دبیر مجمع مشورتی شورای توسعه فرهنگ قرآنی اعلان کرد:
اختصاص 49 درصد بودجه نیم‌درصدیبه آموزش عمومی قرآن
محمدحسین فریدونی، دبیر مجمع مشورتی شورای توسعه فرهنگ قرآنی، کارشناس حاضر در برنامه رادیویی «افق» با اشاره به جایگاه آموزش عمومی قرآن در اسناد و اقدامات ملی کشور، گفت: به طور مشخص در بودجه نیم‌درصدی قرآن، 49 درصد بودجه‌ای که برای اجرای منشور توسعه فرهنگ قرآنی در نظر گرفته شده، به توسعه آموزش عمومی قرآن اختصاص پیدا کرده است.
برنامه رادیویی «افق» شنبه این هفته ( 23 آذرماه) با حضور محمدحسین فریدونی، دبیر مجمع مشورتی شورای توسعه فرهنگ قرآنی کشور و مصطفی عباسی‌مقدم، کارشناس و پژوهشگر قرآنی، به روی آنتن شبکه رادیویی قرآن رفت.
* اختصاص 49 درصد بودجه بودجه نیم‌درصدی
به آموزش عمومی قرآن
براساس این گزارش، محمدحسین فریدونی، دبیر مجمع مشورتی شورای توسعه فرهنگ قرآنی کشور و کارشناس قرآنی در ابتدای این برنامه با بیان اینکه همه مسلمانان باید در آیات قرآن تدبر و تأمل کرده و با آیات قرآن مأنوس باشند، گفت: جایگاه آموزش عمومی قرآن در اسناد و اقدامات ملی کشور جدی گرفته شده است و اگر منشور توسعه فرهنگ قرآنی را مطالعه کنید، مطالبی در این حوزه آمده است. همچنین به طور مشخص در بودجه نیم‌درصدی قرآن، 49 درصد بودجه‌ای که برای اجرای منشور توسعه فرهنگ قرآنی در نظر گرفته شده، به توسعه آموزش عمومی قرآن اختصاص پیدا کرده است.
فریدونی در ادامه عنوان کرد: در بحث تعلیم و تعلم قرآن در جامعه با یک مقوله مهم برخورد داریم و به طور طبیعی دور شدن از تعلیم و تعلم و اُنس با قرآن در همه جا خود را نشان می‌دهد و نه تنها در بین کارشناسان حوزه‌های علوم تجربی و علوم انسانی، حتی در حوزه‌های علوم دینی هم مشاهده می‌کنیم که با آنچه در حوزه تعلیم و تعلم قرآن از یک کارشناس دینی انتظار می‌رود، فاصله بسیار است.
وی ادامه داد: زمانی که یک موضوع به خوبی شناخته نشده باشد، به طور طبیعی ممکن است که دغدغه هم نباشد و در این جامعه دغدغه‌های اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و... باعث می‌شود تا ذهنیت مسئولان به سمت مسائل و حوزه‌های دیگر برود و به طور طبیعی یک غفلتی در جریان کلی فرهنگ کشور نسبت به درجه اول بودن توسعه آموزش قرآن وجود داشته و ممکن است تا سال‌ها هم ادامه داشته باشد.
* تصمیم‌گیری درباره فعالیتهای قرآنی باید بعد از مطالعات و تحقیقات لازم انجام شود
فریدونی در این بخش از سخنان خود با بیان اینکه تمامی مسئولان ما از حیث اعتقاد به قرآن و اینکه قرآن باید در جامعه رشد پیدا کند، نگاه مثبت دارند و ممکن است در روش‌های اجرائی و تقسیم کار با هم اختلاف نظر داشته باشند، گفت: باید بعد از مطالعات و تحقیقات و با استناد به اسناد بالادستی راجع به این موضوع تصمیم‌گیری شود که البته تاکنون اتفاقات خوبی رخ داده، اما طبیعی است که زمان‌بر باشد.
در این بخش از برنامه، ارتباط زنده تلفنی، برنامه رادیوئی «افق» با مصطفی عباسی‌مقدم، کارشناس قرآنی و استاد دانشگاه، درباره وضعیت آموزش عمومی قرآن در کشور، با بیان اینکه بحث آموزش از جمله فعالیتهای زیربنائی در کشور است، اظهار کرد: در هر برنامه‌ریزی ابتدا به وضعیت موجود نگاه می‌شود و اگر یک نگاه کلی به وضعیت آموزش عمومی قرآن داشته باشیم، درمی‌یابیم که نه تنها فعالیت در این حوزه کم نیست، بلکه خوب است، اما مشکل ما کارآمدی و نتیجه‌بخش بودن آن است.
وی با اشاره به طرح‌های تربیت مربی و تربیت معلم قرآن که از سوی سازمان‌ها و دستگاه‌های مختلف برگزار می‌شود، گفت: آنچه که برآیند این فعالیت‌ها است نشان می‌دهد که مطابق برنامه‌ریزی‌های کلان اولیه اقدام نمی‌شود و با توجه به اینکه ما قبول داریم کارائی و بهره‌وری این برنامه‌ها و کلاس‌ها خیلی بالا نیست، باید به سراغ پایه و مبنای آنها برویم و ناچار هستیم که به گذشته و روش کاری که در گذشته وجود داشته است توجه کنیم.
* برنامه مدون آموزشی
برای طیف‌های مختلف جامعه نداریم
عباسی‌مقدم یادآور شد: هر چند که دستگاه‌های مختلفی متولی فعالیتهای قرآنی شده‌اند، اما مشکل این است که ما یک برنامه مدون آموزشی برای طیف‌های مختلف جامعه نداریم و یک چشم‌انداز روشن می‌خواهیم تا دریابیم که انتظار ما از آینده آموزش قرآن چیست و در ادامه به پیاده‌سازی این برنامه اقدام کنیم و به طور مثال در دانشگاه، انتظار خود را از دانشجو تعریف کنیم.
در این بخش مجری برنامه «افق» عنوان کرد: در این برنامه رادیویی نمی‌توانیم خیلی به جزئیات توجه داشته باشیم و انتظاری که از کارشناسان قرآنی داریم این است که بگویند که راه نجات و پیشرفت در حوزه فعالیتهای قرآنی و آموزش عمومی قرآن چیست.
این کارشناس قرآنی در ادامه با بیان اینکه آموزش، طراحی و برنامه‌ریزی برای فعالیتهای قرآنی به متصدیان فعالیتهای قرآنی داده نشده است، ادامه داد: این متصدیان فعالیتهای قرآنی نیز نیازمند آموزش هستند تا بتوانند تجربیات خود را به دیگران منتقل کنند و باید یک طیف‌بندی و سطح‌بندی داشته باشیم و سطوح مختلف آموزشی و انتظاراتی که از آموزش می‌رود را سطح‌بندی کنیم و البته این یک راهکار عملیاتی است که امکان‌پذیر خواهد بود و اگر این طور باشد، به طور قطع طی یک یا دو سال به نتیجه مطلوب می‌رسیم.
* دامنه و عنوان فعالیتهای قرآنی
هنوز تعریف نشده‌اند
وی ادامه داد: در طراحی و افق‌بندی فعالیتهای قرآنی، یکی از مهمترین مشکلات مؤسسات قرآنی ما که حتی شامل دستگاه‌های رسمی و مرکزی ما می‌شود این است که دامنه فعالیت‌ها و تلاش‌هائی که می‌توان عنوان فعالیتهای قرآنی را روی آن گذاشت، هنوز تعریف نشده است که البته قابل تعریف نیز نیست و ممکن است هر روز برنامه‌های جدیدی تعریف شود.
این کارشناس قرآنی در ادامه یادآور شد: در تمامی حوزه‌های قرآنی از جمله پژوهش، آموزش و... باید بیش از 10 نمونه از برنامه‌های مختلف را به مؤسسات و نهادهای قرآنی معرفی کنیم و البته اگر بتوانیم برنامه جامعی در تمامی حوزه‌های قرآنی ارائه کنیم، می‌توانیم شاهد کارهای خوبی در این زمینه باشیم.
* ساختارهائی که در شورای توسعه فرهنگ قرآنی در نظر گرفته شده به اندازه کافی عملیاتی نشده
در ادامه برنامه رادیویی «افق»، محمدحسین فریدونی با اشاره به اهمیت کیفیت‌بخشی به برنامه‌های آموزشی و اثربخشی این برنامه‌ها، اظهار کرد: مقدمات این کار فراهم شده و از نظر امکانات تشکیلاتی و حقوقی کارهای خوبی نیز انجام شده است که البته در این حوزه هنوز هم در میانه کار هستیم و هنوز ساختارهائی که در شورای توسعه فرهنگ قرآنی در نظر گرفته شده به اندازه کافی عملیاتی نشده، اما به هر حال کیفیت‌بخشی به کار ضروری است.
وی با یادآوری اینکه اهداف آموزش عمومی قرآن کشور به عنوان یک سند ملی کشور تصویب شده است، ادامه داد: پیش از این، استنباط افراد از آموزش عمومی قرآن فقط روخوانی و روان‌خوانی قرآن بود که البته به مرور زمان و با رشد فکری جامعه این نگاه به وجود آمد که حفظ قرآن، تدبر و اُنس با قرآن، تفسیر و... نیز جزء آموزش عمومی قرآن هستند که باید در کنار هم مورد توجه قرار گیرند.
* پس از تدوین اسناد ملی به کار اجرائی می‌رسیم
عباسی‌مقدم در تکمیل سخنان محمدحسین فریدونی، با بیان اینکه کارهای خوبی در حوزه اسناد ملی انجام شده است، گفت: پس از تدوین اسناد ملی به کار اجرائی می‌رسیم که در این بخش مشکل وجود دارد و اگر کمیسیو‌ن‌های قرآنی جدی بوده و مطالبه داشته باشند و بودجه‌ها و امکانات سال‌های آینده را تصویب کنند، به نتیجه می‌رسیم و ما به عنوان کسانی که ناظر وجه بیرونی کار هستیم، می‌بینیم که وزارت علوم و... فعالیتی نداشته‌اند و سایر کمیسیون‌ها نیز در حد 30 ـ 40 درصد کار کرده‌اند و البته نهادهائی که زیر نظر شورای توسعه فرهنگ قرآنی هستند باید نگاه جدی‌تری به این موضوع داشته باشند.
* در حوزه برنامه‌ریزی و اجرای فعالیتهای قرآنی ضعف جدی داریم
وی در ادامه یادآور شد: من احساس می‌کنم در زمینه برنامه‌ریزی اجرائی و در بعد اجرائی ضعف جدی داریم و در این حوزه تقاضا داریم که به صورت جدی و عملیاتی در برنامه «افق» به این مقوله‌ها توجه صورت گیرد.
در این بخش، مجری برنامه با یادآوری اینکه در سال جاری برنامه «افق» را به صورت تحلیلی دنبال می‌کنیم، گفت: اما برای سال آینده تلاش داریم به صورت جدی‌تر به این مباحث پرداخته و حتی فعالیتهای کلی و جزئی سازمان‌ها و نهادها را مورد نقد و بررسی قرار دهیم تا به یک نتیجه قابل قبول برسیم.
* کار اجرائی نیازمند تشکیلات است
در بخش دیگری از برنامه «افق»، فریدونی با بیان اینکه کار اجرائی نیازمند تشکیلات است، اظهار کرد: اگر به شخصی یا دستگاهی کار اجرائی بدهید، باید امکانات و نیروی انسانی لازم را هم داشته باشند که البته در شورای توسعه فرهنگ قرآنی، زمانی که بحث کمیسیون‌ها مطرح شد، بندی پیش‌بینی شد که در آنجا تشکیلات لازم را بتوان ایجاد کرد و باید یک جایگاهی در سطح اداره‌کل زیر نظر وزیر ایجاد شود.
وی ادامه داد: کمیسیون آموزش عمومی قرآن، جلسات مرتبی برگزار کرده و خروجی‌های خوبی هم داشته است و کارگروه منابع انسانی این کمیسیون، اهداف تربیت مربی و آموزگار را تنظیم کرده و در دست تنظیم دارند که پس از تصویب، عملیاتی می‌شود و حتی در کنار آن، بحث‌های تشویقی و تبلیغی هم وجود دارد، اما با تمام زحماتی که دوستان می‌کشند، به هر حال این افراد کارهای دیگری هم در حوزه قرآن، نماز و عترت آموزش و پرورش در وقت محدود دارند.
* لزوم راه‌اندازی مرکزی در آموزش و پرورش برای آموزش عمومی قرآن
فریدونی یادآور شد: در اواخر دولت گذشته، رایزنی‌هایی را انجام دادیم که آموزش و پرورش باید یک مرکزی را برای حوزه آموزش عمومی قرآن راه‌اندازی کند تا نیروی انسانی آموزش و پرورش که مناسب کارهای ستادی و مطالعاتی هستند جذب این مرکز شده و وظایف دبیرخانه کمیسیون آموزش عمومی قرآن را دنبال کنند.
همچنین، در بخش پایانی برنامه رادیویی «افق»، مجری برنامه، در جمع‌بندی مباحث مطرح شده در این برنامه گفت: در برنامه امروز «افق» بحث اقتضائات جدید در حوزه آموزش قرآن و نگاهی به ساختارهای تشکیلاتی و بحث تدوین آئین‌نامه‌ها و تنظیم اسناد مورد توجه بود و همچنین، طیف‌بندی، سطح‌بندی و تنوع‌بخشی به فعالیتهای قرآنی را نیز مورد بحث و بررسی قرار دادیم.
وی در پایان عنوان کرد: در آینده نزدیک به موضوع بحث آموزش‌های حرفه‌ای هم می‌پردازیم، زیرا جامعه قرآنی از سطح ضعیف، متوسط و بالا برخوردار هستند و تلفیقی از فعالیتهای فرهنگی و هنری و قرآنی را در دستور کار داریم و تلاش می‌کنیم تا به آموزش‌های تخصصی و حرفه‌ای هم بپردازیم.
برنامه افق هر هفته شنبه‌ها از ساعت 14:15 به صورت زنده از طریق رادیو قرآن بر روی موج 100 مگاهرتز پخش می‌شود.