵ سال‌ها ادامه داشته و نتوانسته به نتیجه‌ای برسد، به مقام معظم رهبری پیشنهاد دادیم تا راه دیگری باز شود و ایشان موافقت کردند مسیر دیگری که مذاکره‌ای با آمریکا بود، باز شود اما هر دو مسیر هماهنگ و در یک راستا به پیش رود.
وی ادامه داد: در لوزان روی محورهای فنی به یک توافقی رسیدیم و در فاصله لوزان تا وین که از آن به دبه درآوردن تعبیر شد، مشکلاتی پیش آمد و طرف مقابل قصد داشت خواسته‌های بیشتری را مطرح کند.
صالحی با طرح این سوال که ممکن است آمریکا با آن همه مشاوره‌های فنی مورد غفلت قرار گیرد گفت: بله، این چنین شده است و دلیل آن این بود که جمهوری اسلامی ایران نیز چیزی کم نداشت و با توکل به خدای متعال این اتفاق مهم افتاد و غربی‌ها تلاش کردند که پیکره اصلی توافق را بتراشند اما نتوانستند.
رئیس سازمان انرژی اتمی افزود: در وین گام‌های بلندتری در امور فنی نسبت به لوزان برداشته شد و از منظر آنها که می‌خواستند تنها راه تولید سلاح هسته ای ایران را ببندند و با ایجاد محدودیت‌هائی این امر را تسهیل کنند در صورتی که ما به دنبال تولید سلاح هسته ای نبودیم.
وی با اشاره به فتوای مقام معظم رهبری درخصوص ممنوعیت تولید، انباشت و به کارگیری سلاح‌های کشتار جمعی خاطرنشان کرد: ما خواهان تولید و استفاده از سلاح‌های کشتار جمعی نیستیم و امروز ممکن است که این امر محدودیت تلقی شود اما محدودیتی نیست که نشاط و فعالیت‌های هسته ای ما را دچار رکود، کندی یا توقف کند.
صالحی ادامه داد: یکی از راه‌های غرب برای محدودیت برنامه هسته ای ایران کاهش ذخایر غنی سازی اورانیوم ایران بود و ذخایر اورانیوم ما الان حدود ۷ تن است و ما برای اینکه سوخت سالانه بوشهر را تامین کنیم نیاز به ۳۰ تن اورانیوم داریم اما سال‌ها طول کشید تا این ۷ تن را هم تولید کنیم.
************ در گذشته مسئله هزینه-فایده مبنای ما نبود
رئیس سازمان انرژی اتمی با اشاره به اینکه تمام چالش ما تا به امروز این بود که فناوری هسته ای را تثبیت کنیم خاطرنشان کرد: به هر قیمتی که ما توانستیم این فناوری را تثبیت کرده و جمهوری اسلامی ایران را به جهان ثابت کردیم. در گذشته هزینه فایده مبنای عمل ما نبود و خواسته ما تثبیت فناوری هسته ای بود.
وی با بیان اینکه ما اگر به همان شکل گذشته به تولید اورانیوم ادامه دهیم ۱۰ الی ۱۵ سال زمان می‌برد تا بتوانیم نیاز خود را تولید کنیم افزود: اگر ما باقی سانتریفیوژها را راه اندازی می‌کنیم باز ۷ الی ۸ سال زمان نیاز داشتیم تا نیاز یک سال بوشهر را تولید کنیم.
صالحی با طرح این سوال که با افزایش سانتریفیوژها نیز نمی توانستیم تولید خود را افزایش دهیم تصریح کرد: ما که قصد وارد شدن به عرصه تجاری سازی را داریم با سانتریفیوژهائی که موجود است نمی توانیم نیاز سالانه نیروگاه بوشهر را تامین کنیم و باید به دنبال نسل جدید باشیم. درست است که هم اکنون سانتریفیوژهای IR۴ را اختیار داریم اما هنوز سانتریفیوژهای IR۶ و IR۸ در اختیار ما نیست.
رئیس سازمان انرژی اتمی با طرح این سوال که اصلا فرض کنید به اندازه ۱۹۰ هزار سو ظرفیت غنی سازی را داشته باشیم ما تا چه مدتی می‌توانستیم این قابلیت را حفظ کنیم، افزود: اگر ما همین امروز ۲۰۰ هزار سو اورانیوم غنی شده در اختیار داشتیم تنها مدت محدودی می‌توانستیم ادامه دهیم زیرا منابع اولیه را در اختیار نداریم.
وی با بیان اینکه چند سالی است سازمان انرژی اتمی شروع به اکتشاف و استخراج کرده است، گفت: در چند سال آینده سرعت اکتشاف و استخراج به گونه ای خواهد شد که بتوانیم ۱۹۰ هزار سوی نیاز سالانه را تولید کنیم و این فاصله ۷، ۸ ساله با اکتشاف و استخراجی که انجام خواهد شد ما را در وضعیتی قرار می‌دهد تا ما به تولید منابع اولیه برای استمرار بخشیدن به فعالیتمان دسترسی پیدا کنیم.
************ بازطراحی راکتور آب سنگین اراک یک محدودیت است
صالحی با اشاره به محدودیت دوم برای ساخت سلاح هسته ای ادامه داد: غربی‌ها گفته اند که شما اجازه ندارید راکتور آب سنگین اراک را فعال کنید زیرا سالانه ۱۰ کیلو پلوتونیوم تولید می‌کند و ما گفتیم که ما حاضریم کاری کنیم که کمتر از این مقدار پلوتونیوم تولید شود زیرا ما قصد تولید بمب نداریم.
رئیس سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه قبول دارم بازطراحی راکتور آب سنگین اراک یک محدودیت است، گفت: اگر قرار باشد ما بمبی تولید نکنیم نیازی به ۱۰ کیلو پلوتونیوم نداریم و اینکه این مقدار به زیر یک کیلو کاهش پیدا کند اهمیتی ندارد.
وی افزود: ما در ۱۵ سال آینده پلوتونیومی نیازی نداریم و به دنبال غنی سازی بالای ۲۰ درصد نیز نیستیم و در این صورت نمی توانیم به دنبال کار با فلز آن برویم و این محدودیت دیگر است.
************ مختصری از محدودیت را در بحث تحقیق و توسعه پذیرفته ایم
صالحی با اشاره به بحث تحقیق و توسعه تصریح کرد: عده ای معتقدند که بحث تحقیق و توسعه محدود شده است و دلیل آن این است که غربی‌ها معتقدند که اگر سانتریفیوژهای شما ارتقا پیدا می‌کند می‌توانید به یک سال گریز نزدیک شوید و از این جهت ما مختصرا محدودیتی را پذیرفته ایم که این را قبول دارم اما این محدودیتی نیست که اساس تحقیق و توسعه ما را برهم بزند.
رئیس سازمان انرژی اتمی افزود: ما بر روی تمام سانترفیوژهائی که داریم کار خواهیم کرد که عبارتند از IR۱،  IR۲M،  IR۴،  IR۶،  IR۶S،  IR۷ و IR۸ که اسم اینها در برجام آمده است.
وی ادامه داد: می‌گویند در طی این ۱۰ سال سانتریفیوژهای IR۸نیز قدیمی خواهد شد و این در صورتی است که هفت، هشت سال طول خواهد کشید که این سانتریفیوژ به مرحله تولید انبوه برسد و سانتریفیوژ IR۸ ما بعد از هشت سال تازه یک ماشین قابل استفاده تجاری می‌شود که هزینه فایده نیز در آن رعایت شده باشد.
صالحی با بیان اینکه ماشین‌های IR۶ و IR۸ ماشین‌های آینده ما خواهد بود خاطرنشان کرد: نیروگاه نطنز برای ۵۰ هزار ماشین جا دارد و ما اگر قرار باشد از ماشین‌های IR۸ استفاده کنیم که هر کدام ۲۰ سو تولید می‌کند می‌توانیم یک میلیون سو تولید داشته باشیم که ۵، ۶ راکتور قدرتی را می‌تواند پاسخگو باشد و نمی خواهیم از ماشین‌های دیگری که تولید کمتری می‌کند استفاده کنیم.
رئیس سازمان انرژی اتمی افزود: ما هر روز نمی خواهیم به دنبال سانتریفیوژهای جدید برویم و شرکت یورنکو که بزرگترین شرکت غنی سازی است به مدت ۴۵ سال کلا روی ۶ ماشین کار کرده است و کلا سه ماشین را در این سال‌ها به کار گرفته است و روسیه از ۱۹۵۵ تا ۲۰۰۵ در عرض ۵۰ سال روی ۸ نسل ماشین کار کرده است که تنها سه نسل از آن را به کار گرفته است.
************ بحث تحقیق و توسعه با حساب تجاری سازی در حال پیشرفت است
وی با اشاره به اینکه ما همزمان روی ۷ الی ۸ نسل از ماشین‌ها کار می‌کنیم خاطرنشان کرد: ما بیشتر بر روی ماشین‌های IR۶ و IR۸ تمرکز داریم. بنابراین از این جهت تحقیق و توسعه ما با حساب هزینه فایده و تجاری سازی در حال پیش رفتن است.
صالحی با اشاره به یکی از دستاوردهای بزرگ ایران افزود: یکی از دستاوردهای بزرگ که آرزوی من نیز بود تولید سوخت در داخل برای نیروگاه بود و ما ۲۰ درصد را در داخل تولید کردیم اما سوخت راکتور تهران با سوخت یک راکتور هسته ای فرق می‌کند و این سوخت باید با شرایط ایمن و در چارچوب کنوانسیون‌های بین المللی به کار گرفته شود که خدشه ای در آن وارد نشود.
رئیس سازمان انرژی اتمی خاطرنشان کرد: با هوشمندی در مذاکرات و پافشاری ایران، غرب قبول کرد که با ایران همکاری کند و سوخت را در داخل تولید کند و در فاصله یکی دو سال آینده خودمان سوخت مورد نیازمان را تحت اشراف بین المللی خواهیم ساخت و این دستاورد بزرگی بود.
وی تصریح کرد: بنده افتخار می‌کنم کشوری دارم که در بین ۱۳۰ کشور در حال توسعه تنها کشوری است که می‌تواند دو کالای استراتژیک خود را به دنیا عرضه کند. یکی از این دو کالا اورانیوم غنی شده و دیگری آب سنگین است و اینها از بزرگترین افتخارات ایران است.
صالحی تصریح کرد: در بحث آب سنگین دستاورد بزرگی حاصل شد و ما به غربی‌ها تحمیل کردیم که آب سنگین خود را در بازارهای جهانی بفروشیم و دستاورد دیگر ما حفظ نطنز با هزاران سانتریفیوژ، تولید سوخت و استفاده از همکاری‌های بین المللی در امر تحقیق و توسعه است که این شرایط در گذشته فراهم نبود و امروز فراهم شده است.
************ ************ سوالات کتبی نمایندگان از رئیس سازمان انرژی اتمی
در جریان ارائه گزارش صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی به نمایندگان در خصوص توافقات فنی در مذاکرات هسته ای، رئیس مجلس شورای اسلامی تعدادی از سئوالات کتبی نمایندگان را از رئیس سازمان انرژی اتمی مطرح کرد.
لاریجانی گفت: سئوالی از سوی نمایندگان ارائه شده است مبنی بر اینکه در برجام توافق شده است که ایران تا زمانی که نیروگاه اراک کار می‌کند، سوخت مصرفی این نیروگاه را از کشور خارج کند که این یک محدودیت است، توضیح دهید.
رئیس سازمان انرژی اتمی در پاسخ به این سئوال گفت: در نیروگاه بوشهر نیز در توافقی که ۲۰ سال پیش بسته شد با روسیه توافق کردیم که سوخت بوشهر را از کشور خارج کرده و به کشور روسیه انتقال دهیم.
صالحی ادامه داد: سوخت نیروگاه اراک را نیز توافق کردیم که به خارج از کشور برگردانیم اما با این شرط که ضایعات سوخت را پس نگیریم که امری بسیار مهم است.
رئیس سازمان انرژی اتمی در توضیح این مطلب اظهار داشت: بعد از اینکه سوخت یک راکتور مورد استفاده قرار می‌گیرد باید در استخرهائی برای سالها نگهداری شود تا یک مقدار از رادیواکتیویتی و گرمایش را از دست بدهد. بعد از مدتها باید این سوخت را در ۵ کیلومتری عمق زمین با تکنولوژی بالا بتوانیم انبار کنیم که هنوز آمریکا نتوانسته به این تکنولوژی دست یابد.
وی ادامه داد: آقای مونیز در جلسات توضیحاتی در مورد چاهک‌هائی که برای انبار کردن این سوخت‌ها در حال تهیه هستند، ارائه داد، دنیا هنوز راجع به سوخت‌های مصرف شده راه حل دائمی پیدا نکرده است، راه حل موقتش هم این است که سوخت‌ها را همین طور در استخرها نگه می‌دارند. این توافق برای ما فرصتی بود که بتوانیم این سوخت‌ها را انتقال دهیم.
رئیس سازمان انرژی اتمی ادامه داد: این سوخت‌ها بدون قابلیت استفاده برای سلاح است بنابراین نیازی به آن نداریم. بنابراین به طرف غربی اعلام کردیم که حاضریم سوخت را بدهیم اما ضایعات آن را پس نمی گیریم.
در ادامه علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی با طرح سئوال دیگری اظهار داشت: آیا اینکه بعد از هشت سال ایران فقط یک زنجیره ۳۰ تائی IR۶  وIR۸ داشته باشد محدودیت برای تحقیق و توسعه نیست؟
صالحی در پاسخ به این سئوال گفت: برای اینکه یک سانتریفیوژ از ابتدای خلق فکری آن تا زمان رسیدن به تولید انبوه راه اندازی شود حدود ۸ سال طول می‌کشد. برای اینکه این سانتریفیوژوها به مرحله قابل اعتمادی برسند باید زنجیره ای از آنها تولید شود. این سانتریفیوژها ابتدا ۱۰ تائی و در طی این مدت ۲۰ تایی، ۳۰ تائی و ۵۰ تائی تست می‌شوند.
وی ادامه داد: با زنجیره ۲۰ تائی سانتریفیوژ می‌توانیم بالای ۸۵ درصد شاخص‌های مورد نیاز برای رساندن به تولید انبوه یک سانتریفیوژ را استخراج کنیم.
صالحی ادامه داد: ۱۵ درصد دیگر می‌ماند که باید در فرآیند زنجیره‌های بزرگتر که آن فرآیند، شاخص‌ها را برای ما تعیین می‌کند نه خود شاخص‌های سانتریفیوژ را به عبارت دیگر وقتی یک زنجیره در فرآیندی کار می‌کند در آن فرآیند می‌خواهیم بهینه سازی کنیم، ۱۵ درصد هم برمی گردد به آن زنجیره.
وی اظهار داشت: ما این محدودیت را پذیرفته ایم که تا ۱۱ سال زنجیره‌های ما حدود ۳۰ تائی کار کنند، از سال یازدهم به بعد زنجیره‌های ما زنجیره‌هائی خواهد بود که بتوانیم فرآیندها را در آن اندازه گیری کنیم.
رئیس سازمان انرژی اتمی اظهار داشت: در همین راستاست که از انتهای سال هشتم تولید ماشین‌های IR۶, IR۸ را آغاز خواهیم کرد که در برجام بر این موضوع تأکید شده است. از انتهای سال هشتم ما ۲۰۰ ماشین IR۶ و ۲۰۰ ماشین IR۸ به صورت سالانه تولید خواهیم کرد و بعد از سال یازدهم این تولیدات افزایش خواهند یافت.
در ادامه علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی با طرح سئوال دیگری از رئیس سازمان انرژی اتمی در خصوص محدودیت فعالیت‌های هسته ای، گفت: نمایندگان سئوال کرده اند که طبق برجام، ایران تا ۱۵ سال حق ندارد رآکتور آب سنگین جدید بسازد، آیا این محدودیت است؟
صالحی در پاسخ به این سئوال اظهار داشت: ما فعلا باید همین رآکتور آب سنگین اراک را کامل کنیم. این رآکتور یکی از بهترین رآکتورهای تحقیقاتی جهان خواهد شد.
وی ادامه داد: حدود ۵ تا ۶ سال طول خواهد کشید تا رآکتور اراک به سرانجام نهائی برسد. بنابراین ضرورتی ندارد که به سراغ رآکتور تحقیقاتی دیگری برویم، زیرا هنوز از همین رآکتور تحقیقاتی اراک که همه امکانات تحقیقاتی در آن دیده شده است، استفاده نکرده ایم.
وی گفت: ما بعد از ۶ سال رآکتور اراک را خواهیم داشت و کار تحقیقاتی‌مان در این رآکتور آغاز خواهد شد. ۹ سال هم برای تحقیق در این رآکتور فرصت نیاز داریم تا تجربه کافی بیندوزیم و در ۱۵ سال بعد می‌توانیم رآکتور دیگری را برای ایران یا کشور دیگری طراحی کنیم.
صالحی با تأکید بر اینکه موضوع عدم ساخت رآکتور تا ۱۵ سال آینده را به هیچ عنوان محدودیت تلقی نمی کنم، اظهار داشت: خرید رآکتور هزینه زیادی دارد. همین رآکتور اراک را اگر بخواهیم از بازار بین المللی چنین رآکتوری بخریم نزدیک به ۱ میلیارد دلار هزینه دارد.
وی ادامه داد: باید ساخت رآکتور توجیه علمی و هزینه فایده داشته باشد.
در ادامه علی لاریجانی رئیس مجلس با طرح سئوال دیگری اظهار داشت: تعدادی از نمایندگان سئوال کرده اند که برای ۱۵ سال عملا فردو غنی سازی نخواهد داشت، آیا این محدودیت است؟
رئیس سازمان انرژی اتمی در پاسخ به این سئوال گفت: در حال حاضر فردو ۱۷ کیلو در ماه غنی سازی می‌کند و نطنز حدود ۲۰۰ کیلو در ماه غنی سازی می‌کند. به عبارت دیگر فردو در ۱۲ ماه ۲۰۰ کیلو و نطنز ۲ تن اورانیوم غنی سازی می‌کند. بنابراین تولید فردو نسبت به نیاز ما که حدود ۳۰ تن است ارزشی ندارد.
وی تصریح کرد: فردو نیروگاهی است که در نهایت خودش جای ۳ هزار سانتریفیوژ دارد. ما نمی توانیم ۳ هزار ماشین IR۸ در فردو نصب کنیم زیرا عرض این ماشین‌ها بزرگ است.
صالحی ادامه داد: در نهایت ما خواهیم توانست در فردو هزار و ۵۰۰ ماشین نصب کنیم در حالیکه در نطنز می‌توانیم ۵۰ هزار ماشین نصب کنیم، به عبارت دیگر فردو در بهترین شرایط هزار تا هزار و ۵۰۰  نصب ماشین در خود جای خواهد داشت که این دو درصد عددی نیست که بخواهیم بگوییم فردو محل تولید باشد.
وی با تأکید بر اینکه فردو از ابتدا نیز محل تحقیق و توسعه در نظر گرفته شده بود، گفت: قرار بود در فردو تجهیزات گرانقیمت نگهداری شود تا در صورت هر اتفاقی بتوانیم از آنها صیانت کنیم.
صالحی افزود: به دلایلی فردو از برنامه ریزی اولیه ای که برای آن شده بود که محل تحقیق و توسعه باشد فاصله گرفته و در جایگاه تولید قرار گرفت.
وی تأکید کرد: فردو از نظر تولید و رفع نیاز اورانیوم غنی شده هیچ تاثیری ندارد.
************* *********** سوالات کتبی نمایندگان از رئیس سازمان انرژی اتمی
در جریان ارائه گزارش صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی به نمایندگان در خصوص توافقات فنی در مذاکرات هسته ای، رئیس مجلس شورای اسلامی تعدادی از سئوالات کتبی نمایندگان را از رئیس سازمان انرژی اتمی مطرح کرد.
به گزارش مشرق، در جریان ارائه گزارش صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی به نمایندگان در خصوص توافقات فنی در مذاکرات هسته ای، رئیس مجلس شورای اسلامی تعدادی از سئوالات کتبی نمایندگان را از رئیس سازمان انرژی اتمی مطرح کرد.
لاریجانی گفت: سئوالی از سوی نمایندگان ارائه شده است مبنی بر اینکه در برجام توافق شده است که ایران تا زمانی که نیروگاه اراک کار می‌کند، سوخت مصرفی این نیروگاه را از کشور خارج کند که این یک محدودیت است، توضیح دهید.
رئیس سازمان انرژی اتمی در پاسخ به این سئوال گفت: در نیروگاه بوشهر نیز در توافقی که ۲۰ سال پیش بسته شد با روسیه توافق کردیم که سوخت بوشهر را از کشور خارج کرده و به کشور روسیه انتقال دهیم.
صالحی ادامه داد: سوخت نیروگاه اراک را نیز توافق کردیم که به خارج از کشور برگردانیم اما با این شرط که ضایعات سوخت را پس نگیریم که امری بسیار مهم است.
رئیس سازمان انرژی اتمی در توضیح این مطلب اظهار داشت: بعد از اینکه سوخت یک راکتور مورد استفاده قرار می‌گیرد باید در استخرهائی برای سالها نگهداری شود تا یک مقدار از رادیواکتیویتی و گرمایش را از دست بدهد. بعد از مدتها باید این سوخت را در ۵ کیلومتری عمق زمین با تکنولوژی بالا بتوانیم انبار کنیم که هنوز آمریکا نتوانسته به این تکنولوژی دست یابد.
وی ادامه داد: آقای مونیز در جلسات توضیحاتی در مورد چاهک‌هائی که برای انبار کردن این سوخت‌ها در حال تهیه هستند، ارائه داد، دنیا هنوز راجع به سوخت‌های مصرف شده راه حل دائمی پیدا نکرده است، راه حل موقتش هم این است که سوخت‌ها را همین طور در استخرها نگه می‌دارند. این توافق برای ما فرصتی بود که بتوانیم این سوخت‌ها را انتقال دهیم.
رئیس سازمان انرژی اتمی ادامه داد: این سوخت‌ها بدون قابلیت استفاده برای سلاح است بنابراین نیازی به آن نداریم. بنابراین به طرف غربی اعلام کردیم که حاضریم سوخت را بدهیم اما ضایعات آن را پس نمی گیریم.
در ادامه علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی با طرح سئوال دیگری اظهار داشت: آیا اینکه بعد از هشت سال ایران فقط یک زنجیره ۳۰ تائی IR۶  وIR۸ داشته باشد محدودیت برای تحقیق و توسعه نیست؟
صالحی در پاسخ به این سئوال گفت: برای اینکه یک سانتریفیوژ از ابتدای خلق فکری آن تا زمان رسیدن به تولید انبوه راه اندازی شود حدود ۸ سال طول می‌کشد. برای اینکه این سانتریفیوژوها به مرحله قابل اعتمادی برسند باید زنجیره ای از آنها تولید شود. این سانتریفیوژها ابتدا ۱۰ تائی و در طی این مدت ۲۰ تایی، ۳۰ تائی و ۵۰ تائی تست می‌شوند.
وی ادامه داد: با زنجیره ۲۰ تائی سانتریفیوژ می‌توانیم بالای ۸۵ درصد شاخص‌های مورد نیاز برای رساندن به تولید انبوه یک سانتریفیوژ را استخراج کنیم.
صالحی ادامه داد: ۱۵ درصد دیگر می‌ماند که باید در فرآیند زنجیره‌های بزرگتر که آن فرآیند، شاخص‌ها را برای ما تعیین می‌کند نه خود شاخص‌های سانتریفیوژ را به عبارت دیگر وقتی یک زنجیره در فرآیندی کار می‌کند در آن فرآیند می‌خواهیم بهینه سازی کنیم، ۱۵ درصد هم برمی گردد به آن زنجیره.
وی اظهار داشت: ما این محدودیت را پذیرفته ایم که تا ۱۱ سال زنجیره‌های ما حدود ۳۰ تائی کار کنند، از سال یازدهم به بعد زنجیره‌های ما زنجیره‌هائی خواهد بود که بتوانیم فرآیندها را در آن اندازه گیری کنیم.
رئیس سازمان انرژی اتمی اظهار داشت: در همین راستاست که از انتهای سال هشتم تولید ماشین‌های IR۶, IR۸ را آغاز خواهیم کرد که در برجام بر این موضوع تأکید شده است. از انتهای سال هشتم ما ۲۰۰ ماشین IR۶ و ۲۰۰ ماشین IR۸ به صورت سالانه تولید خواهیم کرد و بعد از سال یازدهم این تولیدات افزایش خواهند یافت.
در ادامه علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی با طرح سئوال دیگری از رئیس سازمان انرژی اتمی در خصوص محدودیت فعالیت‌های هسته ای، گفت: نمایندگان سئوال کرده اند که طبق برجام، ایران تا ۱۵ سال حق ندارد رآکتور آب سنگین جدید بسازد، آیا این محدودیت است؟
صالحی در پاسخ به این سئوال اظهار داشت: ما فعلا باید همین رآکتور آب سنگین اراک را کامل کنیم. این رآکتور یکی از بهترین رآکتورهای تحقیقاتی جهان خواهد شد.
وی ادامه داد: حدود ۵ تا ۶ سال طول خواهد کشید تا رآکتور اراک به سرانجام نهائی برسد. بنابراین ضرورتی ندارد که به سراغ رآکتور تحقیقاتی دیگری برویم، زیرا هنوز از همین رآکتور تحقیقاتی اراک که همه امکانات تحقیقاتی در آن دیده شده است، استفاده نکرده ایم.
وی گفت: ما بعد از ۶ سال رآکتور اراک را خواهیم داشت و کار تحقیقاتی‌مان در این رآکتور آغاز خواهد شد. ۹ سال هم برای تحقیق در این رآکتور فرصت نیاز داریم تا تجربه کافی بیندوزیم و در ۱۵ سال بعد می‌توانیم رآکتور دیگری را برای ایران یا کشور دیگری طراحی کنیم.
صالحی با تأکید بر اینکه موضوع عدم ساخت رآکتور تا ۱۵ سال آینده را به هیچ عنوان محدودیت تلقی نمی کنم، اظهار داشت: خرید رآکتور هزینه زیادی دارد. همین رآکتور اراک را اگر بخواهیم از بازار بین المللی چنین رآکتوری بخریم نزدیک به ۱ میلیارد دلار هزینه دارد.
وی ادامه داد: باید ساخت رآکتور توجیه علمی و هزینه فایده داشته باشد.
در ادامه علی لاریجانی رئیس مجلس با طرح سئوال دیگری اظهار داشت: تعدادی از نمایندگان سئوال کرده اند که برای ۱۵ سال عملا فردو غنی سازی نخواهد داشت، آیا این محدودیت است؟
رئیس سازمان انرژی اتمی در پاسخ به این سئوال گفت: در حال حاضر فردو ۱۷ کیلو در ماه غنی سازی می‌کند و نطنز حدود ۲۰۰ کیلو در ماه غنی سازی می‌کند. به عبارت دیگر فردو در ۱۲ ماه ۲۰۰ کیلو و نطنز ۲ تن اورانیوم غنی سازی می‌کند. بنابراین تولید فردو نسبت به نیاز ما که حدود ۳۰ تن است ارزشی ندارد.
وی تصریح کرد: فردو نیروگاهی است که در نهایت خودش جای ۳ هزار سانتریفیوژ دارد. ما نمی توانیم ۳ هزار ماشین IR۸ در فردو نصب کنیم زیرا عرض این ماشین‌ها بزرگ است.
صالحی ادامه داد: در نهایت ما خواهیم توانست در فردو هزار و ۵۰۰ ماشین نصب کنیم در حالیکه در نطنز می‌توانیم ۵۰ هزار ماشین نصب کنیم، به عبارت دیگر فردو در بهترین شرایط هزار تا هزار و ۵۰۰  نصب ماشین در خود جای خواهد داشت که این دو درصد عددی نیست که بخواهیم بگوییم فردو محل تولید باشد.
وی با تأکید بر اینکه فردو از ابتدا نیز محل تحقیق و توسعه در نظر گرفته شده بود، گفت: قرار بود در فردو تجهیزات گرانقیمت نگهداری شود تا در صورت هر اتفاقی بتوانیم از آنها صیانت کنیم.
صالحی افزود: به دلایلی فردو از برنامه ریزی اولیه ای که برای آن شده بود که محل تحقیق و توسعه باشد فاصله گرفته و در جایگاه تولید قرار گرفت.
وی تأکید کرد: فردو از نظر تولید و رفع نیاز اورانیوم غنی شده هیچ تاثیری ندارد.