توافق تاريخي ايران و 1+5
جهان حق هستهاي ايران را به رسميت شناخت
قدرداني رهبر معظم انقلاب از مذاكرهكنندگان هستهاي ايران
حضرت آيت الله خامنهاي رهبر معظم انقلاب اسلامي در پاسخ به نامه حجت الاسلام والمسلمين روحاني رئيس جمهوري اسلامي ايران در باره روند مذاکرات هستهاي، ضمن تقدير و تشکر از هيات مذاکره کننده کشورمان تأکيد کردند: بيشک فضل الهي و دعا و پشتيباني ملت ايران عامل اين موفقيت بوده و ايستادگي در برابر زياده خواهي ها همواره بايد شاخص خطّ مستقيم حرکت مسئولان اين بخش باشد.
متن نامه رئيس جمهوري و پاسخ رهبر معظم انقلاب اسلامي به اين شرح است:
بسمالله الرحمن الرحيم
محضر مبارک رهبر معظم انقلاب اسلامي
حضرت آيتالله خامنهاي
دامت برکاته
باسلام و تحيات وافره،
خداي بزرگ را سپاس ميگويم که در نخستين ماههاي شروع کار دولت تدبير و اميد، فرزندان انقلابي شما توانستند در مذاکراتي دشوار و پيچيده، حقانيت ملت ايران در فعاليتهاي هستهاي را در صحنه بينالمللي اثبات کنند و گام نخست را به گونهاي پيش برند که حقوق هستهاي و حق غنيسازي ملت ايران مورد اذعان قدرتهاي جهاني -که سالها سعي بر انکار آن داشتند- قرار گيرد و راه براي گامهاي بلند بعدي در حراست از پيشرفتهاي فني و اقتصادي کشور گشوده شود.
توفيق در اين مذاکرات نشان داد که ميتوان با رعايت همه اصول و خطوط قرمز نظام، با ارائه منطقي و مستدلِ مواضع ملت ايران و اتمام حجت براي افکار عمومي جهان، قدرتهاي بزرگ را نيز به احترام به حقوق ملت ايران فراخواند و گامهاي بعدي را نيز در مسير حل و فصل نهايي اختلافات با استحکام برداشت.
بيشک اين موفقيت، حاصل عنايات حق و رهنمودهاي رهبري عاليقدر نظام و حمايت بيدريغ ملت ايران بوده است و توفيق نهايي نيز دراين مسير در گرو تداوم ارشادات جنابعالي و حمايت و ياري مردم شريف و صبور ايران خواهد بود.
دستاوردهاي قطعي اين توافق اوليه، به رسميت شناختهشدن حقوق هستهاي ايران و حراست از دستاوردهاي هستهاي فرزندان اين مرز و بوم بوده است و در کنار آن با توقف روند تحريمهاي ظالمانه، بخشي از فشارهاي غيرقانوني در تحريمهاي يکجانبه برداشته و فروپاشي سازمان تحريم آغاز شده است. درنتيجه اين ابتکار ايران اسلامي و استقامت ملت بزرگ ايران، قدرتهاي بزرگ به اين نتيجه رسيدند که تحريم و فشار، راه به جايي نخواهد برد و همانگونه که ايران از آغاز اعلام کرده بود، براي کسب توافق، راهي جز احترام متقابل و مذاکره عزتمندانه وجود ندارد، موضوعي که متأسفانه طرف مقابل با تأخير به درک آن رسيد. بيترديد حصول اين توافق، به نفع همه کشورهاي منطقه و صلح و پيشرفت جهاني در راستاي رويکرد برد-برد خواهد بود.
اينجانب با تبريک اين توفيق الهي به حضور رهبري معظم انقلاب، از هدايت و حمايت جنابعالي سپاسگزارم و با تقدير و تشکر از پشتيبانيهاي بيشائبه ملت بزرگ ايران و گراميداشت ياد شهيدان هستهاي، عهد خالصانه اين دولت را در خدمت به اين ملت قدرشناس تجديد ميکنم و استمرار دعاي خير جنابعالي و آحاد ملت را مسئلت دارم.
حسن روحاني/3/آذر/92
بسمه تعالي
جناب آقاي رئيسجمهور
دستيابي به آنچه مرقوم داشتهايد در خور تقدير و تشکر از هيئت مذاکرات هستهئي و ديگر دست اندر کاران است و ميتواند پايهي اقدامات هوشمندانهي بعدي قرار گيرد. بيشک فضل الهي و دعا و پشتيباني ملت ايران عامل اين موفقيت بوده و در آينده نيز خواهد بود انشاء الله. ايستادگي در برابر زياده خواهيها همواره بايد شاخص خطّ مستقيم حرکت مسئولان اين بخش باشد، و چنين خواهد بود
انشاء الله.
سيّد علي خامنهاي 3/آذر/92
توافقنامه هستهاي ايران و ?+?
ايران و 1+5 پس از 5 روز مذاکره بامداد يکشنبه بر سر يک "برنامه اقدام مشترک" به توافق رسيدند.
به گزارش رسيده از وزارت امور خارجه متن كامل «برنامه اقدام مشترك» چنين است:
مقدمه:
هدف اين مذاكرات رسيدن به يك راه حل جامع مورد توافق و بلند مدت است به نحوي كه تضمين كند برنامه هستهاي ايران كاملاً صلح آميز باقي خواهد ماند. ايران اعلام مينمايد تحت هيچ شرايطي به دنبال دستيابي يا گسترش سلاح هستهاي نيست. راه حل جامع مذكور مبتني بر اين اقدامات اوليه بوده و به يك گام نهايي منجر خواهد شد كه دوره زماني آن مورد توافق قرار گرفته و به رفع نگرانيها ميانجامد. اين راه حل جامع، ايران را قادر ميسازد تا به طور كامل از حقوق خود در بهرهگيري از انرژي هستهاي براي اهداف صلح آميز بر اساس مواد مرتبط در معاهده منع گسترش سلاحهاي هستهاي و با رعايت تعهدات خود بر طبق معاهده از آن برخوردار شود. اين راه حل جامع متضمن يك برنامه غنيسازي با تعريف مشترك و محدوديتهاي عملي و اقدامات شفاف ساز به منظور تضمين ماهيت صلح آميز برنامه هستهاي ميباشد. اين راه حل جامع به مثابه يك مجموعه منسجم خواهد بود كه هيچ بخشي از آن مورد توافق قرار نميگيرد مگر آنكه در مورد تمامي بخشهاي آن توافق حاصل شود. اين راه حل جامع شامل يك فرآيند متقابل و قدم به قدم ميباشد و به رفع همه جانبه تمامي تحريمهاي شوراي امنيت، تحريمهاي چند جانبه و تحريمهاي ملي مربوط به برنامه هستهاي ايران ميانجامد.
در فاصله ميان گامهاي اوليه و گام آخر گامهاي ديگري از جمله پرداختن به قطعنامههاي شوراي امنيت با هدف پايان رضايت بخش بررسي موضوع توسط شوراي امنيت سازمان ملل متحد وجود خواهد داشت. سه كشور اروپايي/ اتحاديه اروپا به اضافه سه (3+3 يا 1+5) و ايران مسئول نهايي كردن و اجراي قدمهاي مورد توافق ميان مدت و راه حل جامع با حسن نيت خواهند بود. يك كميسيون مشترك از 3+3 و ايران براي نظارت بر اجراي اقدامات ميان مدت و بررسي مسائلي كه ممكن است پديد آيند، تشكيل خواهد گرديد، در حالي كه آژانس مسئوليت راستي آزمايي اقدامات مربوط به موضوع هستهاي را بر عهده خواهد داشت. اين كميسيون مشترك براي تسهيل حل و فصل مسائل مورد نگراني گذشته و حال با آژانس همكاري خواهد كرد.
عناصر گام اول
گام اول داراي دوره زماني شش ماهه خواهد بود و با توافق متقابل قابل تمديد ميباشد در اين دوره همه اعضاء با حسن نيت، در جهت حفظ فضاي سازنده در مذاكرات فعاليت خواهند كرد.
ايران اقدامات داوطلبانه زير را به انجام خواهد رساند:
-نيمي از اورانيوم موجود غنيشده 20 درصد را به صورت اكسيد 20 درصد براي توليد سوخت راكتور تحقيقاتي تهران ذخيره نمايد. بقيه UF6 20درصد را به مواد كمتر از 5 درصد رقيق نمايد. خط برگشت پذير نيز وجود نداشته باشد.
- ايران اعلام ميكند كه براي اين دوره 6 ماهه، اورانيوم را به سطح بالاتر از 5درصد غنيسازي نكند.
- ايران اعلام ميكند كه فعاليتهاي خود در تاسيسات سوخت هستهاي نطنز1، فوردو 2 و يا راكتور اراك3 را كه توسط آژانس به نام IR-40 شناسائي ميشود. بيش از اين گسترش نخواهد داد.
- همانگونه كه ايران در برنامه عملياتي كردن تاسيسات تبديل مواد، به آژانس اعلام كرده است، با آغاز خط تبديل مواد UF6 غني شده تا 5 درصد به UO2، ايران تصميم دارد مواد UF6 جديداً غنيشده تا سطح 5 درصد طي 6 ماه آينده را به اكسيد تبديل كند.
- محلهاي جديد براي غنيسازي ايجاد نميشود
- ايران برنامه تحقيق و توسعه(R&D) تحت نظارت از جمله برنامه تحقيق و توسعه جاري غنيسازي خود را كه با هدف انباشت اورانيوم غني شده صورت نميگيرد، ادامه خواهد داد.
- عدم بازفرآوري يا ساخت تاسيساتي كه توانانيي بازفرآوري داشته باشند.
نظارتهاي بيشتر
- ارائه اطلاعات مشخص به آژانس بينالمللي انرژي اتمي، شامل اطلاعات درخصوص طرحهاي تاسيسات هستهاي ايران، توصيف ساختمانها در هر يك از سايتهاي هستهاي، توصيفي از سطح عملياتي كه در هر يك از اماكن كه به فعاليتهاي هستهاي مشخص اشتغال دارند، اطلاعات درخصوص معادن و تخليص و اطلاعات درخصوص منابع اوليه.
- ارائه پرسشنامه جديد فني راكتور اراك به آژانس بينالمللي انرژي اتمي كه توسط آژانس با نام IR-40 شناسايي ميشود.
- اتخاذ گامهاي لازم براي موافقت با آژانس بينالمللي انرژي اتمي براي انعقاد «رهيافت پادمان» در مورد راكتور اراك كه توسط آژانس با نامIR-40 شناسايي ميشود.
ـ دسترسي روزانه بازرسان آژانس بينالمللي انرژي اتمي به فردو و نطنز با هدف بررسي فايلهاي ضبط شده دوربينها در مواقعيكه آنها براي بازرسيهاي دورهاي موسوم به
DIV، IIV، PIV و بازرسيهاي سرزده در سايت حضور ندارند.
دسترسي هدايت شده بازرسان آژانس بينالمللي انرژي اتمي به:
كارگاههاي مونتاژ سانتريفيوژ4
كارگاههاي توليد روتور سانتريفيوژ و محلهاي نگهداري. و
معادن اورانيوم و تخليص اورانيوم
در مقابل 3 + 3 اقدامات داوطلبانه زير را انجام خواهند داد:
ـ توقف تلاش براي كاهش خريد نفت خام ايران به نحويكه مشتريان فعلي بتوانند ميانگين ميزان كنوني خريد نفت خام خود از ايران را كماكان ادامه دهند. بازگشت مبالغ مشخص از عوايد فروش نفت ايران در خارج از كشور به ايران، در مورد معاملات نفتي مذكور، تحريمهاي اتحاديه اروپا و آمريكا بر بيمه و خدمات حمل و نقل مرتبط، تعليق ميشوند.
ـ تعليق تحريمهاي آمريكا و اتحاديه اروپا بر:
صادرات پتروشيمي ايران و نيز تعليق تحريم خدمات مرتبط5
طلا و فلزات گرانبها، و تعليق تحريم خدمات مرتبط
ـ تعليق تحريمهاي آمريكا بر صنعت خودرو و تعليق تحريمهاي خدمات مرتبط
ـ صدور گواهي عرضه و نصب قطعات يدكي براي ايمني پرواز هواپيماهاي غيرنظامي ايران و خدمات مرتبط صدور گواهي بازرسيهاي مرتبط با ايمني و تعميرات در ايران و همچنين خدمات مرتبط6
ـ عدم صدور قطعنامههاي جديد تحريم هستهاي توسط شوراي امنيت سازمان ملل متحد
ـ عدم صدور قطعنامههاي جديد تحريم هستهاي از سوي اتحاديه اروپا
ـ دولت آمريكا، در چارچوب اختيارات قانوني رئيسجمهور و كنگره از تحميل تحريمهاي جديد هستهاي خودداري خواهد كرد.
يك كانال مالي به منظور تسهيل تجارت امور انساندوستانه براي تامين نيازهاي داخلي ايران با استفاده از درآمدهاي نفتي ايران در خارج از كشور ايجاد خواهد شد. تجارت امور انساندوستانه شامل مراودات تجاري مرتبط با توليدات غذايي و كشاروزي، دارو، تجهيزات دارويي و مخارج پزشكي بيماران خارج از كشور خواهد بود. اين كانال مالي شامل بانكهاي خارجي مشخص و بانكهاي ايراني غير تحريم شده خواهد بود كه به هنگام ايجاد اين كانال مالي مشخص خواهند شد.
* كانال مزبور همچنين موارد را در بر ميگيرد:
* نقل و انتقالهاي مالي مورد نياز براي پرداخت تعهدات ايران به سازمان ملل متحد
* پرداخت مستقيم شهريه به دانشگاهها و دانشكدهها براي دانشجويان ايراني شاغل به تحصيل در خارج از كشور تا مبلغ توافق شده براي يك دوره شش ماهه.
ـ افزايش آستانه براي اخذ مجوزهاي اتحاديه اروپا جهت تبادلات مالي تجارت موارد غير تحريمي تا مبلغ مورد توافق.
عناصر گامنهايي راهحل جامع
گام نهايي راهحل جامع كه اعضا قصد دارند مذاكره در خصوص آن را در كمتر از يك سال بعد از تصويب اين سند، به پايان رسانده و اجراي آن را شروع كنند، عبارتند از:
ـ داراي دوره زماني بلندمدت مشخصي خواهد بود كه مدت آن مورد توافق قرار خواهد گرفت.
ـ بيانگر حقوق و تعهدات اعضاء معاهده عدم گسترش سلاحهاي هستهاي و موافقتنامههاي پادمان آژانس بينالمللي انرژي اتمي باشد.
ـ به طور همه جانبه تحريمهاي هستهاي شوراي امنيت سازمان ملل متحد و تحريمهاي چند جانبه و تحريمهاي ملي را برداشته و از جمله گامهايي براي دسترسي به حوزههاي تجاري، فنآوري، مالي و انرژي را بر مبناي يك برنامه تنظيمي كه در خصوص آن توافق به عمل خواهد آمد را اتخاذ نمايد.
ـ متضمن يك برنامه غنيسازي باشد كه توسط طرفين تعريف ميگردد، برنامهاي كه شاخصههاي آن با موافقت طرفين و منطبق با نيازهاي عملي، با محدوديتهاي مورد توافق در خصوص دامنه و سطح فعاليتهاي غنيسازي، ظرفيت غنيسازي، محلهايي كه در آن غنيسازي انجام ميشود و ذخاير اورانيوم غنيشده براي دوره زماني كه مورد توافق قرار ميگيرد، تعيين ميگردد.
ـ نگرانيهاي مرتبط با رآكتور اراك كه توسط آژانس با نام IR-40 شناخته ميشود، را كاملاٌ بر طرف نمايد. بازفرآوري و يا احداث تاسيساتي كه قادر به باز فرآوري باشد، ايجاد نخواهد شد.
ـ اقدامات شفافساز و با نظارت بيشتر مورد توافق را به طور كامل به اجرا درآورد. پروتكل الحاقي در چارچوب اختيارات رئيسجمهور و مجلس شوراي اسلامي تصويب وبه اجرا درآيد.
ـ شامل همكاري بينالمللي هستهاي غير نظامي باشد، كه اين همكاريها از جمله در خصوص دستيابي به راكتورهاي مدرن آب سبك قدرت و تحقيقاتي و تجهيزات مرتبط و نيز عرضه سوخت هستهاي مدرن و برنامههاي تحقيق و توسعه (R&D) مورد توافق ميباشد.
به دنبال اجراي موفق گام نهايي راهحل جامع و با سپري شدن كامل دوره زماني گام نهايي، با برنامه هستهاي ايران مانند برنامه هر كشور غير هستهاي ديگر عضو NPT رفتار خواهد شد.
در خصوص گام نهايي و هر يك از گامهاي مياني، اين اصل اساسي كه «تا در مورد همه چيز توافق نشود، در خصوص هيچ چيز به توافق حاصل نشده است» اعمال ميشود.
پينويسها:
1- به اين معني كه طي شش ماه، ايران به سانتريفيوژهايي كه نصب شدهاند ولي غنيسازي اورانيوم انجام نميدهند گاز UF6 تزريق ننمايد. سانتريفيوژهاي اضافي نصب ننمايد. ايران اعلام ميكند كه طي شش ماه اول سانتريفيوژهاي موجود را با سانتريفيوژهايي از همان نوع جايگزين ميكند.
2- در چهار آبشار سايت فوردو كه در حال حاضر غنيسازي اورانيوم انجام ميدهند. از اين پس غنيسازي بالاي 5 درصد انجام نخواهد گرفت و ظرفيت غنيسازي افزايش نخواهد يافت. گاز UF6 به دوازده آبشار ديگر تزريق نميشود تا در وضعيت غير عملياتي باقي بمانند. بين آبشارها اتصال وجود نخواهد داشت. ايران اعلام ميكند كه طي شش ماه اول سانتريفيوژهاي موجود را با سانتريفيوژهاي همان نوع جايگزين ميكند.
3- ايران اعلام ميكند كه براي رفع نگرانيهاي مربوط به احداث راكتور اراك براي شش ماه به راكتور سوخت تزريق نخواهدشد. يا آب سنگين را به سايت راكتور منتقل نميكند و سوخت جديد را آزمايش نكرده يا سوخت بيشتر براي راكتور توليد نخواهد شد و تجهيزات اصلي باقيمانده نصب نخواهد شد.
4 ـ مطابق برنامههاي ايران، توليد سانتريفيوژ در ايران در اين شش ماه مخصوص به جايگزيني سانتريفيوژهاي آسيبديده خواهد بود.
5 ـ «تحريم خدمات مرتبط» به معني هرگونه خدمات موضوع تحريمهاي اجرايي آمريكا با اتحاديه اروپا، از قبيل بيمه، حمل و نقل يا مالي ميباشد، تا جايي كه هر يك از خدمات مذكور مرتبط با تحريم بوده و براي تسهيل نقل و انتقالات مالي مورد نظر لازم باشد. اين خدمات ميتواند شامل نهادهاي ايراني تحريم نشده باشد.
6 ـ رفع تحريمها ميتواند در بر گيرنده هر خط هوايي ايراني تحريم نشده و نيز ايراناير شود.
دكترظريف: غنيسازي ايران به رسميت شناخته شد
دراين زمينه رئيس هيات مذاکرهکننده ايران با 1+5 گفت: ما بايد براساس اصول برابري، احترام متقابل و نفع مشترک براي پايان دادن به بحران غيرضروري حرکت کنيم.
دکتر محمد جواد ظريف بامداد يکشنبه در يک نشست خبري افزود: روزهاي سختي را پشت سرگذاشتيم. براي حل موضوعي که سالها مورد مذاکره بود با توجه به احترام متقابل و برابري به پيش ميرويم. بايد به يک بحران غيرضروري براساس احترام به حقوق ايرانيها و برداشتن هرگونه ترديدي نسبت به برنامه هسته اي صلحآميز ايران حرکت کرد.
او ادامه داد: اين اولين قدم براي رسيدن به هدف اصلي است. ما بايد براساس اصول برابري، احترام متقابل و نفع مشترک براي پايان دادن به بحران غيرضروري حرکت کنيم. آماده هستيم که احترامي که از داست داده بوديم را احيا کنيمو حق و شان خود را داشته باشيم.
ظريف گفت: توافق امروز چند حوزه مهم دارد. مهمترين بخش آن به رسميت شناخته شدن برنامه غنيسازي ايران است.
وزير خارجه ايران گفت: کميته مشترکي تشکيل دادهايم که به اجراي توافقها نظارت ميکند.
وي در پاسخ به اين پرسش که آيا اين اقدام آغاز بازگشت مصالحه بين کشورهاست؟ گفت: هدف ما حل مساله هسته اي بوده و اين موضوع ما را از پرداختن به مسائل مهم باز ميدارد. در اين زمينه حرکت ميکنيم و اميدوارم علاوه بر مساله هسته اي گامهايي براي احياي اعتماد ايرانيها برداريم.
ظريف گفت: معتقدم مهم است که بتوانيم مانع عمل فراقانوني شويم. استفاده از زور براي تهديد ديگران مدتهاي زيادي است که روي ميز قرار ندارد. استفاده از زور براي تهديد غيرقانوني است. اگر قانون ان. پي. تي را بخوانيد اشاره کرده که کشورها ميتوانند در چارچوب ان. پي. تي غنيسازي کنند و ديگر کشورها بايد به آن احترام بگذارند. برنامه عمل فعلي در دو مرحله متفاوت است و اشاره مستقيمي به برنامه عمل غنيسازي ايران در حال و آينده دارد.
وزير خارجه ايران در پاسخ به اين پرسش که ان. پي. تي به حق غنيسازي اشارهاي نکرده است، گفت: اين حق نيازي به شناسايي مستقل ندارد. برنامه هسته اي ايران صلحآميز است و اين شناسايي در آن آمده است وقتي که درباره برنامه هسته اي صلحآميز صحبت ميشود. وي گفت: اين موافقتنامه در جهت حل مشکلي است که سايه خود را برتمام دنيا و منطقه گذاشته است؛ توجيهي براي مخالفت با حل اين موضوع نميبينيم. منطقه ما و خليج فارس اولويت ماست. اين اولويت حفظ خواهد شد و ما اين موضع را به آنها اعلام کردهايم. امنيت منطقه ما و همسايگان ما هميشه حفظ خواهد شد.
رئيس دستگاه ديپلماسي کشورمان با بيان اين که اميدوارم همه مردم و گروههاي سياسي فرصتي را فراهم کنند تا به سمت پيگيري حقوق و منافع و رفع فشارها و تحريمها که به ناحق است برويم، درباره چگونگي رفع تحريمها گفت: ضمانت اين است که در مرحله اول اقدامات قابل بازگشت است؛ بنابراين تحريمها کاهش مييابد و تحريم جديدي اضافه نميشود و در راهحل نهايي به سمت لغو و کاهش کامل تحريمها پيش ميرويم.
ظريف ادامه داد: متاسفانه در برخي کشورهاي غربي گروههاي فشار نقش مهمي بازي ميکنند و همين سند را برخي بدترين معامله و معامله قرن براي ايران بيان کردند و بر غنيسازي ايران تاکيد ميکردند که نبايد مورد پذيرش قرار گيرد. وزير خارجه کشورمان تاکيد کرد : دنيا برنامه غنيسازي ايران را به عنوان قسمتي از راهحل به رسميت شناخت و آن چه نتانياهو و برخي کشورهاي ديگر را به واکنش واداشته همين واقعيت است.
او تاکيد کرد که سند اين تفاهمنامه منتشر خواهد شد. اما بايد کارهاي ابتدايي آن انجام شود.
ظريف درباره اظهارات جان کري، وزير خارجه آمريکا در کنفرانس خبرياش پس از پايان مذاکرات گفت: کاري به اظهار نظر کشورها ندارم. آمريکاييها مدعياند برنامههاي غنيسازي را به رسميت ميشناسند نه حقي به عنوان غنيسازي.
اما براي ما اين حق غيرقابل انتزاع است و تفسير آمريکا مورد قبول اغلب کشورها نيست. در اين سند برنامه غنيسازي به عنوان جزيي از هر راهحل به رسميت شناخته شده است. البته ما نميخواهيم کسي احساس کند که برنامه هسته اي ايران غيرصلحآميز است و در اين رابطه همکاري ميکنيم تا اين که به عنوان يک برنامه عادي از سوي جامعه بينالملل به رسميت شناخته شود.
وزير خارجه کشورمان گفت: بر اساس اين سند تحريم پتروشيمي، طلا، فلزات گرانبها و خودرو متوقف و هرگونه تحريم جديد متوقف ميشودو برخي تحريمها افزايش پيدا نميکنند و امکان دسترسي ايران به امکانات بانکي فراهم ميشود. بسياري از منابع مالي ايران که به طور غيرقانوني خارج از ايران محدود شده بودند در اختيار ايران قرار ميگيرند و به بيان ديگر تحريمها در سراشيبي قرار گرفته است.
ظريف درباره پروتکل الحاقي اظهارنظر کرد: در مرحله نخست دراين باره صحبت نميکنيم و هرگونه تصميمگيري درباره آن در اختيار مجلس شوراي اسلامي است. همکاريهايمان با آژانس را براي رفع برخي نگرانيها ادامه ميدهيم و دو هفته گذشته توافقي را در اين زمينه داشتيم.
او گفت: در مرحله اول بسياري از مشکلات براي انتقال پول نفت ايران و بيمه نفتکشها و انواع خدمات مرتبط با برنامههاي خريد و فروش نفت حل خواهد شد .
ظريف درباره تعداد سانتريفيوژها اظهار داشت: تعداد سانتريفيوژهاي سايتهاي غنيسازي نطنز و فردو در همين تعداد کنوني باقي خواهد ماند. مواد هسته اي از کشور خارج نميشود و مواد 5 درصد به شکلي که هست باقي ميماند و مواد 20 درصد که براي راکتور تهران نياز داريم را طبق روند قبلي تبديل به سوخت ميکنيم. وي درباره زمان اجراي اين سند گفت: ظرف دو هفته و تا قبل از پايان سال ميلادي كارهاي اجرايي سند اجرا ميشود.
ظريف درباره بيانيه وزارت خارجه آمريکا که بعد از مذاکرات منتشر شد و در آن اشاره شد که نگرانيها درباره برنامه هسته اي ايران همچنان وجود دارد، گفت: بالاخره ما فراموش نميکنيم تاريخ پرتنشي با آمريکا داشته و داريم و مردم ما هيچ اعتمادي به دولت آمريکا ندارند و ضرورت دارد تا دولت آمريکا با رفتار خود تلاش کند حداقل به اين بياعتمادي دامن نزند. زمان امتحان فرارسيده است و آمريکا بايد اين تلاش را انجام دهد. اگر به دنبال سياستهاي گذشته باشند نبايد انتظار تغيير جدي در اين زمينه داشته باشند.
وي تاکيد کرد: مردم ايران سربلند هستند و همواره ايستادگي کردند و امروز آن به نتيجه رسيده است و کساني که ميگفتند در ايران يک سانتريفيوژ نبايد بچرخد، امروز پذيرفتند که هر راهحلي شامل غنيسازي ميشود. ممکن است براي برخي سخت باشد اما اين يک واقعيت است و هيچ برنامه (هسته اي) تعطيل نخواهد شد و در مقابل تحريمها کاهش مي يابد.
اين يک دستاورد بزرگ است و اميدوارم همه ما اين دستاورد که حاصل مقاومت مردم و تحمل فشارهاست را دست کم نگيرند. اين دستاورد شروع يک پايان مناسب براي بحراني است که بي دليل به مردم ايران تحميل شده است،اما تحريم ، فشار و تحقير راه به جايي نبرد.
ظريف از حمايتهاي مقام معظم رهبري و رئيسجمهوري تشکر کرد.
او همچنين از مردم و دعاي خير آنها که هميشه پشتيبان تيم هسته اي بوده اند و همچنين از رسانههاي ايراني قدرداني کرد و ياد شهداي هسته اي که جانشان را در مسير احقاق حقوق مردم فدا کردند، گرامي داشت.
ظريف در مصاحبه با مهر هم گفت: بر اساس توافق ايران و 1+5 حق غني سازي ايران در سند مورد توافق قيد شده است و علاوه بر اين تاسيسات نطنز،فردو و اراک به فعاليت کنوني خود ادامه مي دهند. ظريف افزود: يک صفحه از سند 4 صفحه اي مورد توافق به تحريمها اختصاص دارد.
وزير خارجه تاکيد کرد: چون به سوخت 20 درصد نياز نداريم به مدت 6ماه آن را توليد نخواهيم کرد. به گفته ظريف حق غني سازي ايران در دو جاي متن به رسميت شناخته شد.
وزير خارجه ايران در مصاحبه با شبکه «ان بي سي» هم تأکيد کرد که اگر کنگره آمريکا تحريمهاي جديدي تصويب کند، ايران از توافق صورت گرفته با ?+? عقبنشيني ميکند.
«محمد جواد ظريف» در مصاحبه اختصاصي با «ان بي سي نيوز» بعد از توافق اوليه و موقت ايران و 1+5 تأکيد کرد: اگر تحريمهاي جديدي وجود داشته باشد، ديگر توافقي وجود ندارد. اين بسيار واضح است. پايان توافق به دليل اين که يک طرف نميتواند يک طرف معامله را حفظ کند.
وزير امور خارجه ايران به اين شبکه آمريکايي گفت: مهم است که همه از فرصت استفاده کنند. همه ما ميدانيم که اين پنجره کوچک است که بايد استفاده شود، در غير اين صورت بسته ميشود. آنچه که من بدان اميد دارم، مهم است و آن اين است که ما همگي بر روي يک راهحل نهايي درباره اين موضوع کار کنيم. اکنون ما اولين گام را برداشتيم. کار دشوار پيش روي ما قرار دارد.
ظريف در اين مصاحبه تأکيد کرد که به آمريکا بستگي دارد که براي مذاکرات بيشتر، اعتمادسازي کند و تصريح کرد: فکر ميکنم که غرب به ويژه آْمريکا، بايد دستکم اقدامات زيادي را براي احياي اعتماد، اعتماد مردم ايران، و اظهاراتي که ما تلاش ميکنيم با يکديگر به آن برسيم، انجام دهد.
عراقچي توافق با 1+5 را به ملت ايران تبريک گفت
عضو ارشد تيم مذاکره کننده هسته اي ايران با 1+5 هم با درود به روح شهيدان هسته اي کشور، توافق ايران با طرف مقابل را به ملت ايران تبريک گفت.
سيد عباس عراقچي معاون وزير امور خارجه بعد از توافق نهايي ايران و 1+5 در صفحه توييتر خود نوشت: سلام بر روح دانشمندان شهيد هسته اي.برنامه غني سازي ما به رسميت شناخته شد. تقديم به ملت سرفراز ايران به پاس 10سال مقاومت و ايستادگي.
عضو تيم مذاکره کننده هستهاي پس از پايان نشست خبري دکتر ظريف وزير امور خارجه هم در جمع خبرنگاران در پاسخ به سئوالي درباره برخي اخبار منتشر شده مبني بر توقف توليد پلوتونيوم در ايران گفت: رآکتور آب سنگين اراک براساس توافق صورت گرفته به کار خود ادامه خواهد داد ولي توسعه و گسترش بيشتري در طول شش ماه آينده نخواهد داشت.
وي اظهار داشت: ما برنامه اي براي توليد پلوتونيوم نداشتيم.
معاون وزير امور خارجه در پاسخ به اين سئوال که ادعا شده در تاسيسات اراک پلوتونيوم توليد مي شود، تصريح کرد: اين تاسيسات هنوز شروع به کار نکرده است که بخواهد توليد پلوتونيوم داشته باشد. وي در پاسخ به اين سوال که پيش از اين آژانس بين المللي انرژي اتمي اعلام کرده بود، رآکتور اراک در سه ماه اول سال آتي ميلادي به بهرهبرداري خواهد رسيد، گفت: پيش از اين مذاکرات، سازمان انرژي اتمي اعلام کرد که اين اقدام عقب خواهد افتاد.
گفته هاي اشتون
مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپا هم گفت: ايران و کشورهاي 1+5 به توافق رسيدند. اين توافقي خواهد بود براي رسيدن به يک راه حل اساسي. ما به تفاهم رسيديم که دو طرف اقدامات اوليهاي را به مدت شش ماه انجام خواهند داد.
کاترين اشتون، صبح يکشنبه با قرائت بيانيه مذاکرات "ژنو 3"در حضور وزيران خارجه ايران و 1+5 گفت: چهار روز مذاکرات شديد با هم داشتيم و امروز به يک توافقي رسيديم که به جلو حرکت کنيم. اين خيلي دستاورد ديپلماتيک بزرگي است. من تشکر ميکنم از ميزبانان اينجا و تيمهايي که از طرف شش کشور به اينجا آمدند. همچنين از آقاي ظريف و تيم او که واقعا تلاش کردند به اين توافق برسيم تشکر ميکنم و الان يک بيانيهاي را به نمايندگي از اين افراد ميخوانم.
او ادامه داد: من و وزير امور خارجه ايران و کشورهاي 1+5 به توافق رسيديم. اين توافقي خواهد بود براي رسيدن به يک راه حل اساسي. ما به تفاهم رسيديم که دو طرف اقدامات اوليهاي را به مدت شش ماه انجام خواهند داد. همينطور يک تعهد قوي را داريم براي رسيدن به يک راه حل نهايي.
اشتون اضافه کرد: ما موفق شديم به اين توافق برسيم به خاطر احترام متقابل و براي اين که راهي پيدا کنيم براي حرکت به جلو.
انجام اين اقدامات اوليه فضا و زماني را فراهم ميکند که ما در نهايت به يک راهحل نهايي و جامع برسيم. راه براي بهکارگيري اقدامات اوليه سريع به اين سمت حرکت خواهيم كرد و با آژانس همکاري خواهيم کرد. اين يک گام قابل توجه در روابط ماست.
در پايان وزيران خارجه ايران و 1+5 به همراه کاترين اشتون با يکديگر دست دادند.
رئيس اتحاديه اروپا شجاعت ايران و 1+5 را تحسين کرد
رئيس اتحاديه اروپا، "شجاعتي" را که ايران و قدرتهاي جهاني در توافقشان در زمينه برنامه هسته اي نشان دادند، تحسين کرد و علاوه بر آن خواستار اجراي "به موقع" اين توافقنامه شد. هرمن ون رامپوي، درباره توافقنامهاي که لغو محدود تحريمها را به ايران ارائه ميکند، گفت: اکنون لازم است که از اجراي به موقع توافق حاصل شده اطمينان حاصل کنيم و به کار کردن بر مبناي اعتمادي که در حال ساخته شدن است با هدف حل قطعي اين مساله ادامه دهيم.
به گزارش خبرگزاري فرانسه، وي ابراز اطمينان کرد در حالي که تهران و غرب «به سمت ارائه تضمين درباره ماهيت صلحآميز برنامه هستهاي ايران» حرکت ميکنند، «حل موثر اين موضوع تاثيرات منطقهاي و جهاني قابل توجهي به همراه خواهد داشت».
رئيس اتحاديه اروپا گفت: اين امر تنشهاي سياسي را کاهش ميدهد، به اعتمادسازي کمک ميکند و از ارتقاي منع اشاعه تسليحات کشتار جمعي حمايت ميکند.
اوباما:ايران بايد بتواند به يک برنامه هستهاي صلحآميز دسترسي داشته باشد
باراک اوباما هم توافق ايران و گروه 1+5 را يک گام بزرگ اوليه به سوي يک راهحل ديپلماتيک براي موضوع هسته اي ايران دانست و تلاشها براي متقاعد کردن منتقدان حاضر در کنگره براي پذيرفتن اين توافقنامه را آغاز کرد.
به گزارش ايسنا رئيسجمهوري آمريکا بامداد يکشنبه در يک کنفرانس خبري در کاخ سفيد که پس از توافق ايران و گروه 1+5 در ژنو برگزار شد، با تکرار اتهامات غرب مبني بر نظامي بودن برنامه هسته اي ايران، گفت: محدوديتهاي قابل توجهي وجود دارد که مانع دسترسي ايران به سلاح هسته اي ميشود. خلاصه اين که آنها مسيرهاي احتمالي ايران به سمت بمب را ميبندند.به گزارش رويترز، اوباما و مقامات ارشد دولت آمريکا بر اين عقيدهاند که اين توافق تنها گام اوليه براي توافقي است که برنامه هسته اي ايران را به ادعاي آنها کاملا محدود ميکند. آنها تاکيد دارند که شش ماه مذاکره پيشروي دو طرف است.
اوباما گفت: در حرکت به سمت جلو به همکاري نزديک با کنگره ادامه خواهيم داد. اما اکنون زمان مناسب براي پيشبرد تحريمهاي جديد نيست. انجام اين کار اين گام اوليه دلگرمکننده را از مسير خارج ميکند، ما را با متحدانمان غريبه ميکند و ممکن است ائتلافي را که در درجه اول اجازه داد تحريمها اعمال شوند تضعيف کند.اوباما در تلاش براي اطمينان دادن به منتقدان اين توافقنامه گفت که اگر ايران در مدت شش ماه به تعهداتش عمل نکند، آمريکا لغو تحريمها را باطل کرده و «فشارها» را افزايش ميدهد .
به گزارش روزنامه لسآنجلس تايمز، رئيسجمهوري آمريکا گفت که ماهها ديپلماسي «مسير را به سمت جهاني ايمنتر گشوده است، آيندهاي که در آن بتوانيم تاييد کنيم که برنامه هستهاي ايران صلحآميز است و ايران نميتواند سلاح هسته اي بسازد».
اوباما در بخش ديگري از اظهاراتش تاکيد کرد که «ايران مانند هر کشور ديگري بايد بتواند به يک برنامه هسته اي صلحآميز دسترسي داشته باشد» و مدعي شد که «به دليل سابقه ايران در نقض وظايفش، تهران بايد محدوديتهاي شديد در زمينه برنامه هستهاياش را که ساخت سلاح هسته اي را براي تهران غيرممکن ميکند، بپذيرد».رئيسجمهوري آمريکا گفت: اکنون مسئوليت ايران است که به دنيا ثابت کند که برنامه هستهاياش منحصرا براي مقاصد صلحآميز است.لسآنجلس تايمز در ادامه گزارشش نوشت که اوباما بايد سعي کند برخي منتقدان در داخل کشور و برخي متحدان کليدي آمريکا از جمله رژيم صهيونيستي و کشورهاي عربي حاشيه خليجفارس را به پذيرش اين پيشنهاد متقاعد کند.اوباما در کنفرانس خبرياش از کنگره خواست که از تلاشهاي ديپلماتيک حمايت کند نه اين که آنها را تضعيف کند.
لسآنجلس تايمز گزارش داد که علاوه بر مشکلاتي که اوباما با آنها روبرو خواهد شد، جمهوريخواهان آمريکايي تقريبا بلافاصله انتقاد از اين توافق را اعلام کردند و برخي دموکراتهاي کليدي نيز شک و ترديد خود را نسبت به آن ابراز داشتند.اوباما در بيانيه خود به برخي نگرانيها اشاره کرد و مدعي شد که رژيم صهيونيستي و کشورهاي خليجفارس «دلايل منطقي براي شک و ترديد داشتن نسبت به اهداف ايران دارند» و افزود که آنچه لازم است انجام ميدهد تا ايران را از آنچه وي دسترسي به سلاح هسته اي خواند، باز دارد.رئيسجمهوري آمريکا در عين حال به مزاياي حل اختلافات از طريق راهحل صلحآميز به جاي «حرکت عجولانه به سمت درگيري» اشاره کرد.
اوباما گفت: ما امروزه فرصتي واقعي براي رسيدن به يک راهحل جامع و صلحآميز داريم و به عقيده من بايد آن را بيازماييم. اوباما گفت که توافقي که حاصل شد بايد «زمان و فضا» براي مذاکرات بيشتر را فراهم کند. اين کار آسان نخواهد بود. چالشهاي بزرگي پيشرويمان باقي است ولي از طريق ديپلماسي قوي و اصولي، آمريکا نقشاش را براي برقراري صلح، امنيت و همکاري بيشتر بين کشورهاي جهان ايفا خواهد کرد.
کري: ما و ايران ريسک بزرگي انجام دادهايم
وزير خارجه آمريکا هم در نشستي خبر تاکيد کرد: بدون تصميم ايران براي راهگشايي در مذاکرات، به اين توافق نميرسيديم.وي ادامه داد: اين توافق مهمترين بخشهاي برنامه هسته اي ايران را متوقف ميکند. ما به تاسيسات کليدي ايران دسترسي خواهيم داشت. ايران توافق کرد که همه غنيسازي بالاي 5 درصد را متوقف کند و ذخيره غني شده خود را کاهش دهد.کري در ادامه با اشاره به برخي بندهاي مورد توافق ايران و 1+5 گفت: بر اين اساس ايران ديگر سانتريفيوژهاي جديد نخواهد ساخت.وي تاکيد کرد: ما در فضايي با احترام متقابل آمادهايم که همکاري و تلاش کنيم تا اين تهديد از ميان برداشته شود.
خبرنگار روزنامه واشنگتن پست درباره آينده روابط ايران و آمريکا با توجه به رسيدن به اين تفاهم بين ايران و 1+5 پرسيد که کري پاسخ داد: به مدت 35 سال ايران و آمريکا اصلا نميتوانستند با هم حرف بزنند و دشمني و عداوتي در ميان ما انباشته شده بود. در اين مدت ميتوانستيم به هم کمک کنيم و در لحظاتي مثل مسايل افغانستان به هم کمک هم کرديم اما در بسياري موارد هم مشکل داشتيم. خيلي زود است که براي مساله روابط با ايران حرف بزنيم اما گام اول فعلا برنامه هسته اي است.وزير خارجه آمريکا گفت: اين کار ناچيزي نبود. هم ما و هم ايران ريسک بزرگي انجام دادهايم.
استقبال دبيرکل سازمان ملل
دبيرکل سازمان ملل هم از توافق ايران و گروه 1+5 که پس از مذاکرات ژنو درباره برنامه هسته اي ايران حاصل شد، استقبالي گرم کرد.
در بيانيهاي که شنبه شب توسط سخنگوي بانکيمون، دبيرکل سازمان ملل منتشر شد، بان به مذاکرهکنندگان «به خاطر پيشرفت در زمينه چيزي که ميتواند آغاز يک توافقنامه تاريخي براي مردم و ملتهاي منطقه خاورميانه و فراتر از آن باشد» تبريک گفت.
دبيرکل سازمان ملل در بيانيه خود از دولتهاي دخيل در مذاکرات خواست هر چه در توان دارند انجام دهند تا «بر اساس اين آغاز دلگرمکننده پيش بروند و اعتماد دوجانبه ايجاد کنند و اجازه دهند که تداوم مذاکرات دامنه اين توافق اوليه را گسترش دهد».بانکيمون با تائيد تعهدش به تقويت رژيم منع اشاعه و خلع سلاح هسته اي از همه اعضاي جامعه بينالمللي خواست از اين پروسه که «اگر اجازه موفقيت پيدا کند، مزاياي درازمدت براي همه طرفها به همراه خواهد داشت» حمايت کنند.
لاوروف: توافق ايران و گروه 1+5 بازنده نداشت
سرگئي لاوروف وزير امور خارجه روسيه با ابراز خرسندي از توافق در باره مساله هسته اي ايران در ژنو گفت: در توافق ميان ايران و گروه 1+5 در باره مساله هسته اي هيچ يک از دو طرف بازنده نبود و هر دو طرف در اين توافق برنده بودند. به گزارش ايرنا به نقل از ايتارتاس، لاوروف روز يکشنبه در جمع خبرنگاران با بيان اين که مذاکرات ايران و گروه 1+5 با موفقيت به پايان رسيد، گفت: مذاکرات بسيار سنگين و طولاني درباره برنامه هسته اي ايران به پايان رسيد و توافقي به دست آمد که نتيجه چند سال ديدارهاي پرفراز و نشيب بوده است.
وي افزود: ماهيت توافق به دست آمده بر اساس نظريه گام به گام است که رئيس جمهوري روسيه چند سال پيش مطرح کرد و در سياست خارجي روسيه تثبيت شده است.
وزير خارجه روسيه گفت: توافق به دست آمده به اين معني است که ما موافق به رسميت شناختن حق ايران براي استفاده صلح آميز از انرژي هستهاي از جمله حق براي غني سازي اورانيوم هستيم، با درک اين واقعيت که مسايل باقي مانده در برنامه هسته اي ايران حل خواهد شد و اين برنامه ها تحت کنترل آژانس بين المللي انرژي اتمي در مي آيد.
وي اضافه کرد: اين هدف نهايي است و در سند توافق نهايي در ژنو ثبت شده است.
رئيس دستگاه ديپلماسي روسيه گفت: آژانس بين المللي انرژي اتمي امکان کنترل برنامه هسته اي ايران را به طور قابل توجهي افزايش مي دهد. وي يادآوري کرد: ايران با مجموعه اي از تدابير و بيشتر از آن که در حال حاضر آژانس اعمال مي کند، موافقت کرد. وي افزود: به اين ترتيب معتقدم که همه طرف ها برنده بودند. ما مسايل نگران کننده براي بسياري از کشورهاي جهان در باره ماهيت برنامه هسته اي ايران و خطر آن براي نظام منع انتشار سلاح اتمي را برطرف مي کنيم.
وي گفت: اطمينان دارم ايران با صداقت آژانس بين المللي انرژي اتمي همکاري مي کند. در نتيجه توافق هاي به دست امده اعتماد به برنامه هستهاي ايران که کمبود آن غالبا احساس مي شد و تنش هاي غيرضروري در منطقه خليج فارس و خاورميانه ايجاد مي کرد، افزايش خواهد يافت.
وي در باره توافق هسته اي ايران ادامه داد: بر اين باورم اين گام شرايط بيشتري را براي پيشرفت به سوي اهدافي که جامعه جهاني در سال 2010تعيين کرد و شامل برگزاري کنفرانس ايجاد منطقه عاري از سلاح کشتار جمعي در خاورميانه مي شود ، به وجود مي آورد. لاوروف گفت: ايران و گروه 1+5 در طول شش ماه مذاکرات فشرده اي براي دستيابي به توافق نهايي خواهند داشت.
استقبال چين
چين از توافق بين ايران و گروه 1+5 استقبال واعلام کرد که اين توافقنامه به «حفظ صلح و ثبات در منطقه کمک ميکند».
وزارت امور خارجه چين روز يکشنبه در بيانيهاي در وب سايتش به نقل از ونگ يي، وزير امور خارجه چين نوشت: اين توافقنامه به حفظ سيستم بينالمللي منع اشاعه هسته اي و تضمين صلح و ثبات در خاورميانه کمک خواهد کرد.
به گزارش خبرگزاري فرانسه، ونگ افزود که اين توافقنامه علاوه بر آن «به طرفهاي گفتگو کمک ميکند که انجام تبادلات عادي با ايران را از سر بگيرند و علاوه بر آن زندگي بهتري را براي مردم ايران فراهم خواهد کرد».
وزير خارجه چين گفت که اين توافق پس از «يک دهه کار دشوار به ويژه در چند روز آخر، هنگامي که وارد فاز نهايي مذاکرات دشوار شديم»، صورت گرفت.
ونگ از ساير کشورهاي دخيل در مذاکرات تحسين و تمجيد کردو گفت: ما علاوه بر آن مايليم از طرفهاي دخيل در مذاکرات به خاطر نشان دادن انعطافپذيري و عملگرايي قدرداني کنيم.
وزير خارجه فرانسه
فرانسه اعلام کرد که توافق بين ايران و گروه 1+5 در زمينه برنامه هستهيياش گام مهمي براي حفظ «صلح و امنيت» است، ولي بايد تحت نظارت دقيق قرار گيرد تا اجرايي شدن آن تضمين شود.
لوران فابيوس، روز يکشنبه در بيانيهاي اعلام کرد: پس از چند سال بنبست، توافقي که در ژنو در زمينه برنامه هسته اي ايران حاصل شد، گامي مهم براي حفظ صلح و امنيت است.به گزارش رويترز، فابيوس گفت که اين توافق تنها حق ايران براي داشتن انرژي هسته اي صلحآميز را تائيد ميکند.اين مکانيزم کنترل شديدي را روي تعاملات انجام شده پيشبيني ميکند و براي اطمينان از اجرايي شدن آنها به مراقبت و مواظبت نياز است.
هيگ: توافق ايران و 1+5 خبر خوبي براي کل جهان است
وزير امور خارجه انگليس هم توافق هسته اي ايران و گروه 1+5 را «خبر خوبي براي کل جهان» دانست. ويليام هيگ، در توييتر خود نوشت: توافقنامه گام اوليه مهم و دلگرمکنندهاي با ايران حاصل شد. برنامه هسته اي ايران تا شش ماه به جلو حرکت نميکند و بخشهايي از آن عقب رانده ميشود.
به گزارش خبرگزاري پرس اسوشيشن، هيگ در ادامه نوشت: اين توافقنامه نشان ميدهد که کار کردن با ايران امکانپذير است و ميتوان از طريق ديپلماسي مشکلات پيچيده را حل کرد. توافق با ايران براي کل جهان از جمله کشورهاي خاورميانه و مردم ايران خوب است. مذاکرات بسيار سخت بود و کار دشوار اجرا و عمل به توافقنامه از فردا-ديروز- آغاز ميشود.
وزير امور خارجه انگليس در گفتگو با شبکه خبري اسکاي نيوز هم گفت که اين توافقنامه «لحظه مهمي» بود که ارزش تحقق آن را داشت.اين توافق اجازه «لغو تحريمهاي محدود و متناسب» براي ايران را ميدهد که شامل لغو انسداد برخي از داراييهاي ايران و لغو برخي تحريمها از اقلامي مانند طلا، فلزات گرانبها و کالاهاي پتروشيمي است.
هيگ گفت: بخش اعظم تحريمها تا زماني که يک توافق جامع و نهايي حاصل شود که به دنيا اطمينان دهد برنامه هسته اي ايران در آينده منحصرا براي مقاصد صلحآميز خواهد بود، در جاي خود باقي ميماند.
وزير امور خارجه انگليس گفت که چالشي که اکنون وجود دارد اطمينان از اين است که اين توافقنامه به طور کامل اجرا ميشود و مسير را براي يک توافق نهايي و جامع هموار ميکند.
هيگ گفت: انگليس و شرکاي ما با حسن نيت اين توافق را اجرا خواهند کرد و ما از ايران ميخواهيم که با حسن نيت آن را اجرا کند و پس از آن مساله يک راهحل جامع و نهايي در ميان است، راهحلي که بر اساس آن دنيا مطمئن شود که توسعه يک برنامه هسته اي در ايران براي انرژي هستهاي صلحآميز در آينده است و بر اساس آن همه تحريمها لغو شوند.
وي افزود: اين يک تغيير بسيار مهم است، اين که اين امکان حاصل شد تا درباره اين مسائل با ايران به توافق برسيم و همه طرفهاي گفتگو اراده سياسي داشتند. اين چيزي است که بسياري از مردم همين چند ماه پيش نسبت به آن شک و ترديد داشتند
گفتههاي دكتر صالحي
رئيس سازمان انرژي اتمي هم تاکيد کرد که غنيسازي حق ماست.
علياکبر صالحي، با اشاره به توافق ايران و 1+5 گفت: من اين دستاورد بزرگ را خدمت مقام معظم رهبري، ملت بزرگ ايران و رئيسجمهوري و دولت محترم تبريک عرض ميکنم .وي ادامه داد: اين آرزويي بود که شهداي ما به ويژه شهداي هستهاي داشتند و اين آرزو به ثمر نشست.
وي با بيان اين که سال 92 سال فتح قلههاي سياسي است و همانطور که پيش بيني ميشد در اين مسير در حال حرکت هستيم و به نتيجه خوبي رسيديم گفت: اين آغاز راهي است بر پايان موضوع هستهاي و ان شاء الله سرانجام آن نيکو خواهد بود.
وي در مورد توافقنامه ژنو گفت: در توافقنامه حاصل شده هيچ کدام از فعاليتهاي هسته اي ايران متوقف نخواهد شد و ما ميزان غني سازي را به مدت 6 ماه به صورت داوطلبانه محدود ميکنيم تا مذاکرات جامع انجام شود و تکليف غني سازي بالاي 5 درصد مشخص شود.
رئيس سازمان انرژي اتمي با تاکيد بر اين که غنيسازي حق ماست، گفت: ما اگر قرار باشد امتيازي را از زاويه ديد آنها ( طرف مقابل ) بدهيم داوطلبانه و براي عدم غني سازي بالاي 5 درصد بوده است.وي همچنين با اشاره به چگونگي توليد سوخت با غني سازي 20 درصد در ايران گفت: ما قبلا هم که تقاضاي سوخت 20 درصد از آژانس بينالمللي انرژي اتمي کرده بوديم اين مفهوم را داشت که از قبل قصد توليد 20 درصد را نداشتيم ولي وقتي از دادن آن به ما استنکاف کردند و شرايط گذاشتند جوانان ما با تلاش خود در اين راستا حرکت کردند تا نشان دهند ميتوانند محدوديتهاي موجود در ارتباط با فنآوري هسته اي را برطرف کنند.
وي با بيان اين که غني سازي 5 درصد ادامه مييابد، تحقيق و توليد ادامه پيدا ميکند و فعاليتهاي اکتشاف و استخراج ادامه دارد و هيچ فعاليتي نيست که ادامه نداشته باشد، در پاسخ به سئوالي مبني بر اين که جانکري وزير خارجه آمريکا اعلام کرده که حق غني سازي در اين توافقنامه براي ايران در نظر نگرفته شده است گفت: من نميخواهم راجع به سخنان ديگران تحليل و سخني بيان کنم و به نظرات همکاران خوبمان توجه ميکنيم و آنچه که مذاکره کنندگان ما گفتهاند مبناي عمل است و اين توافقنامه منتشر خواهد شد و ما متوجه ميشويم.
وي با بيان اين که غني سازي 5 درصد را ادامه ميدهيم و به صورت عملي غني سازي ادامه خواهد داشت، گفت: موارد ديگري نيز هست که تا زماني که تيم مذاکره کننده افشا نکند ، قصد نداريم که آن را افشا کنيم.
بازي برد-برد مد نظر ايران شکل گرفت
سخنگوي وزارت امورخارجه هم گفت: طبق اطلاعات اوليهاي که دريافت کردهايم تا يکي دو هفته آينده ، کار سند توافق ايران و 1+5 نهايي ميشود و تا قبل از پايان سال ميلادي با اقدام سازمان ملل به عنوان محلي که امضاء شده است ،منتشر خواهد شد.مرضيه افخم در گفتگويي همچنين در پاسخ به پرسشي مبني بر اينکه آيا گامهاي طرفين همزمان برداشته خواهد شد يا تقدم و تأخري خواهد داشت گفت: آنچه درمدت چهار روز انجام شد، فعاليت ديپلماتيک فشردهاي بود و تيم ايراني با هوشمندي و کاملاً صبورانه مسير مذاکرات را به سمت مذاکرات بزرگ و هدفمند هدايت کرد.
وي افزود: آنچه مد نظر بود شکلگيري بازي برد-برد بود؛ چيزي که جمهوري اسلامي از ابتدا در طرح ارائه شده مد نظر داشت و بر همين اساس مسير مذاکرات را هدايت کرد به نحوي که در شکل، فرايند و هدايت مذاکرات اين هدف مدنظر باشد.
وي گفت: گام نخست در اين مسير برداشته شده است، گرچه مسيري طولاني پيش رو داريم اما آنچه مسلم است و جمهوري اسلامي از ابتدا بر آن تأکيد داشت برداشتن گام هاي متوازن بود.
سخنگوي وزارت امور خارجه افزود: پايه اصلي بازي برد-برد گامهاي متوازن است که به لطف خدا در اين مرحله اوليه تيم ايراني توانست اين مسير را به خوبي هدايت کند.
وي ابراز اميدواري کرد تا پايان اين روند که لغو کامل تحريمها و اجراي بسته پيشنهادي ايران خواهد بود، اين مسير تداوم يابد.وي گفت: تحريمها در سراشيبي قرار گرفته است و شايد تا يک سال آينده بايد پيگيري شود تا به سند و راه حل نهايي برسيم.
افخم بر مرحله به مرحله بودن مذاکرات و حل مشکلات تأکيد کرد و افزود: در نخستين مرحله غنيسازي ايران به رسميت شناخته ميشود و آنچه انجام شده اين است که تمام تحريمها در مسير سراشيبي قرار گرفته است، تحريم جديدي صورت نخواهد گرفت، حقوق هستهاي محقق شده و از هيچ يک از خطوط قرمز عدول نشده است.
وي گفت: ماهيت آن موفقيتي براي تيم ايراني است و نتيجه خوب مقاومت و ايستادگي ملت ايران در نخستين قدم به دنيا ثابت کرد برنامه هستهاي ايران از ابتدا کاملا صلحآميز بوده است و اين موفقيت کمي براي اين مرحله نيست.
سخنگوي وزارت امور خارجه در پاسخ به سئوالي درباره شيطنتهاي رسانهاي غربي و سياست وزارت امور خارجه در پاسخ به اين شيطنتها گفت: اميدواريم با حفظ خطوط قرمز برنامه هستهاي ايران به عنوان دستاورد ايران و ملت ايران ادامه يابد و بخشي از اين فضاسازيها قابل پيشبيني بود و هست.
وي افزود: بخشي از آنچه در اخبار شاهد هستيد فضاسازيهاي رسانهاي است و ما به عنوان حوزه سياسي کشور هوشمندانه فضا را رصد و ملت را هدايت ميکنيم و بايد به فضاسازي رسانهاي در ظرف رسانهاي توجه و به درايت و هوشمندي تيم ايراني براي هدايت بازي برد-برد اعتماد کرد.
وي در پاسخ به سئوالي درباره اظهارات وزير خارجه آمريکا که گفته بود در اين توافق امنيت دوستان آمريکا به ويژه رژيم صهيونيستي مدنظر قرار گرفته است گفت: از ابتداي مذاکرات شاهد بوديم که گروههايي با هدف تاثيرگذاري بر مذاکرات و شکلگيري توافق و خروج از بن بست فعاليت ميکردند که غالبا متاثر از رژيم صهيونيستي بودند. اين گروهها در دورههاي قبل مذاکرات آنقدر فشار آوردند که حتي توافق اوليه را نيز توافق قرن ناميدند. اين فشارها براي اين بود که آنها ميخواستند بحث هستهاي ايران همچنان به عنوان يک موضوع بحراني در سطح بينالمللي باقي بماند و در طي اين جريان منافع صهيونيستها تامين شود.افخم افزود: به نظر ميرسد اظهارات جان کري در مورد دوستانشان به نوعي پاسخگويي به اين فشارهاست.
وزير امور خارجه رژيم صهيونيستي: ايران به يک پيروزي بزرگ دست يافته است
دراين حال وزير امور خارجه رژيم صهيونيستي در واکنش به اعلام خبر توافق هسته اي ايران و گروه 1+5، گفت که اين رژيم بايد از نو گزينههايش در زمينه برنامه هسته اي ايران را ارزيابي کند.
آويگدور ليبرمن، افزود: ما بايد تصميمات سرنوشتسازمان را خودمان به طور مستقل و براي محافظت از آيندهمان اتخاذ کنيم.
به گزارش پايگاه خبري نيوز مکس، برخي منابع دفتر بنيامين نتانياهو، نخستوزير رژيم صهيونيستي مدعي شدند که اين توافق، توافق بدي است و امکان رسيدن به يک دستاورد بهتر وجود داشت.ليبرمن در گفتگو با راديو اسرائيل مدعي شد: ما با يک وضع جديد روبرو شدهايم. همه گزينهها روي ميز قرار دارد، چه توافق حاصل شده باشد و چه نشده باشد ايران به يک پيروزي ديپلماتيک بزرگ دست يافته است. اين يک توافق بد است.
وزير امور خارجه رژيم صهيونيستي مدعي شد که توافق صورت گرفته توانايي ايران براي غنيسازي را قانوني ميکند و از توافق حاصله در زمينه تسليحات شيميايي سوريه بدتر است، زيرا حتي تظاهر به خروج اورانيوم موجود در ايران نميکند.وي مدعي شد: اين فقط نگراني اسرائيل نيست، بلکه جهان عرب را هم نگران ميکند.
ليبرمن با اشاره به اين که آمريکا درگير مشکلات بسياري در خارج و داخل است، افزود: آمريکا متحد ماست. ولي ما بايد تلاشها براي به دست آوردن گزينههاي ديگر را آغاز کنيم. ما بايد علاوه بر واشنگتن، به دنبال متحدان ديگر باشيم.وزير امور خارجه رژيم صهيونيستي گفت که دليلي وجود ندارد اين رژيم وارد يک درگيري علني با واشنگتن شود و افزود: منافع آنها با منافع اسرائيل يکي نيست.يووال اشتاينيتز، وزير امور استراتژيک رژيم صهيونيستي نيز گفت که اين رژيم نميتواند در جشن و سرور بينالمللي بر سر اين توافق شرکت کند.وي مدعي شد: اين توافق همچنان توافق بدي است.
اشتاينيتز با تکرار اتهامات غرب مبني بر نظامي بودن برنامه هسته اي ايران، مدعي شد که جامعه بينالمللي در حال پيمودن همان مسيري است که در نهايت به کره شمالي اجازه داد سلاح هسته اي توليد کند. يعير لپيد، وزير امور مالي رژيم صهيونيستي هم اين توافق را بد خواند.
واکنش قانونگذاران آمريکايي
برخي مقامات جمهوريخواه آمريکا هم از دولت اوباما به دليل توافق هسته اي با ايران انتقاد کردند. شبکه خبري سيانان گزارش داد که جمهوريخواهان مجلس نمايندگان و سناي آمريکا در صفحات توييتر خود و بيانيههاي رسمي مدعي شدند که دولت آمريکا بدون دريافت مصالحات کافي در حال خشنود کردن دشمن خود است.
سناتور ليندسي گراهام، سناتور جمهوريخواه کاروليناي جنوبي در توييتر خود مدعي شد: اگر توافق شامل برچيدن سانتريفيوژهاي ايران نباشد، در واقع چيزي را به دست نياوردهايم.
سناتور مارکو روبيو، سناتور جمهوريخواه فلوريدا و کانديداي احتمالي انتخابات رياستجمهوري آمريکا در سال 2016 مدعي شد: اگر دولت ايران اجازه يابد بخش بزرگي از زيرساخت هسته اي خود را حفظ کند اين توافق، هستهاي شدن ايران را محتملتر خواهد کرد. اين توافق به ساير کشورهاي شروري که مايلند هستهاي شوند نشان خواهد داد که ميتوان يک دهه دروغ گفت و در نهايت آمريکا خسته ميشود و درخواستهاي کليدياش را کنار ميگذارد.
وي با تکرار اتهامات غرب مبني بر نظامي بودن برنامه هسته اي ايران مدعي شد: ايران احتمالا از اين توافق و توافقهاي بعدي که نيازمند مصالحه واقعي نيستند براي به دست آوردن توانايي هسته اي تسليحاتي استفاده خواهد کرد.
باک مککن، سناتور جمهوريخواه کاليفرنيا که رياست کميته خدمات نظامي مجلس نمايندگان را بر عهده دارد، در بيانيهاي با تکرار اتهامات غرب مبني بر نظامي بودن برنامه هسته اي ايران مدعي شد: ايران به دنيا دليلي براي شک و ترديد نداشتن نسبت به هرگونه توافقي که توانايي آنها براي ساخت سلاح هسته اي را در جاي خود باقي ميگذارد، نداده است.
وي در ادامه ادعاهاي بياساسش مدعي شد: به نظر رئيسجمهوري (آمريکا) عاقلانه است که به دولتي که بارها قوانين بينالمللي را نقض کرده و امنيت آمريکا را به خطر انداخته است اعتماد کنيم، هر چقدر اين اعتماد محدود باشد. آمريکا هيچ درسي از سال 1994، زماني که کره شمالي دنيا را فريب داد نگرفته است. من شک دارم اين توافق نتيجه متفاوتي داشته باشد.
سيانان گزارش داد که حداقل يکي از جمهوريخواهان لحن آشتيجويانهتري داشت. سناتور مارک کرک از ايالت ايلينويز يکي از جمهوريخواهاني است که خواستار تحريمهاي بيشتر عليه ايران شده بود. با اين حال به طور تلويحي گفت که اين توافق را ميپذيرد و تنها در صورتي براي اعمال تحريمهاي اقتصادي شديدتر عليه ايران اقدام خواهد کرد که تهران اين توافق موقتي را خدشهدار کند يا پس از شش ماه برچيدن زيرساخت هسته اي ايران آغاز نشده باشد.
اين شبکه خبري علاوه بر آن گزارش داد که حداقل يک دموکرات کنگره آمريکا شب شنبه به کمک رئيسجمهوري اين کشور شتافت؛ آدام اسميت، دموکرات ايالت واشنگتن و يکي از اعضاي ارشد کميته خدمات نظامي مجلس نمايندگان آمريکا.
وي گفت: توافقي که اعلام شد گامي مثبت در مسير درست بود و من از دولت آمريکا به خاطر پيشرفت در زمينه اين مساله امنيت ملي تشکر ميکنم. اين توافق اوليه فرصتي را در اختيار ما قرار ميدهد تا به پيشرفت قابل توجهي در زمينه هدفي که ما و متحدانمان به دنبال آن هستيم يعني جلوگيري از دستيابي ايران به سلاح هسته اي، حاصل شود.
ايريک کانتور، رهبر اکثريت مجلس نمايندگان آمريکا در بيانيهاي اعلام کرد: من همچنان نگران اين هستم که اين توافق به اندازه کافي توانايي غنيسازي ايران را متوقف نميکند، در حالي که اين توافق اجرايي ميشود آمريکا بايد هوشيار باشد و بلافاصله و با قوت به هرگونه تخلفي از جانب ايران واکنش نشان دهد. علاوه بر آن ما بايد اتحادمان در منطقه را بازسازي کنيم و با جديت در کنار شرکاي نزديکمان در برابر خصومتهاي ايران بايستيم.
اد رويس، جمهوريخواه ايالت کاليفرنيا و رئيس کميته امور خارجي مجلس نمايندگان آمريکا از کري خواست که به حضور اين کميته برسد و درباره مفاد توافق صورت گرفته توضيح دهد.
رويس در بيانيهاي با تکرار اتهامات غرب مبني بر نظامي بودن برنامه هسته اي ايران، مدعي شد: من نگرانيهايي جدي درباره اين مساله دارم که اين توافقنامه استانداردهاي لازم براي محافظت از آمريکا و متحدانمان را رعايت نميکند. به جاي عقب راندن برنامه هسته اي ايران، تهران ميتواند عناصر کليدي توانايي هسته اي تسليحاتياش را حفظ کند. اين ماييم که کار برچيدن را انجام ميدهيم و ايران را از شر فشار تحريمهايي که در طول چند سال افزايش يافتهاند خلاص ميکنيم.
آدام شيف، سناتور دموکرات ايالت کاليفرنيا و يکي از اعضاي کميته اطلاعاتي مجلس نمايندگان اين کشور در عين ابراز نگراني درباره اين توافق، آن را «گامي مثبت رو به جلو» دانست.وي گفت: من اعتماد زيادي به دولت ايران ندارم و ما بايد رفتار ايرانيان را تحت نظر بگيريم تا مطمئن شويم که آنها تقلب نميکنند. اگر اين کار را کردند يا در پايان شش ماه نتوانستند در زمينه يک توافق نهايي به نتيجه برسند، بايد همه داراييهاي ايران را مسدود کنيم و تحريمهاي بيشتري عليه ايران اعمال کنيم.