حمید محمدی،معاون قرآن و عترت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، در برنامه افق رادیو قرآن:
در دولت جدید، توجه به قرآن بیشتر شده است
حجت‌الاسلام محمدی در بخشی از سخنان خود با اشاره به بودجه قرآنی سال گذشته که هنوز به فعالیت‌های قرآنی اختصاص پیدا نکرده است، گفت: در دولت جدید، حجت‌الاسلام والمسلمین روحانی که خودشان نیز از روحانیون هستند توجه به قرآن و عنایت به قرآن بیشتر شده است و امیدواری‌های جدیدی در دولت ایجاد شده است و این بدان دلیل است که به هر حال دولت تدبیر و امید در ساحت قرآن ایجاد شده است و دولت یازدهم به نوبه خود یک ورود معنادار و هدفمند و حساب شده داشته است.
به گزارش اعتدال به نقل از روابط عمومی رادیو قرآن، معاون قرآن و عترت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، روز، 18 آبان‌ماه با حضور در برنامه «افق» رادیو قرآن در پاسخ به این پرسش که چرا بسیاری از خانواده‌ها و مربیان از نحوه توانمندی فرزندان و دانش‌آموزان خود به ویژه در در زمینه روخوانی و روان‌خوانی قرآن اظهار رضایتمندی ندارند، گفت: به طور کلی هر کجا که استاد خوب، فضای آموزشی مناسب و منابع آموزشی خوب داشته‌ایم موفق بوده‌ایم.
حجت‌الاسلام والمسلمین محمدی در پاسخ به این پرسش که وضعیت آموزش قرآن در کشور در چه شرایطی است، گفت: پس از انقلاب اسلامی ایران، یک انقلاب بزرگ قرآنی در کشور ما رخ داده است که البته هرچند در اوایل انقلاب و دوران جنگ تحمیلی هشت ‌ساله نیز فعالیت‌های قرآنی گسترش داشته است، اما پس از انقلاب و جنگ تحمیلی به شدت ادامه پیدا کرده است. ما در سطح فهم و سواد قرآنی و سطح درک رفتار قرآنی نسبت به قبل از انقلاب دچار یک جهش بزرگ هستیم که این روند مراحل مختلفی را طی کرده تا به اینجا رسیده است.
* هنوز هم به آموزش روخوانی و روان‌خوانی احتیاج داریم
معاون قرآن و عترت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی یادآور شد: در بحث آموزش عمومی قرآن در ابتدا بر روی روخوانی و روان‌خوانی قرآن متمرکز بودیم که این کار بیش از 30 سال دنبال شد و هنوز هم ادامه دارد که البته هنوز هم به بحث روخوانی و روان‌خوانی احتیاج داریم؛ اما حقیقت این است که پس از سال‌های آغازین انقلاب، بحث‌های زیباخوانی با پرچم‌داری مقام معظم رهبری مورد توجه ویژه قرار گرفت و حضور قاریان مصری در ایران و توجه ویژه به ظرفیت‌های صوت و لحنی و قرائتی داخل کشور موجب شد ایران به عنوان کشور سرآمد در این بحث مطرح شود.
* 2 مسئله بر زمین مانده در آموزش‌های قرآنی کشور
محمدی ادامه داد: با این حال به نظر می‌رسد در آموزش‌های قرآنی کشور، دو چیز روی زمین مانده که در 10 سال اخیر به خصوص چهار سال گذشته این مشکل تاحدودی حل شده که این کمبود در بحث حفظ بود و البته فرمایشات مقام معظم رهبری در زمینه تربیت 10 میلیون حافظ قرآن در کشور شروع این کار بود و در ادامه جدی گرفتن بحث مفاهیم و تدبر و توجه بیشتر به آیات قرآن بود که این دو موضوع باید به صورت جدی مورد پی‌گیری قرار گیرد.
وی در ادامه این بخش از سخنان خود اظهار کرد: بهتر است از این پس ضمن اینکه به دنبال ریشه‌کن شدن بی‌سوادی قرآنی در جامعه هستیم، سطح قرائت‌ها را ارتقا دهیم که در این راستا «طرح ملی تلاوت قرآن کریم» که تبدیل خوش‌خوانان نوجوانان به قاریان بین‌المللی بود را دنبال کردیم.
* فعالیت دو هزار مؤسسه قرآنی از سال 88 تا سال 92
معاون قرآن و عترت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در این بخش از سخنان خود به فعالیت‌های قرآنی وزارت ارشاد طی سال‌های گذشته اشاره کرد و افزود: پس از راه‌اندازی معاونت قرآن و عترت در وزارت ارشاد، انجام فعالیت‌های قرآنی در این وزارتخانه دنبال می‌شد که البته کم‌رونق بود و خیلی جدی گرفته نمی‌شود اما در سال 84 با راه‌اندازی مرکز هماهنگی، توسعه و ترویج فعالیت‌های قرآنی زیر نظر وزارت ارشاد، فعالیت‌های قرآنی به صورت گسترده‌تر آغاز شد و کار قرآنی به یک حرکت فراگیر ملی در کشور تبدیل شد که البته این حرکت در سال 88 دوباره دچار یک جهش بزرگ شد و از سال 88 تا سال 92 بالغ بر دو هزار مؤسسه رسمی قرآنی با مجوز وزارت ارشاد فعالیت خود را دنبال کردند و این ظرفیت‌سازی ساختاری موجب تحول و ایجاد بسترهای لازم برای آموزش بود.
* تصویب منشور توسعه فرهنگ قرآنی نقطه تحول
وی در ادامه این بخش از سخنان خود اظهار کرد: همچنین تصویب منشور توسعه فرهنگ قرآنی نقطه تحولی در تمامی تحرکات بود که بر این اساس در سال 88 که منشور توسعه فرهنگ قرآنی تصویب و ابلاغ شد، بسیاری از تحولات ایجاد شد و وظایف همه سازمان‌ها مشخص شد؛ از آن زمان تا کنون بالغ بر سه هزار مؤسسه مردمی ـ قرآنی در کشور ایجاد شد و در عین حال وزیر آموزش و پرورش به عنوان مسئول کمیسیون آموزش عمومی قرآن مسئول پاسخ‌گویی درباره وضعیت قرآنی 12 میلیون دانش‌آموز شد.
* ضرورت توجه به آداب و احکام قرآن
دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی یادآور شد: در این میان، ایجاد نگاه راهبردی در بین مسئولان موجب شد که یک جهش بزرگ در آموزش قرآن کشور داشته باشیم که البته در این زمینه هم همواره شاهد دو نقص کلی بوده‌ایم که یکی از این نقص‌ها بحث حفظ قرآن و نقص دیگر آداب و احکام قرآن بود که لازم است علاوه بر توجه به حفظ قرآن به آداب و احکام قرآن نیز توجه ویژه داشته باشیم، زیرا هم‌اکنون بچه‌های ما با قرآن ارتباط خوبی دارند اما آداب و احکام قرآن را نمی‌شناسند که این مسئله یک نقص به حساب می‌آید و باید فعالیت‌هایی برای رفع این نقص داشته باشیم.
* 25 هزار استاد حفظ تربیت شده
وی در این بخش از سخنان خود با عنوان این مطلب که یکی از خلاء‌های ما برای توسعه آموزش نظام‌مند و هدفمند، نیروی انسانی است، گفت: طی سال‌های گذشته تلاش داشته‌ایم تا استاد روخوانی و روان‌خوانی، تدبر، ترجمه، مفاهیم قرآن و حفظ قرآن را تربیت کنیم که براین اساس طی چند سال گذشته 25 هزار استاد حفظ تربیت شده که البته این کار با ظرفیت نهادهای قرآنی و مؤسسات و... بوده است.
* ایجاد منابع جدید آموزشی
محمدی ادامه داد: بحث دوم فضای آموزشی بوده که این مشکل را نیز با بهره‌گیری از امکانات و ظرفیت نهادهای قرآنی رفع کرده‌ایم تا فضای آموزشی مناسب برای برگزاری کلاس‌های آموزشی ایجاد شود و همچنین سومین کاری که در این حوزه انجام شده، ایجاد منابع جدید آموزشی بود که در طول این مدت کارهای خوبی از اساتید داشته‌ایم و آموزش مفاهیم قرآنی، توجه به بحث زبان قرآن در آموزش مفاهیم قرآن و... بخشی از منابع جدید آموزشی بوده است.
* شروع آموزش، ترجمه و مفاهیم نهج‌البلاغه و صحیفه سجادیه
وی در بخش دیگری از سخنان خود با یادآوری اینکه یکی از کارهای بزرگی که انجام شده آموزش و ترجمه و مفاهیم نهج‌البلاغه و صحیفه سجادیه بوده است، ادامه داد: توجه به آموزش، ترجمه و مفاهیم نهج‌البلاغه و صحیفه سجادیه طی سال‌های گذشته به واقع روی زمین مانده که برای رفع این کمبود در سال جاری سه دوره تربیت مربی داریم و در این دوره‌ها با استفاده از اساتید برجسته نهج‌البلاغه به تربیت مربیان می‌پردازیم و همچنین همایش بزرگی با عنوان «روش‌های نوین آموزش‌ قرآن کریم» در حوزه‌های قرائت، حفظ و مفاهیم نیز برگزار کردیم.
* موفقیت روخوانی و روان‌خوانی دانش‌آموزان یک امر نسبی است
حجت‌الاسلام محمدی عنوان کرد: روخوانی و روان‌خوانی دانش‌آموزان یک امر نسبی است و به طور کلی هر کجا که استاد خوب، فضای آموزشی مناسب و منابع آموزشی خوب داشته‌ایم موفق بوده‌ایم.
وی در ادامه به بیان راهکارهایی برای تاثیرگذاری بیشتر بر روی بچه‌ها و ارتقای سطح روخوانی و روان‌خوانی کودکان و نوجوانان پرداخت و گفت: اگر در پایه اول ابتدایی که بچه‌ها الفبای فارسی را یاد می‌گیرند، پنج درصد از علائم عربی را به آنها یاد بدهیم، گام بسیار مهمی در این زمینه برداشته‌ایم که البته در کنار آن، معلم پایه اول ابتدایی نیز باید معلم قرآن باشد و بتواند قرآن را در زبان بچه‌ها بگذارد.
* استناد به فرمایش ولی امر، در رشد شور و نشاط قرآنی در جامعه
در این بخش از برنامه حجت‌الاسلام محمدی در پاسخ به پرسش مجری، که عنوان کرده بود یکی از اهداف برنامه «افق» تحقق منویات مقام معظم رهبری است و تاکنون نهادها و متولیان این امر تا چه میزان در تحقق منویات مقام معظم رهبری موفق عمل کرده‌اند، افزود: من پاسخ این پرسش را مستند می‌کنم به فرمایش مقام معظم رهبری که ایشان در سال 90 فرمودند ما یک رشد و شور و نشاط قرآنی در جامعه می‌بینیم و همچنین در جلسات خصوصی بر رشد قرآنی تأکید داشته ‌و فرموده‌اند: «با مقدماتی که دوستان فراهم کرده‌اند (منظور بودجه نیم‌درصدی قرآن) من تاکنون یک میلیون حافظ قرآن می‌خواسته‌ام اما حال 10 میلیون حافظ قرآن می‌خواهم» و این افزایش انتظارات به این دلیل بوده است که ایشان احساس کرده‌اند ظرفیت جامعه قرآنی 10 برابر ارتقا داشته است.
* برای تربیت 10 میلیون حافظ قرآن باید به مردم انگیزه بدهیم
وی با عنوان این مطلب که رهبر معظم انقلاب برای تربیت 10 میلیون حافظ قرآن در کشور زمان تعیین نکرده‌اند، اظهار کرد: هرچند که برای تحقق این امر زمان خاصی مشخص نشده اما به هر حال باید این امر محقق شود و پی‌گیری‌های لازم از سوی مسئولان جمهوری اسلامی ایران انجام شود و در این زمینه معتقدم باید به مردم انگیزه بدهیم که البته صداوسیما، رادیو قرآن و شبکه قرآن و معارف سیما در این زمینه نقش کلیدی دارند.
معاون قرآن و عترت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با عنوان این مطلب که باید با انگیزه‌سازی، اقبال مردم را به حفظ قرآن افزایش دهیم، ادامه داد: با تولید انیمیشن‌ها و فیلم‌های جذاب می‌توانیم در این حوزه ورود بهتری داشته باشیم و باید شرایطی را فراهم کنیم که خود مردم در این حوزه ورود پیدا کنند که البته در حالی که انجام فعالیت‌های خودجوش مردمی از اهمیت بالائی برخوردار است اما به هر حال دولت اسلامی نیز نمی‌تواند در این حوزه بی‌تفاوت باشد و باید فعالیت‌های خود را در این حوزه با جدیت دنبال کند.
* بودجه قرآنی سال گذشته هنوز به فعالیت‌های قرآنی اختصاص
پیدا نکرده
وی در ادامه این بخش از سخنان خود با اشاره به بودجه قرآنی سال گذشته که هنوز به فعالیت‌های قرآنی اختصاص پیدا نکرده است، گفت: در دولت جدید، حجت‌الاسلام والمسلمین روحانی که خودشان نیز از روحانیون هستند توجه به قرآن و عنایت به قرآن بیشتر شده است و امیدواری‌های جدیدی در دولت ایجاد شده است و این بدان دلیل است که به هر حال دولت تدبیر و امید در ساحت قرآن ایجاد شده است و دولت یازدهم به نوبه خود یک ورود معنادار و هدفمند و حساب شده داشته است.
* مقایسه سطح قرآنی جامعه ایران اسلامی با سایر کشورهای اسلامی
محمدی به مقایسه سطح قرآنی جامعه ایران اسلامی با سایر کشورهای اسلامی پرداخت و عنوان کرد: در حال حاضر بسیاری از عرب‌زبان‌ها نیز نمی‌توانند به آسانی قرآن را بخوانند و با مشکلاتی در این زمینه روبه‌رو هستند اما به هر حال در بحث آموزش قرآن باید به این نکته توجه کنیم که قرآن اگر خوب استماع شود تلاوت آن سهل و ساده می‌شود و در این زمینه باید فرهنگ تدبر و استماع را افزایش دهیم.
* قاریان ایرانی در بسیاری از موارد از عرب‌ها هم زیباتر تلاوت می‌کنند
دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی عنوان کرد: در حالی که در کشورهایی مانند مالزی، اندونزی و... در قرائت قرآن اشتباهاتی دارند اما ایرانی‌ها خیلی خوب قرآن را تلاوت می‌کنند و تلاوت قاریان ایرانی به قدری خوب و بدون غلط است که حتی در بسیاری از موارد از عرب‌ها هم زیباتر تلاوت می‌کنند، اما با وجود موفقیت‌هائی که در حوزه تلاوت داشته‌ایم در حوزه حفظ بعضی از کشورها از ما جلوتر هستند. اما در حوزه عمل به قرآن، ایران سرآمدترین کشور است و مسیری که ایران می‌رود اوج عمل به قرآن در تمامی لایه‌ها است و ایران در بحث تدبر در قرآن از سایر کشورها برتر است که البته بحث توجه به تدبر طی سال‌های گذشته از سوی معاونت قرآن و عترت ارشاد و شورای توسعه فرهنگ قرآنی به صورت جدی دنبال شده است.
* فعالیت‌های قرآنی نباید منحصر به رادیو قرآن یا شبکه قرآن سیما شود
وی با عنوان این مطلب که حفظ قرآن یک مقوله کلیدی است که باید مورد توجه بیشتری قرار گیرد، ادامه داد: اگر بتوانیم نقیصه خود را در حفظ قرآن برطرف کنیم مشکل ارتباط با قرآن، تدبر در قرآن و انس با قرآن نیز حل خواهد شد که البته برای رسیدن به این هدف باید شبکه‌های دیگر صداوسیما نیز در این حوزه فعالیت داشته باشند و فعالیت‌های قرآنی و توسعه و ترویج فرهنگ قرآن نباید منحصر به رادیو قرآن یا شبکه قرآن سیما شود.
معاون قرآن و عترت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با یادآوری اینکه تمامی شبکه‌های تلویزیونی و رادیویی باید برای قرآن وقت بگذارند، گفت: تمامی شبکه‌های صداوسیما باید در این حوزه ورود پیدا کرده و گمان نکنند که چون شبکه قرآن سیما و رادیو قرآن وجود دارد نیازی به تولید برنامه قرآنی در سایر شبکه‌ها نیست و تمامی شبکه‌های صداوسیما باید در عمومی کردن فرهنگ قرآن بسیار مؤثر باشند و بتوانند قرآن را در سطح جامعه فراگیر کنند.
* طرح جامع آموزش عمومی قرآن کریم ویژه کارکنان دولت
وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به طرح جامع آموزش عمومی قرآن کریم ویژه کارکنان دولت که از سوی معاونت قرآن و عترت وزارت ارشاد اجرا می‌شود، گفت: این طرح برای کلیه کارکنان و کارمندان دستگا‌ه‌های دولتی است که به منظور آموزش روخوانی، روان‌خوانی، فصیح‌خوانی و... اجرا می‌شود و همچنین در بحث حفظ موضوعی قرآن نیز از ظرفیت رادیو قرآن، شبکه قرآن و معارف سیما و فضای مجازی استفاده می‌شود و با این اقدامات انجام شده در وزارت‌خانه و راه‌اندازی مرکز قرآن و عترت در وزارتخانه‌ها امیدواریم بتوانیم جمع عظیمی از کارکنان دولت را به یک مجموعه عظیم قرآنی تبدیل کنیم.
محمدی در بخش پایانی سخنان خود با اشاره به اهداف 9 گانه آموزش عمومی قرآن که از سوی کمیسیون آموزش عمومی قرآن پیش‌بینی و از سوی شورای توسعه فرهنگ قرآنی به تصویب رسیده است، این اهداف 9 گانه را تشریح کرد.