۴۲ نماینده دموکرات در مجلس سنای آمریکا بامداد دیروز برابر با ۲۰ شهریور به وقت تهران، به طرح جمهوریخواهان برای کفایت مذاکرات و آغاز رای گیری درباره پیش نویس طرح انتقادی آن‌ها از توافق هسته‌ای‌ایران، رای منفی دادند. به گزارش‌ایرنا، روزپنجشنبه به وقت آمریکا طرح سناتور« میچ مک کانل» رهبراکثریت جمهوریخواه سنای آمریکا برای رد توافق هسته‌ای با‌ایران به رای گذاشته شد.این طرح در قالب « کفایت مذاکرات» ارائه شد.
طبق آیین نامه سنای آمریکا، برای پایان بررسی یک طرح و تصمیم گیری در مورد آن، نیاز به حمایت حداقل سه پنجم اعضای سنا است. سنای آمریکا ۱۰۰ عضو دارد و جمهوریخواهان برای جلوگیری از اطاله بررسی به حمایت ۶۰ نفر نیاز داشتند.
در مقابل، حامیان برجام که عمدتا سناتورهای دموکرات آمریکایی بودند، برای ناکام گذاشتن‌این لایحه دو راه داشتند، یا با به دست آوردن حداقل ۳۴ رای، راه ممانعت از وتو اوباما را سد کنند یا با حمایت بیش از۴۰ نفراز نمایندگان و استفاده از «حق وقت کشی» یا همان «فیلی باستر» لایحه جمهوریخواهان را ناکام گذارند.
جمهوریخواهان برای جلب آرای سناتورها تمامی‌برگ‌های برنده خود را رو کردند، از باب کورکر و باب منندز طراحان تشدید تحریم علیه‌ایران گرفته تا تام کاتن که به خاطر نامه نگاری و توییت‌های جنجالی اش با مقام‌های‌ایران خود را به شهرت رساند. با‌این حال نتوانستند در صف موافقان برجام شکاف‌ایجاد کنند و درنهایت‌این طرح با ۵۸ رای مثبت در برابر ۴۲ رأی منفی شکست خورد.
دمکرات‌ها با‌این کار، مانع رأی گیری در مورد طرح رد توافق شدند و درعمل با سپری شدن ضرب الاجل اعلام نظر کنگره، کاخ سفید می‌تواند بدون آن‌که با به کارگیری حق وتو متحمل هزینه‌های سیاسی شود، توافقی را که ۲۳ تیرماه امسال در وین به دست آمد، اجرایی کند.
سناتورهای دموکرات آمریکایی که هفته گذشته با به دست آوردن ۳۴ رای، به مرحله اول پیروزی خود دست یافته بودند، سه شنبه گذشته با اعلام همزمان حمایت سه سناتور دموکرات دیگر از توافق هسته‌ای و رسیدن مجموع حامیان برجام به ۴۱ نفر، حامیان توافق حق استفاده از « فیلی باستر» را هم در اختیار گرفتند. «فیلی باستر» در نظام اجرایی قانونگذاری درآمریکا به تلاش سیستماتیک مخالفان اقلیت گفته می‌شود که با اتخاذ روش‌های متفاوتی مانع ازاین می‌شوند که مجلس وارد مرحله تصمیم گیری بر روی طرح اکثریت شود و در واقع با‌این روش امکان ورود مجلس به مرحله تصمیم گیری نهایی را مسدود می‌کنند.
سناتور «هری رید» رهبر دموکرات مجلس سنای آمریکا نتایج جلسه رای گیری مجلس سنا را روشن، قاطع و تمام کننده خواند و گفت: دیگرهیچ شکی نیست که کنگره آمریکا تحت هر شرایطی اجرای توافق را مجاز می‌داند.
گامی‌مهم برای آمریکا و شرکای بین‌المللی
جان کری وزیرخارجه آمریکا از نتیجه به دست آمده در سنای آمریکا که رد توافق هسته‌ای‌ایران را ناکام بگذارد، استقبال کرد واین رای را گامی‌مهم برای آمریکا و شرکای بین‌المللی آن در مسیر اجرای برجام دانست.
جان کری دیروز با صدور بیانیه‌ای دراین ارتباط که بر روی سایت وزارت خارجه آمریکا قرارگرفته است، نوشت: رای امروز سنا گامی‌مهم برای آمریکا و شرکای بین‌المللی آن به جهت اجرایی کردن توافقی است که در تاریخ ۱۴ژوییه در وین به دست آمد و می‌تواند مانع از دستیابی‌ایران به سلاح هسته‌ای در آینده باشد.
وزیرخارجه آمریکا در بیانیه خود یاد آور شده است که بعد از اجرای توافق هسته‌ای‌این مساله موجب امنیت بیشتر خاورمیانه و جهان برای آمریکا و دوستان و متحدانش خواهد شد.
وزیرامورخارجه آمریکا در بیانیه خود با قدردانی از اعضای سنا که به گفته او با دقت توافق (وین) را مورد بازبینی قرار داده و به مفاد آن‌اندیشیده‌اند، یادآور شده است: می‌دانم که برای بسیاری از همکاران سابقم (درسنا)این تصمیم به غایت دشوار بود، اما معتقدم که فواید توافق بیش ازهرنقطه ضعف بالقوه آن است. در بیانیه جان کری خاطرنشان شده است: وزارت خارجه و تمامی‌دولت آمریکا کاملا متعهد به اجرا و راستی آزمایی‌این توافق بوده تا از پایبندی‌ایران به آن اطمینان یابند.
کاخ سفید: توافق هسته‌ای با پایان مهلت کنگره قابل اجراست
سخنگوی کاخ سفید روزپنجشنبه اعلام کرد: مهلت ۶۰ روزه کنگره برای اعلام نظردر مخالفت با توافقنامه بین‌المللی امضا شده با‌ایران، ۱۷ سپتامبر(۲۶ شهریور) به پایان می‌رسد واین به معنای آن است که جامعه بین‌المللی می‌تواند آن را به اجرا بگذارد. به گزارش‌ایرنا به نقل از روزنامه «دیلی میل»، «جاش ارنست» سخنگوی کاخ سفید اعلام کرد: آن‌ها(کنگره) ۶۰ روز برای‌ایفای نقشی مخرب فرصت داشتند؛ فرصت کنگره برای‌ایفای نقش خوداین هفته پایان می‌یابد. ارنست،این موضوع را خبری خوب خواند و گفت: پایان مهلت به‌این معناست که جامعه بین‌المللی می‌تواند این توافقنامه را به اجرا بگذارد.
تعطیلات تابستانی کنگره باعث افزایش مدت بررسی توافقنامه هسته‌ای‌ایران در کنگره از ۳۰ روز به ۶۰ روز شده بود. جمهوریخواهان مخالف توافقنامه هسته‌ای‌ایران امید داشتند افزایش ۳۰ روزه مدت بازرسی توافقنامه،این فرصت را فراهم خواهد کرد تا با انجام رایزنی‌ها و استفاده از لابی‌ها و همچنین پیش کشیدن بحث روی‌این موضوع که آیا‌‌این توافقنامه خواهد توانست همه راه‌های دستیابی‌ایران به سلاح هسته‌ای را مسدود کند، تعداد بیشتری از نمایندگان دموکرات را برای مخالفت با توافقنامه هسته‌ای‌ایران راضی کنند.
با رسیدن شمار سناتورهای موافق کنگره به ۴۲ تن، امیدهای ۶۰ روزه جمهوریخواهان کنگره نقش بر آب شد. با‌این حال «جان بینر» رئیس جمهوریخواه مجلس نمایندگان گفت:این طرح هنوز نیاز به بررسی‌های بیشتر دارد و در اصل‌این شروع کار است. اوبه اوباما هشدار داد که درباره توافق هسته‌ای از او به دادگاه شکایت می‌کند و گفت: نمایندگان جمهوریخواه از تمام ابزارهای خود برای مخالفت با‌این توافق استفاده خواهند کرد.
هری رید رهبر اقلیت دموکرات در سنا هم پاسخ داده که آن‌ها بار دیگر راه جمهوریخواهان را سد می‌کنند. او گفت:این موضوع تمام شده است، وقت آن رسیده که سراغ موضوعی دیگر برویم. شما می‌توانید باز هم طرح بدهید ولی نتیجه همان خواهد بود.
کاخ سفید گفته مخالفان توافق هسته‌ای با‌ایران یک هفته دیگر برای تخریب‌این توافق و اخلال در اجرای آن فرصت دارند، نه بیشتر.
حمایت سران انگلیس، فرانسه وآلمان
شکست جمهوریخواهان آمریکا در مسیر مانع تراشی دراجرای برجام و پیروزی سیاسی تاریخی اوباما درحالی دیروز رخ داد که ساعتی پیش از شروع رای گیری در سنای آمریکا، نخست وزیرانگلیس، رئیس جمهوری فرانسه و صدر اعظم آلمان در مقاله‌ای مشترک در روزنامه واشنگتن پست، حمایت کامل خود را ازاین توافقنامه اعلام و از آن به عنوان سنگ بنای حل دائمی‌مناقشه بر سر برنامه هسته‌ای‌ایران یاد کردند و خواهان حمایت کنگره از آن شدند.
همزمان از محافل حامی‌اسرائیل خبر می‌رسد که به رغم سکوت نتانیاهو و شکستی که صهیونیست‌ها دراین رای گیری متحمل شدند، تشکیلات حامی‌اسرائیل ۳۰ میلیون دلار برای آگهی‌های ضد‌ایرانی و لابی با سناتورها تخصیص داده تا از فرصت باقی مانده برای رد‌این توافق حداکثر استفاده را بکند.
شکست آیپک و خشم صهیونیست‌ها
لابی رژیم صهیونیستی در آمریکا (آیپک) هم که از ابتدای توافق هسته‌ای وین به شدت فعالیت‌هایش علیه برجام را شدت بخشیده و تاکنون حداقل ?? میلیون دلار صرف آگهی‌های تبلیغاتی علیه توافق کرده است تاکنون نتوانسته در اردوی دموکرات‌ها شکاف جدی‌ایجاد کند.
این لابی که از عبور توافقنامه هسته‌ای‌ایران از سد سنای آمریکا به خشم آمده است بعد ازاین رای گیری، در بیانیه‌ای مشروعیت‌این توافقنامه را زیرسئوال برد.
بازتاب گسترده شکست مخالفان برجام در رسانه‌های آمریکا
بلافاصله پس از انتشار خبر شکست مخالفان برجام درکنگره تحت کنترل جمهوریخواهان آمریکایی، اکثر رسانه‌های‌این کشوراین خبر را پیروزی میراث سازی برای اوباما و شکستی بی سابقه برای جمهوریخواهان دانستند.
رسانه‌های آمریکایی همچنین شکست لایحه سنا را یک «پیروزی تاریخ ساز» برای اوباما و یک «ناکامی‌بی سابقه» برای جمهوریخواهان‌این کشورخواندند. نشریه «لس آنجلس تایمز» دراین رابطه نوشت: جمهوریخواهان آمریکایی که هیچ راهبرد دیگری برای جلوگیری ازاین توافق برخوردار از حمایت بین‌المللی در دست ندارند، در نهایت تنها به دادن رای‌های نمادین برای ثبت مخالفت خود متوسل شدند.
نشریه سیاسی «پولیتیکوس یواس‌ای» با مقاله‌ای تحت عنوان «اوباما جمهوریخواهان را نابود کرد….» نوشته است: جمهوریخواهان آمریکایی هر اسمی‌که روی‌این شکست بگذارند، این حقیقت که نتوانستند لایحه مورد تایید خود را درکنگره‌ای که تحت کنترل آن‌هاست به تصویب برسانند، یک شکست ویران کننده برای آن‌ها به حساب می‌آید. نشریه «هاوایی نیوز» شکست جمهوریخواهان در به ثمر رساندن لایحه مخالفت با برجام را یک پیروزی میراث ساز در اولویت‌های سیاست خارجی اوباما توصیف کرد.
«آسوشیتد پرس» هم نوشت: گرچه جمهوریخواهان مجلس نمایندگان آمریکا با دنبال کردن استراتژی‌های «دقیقه ۹۰» خود سعی در‌ایجاد انحراف دراین توافق بین‌المللی کردند اما نتیجه رای گیری در مجلس سنا نشان داد که‌این لایحه حتی به پای میز اوباما هم نخواهد رسید.
نشریه «نیویورک تایمز» به نقل از چاک شومر یکی از چهار سناتور دموکراتی که به قافله مخالفان برجام پیوسته بود، نوشته است: هر احساسی هم که در مورد‌این توافقنامه داشته باشیم، هر آمریکایی منصفی باید‌این توافقنامه را یک دستاورد بزرگ برای رئیس جمهوری آمریکا بداند.
شبکه خبری «سی ان ان» هم در نهایت به نقل از میچ مک کانل رهبر اکثریت جمهوریخواهان سنای آمریکا نوشته است که‌این قانونگذار آمریکایی پیش از رای گیری در مورد لایحه مذکور،این‌گونه القا کرده بود که در صورت شکست لایحه به ابزارهای خاص سیاسی برای رای گیری دوباره در مورد آن متوسل خواهد شد.
رسانه‌های اسپانیا
رسانه‌های اسپانیایی پس از اعلام شکست جمهوریخواهان مخالف برجام در مجلس سنای آمریکا، اعلام کردند که جمهوریخواهان موفق به بلوکه کردن توافق هسته‌ای نشدند.
روزنامه ال پاییس در گزارش خود دراین زمینه نوشت:«باراک اوباما» رئیس جمهوری آمریکا، بامداد روز جمعه به یکی از بزرگترین پیروزی‌های خود در عرصه سیاست خارجی دست یافت.
کل مذاکرات تیم قبلی درمقایسه کنونی ۴ روز بود
حمید بعیدی نژاد رئیس تیم کارشناسی مذاکره کننده‌ایران تعداد روزهای گفتگوهای تیم جلیلی در مقایسه با تیم کنونی را چهار روز بیان کرد و گفت: در پایان دور قبلی حتی به مرحله مذاکره هم نرسیده بودیم چه رسد به آمادگی طرف مقابل برای غنی سازی و لغو تحریم‌ها.
بعیدی نژاد در صفحه‌اینستاگرام خود نوشت: برای بنده به عنوان یک کارشناس، خیلی تصورش سخت است که در دور قبلی گفتگوها که اصلا به مرحله مذاکره هم نرسیدیم و با توجه به آن‌که مدت اختصاص یافته به مذاکرات در آن زمان در مقایسه با‌این دوره بسیار کوتاه بود،این امکان وجود داشته است که جمهوری اسلامی‌ایران و کشورهای ۱+۵ توانسته باشند، به چنین تفاهمی‌در خصوص لغو جامع تحریم‌ها و پذیرش غنی سازی دست پیدا کنند.
مدیرکل سیاسی و امنیت بین‌الملل وزارت امور خارجه در عین حال افزود: وقتی دولت اوباما می‌خواهد موضوع تصویب تفاهم بیش ازاین، حداقل در سطح قانونگذاری، به عنوان اختلاف داخلی در کشور معرفی نشود، ما چرا باید با طرح سئوال‌هایی به اختلافات میان جریان‌ها دامن بزنیم؟
بیانیه اوباما متعاقب رای سنا
تناقض گویی آشکار است
سخنگوی وزارت امورخارجه، بیانیه رئیس جمهوری آمریکا متعاقب رای سنای‌این کشوردرباره برجام را متضمن تناقض گویی آشکار دانست.
به گزارش‌ایسنا، مرضیه افخم اظهارداشت: رئیس جمهوری آمریکا تلاش می‌کند ازاین واقعیت طفره برود که ناکامی‌دولت وی در سیاست تحریم و تهدید علیه‌ایران بود که آمریکا را وادار به مذاکره کرد و رئیس جمهوری آمریکا در تلاشی ناموفق می‌کوشد نتایج مذاکرات هسته‌ای را مصادره به مطلوب کند. اما واقعیت‌این است که آمریکا در پایان مذاکرات ناگزیر به عدول از مواضع زیاده خواهانه خود شد.
سخنگوی وزارت خارجه با اشاره به‌این‌که یکی از دستاوردهای اصلی مذاکرات هسته‌ای‌این بود که به یک بحران تصنعی که با انگیزه‌های سیاسی علیه جمهوری اسلامی‌ایران شکل گرفته بود، پایان داد، اضافه کرد : دولت آمریکا با پذیرش شکست و ناکامی‌تحریم‌ها، ناگزیر به عقب نشینی از خواسته اصلی خود در مذاکرات شد و در نهایت هم به رفع تحریم‌ها تن داد و هم حق غنی سازی هسته‌ای‌ایران را پذیرفت.
سخنگوی وزارت خارجه با تاکید بر‌این که جمهوری اسلامی‌ایران محور ثبات و امنیت منطقه است و جهانیان می‌دانند که منبع و ریشه نا امنی و بی ثباتی در منطقه ما، تحریکات و اقدامات جنگ طلبانه رژیم صهیونیستی است،تصریح کرد: دولت‌ایالات متحده آمریکا هم مادام که ازاین رژیم حمایت می‌کند، در مسئولیت جنایات آن سهیم است. افخم خاطرنشان کرد : بی تردید جهان زمانی امن تر خواهد شد که دولت آمریکا از رفتارهای زورمدارانه خود دست بردارد و مانع اقدامات بی ثبات کننده و جنگ افروزی متحدان خود شود.
به گزارش ایرنا، رئیس جمهوری آمریکا از رای منفی سناتورهای آمریکا به تلاش‌های تحت حمایت جمهوریخواهان برای رد توافقنامه هسته‌ای ایران قدردانی کرد و گفت که این رای به منزله پیروزی دیپلماسی آمریکا بود. پس از مشخص شدن نتیجه این رای گیری، اوباما با صدور بیانیه‌ای خوشحالی خود را اعلام کرد.
دراین بیانیه آمده است: «این رای، پیروزی برای دیپلماسی، امنیت ملی آمریکا و امنیت و ایمنی جهان بود. نزدیک به دو سال، برای دستیابی به توافقی که اهداف بنیادی ما را محقق کند، … مذاکره کردیم. بیشتر اعضای سنا در چند هفته گذشته جزئیات این توافقنامه را مطالعه و بیشتر آن‌ها از آن حمایت کردند.»