رئيس جمهوري در مراسم آغاز سال تحصيلي دانشگاهها: تحول علمي در سايه نقدپذيري حاصل مي‌شود

رئيس جمهور با بيان اين که در اين يک سال تلاشمان اين بوده که فضاي دانشگاه از فضاي امنيتي فاصله بگيرد، تصريح کرد : تلاش ما همچنين اين بوده که اگر فردي با دلايل ضعيف کنار گذاشته شده بود، بر سر کار وکلاس خود بازگردد. حجت‌الاسلام و المسلمين دکتر حسن روحاني ديروز در مراسم آغاز سال تحصيلي دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشي و فناوري در دانشگاه تهران با اشاره به هشتادمين سال تاسيس دانشگاه تهران گفت: قانون ‌تاسيس دانشگاه تهران علاوه بر اهميت آن از لحاظ علم و دانش ، يکي از آثار تحول اجتماعي و سياسي انقلاب مشروطه در کشور ما بود. رئيس جمهور با بيان اين که علم يک سنت جاريه است و ما نمي‌توانيم علم راکنار بگذاريم، اظهار داشت: تحول علمي در سايه‌ نقد پذيري علم حاصل مي‌شود. وي گفت: اسلامي کردن علوم انساني به آن مفهوم نيست که دانش بشري را در اين بخش به طور کامل کنار بگذاريم . علم را بايد نقد کرد نبايد به حذف آن پرداخت؛ چرا که علم حذف شدني نيست، بلکه نقد شدني است ، ممکن است ابطال شدني هم باشد، اما نمي‌شود حذفش کرد. حال چطور عده‌اي به فکر افتادند که بخشي از علوم را حذف کنند. حذف معنا ندارد، اما مي‌توانيم حرف بهتر و سخنن دقيق‌تر و مطلبي‌ علمي‌تر را عرضه کنيم و آن نکات قبلي را مورد نقد و ابطال قرار دهيم. وي در بخش ديگري از سخنان خود با تاکيد بر اين‌که دولت وعده‌هايي را که نسبت به دانشگاه داده است، فراموش نکرده و به اعتقاد من به بخشي از آن جامه‌ عمل پوشانده است، از اين که نمايندگان تشکل‌هاي دانشجويي در اين مراسم سخنان خود را عنوان نکردند ابراز تاسف کرد و گفت: آمدن من به دانشگاه بيشتر براي شنيدن است تا حرف زدن وسال گذشته دقايقي که دانشجويان عزيز صحبت کردند بسيار لذت بخش و آموزنده بود. روحاني گفت: نقد دانشجويي زيبايي ديگري دارد؛ چرا که بي غل و غش است. دانشجو آنچه در دل دارد و مي‌فهمد را تبيين مي‌کند و نشاط دانشگاه همين است. بايد در دانشگاه فضاي لازم براي گفت و شنود و نقد و انتقاد وجود داشته باشد. رئيس جمهور اضافه کرد: حيات کلاس و دانشگاه به نقد و سخن و بيان نظرات متفاوت است و ما نبايد از اين که استادان ما در کلا‌س‌ها سخنان متفاوتي را بيان مي‌کنند، بترسيم. روحاني خاطر نشان کرد:‌ سخن متفاوت غير ازسخن مغرضانه است، بنابراين خواهش مي‌کنم سخت گيري نکنيد. سخت‌گيري‌هاي بي مورد به عدم تساهل منجر مي‌شود و عدم تساهل هم به رانده شدن افراد لايقي که بيان‌شان صريح است منجر خواهد شد.همچنين سخت‌گيري منجر مي‌شود که تملق‌گوها بالا بيايند بنا بر اين نبايد بگذاريم در دانشگاه فضاي تملق باز شود. ما دلمان نمي‌خواهد جمعيت حدود 80 ميليون ايراني به 160 ميليون تبديل شود به اين معني که همه دو چهره پيدا کنند. رئيس جمهور در ادامه با تاکيد بر اين که حکومت و اداره‌ کشور بدون سعه صدر امکان پذير نيست، گفت: به خاطر يک اشکال کوچک و يک خرده اشکال آدم‌هاي بزرگ را کنار نگذاريم بر مبناي اعتقاد شيعه در اين جامعه هيچ کس معصوم نيست و فقط 14 معصوم، مصون ازخطاهستند ،بي‌جهت افراد را زير سوال نبريم. وي گفت: متاسفانه در مراکز تصميم‌ گيري بسيار مهم مي‌گويند فلان آقا براي رياست فلان دانشگاه به مصلحت نيست، چون کسي راجع به او مطلبي گفته است. حال بايد پرسيد آن فرد کيست؟ و چگونه مي‌شود به او اعتماد کرد. ما به راحتي آبروي مردم را معامله مي‌کنيم و اسمش را دقت نظر مي‌گذاريم. اين دقت نظر نيست، بلکه تخريب مسلمان و از بين بردن آبروي مردم است. البته اگر مدرک و سند قابل اعتماد است اشکالي ندارد اما بايد حواسمان باشد. روحاني افزود: تلاش ما اين بوده که اگر فردي با دلايل ضعيف کنار گذاشته شده بود، بر سر کار وکلاس خود برگردد.همچنين تلاش ما اين بوده که در دانشگاه‌هاي ما فضاي آرامش حاکم باشد، ضمن اين که همه‌ گروه‌ها نظرات سياسي و نقد خود را داشته باشند و در عين حال همه بدانند که اينجا دانشگاه است و باشگاه سياسي و مرکز فعاليت احزاب نيست. رئيس جمهور در ادامه با بيان اين که حضور دانشگاه و دانشجو در فضاي سياسي فقط به اين معنا نيست که راجع به مسايل سياست خارجي و داخلي اظهار نظر شود، گفت: پس محيط زيست و شرايط آب و هوايي و خشکسالي و کم وآبي و بي آبي و صادرات واردات، و موضوعاتي از اين دست چه مي‌شود. به هر ترتيب گاهي بسياري از مسائل دانشگاهي و اجتماعي در دنياي امروز با مشکلات و مسائل منطقه و جهان يکسان است، و گاهي بسيار شباهت دارند. مسائل ما در اقتصاد با دنيا خيلي فاصله ندارند. آنها هم درباره‌ رکود وتورم و رونق صحبت مي‌کنند ما به دنبال فعاليت صلح آميز هسته‌اي هستيم ديگران هم مشابه ما کار مي‌کنند. روحاني گفت: تنها چيزي که ما در علم از آن فاصله مي‌گيريم علمي است که از اخلاق فاصله داشته باشد. ما به دنبال سلاح کشار جمعي و شيميايي و هسته‌يي و ميکروبي نمي‌رويم و ما چقدر داريم براي اين که اخلاق علمي را دنبال مي کنيم ضربه مي‌بينيم. رئيس جمهور استيضاح وزير علوم رامورد توجه قرار داد و گفت: البته حق مجلس شوراي اسلامي است که اگر خواست تحت عنوان استيضاح راي دهد، اما ما هم نمي‌توانيم تاسف خود را از اين که يک وزير دانشمند، اخلاقي و انقلابي را از دست داده‌ايم، ابراز نکنيم. وقتي آن همه استادان دانشگاه براي من نامه مي‌نويسند که آقاي دکتر فرجي دانا شايستگي دارد من با فشار اين و آن حاضر شوم که به او بگويم استعفا دهد؟‌اين با اخلاق و چارچوبي که اين دولت به مردم قول داده انطباق پيدا نمي‌کند. وي با بيان اين که در طول يک سال ما 4 وزير و سرپرست را تجربه کرديم افزود: از آقاي ميلي منفرد خواهش کرديم که مسئوليت وزارت علوم را بپذيرند ديديم که مجلس شوراي اسلامي نپسنديد، اشکال ندارد. از آقاي توفيقي خواهش کرديم که سرپرستي را به عهده بگيرند از يمين و يسار به ما فشار آمد که او را معرفي نکنيد ، گفتيم اهلا و سهلا سر فرود آورديم براي اين که دانشگاه و کشور آرام باشد، آقاي دکتر فرجي دانا را آورديم و ايشان شروع به کار کرد که بورسيه و ما ادراک البورسيه . روحاني با مورد تاکيد قرار دادن اين موضوع که همه بايد به اخلاق علمي توجه کنيم گفت: ما نمي‌توانيم مساله‌اي را که صداقت و راستگويي و قانون در آن مورد توجه قرار نگرفته رها کنيم. از روز اولي که آقاي دکتر نجفي آمدند، اولين کلام من اين بود که بايد مساله‌ بورسيه را دنبال کنيد. رئيس جمهور گفت: نظر من اين است که با تک حلقه‌ها زنجير درست نمي‌شود. ما با مقاله‌ علمي صرف به ثروت و قدرت نمي‌رسيم بايد صنعت و کشاورزي به دانشگاه وصل بشود؛ چرا که اگر اين گونه نباشد آن وقت ما فارغ‌التحصيلاني خواهيم داشت که شغل لازم براي آنها فراهم نيست. روحاني با تاکيد براين که در صورتي ما پيشرفت علمي مي‌کنيم که به دنيا متصل باشيم، افزود: بايد در تمامي زمينه ها با جهان تعامل داشته باشيم در اين راستا ما به فکر ساخت شهرک ITبا همکاري کشوري بزرگ هستيم. ما معتقديم دنياي امروز دنياي رقابت است و اگرکشوري از دنياعقب بيفتد حتي استقلال و قدرت ملي آن کشور هم به خطر خواهد افتاد. وي در ادامه تصريح کرد: عده‌اي مي‌گويند اگر با استادان خارج تماس داشته باشيد، ممکن است يکي از آنها جاسوس در بيايد . دست برداريد از اين بهانه‌جويي‌ها . لااقل اين رئيس جمهور در امنيت ملي متخصص است حتي اگر در موضوع ديگري تخصص نداشته باشد. البته ما بايد احتياط و مراقبت داشته باشيم اما لازم است تا استادان خارجي به کشور ما بيايند و استادان مابه خارج بروند و حتي يک دانشگاه ايجاد کنيم که زبانش زبان انگليسي باشد تا بتوان از اين طريق دانشجوي خارجي جذب کرد. روحاني خاطر نشان کرد: نمي‌خواهم بگويم از آن جاهايي شروع کنيم که بعضي‌ها خيلي مي‌ترسند از کشورهاي همسايه شروع کنيم. ما بايد بتوانيم از فضاي علمي دانشگاه حداکثر استفاده را داشته باشيم. *چالش‌ها و مشکلات عرصه علمي دکترمحمدعلي نجفي سرپرست وزارت علوم، تحقيقات و فناوري هم دراين مراسم با تاکيد بر اين که دانشگاه کارگاه آزاد انديشي و محفل نقد و ارزيابي مسائل کشور است، گفت: بر اساس اعلام ارگان‌هاي مختلف بين المللي سهم ايران در علم جهاني بر اساس شاخص‌هاي مختلف اين ارگان‌ها حدود 1.4 تا 1.8 درصد است که نسبت به جمعيت کشور سهم بالايي را به خود اختصاص داده‌ايم. وي گفت: دانشگاه به عنوان مرکز علم و معرفت و کانون آزاد انديشي و محفل نقد و ارزيابي مسائل کشور از اهميتي بالا در هر نظامي برخوردار است. نجفي با بيان اين که در سال تحصيلي جاري حدود 2650 موسسه آموزش عالي دولتي و غير انتفاعي در حال فعاليت هستند گفت: اين مراکز، کار تربيت چهار ميليون و 665 هزار دانشجو را بر عهده گرفته اند و نسبت دانشجو به يکصد هزار نفر از جمعيت کشور 6525 نفر است. سرپرست وزارت علوم با اشاره به اينکه بيش از 6 درصد جمعيت کشور را دانشجويان تشکيل مي‌دهند اظهار کرد: حدود 15 درصد دانشجويان در مقطع تحصيلات تکميلي، 65 درصد مقطع کارشناسي و 20 درصد در دوره دکترا تحصيل مي‌کنند. سرپرست وزارت علوم با بيان اينکه بر اساس رتبه بندي مجله تايمز، دو دانشگاه صنعتي شريف و صنعتي اصفهان جزو 400 دانشگاه برتر جهان قرار دارند افزود: نام 10 نفر از استادان دانشگاه‌هاي ايران در ليست پر استنادترين استادان بين سال هاي 2003 تا 2012 ذکر شده است. نجفي در پايان با اشاره به اينکه وزارت علوم و عرصه علمي کشور با چالش‌ها و مشکلات مختلفي روبروست گفت: دولت رويکردهاي مختلفي براي حل اين چالش‌ها دارد و در مورد اين مسئله صحبت‌هايي داشتم که به علت کمبود وقت آنها را شخصا به رئيس جمهور ارائه خواهم کرد. *منع افراطي‌گري در محيط‌هاي علمي وزير بهداشت،‌ درمان و آموزش پزشکي هم در اين مراسم گفت: دانشگاه خانه‌اي است که هيچگاه از ياد مستاجرانش نخواهد رفت و برگشتن به دانشگاه براي همه افراد از جمله روحاني که دانشجوي ديروز و رئيس جمهور امروز هستند، غنيمت است. وي با بيان اينکه در تفکر دانشگاه آنکه بهتر مي‌انديشد جايگاه بالاتري دارد اظهار داشت: هر کسي که صاحب حرف علمي است داراي ارزش و جايگاهي بالاتر است. در محيط دانشگاه به پيشکسوتان احترام گذاشته مي‌شود اما جلوي بلوغ گرفته نمي‌شود. برنده ترين سلاح جهان "علم" است و دانشگاه بهترين فرصت زندگي را براي فراگيري علم فراهم مي‌کند. وزير بهداشت تاکيد کرد: دانشجويان بايد سستي و نااميدي را براي رسيدن به هدف از ميدان زندگي خود بيرون کنند و آرزوي ما اين است که از دانشجويان نقش ماندگاري براي ايران باقي بماند. هاشمي با تاکيد بر اينکه گفتمان اعتدال و تدبير به دانشگاه تعلق دارد، گفت: افراطي گري در محيط‌هاي علمي جايگاهي ندارد. دانشجويان بايد در هر راهي که انتخاب مي‌کنند اميدوارانه و مومنانه گام بردارند.