دکتر روحاني در گفتگو با فايننشال تايمز:
تنش با آمريكا را كاهش ميدهيم
مسأله هستهاي بهترين آزمون براي سنجش قابليت اعتماد به آمريكاست
دکتر «حسن روحاني» در مصاحبه با روزنامه «فايننشال تايمز» بر ماهيت صلحآميز برنامه هستهاي ايران تاکيد کرد و گفت: ميزان و سطح غنيسازي به مقدار نياز ايران به سوخت هستهاي بستگي دارد.
به گزارش فارس، مشروح مصاحبه رئيس جمهوري با «فايننشال تايمز» که روز چهارشنبه گذشته انجام شد ، چنين است:
* شب گذشته شما اظهارات مهمي در باره اقتصاد و وضع ناگوار آن داشتيد. چه طرحهايي براي احياي اقتصاد داريد؟ بعد از تحويل گرفتن دفتر رياستجمهوري چه ميزان از وضع اقتصادي شوکه شديد؟
روحاني: اين دولت مشکلات اقتصادي جدياي را به ارث برده است. با وجود آنکه، هم رکود و هم تورم را در کشور شاهديم، اما در عين حال نسبت به آينده اقتصاد کشور بسيار اميدوار هستيم. اين فقط نظر من نيست. تيم اقتصادي من هم همين نظر را دارد که ميتوان در يک دوره زماني کوتاه، از عهده مشکلات اقتصادي کشور برآمد.
دليل اميدواري ما اين است که در 3 ماه گذشته توانستهايم تا حدي رشد سريع تورم را مهار کنيم. فکر ميکنم تورم (نقطه به نقطه) از 43 به 36درصد رسيده است. اين نشانه خوبي است. ما با کاهش نقدينگي و همزمان بهبود فضاي تجاري، اين مسير را ادامه خواهيم داد.
در مورد رکود هم، رشد اقتصادي ايران در سال 1391 منفي 5.8درصد بوده است. ما تلاش خواهيم کرد اين ميزان را تا پايان اسفند به صفر برسانيم. تيم اقتصادي براي سال آينده، رشد مثبت را پيشبيني کرده است. علاوه بر اين، توافقنامه ژنو فضاي مثبتي را در زمينه اقتصادي فراهم کرده است که اين فضا با آغاز اجراي توافقنامه ارتقا نيز خواهد يافت.
* آيا پيشبينيهاي شما به برداشته شدن تحريمها وابسته است؟ برداشته شدن اين تحريمها تا چه حد براي اقتصاد ايران حائز اهميت است؟
روحاني: خير. اگر نگاهي به گزارش من بيندازيد، شاهد خواهيد بود که با همين تحريمهاي موجود توانستيم تورم را کاهش دهيم. با وجود همين تحريمها، رشد اقتصادي مثبت را براي سال آينده پيشبيني کردهايم. البته، در عين حال اگر تحريمها برداشته يا کم شود، طبيعتا ميتوان اثرات آن بر اقتصاد را شاهد بود.
* توافق موقت هستهاي، براي اعتماد متقابل ميان ايران و بقيه دنيا از اهميت بالايي برخوردار است. ايران چه اقدامي ميتواند انجام دهد تا به واشنگتن و کنگره اطمينان دهد که به دنبال توافق است و نميخواهد تسليحات هستهاي بسازد؟ آيا شما در مورد ابعاد برنامه غنيسازي سطح پايين خط قرمزي داريد؟
روحاني: همانطور که بارها اعلام شده، فعاليتهاي هستهاي جمهوري اسلامي ايران صرفا براي مقاصد صلحآميز خواهد بود. دليل اين امر آن است که تمام فعاليتهاي هستهاي ما تحت نظارت کامل آژانس بينالمللي انرژي اتمي قرار دارد. همانطور که ميدانيد تمام سايتهاي هستهاي ما به طور مداوم تحت نظارت دوربينهاي آژانس بينالمللي انرژي اتمي است و به طور کلي هم، تسليحات کشتار جمعي هيچ جايگاهي در دکترين ما ندارند. اين که غنيسازي را تا چه حد گسترش ميدهيم، يا آنطور که شما بيان کرديد ابعاد آن چقدر خواهد بود، به نياز ما به سوخت هستهاي بستگي خواهد داشت.
ميدانيد که ما بخشهاي ديگر براي توليد ميلههاي سوختي در ايران را تکميل کردهايم و طبق برنامهاي که به آژانس بينالمللي انرژي اتمي ارائه کردهايم، تقريبا از الان به بعد هرآنچه که غنيسازي شود، به ميلههاي سوختي براي رآکتور تبديل خواهد شد.
* آيا تعطيل کردن تأسيسات هستهاي داخل ايران خط قرمزي براي دولت شماست؟
روحاني: 100 درصد.
* هرچند که اين موضوع به توافقات آينده بستگي دارد، اما آيا ميتوانيد ازسرگيري روابط دوجانيه با آمريکا را متصور شويد؟ آيا ايران از لحاظ سياسي و رواني براي چنين اقدامي آماده است؟ همچنين نبايد بريتانيا را به عنوان «ماهي کوچکتر» از ياد برد.
روحاني: در مورد آمريکا، در اين مرحله بايد تنشها را کاهش دهيم و به صورت گام به گام اعتمادسازي کنيم. مسائلي که در طول 35 سال به وجود آمده، در يک مدت کوتاه قابل حل نيست. بهترين آزمون براي اين که ببينيم آيا ميتوانيم اعتمادسازي کنيم يا نه، همين مساله هستهاي است.
اگر گام اولي که در ژنو برداشته شد، به دقت و درستي اجرا شود، يک گام رو به جلو به سمت اعتماد خواهد بود. آنچه که من در نيويورک شاهد بودم، اين بود که فضا اندکي نسبت به قبل تغيير کرده است. من در ديدار با انديشمندان، اساتيد دانشگاهي و (اعضاي) انديشکدهها احساس کردم انتخابات تاثير بسياري داشته است.
اما در مورد آنطور که شما اشاره کرديد «ماهي کوچک»، وضع بسيار متفاوت است. ما با دولت انگليس رابطه داشتهايم که به دليل شرايط خاص به شدت کاهش يافته است.البته بعد از انتخابات، برخي گامها براي ارتقاي روابط برداشته شده است. من در گفتگوي تلفني هفته گذشته با آقاي (ديويد) کامرون (نخستوزير انگليس)، اين احساس را داشتم که دو طرف اين اراده را دارند که به صورت گام به گام به سمت بهبود روابط حرکت کنند.
* آيا شما آمادهايد که مثلا در آينده رئيسجمهوري (باراک) اوباما را به تهران دعوت کنيد؟ نظر شما در مورد او به عنوان يک شخصيت سياسي سابق چيست؟
روحاني: در مکالمه تلفنياي که داشتيم، من وي را فردي با ادبياتي مودب و هوشمندانه ديدم. همانطور که پيش از اين گفتم مسائل ايران و آمريکا بسيار پيچيده است و نميتوان آن را در يک دوره زماني کوتاه حل کرد. با وجود اين پيچيدگيها، در 100 روز گذشته گشايشهايي رخ داده که بعدها ميتواند افزايش يابد.
* مذاکرات هستهاي سنگ محک است و اعتماد متقابل در حال شکلگيري است. انتخاب شما هم، نشانهاي از يک تغيير بود. با اين حال، هنوز کساني در جاهايي مثل عربستان يا اسرائيل بدبين هستند و محافظهکاران واشنگتن يا کنگره نسبت به نقش ايران در سوريه يا حمايتش از حزبالله به شدت نگرانند. با وجود اين مسائل و بياعتمادي به سياست خارجي ايران، تا چه حد ميتوان اعتمادسازي کرد؟
روحاني: در موضوع سوريه، نگراني اصلي از حضور گروههاي تروريستي در خاک اين کشور است. همه بايد از اين موضوع نگران باشند. اساسا من ادامه خونريزي و جنگ داخلي در سوريه را به ضرر ثبات منطقه ميدانم. به همين دليل، در حال رايزني با کشورهاي منطقهاي و غربي در مورد آينده سوريه هستم. ما همه تلاش خود را براي پايان دادن به جنگ داخلي سوريه و خروج تمام تروريستها از اين کشور انجام ميدهيم. اين امر به مذاکرات ميان دولت سوريه و مخالفان بستگي دارد که بتوانند راه را براي برگزاري انتخابات آزاد هموار کنند. هرآنچه مردم سوريه در انتخابات تعيين کردند، همه ما بايد به آن گردن نهيم.
* آيا شما در پشت صحنه در مورد سوريه با آمريکا و قدرتهاي غربي در حال مذاکره هستيد؟
روحاني: با اروپاييها، نه با آمريکا. اگر ايران در «ژنو 2» حضور داشته باشد، طبيعتا با همه اعضاي حاضر در آن مذاکره خواهد داشت.
* شما به خوشبيني معروف هستيد، اما براي آنکه بپذيريم «بشار اسد» در يک انتخابات آزاد و عادلانه از قدرت کنار ميرود، بايد خيلي خوشبين باشيم.
روحاني: من خوشبين نيستم، البته بدبين هم نيستم. من نميتوانم آينده سوريه را پيشبيني کنم. اما بايد زمينه را براي تصميمگيري مردم آماده کرد. اگر مردم به آقاي اسد رأي ندادند، مسالهاي نيست. مردم هرکسي را انتخاب کنند، ما به انتخابشان احترام ميگذاريم.
* آيا شما براي پايان دادن به درگيريها و زمينهچيني براي دستيابي به يک راهکار در سوريه با عربستان سعودي هم در حال مذاکره هستيد؟
روحاني: فعلا، در حال مذاکره نيستيم؛ اما براي مذاکره با عربستان سعودي يا هر کشور ديگري، مشکلي نداريم. ما مذاکرات متعدد و فشردهاي با «اخضر ابراهيمي» فرستاده سازمان ملل (در امور سوريه) داشتهايم. او چند روز قبل تهران بود و با هم ملاقاتي داشتيم. ما در موضوع سوريه با سازمان ملل روابط نزديکي داشته و مذاکراتي هم انجام دادهايم.
* شما در انتخابات ماه ژوئن پيروزي قاطعي کسب کرديد که بخشي از آن به واسطه حمايت اصلاحطلبان بود. آيا شما در اين موضوع که در ايران به اصلاحات سياسي نياز است با آنها هم نظريد يا اين که فقط بر بهرهوري اقتصادي و روابط بهتر با غرب و همسايگانتان متمرکز هستيد؟
روحاني: روشن است که مسائل اقتصادي و سياست خارجي اهميت دارند، اما اين امر ما را از انديشيدن به موضوعات فرهنگي و سياست داخلي بازنميدارد. همانطور که من در طول انتخابات قول دادم، به دنبال ايجاد يک منشور حقوق شهروندي هستم. ديروز بعد از 100 روز از آغاز کار، يک نسخه پيشنويس از اين منشور را در سايت (رياستجمهوري) قرار داديم تا صاحبنظران بتوانند در مورد آن نظر بدهند. من بعد از آنکه نظر انديشمندان و کارشناسان را دريافت کردم، اين منشور را تکميل و به جامعه ارائه مي کنم و ضمنا اجراي آن را هم پيگيري خواهم کرد. بنابراين، اين دولت نميتواند فقط به اقتصاد و سياست خارجي محدود باشد.
* با وجود بهبودي که بر اثر توافق هستهاي حاصل شده است، همچنان درخواست براي تغيير و گلايه از اين که چرا برخي سران سياسي در زندان هستند وجود دارد. آيا شما به حد کافي اين قدرت را داريد که در آينده نزديک موسوي و کروبي را آزاد کنيد؟
روحاني: برخي موضوعات در کشور به اجماع ديگر بخشها و مقامات نياز دارد. دولت من در تلاش است تا وظايف خود در اين زمينه را انجام دهد. براي رسيدن به اين اجماع قطعا نه به 100 روز، بلکه به زمان بيشتري نياز است. شما مرا خوشبين خطاب کرديد. دستکم در اين مورد، من خوشبين هستم.
* چه زماني؟
روحاني: گفتم، من پيشگو نيستم، اما خوشبينم.
* آيا ما در «فايننشال تايمز» ميتوانيم اميدوار باشيم که در سفر بعدي به تهران بتوانيم نظير شما، يا ديگر افراد مهم کشور «توييت» کنيم؟
روحاني: شما همين الان هم ميتوانيد. نبايد مشکلي باشد. اين موضوع پيش از مساله قبلي شما حل خواهد شد.
* چشمانداز شما براي کشور در پايان دوره 4 ساله رياستجمهوري چيست؟
روحاني: جمهوري اسلامي در پايان اين چهار سال، وضع اقتصادي بسيار بهتري خواهد داشت، همچنين در زمينه تأثيرگذاري منطقهاي، فرهنگي و وضع سياسي در داخل. در طول 100 روز گذشته ما تغييراتي را در همه اين زمينهها شاهد بودهايم.
* يک ايراني ميگويد شگفتآور است که ايرا ن درمدت3 ماه از قرون وسطي به رنسانس رسيده است.
روحاني: من با چنين عباراتي موافق نيستم. اما تحرک و شادابي مردم در اين مدت افزايش زيادي داشته است.