اگر به كشورهاي گوناگون دنيا سفر كنيد، تفاوت‌هايي را در شكل بيني ساكنان كشورهاي مختلف در مقايسه با يكديگر درك خواهيد كرد.
اين تفاوت‌ها حتي در ميان اقوام گوناگون در كشور خودمان هم محسوس هستند. البته در برخي از كشورها به‌دليل كوچك بودن، شايد اين تفاوت‌ها اصلا به چشم نيايد ولي در كشوري مانند كشور ما، شما اين تفاوت‌ها را مشاهده خواهيد كرد. مثلا نوع بيني خوزستاني‌ها با آذربايجاني‌ها متفاوت است و نوع بيني ساكنان كردستان با اهالي سيستان و بلوچستان نيز بسيار متفاوت است.
در خراسان و استان‌هاي مركزي نيز شكل بيني متفاوت است و اين تفاوت به تيره‌هاي گوناگون در ايران باز مي‌گردد كه همانطور كه ساير اجزاي چهره‌شان با هم متفاوت است، شكل بيني‌شان نيز متفاوت و منحصر به آن تيره خاص است و ويژگي‌هاي مشخصي دارد. گفت‌وگوي ما را با دكتر محسن نراقي، رئيس انجمن تحقيقات راينولوژي، عضو آكادمي جراحان پلاستيك و ترميمي صورت آمريكا و عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشكي تهران در رابطه با علت اين تفاوت‌ها بخوانيد:
آقاي دكتر اصلا چرا فرم بيني افراد در مناطق جغرافيايي مختلف، متفاوت است؟
بيني هر انساني براساس يكسري عوامل ژنتيك و اكتسابي با شكل‌ها و اندازه‌هاي مختلف رشد مي‌كند. هر بيني براي هر فرد يك شكل منحصر به فرد دارد كه در شناسايي چهره فرد خيلي مؤثر است و اين مسئله باعث شده افراد در قاره‌ها و نقاط جغرافيايي مختلف بيني‌هاي مختلفي داشته باشند.
يعني اين مسئله فقط به موقعيت جغرافيايي مربوط است؟
خير، اين مسئله به موقعيت جغرافيايي محدود نمي‌شود چون حتي در كشورهايي كه از مليت‌هاي مختلف تشكيل شده‌اند، افراد، بيني‌هاي متفاوتي دارند. اين بيني‌ها هر كدام زيبايي مختص خودش را براي آن چهره دارد.
حالا اگر بخواهيم بيني‌ها را تقسيم‌بندي كنيم، چند دسته بيني خواهيم داشت؟
چند دسته بيني در نژادهاي مختلف داريم؛ يكي بيني‌هاي اورينتال يا بيني‌هاي خاور دور. در مورد اين بيني‌ها بايد بگويم كه ارتفاع آنها خيلي كم است هم در ريشه و هم در پايين بيني، نوك بيني هم گرد است. اين بيني‌ها، بيني‌هايي هستند كه در جراحي سعي مي‌شود بزرگ شوند. يكسري از بيني‌ها هم بيني‌هاي آفريقايي هستند. اين بيني‌ها هم در آفريقا و هم در كساني كه آفريقايي- آمريكايي هستند، ديده مي‌شوند. اين بيني‌ها پره‌هاي خيلي پهن دارند اما پل‌بيني هم در آنها پايين است ولي پهناي قاعده بيني، خيلي مشخص است، اين بيني‌ها پوست ضخيمي دارند. در اينها هم روش‌هاي تقويت اسكلت زير پوست لازم است. اما يك دسته از بيني‌ها كه در كشور ما هم هست، بيني‌هاي خاورميانه‌اي است؛ اين بيني‌ها با يك قوز و افتادگي، مشخص مي‌شود، نوك بيني هم پهن است كه يا به‌علت پوست ضخيم يا غضروف‌هاي پهن است. در ايراني‌ها و در كشورهاي عربي اطراف ما اين بيني‌ها وجود دارد. همچنين در كردستان و تركيه و عراق و ناحيه خليج فارس .
اين تحدب و قوز، فقط مخصوص كشور ما و كشورهاي خاورميانه است؟
نه، يكسري از بيني‌ها هم هستند كه تحدب و قوز آنها فقط محدود به بيني‌هاي خاورميانه‌اي نمي‌شود. مثلا ما شاهد هستيم كه در ارمنستان هم بيني‌هايي ديده مي‌شوند كه قوز دارند و محدب و بلند هستند، همچنين در يوناني‌ها و مردمان جنوب ايتاليا. بنابراين ما براساس اينكه ارتفاع بيني بالا و جلو است، (در اروپا و خاورميانه) و يا ارتفاع بيني كم است (در آفريقا و خاوردور) و هم براساس مسئله وراثت و ژنتيك و نژاد، بيني‌ها را تقسيم‌بندي مي‌كنيم.
البته يكسري از حالت‌هاي بيني اكتسابي هستند مثل ضربه‌هايي كه باعث دفرمه‌شدن بيني مي‌شوند. اينطور نيست؟
بله، درست است اما به هرحال نكته مهم اين است كه به‌طور كلي خيلي از بيني‌هايي كه بيني‌هاي نژادي هستند، در نژادشان زيبايي خاص خودشان را دارند. مثلا بيني ژاپني در يك چهره ژاپني زيبايي خودش را دارد ولي همان بيني در چهره يك ايراني اصلا زيبا نيست؛ پس تناسب چهره در اين مورد خيلي مهم است.
ولي به‌طور كلي در بعضي موارد اين بيني خارج از تعادل و تناسب با چهره فرد است.
دقيقا همينطور است. در اينجا جراحي زيبايي راه خوبي است براي برگرداندن تناسب. در اين جراحي‌ها هم بايد به اين نكته توجه كنيم كه ما نبايد درصدد باشيم كه با جراحي، نژاد فرد را عوض كنيم بلكه در همان قالب نژادي بايد تناسب بيني با چهره برقرار شود.
يعني در هر نژادي جراحي زيبايي به شكل خاصي انجام مي‌شود؟
بله، جراحي در بيني‌هاي نژادي كه در اصل يك مبحث در جراحي پلاستيك است، جراح بايد با تمام خصوصيات فرهنگي و روانشناسي يك قوم آشنا باشد. علاوه بر اينكه با خصوصيات فيزيكي بيني آشناست. چون خيلي از افراد ممكن است اصلا دوست نداشته باشند بيني‌شان دچار تغييراتي شود كه آنها را از حالت وابستگي‌شان به نژادشان جداكند.
پس افراد متقاضي جراحي زيبايي در تمام نژاد‌ها وجود دارند ولي ظاهرا ايران در اين زمينه از ساير كشورها پيش‌روتر است. نه؟
همينطور است. در منطقه خاورميانه اين جراحي‌ها بيشتر است و آن هم به اين خاطر است كه جراحي قوز بيني در اين افراد تفاوت مشخص‌تري را در فرد بعد از عمل ايجاد مي‌كند.
قوز و افتادگي بيني در واقع در اين مناطق، افراد را بيشتر به جراحي تشويق مي‌كند البته در ايتاليا هم اين جراحي‌ها شايع است. البته نوع اعمال جراحي در كشورهاي خاورميانه با جراحي‌هايي كه در كره يا ژاپن انجام مي‌شود كاملا متفاوت است. ما در ايران سعي مي‌كنيم تحدب بيني محدب را كم كنيم ولي آنها سعي مي‌كند تقعر بيني مقعر را پر كنند و به يك بيني صاف برسند.
شما مي‌گوييد سعي در كم‌كردن تحدب بيني داريد؛ اين كار كمكي به زيباتر شدن بيني متقاضيان خواهد كرد؟
ببينيد، در هيچ كتاب مرجع جراحي زيبايي و پلاستيك، زيبايي بيني به‌صورت تقعر تعريف نشده ولي بعضي از مردم ما متأسفانه فكر مي‌كنند كه اگر بيني‌شان تقعر و قوس داشته باشد، زيباتر است درحالي‌كه در كشورهاي ديگر سعي مي‌شود اين تقعر از بين رفته و بيني پرشود. براي همين ما سعي مي‌كنيم كه بيني عمل شده چهره فرد را به هم نريزد. بهترين شاهكار زيبايي وقتي تعريف مي‌شود كه اطرافيان فرد اصلا نبايد متوجه شوند كه روي بيني عملي انجام شده؛ يعني بيني بايد به‌صورت كاملا طبيعي جراحي شود. واضح‌تر بگويم: فردي كه بيني‌اش عمل شده جوري بايد باشد كه وقتي چهره‌اش را نگاه مي‌كنيم نگاه ما معطوف به بيني‌اش نباشد بلكه معطوف به چشم فرد باشد. براي همين است خيلي از جراحان معروف در دنيا تمايلي به قوس دادن بيني ندارند. حتي برخي اوقات يك تحدب ملايم پشت بيني هم ايجاد مي‌كنند كه چهره زيباتر شود و اين يعني ما بعضي اوقات با كمترين تغييرات، جراحي را انجام مي‌دهيم تا بهترين نتيجه را بگيريم.
يكي از درخواست‌هاي ديگر متقاضيان هم كوچك‌كردن سوراخ‌هاي بيني است. در اين مورد چطور؟ اين كار كمكي به زيبا شدن بيني خواهد كرد؟
در بيني‌هاي آفريقايي خصوصيتي وجود دارد كه در بيني‌هاي ژاپني و خاورميانه‌اي كمتر ديده مي‌شود و آن هم اين است كه در اين بيني‌ها يك مرحله از عمل در اكثر موارد لازم است و آن هم جمع كردن پره‌هاي بيني است. ولي در بيني‌هاي ايراني خوشبختانه احتياجي به اين مسئله معمولا نداريم و خود پره‌ها بسته به سايز سوراخ‌هاي بيني معمولا نرمال و خوب است. بنابراين در مورد بعضي از بيماران كه اصرار مي‌كنند پره‌هاي بيني‌شان جمع شود، ما اين كار را توصيه نمي‌كنيم چون اگر سوراخ‌هاي بيني از يك حد مشخص تنگ‌تر شود، تنفس براي آنها سخت‌تر مي‌شود.
آقاي دكتر شما گفتيد ايران در زمينه جراحي زيبايي بيني تقريبا رتبه اول را دارد. اين يعني در كشورهاي ديگر كه نژادهاي مختلفي نسبت به ايران در آنها زندگي مي‌كنند، باز هم ميزان جراحي زيبايي به اندازه كشور ما نيست؟
چرا ببينيد، در بعضي از كشورهاي آمريكاي جنوبي مثل برزيل، جراحي زيبايي بيني زياد انجام مي‌شود. البته در كشورهايي مثل آمريكا هم اين جراحي‌ها شايع است چون نژادهاي مختلفي در آن زندگي مي‌كنند كه تمايل زيادي به انجام جراحي زيبايي دارند. منتها تفاوت اين كشورها با كشور ما اين است كه مثلا در اروپا در بعضي از نقاط، جراحي پلاستيك گوش بيشتر از جراحي زيبايي بيني است.
اما تفاوت كلي اين است كه در آمريكا و اروپا جراحي‌هاي بيني جزو نخستين جراحي‌هاي زيبايي محسوب نمي‌شوند. جراحي‌هاي زيبايي ديگري نسبت به جراحي زيبايي بيني پيشي گرفته‌اند به‌خصوص به موازات اينكه سطح بهداشتي اين كشورها بالاست و متوسط سن بالا رفته، جراحي‌هاي جوان‌سازي صورت بيشتر ديده مي‌شود ولي در كشور ما جراحي زيبايي بيني بالاترين شيوع را دارد.
همشهري آنلاين