كوي‌ها و محله‌هاي قديمي تبريز از ديرباز محل و ماوايي براي سالكان حق و شاعران نام آور بوده است و بي‌ترديد تبريز به خاطر جاي دادن عارفان و شاعران صاحب نام در دل خود ، جايگاه ويژه‌ايي را در بين شهر‌هاي ديگر كشورمان دار است . هر چند برخي از آنان تبريزي يا آذربايجاني الاصل نبوده‌اند اما با اين حال هر كدام به علتي به تبريز گذري داشته و به مرور زمان شيفته آن شده و در اين مكان ساكن و طبق وصيت شان در تبريز به خاك سپرده شده‌اند.
كوي سرخاب به جهت انتساب به شاعران نامي، ارج و قرب بسياري در بين مردم داشته است به طوري كه زندگي در آن و حتي دفن شدن در اين كوي معروف، آرزوي بسياري از بزرگان محسوب مي‌شد. وجود اماكن ، بناها، تكيه‌ها و مقابر معروفي چون ربع رشيدي، تكيه حيدر، بقعه عون بن علي، بقعه سيد حمزه، صاحب الامر و سيد ابراهيم يا حظيره بابا حسن، حظيره بابا مزيد، صفوةالصفا و مقبرةالشعرا به تقدس و معروفيت آن افزوده است.
از مقبرةالشعرا يا آرامگاه شاعران در سرخاب تبريز تا قبل از قرن هشتم نامي برده نشده است. قديمي‌ترين كتبي كه نام مقبرةالشعراي تبريز را به صراحت نوشته است، تاريخ گزيده و نزهةالقلوب حمدالله مستوفي است كه در سال‌هاي ۷۳۰ و ۷۴۰ هجري قمري تاليف شده است. بايد گفت كه نام مقبرةالشعرا سرخاب ظاهرا پس از دفن شدن شاعران معروف قرن ششم مانند خاقاني و ظهير و شاعراني كه بعد از آنها در آنجا دفن شده‌اند در كتب تاريخ و تذكره آمده و رفته رفته معروفيت يافته است.شهر تبريز پس از آنكه در قرن ششم مركز حكومت اتابكان آذربايجان شد پناهگاه شاعراني كه زندگي آرام و آسوده‌ايي را دور از جنگ و نزاع مي‌جستند گرديد، خاقاني و ابوالعلا و فلكي از شروان و گنجه، ظهير فاريابي و شاهپور نيشابوري از خراسان به تبريز آمدند و در اين شهر ساكن شدند و پس از مرگ، يكايك آنان در حظيره مخصوصي دفن شدند كه اين حظيره را در تاريخ و تذكره‌ها به عنوان مقبرةالشعرا ياد كرده‌اند، شاعران ديگري نيز از عهد ايلخانيان تا ايلكانيان و دوره آق قويونلو در تبريز بودند و يا از نقاط ديگر به تبريز آمده و در اين شهر در گذشته‌اند كه غالبا در همين حظيره و در جوار خاقاني مدفون هستند.
مقبرةالشعرا قبلا با نام‌هاي حظيرةالشعرا ، حظيرة‌القضاه، قبرستان سرخاب معروف و مشهور بوده است اما متاسفانه گذشت روزگاران و مهم‌تر از آن حوادث طبيعي چون سيل و زلزله، شكل ظاهري آن را از بين برده و آثاري از مقابر اين بزرگان بر جاي نمانده است. چنانچه طباطبايي صاحب كتاب اولاد اطهار كه در سال ۱۲۹۴ هجري قمري تاليف شده، نوشته است كه به علت زلزله‌هاي بسيار مخصوصا زلزله سال ۱۱۹۳ و بعد از آن در سال ۱۱۹۴ آثاري از آن به جاي نمانده است. محقق بزرگوارجناب آقاي عزيز دولت آبادي در مقاله زلزله‌هاي تبريز درباره مزارات مقبرةالشعرا نوشته‌اند: (با كمال تاسف از مزارات شهرياران شعر و ادب فارسي مثل خاقاني شرواني، اسدي طوسي، ظهير فاريابي، مجيرالدين بيلقاني، حكيم قطران تبريزي، شاهپور بن محمد اشهري سبزواري، خواجه همام تبريزي و ..... كوچك‌ترين نشانه و اثري نمي‌يابيد.)
خبر گزاري فارس