برای شناخت نائب امام زمان(عج) معیارهایی وجود دارد که با توجه به آنها می‌توان در هر زمان فرد یا افرادی را یافت که صلاحیت این مرتبه را داشته باشند. البته باید دانست که این نیابت، نیابت خاص نیست؛ یعنی، امام زمان(عج) شخصی را به عنوان نائب خاص خود معرفی نمی‌کنند؛ بلکه نیابت عام است؛ یعنی هر کسی که دارای صفات خاصی باشد، به طور عام مجاز است که احکام الهی را بیان کند و شؤونی را که امام(ع) بر عهده دارند، برعهده بگیرد.

حجت الاسلام دکتر جواد جعفری، مدرس مرکز تخصصی مهدویت در این باره پاسخ می دهد؛

* انتظار به چه معناست و منتظر کیست؟

انتظار یکی از واژه هایی است که بسیار در روایات آمده و مورد تأکید قرار گرفته است. به ما دستور انتظار حضرت مهدی(ع) را دادند. انتظار در لغت به معنای چشم انتظار بودن است. اما نکته مهم این است که چطور می توانیم بفهمیم که کسی منتظر است؟

به تعبیر روایات گفته اند اگر کسی برای چیزی امید دارد، باید این امید در عمل او دیده شود و اگر این امید در عمل او دیده نشود، معلوم می شود که آدم صادقی نیست، به طور مثال اگر کسی منتظر مسابقه ورزشی است و می خواهد در المپیک شرکت کند، باید اردو برود و شب تا صبح تمرین کند و در عمل خود این انتظار را نشان دهد.  

اگر می گویند شما منتظر باشید، ما باید فکر کنیم که امام می آیند تا چه کاری انجام دهند. اگر می آیند تا عدالت را روی زمین اجرا کنند، باید ببینم چقدر عدالت برای ما مهم است و برای اجرای آن تلاش می کنیم؟ اگر می آیند تا حکومت دینی بر پا کنند و دستورات پیامبر(ص) را اجرا نمایند، باید ببینیم ما چقدر دغدغه دین داریم و به دستورات دینی عمل می کنیم.

اگر کسی در زندگی همین ها را مراعات کند به دنبال عدالت باشد، به دنبال دین باشد و به فکر حل مشکلات مردم است و احساس مسئولیت می کند، می توانیم بگوییم که منتظر حضرت مهدی(عج) است.

چگونه می توان نائب امام زمان(ع)

 را در زمان غیبت شناخت؟

هر کس که به حد مرجعیت از لحاظ علمی، عملی و تقوا برسد و جامع شرایط باشد و به حدی برسد که بشود از او تقلید کرد، نائب امام زمان(ع) 

می شود، البته روش شناخت مجتهد جامع شرایط را خود مراجع در رساله هایشان نوشته اند.

مراجع سه راه شناخت اعلم را بیان می کنند، اینکه فرد خودش اهل تحقیق باشد و از میان مراجع ببیند که کدام عالم تر است تا از او تقلید کند، یا اینکه دو نفر که عادل و متخصص این امر هستند، بگویند که این فرد برای تقلید اعلم است یا اینکه در جامعه شهرت پیدا کند که فلانی همه بگویند که می شود براش تقلید کرد.