ساعت 10 و نيم صبح ديروز به وقت قزاقستان، دور نخست مذاكرات ايران و 1+5 در هتل ريكسوس شهر آلماتي اين كشور آغاز شد.
در اين دور از مذاكرات كه به آلماتي2 مشهور است، سعيد جليلي -دبير شوراي عالي امنيت ملي ايران- رياست تيم مذاكره كننده جمهوري اسلامي و كاترين اشتون - مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپا- رياست تيم مقابل را بر عهده دارد.
جليلي به همراه «سيد عباس عراقچي» معاون آسيا و اقيانوسيه وزارت خارجه، «علي باقري» معاون سياست خارجي و امنيت بين الملل دبير شوراي عالي امنيت ملي، «حميدرضا عسگري» مشاور وزارت امور خارجه، «رسول موحديان» سفير سابق ايران در لندن و «مهدي صفري» سفير ايران در پكن، پشت درهاي بسته روبروي اشتون و «وندي شرمن» معاون سياسي وزارت خارجه آمريكا، «سايمون گس» سفير اسبق انگليس در ايران، «ما ژائوشو» دستيار وزير خارجه چين، «سرگئي ريابكوف» معاون وزير خارجه روسيه، «ژاك اوديبر» مديركل وزارت خارجه فرانسه و «هانس ديتر لوكاس»از مقامات ارشد وزارت خارجه آلمان نشستند تا ادامه مذاكرات آلماتي1 را كه هشتم و نهم اسفند برگزار شده بود را از سربگيرند.
دور اول مذاكرات بيش از دو ساعت طول كشيد و تا نزديك ظهر ادامه يافت و پس از پايان اين دور جليلي و هيئت همراهش به مسجد جامع آلماتي رفته و در نماز جمعه اين شهر شركت كردند.
پيشنهادهاي مشخص ايران روي ميز مذاكره
پس از پايان دور اول مذاكرات، علي باقري، معاون سعيد جليلي در جمع خبرنگاران حاضر شد و گفت: همان طور كه از قبل توافق شده بود ايران و نمايندگان شش كشور گفت وگوهاي خود را در آلماتي آغاز كردند. جمهوري اسلامي ايران چندماه قبل طرح جامعي را براي شكل گيري همكاري ميان هفت كشور به طرف مقابل ارايه كرد. ديروز(جمعه) نيز در نشست صبح دكتر جليلي پيشنهادهاي مشخص ايران را براي آغاز دور جديدي از همكاري هاي 1+5 با ايران به طرف مقابل ارايه كردند. اين پيشنهادها در چارچوب طرح كلي ايران در مسكو تنظيم شده بود كه ارايه شد.
باقري گفت: در اين جلسه طرف ايراني بر لحاظ كردن سه عنصر آغاز، ابعاد و سرانجام روند گفت وگوها تاكيد كرد.
معاون مذاكره كننده ايران با 1+5 اظهار كرد: ايران بر اين باور است آن چه به عنوان گام اعتماد ساز از آن ياد مي شود، يعني مجموعه اقداماتي كه دو طرف بايد با هم توافق كنند كه انجام دهند، بخشي از راه حل جامع است، نه چيزي غير از راه حل جامع يا در كنار آن. بر اين اساس پيشنهادي كه ديروز صبح (جمعه) دكتر جليلي به 1+5 ارايه كردند چارچوب مشخصي را ارايه كرد و طبيعي است گفت وگوها امروز يا در صورت نياز فردا ادامه مي يابد تا دو طرف ديدگاه هايشان را تبادل كنند تا بستر جديدي از همكاري ها شكل گيرد.
فرافكني اشتون و سخنگويش
اشتون پيش از آغاز دور نخست مذاكرات در حالي كه سعي داشت وانمود كند توپ در زمين ايران است، گفت: اين براي بار دوم است كه به آلماتي آمده ايم. زماني كه براي مذاكرات «آلماتي 1» اينجا بوديم، پيشنهادي بسيار مختصر و مفيد براي انجام اقدامات اعتمادساز ارائه كرديم، كه اين بخشي از طرح ما جهت تلاش براي برطرف كردن دغدغه هايمان در مورد ماهيت برنامه هسته اي ايران بود.
وي افزود: ديدار امروز با دكتر جليلي و هيئت همراهش را موقعيتي براي شنيدن پاسخ آن ها مي دانيم و مطمئنيم كه اين پاسخ بررسي شده، متعادل و به خوبي فكرشده است تا بتوان از آن براي رسيدن به توافقي جهت حركت رو به جلو استفاده كرد.
در حالي كه دو طرف در نوبت صبح در حال مذاكره بودند، مايكل مان سخنگوي اشتون در جمع خبرنگاران حاضر در محل استقرار رسانه ها در هتل اينتركنتيننتال رفت و توضيحاتي را ارائه كرد.
وي گفت: بسته كنوني بسته بازبيني شده اي است كه 8 ماه پيش در مسكو ارائه شده بود. ماه مارس مذاكرات كارشناسي برگزار شد و جزئيات اين بسته براي طرف ايراني تشريح شد.
سخنگوي اشتون سپس در اين جلسه پاسخگوي سؤالات خبرنگاران شد و در پاسخ به پرسش خبرنگاري مبني بر اينكه آيا 1+5 آماده پذيرش حق غني سازي ايران است، گفت: اين بستگي به آن دارد كه ايران چگونه واكنش نشان دهد. در واقع، ايران بايد اقدامات اعتمادسازي در پيش گيرد كه اين كار با برگزاري مذاكرات شروع شده و جامعه جهاني بايد اطمينان يابد اهداف هسته اي ايران صرفا صلح آميز است.
وي از پاسخ به پرسش خبرنگار ديگري كه از او سؤال كرد، در ازاي اقدامات اعتمادسازي كه 1+5 از ايران مي خواهد، غرب حاضر است كه گام هاي اعتمادسازي در پيش گيرد، طفره رفت و گفت: اين مذاكره درباره برنامه هسته اي ايران و بر اساس قطعنامه شوراي امنيت سازمان ملل و آژانس بين المللي انرژي اتمي است، بنابراين ما منتظر هستيم ايران به نگراني هاي جامعه جهاني واكنش نشان دهد.
خبرنگاري از او سؤال كرد، 120 كشور عضو جنبش عدم تعهد صلح آميز بودن برنامه هسته اي ايران را تاييد كرده اند كه مان پاسخ داد، نيمي از اروپا نگران اين موضوع هستند. زماني كه خبرنگار در واكنش به اين پاسخ گفت، «اما نيمي از اروپا همه جهان نيست»، مايكل مان جواب داد: اما ايران به فعاليت هاي هسته اي خود ادامه مي دهد و بايد به نگراني هاي غرب پاسخ دهد.
كشيده شدن مذاكرات به روز دوم
پس از پايان دور دوم مذاكرات كه مانند جلسه صبح بيش از دو ساعت به طول انجاميد، علي باقري بارديگر در ميان خبرنگاران آمد و گفت: در جلسه بعد از ظهر نمايندگان شش كشور سوال ها و ابهام هاي خود درباره پيشنهادهاي ايران را ارايه كردند و دكتر جليلي به تفصيل به آنها پاسخ داد و قرار شد جلسه امروز (شنبه) براي جمع بندي بحث هاي امروز ادامه يابد.
معاون جليلي با اشاره به ديدارهاي دوجانبه روز جمعه ميان نمايندگان ايران و 1+5 اظهار كرد: ديدارهاي دو جانبه بين نمايندگان ايران و برخي كشورهاي طرف مقابل برگزار ديروز(جمعه) صورت گرفت و امشب و امروز(شنبه) هم برگزار مي شود. سپس جلسه عمومي صبح امروز(شنبه) از سر گرفته مي شود.
وي در پاسخ به پرسشي مبني بر اين كه كه جلسه بعد از ظهر چه نكته تازه اي داشت؟ گفت : نكته مهم اين بود كه پيشنهاد ايران مورد توجه آنها قرار گرفت و آنها سوالات و ابهامات خود را در نشست عصر مطرح كردند.
اين عضو تيم مذاكره كننده به حزييات بيشتر از نشست روز نخست اشاره اي نكرد.
موضع چين و روسيه
همچنين «سرگئي ريابكوف» معاون وزير امور خارجه روسيه كه براي شركت در دور ديگري از مذاكرات هسته اي ايران و نمايندگان گروه «1+5» به آلماتي قزاقستان سفر كرده است، قبل از اعزام به اين سفر به خبرنگاران گفت: اكنون زمان آغاز تلاش سازنده براي دستيابي به توافق بين طرفين است و لازم است تا اعتماد بين طرفين تقويت شود.
اين ديپلمات بلندپايه روس يادآور شد: مقامات تهران اولويت ها و ترجيح هاي خود را دردور قبلي مذاكرات آلماتي (27-26 فوريه) به اطلاع نمايندگان كشورهاي عضو گروه «1+5» رساندند و سپس كارشناسان طرفين در تاريخ 18-17 ماه مارس در استانبول (تركيه) جزييات مسائل را مورد بررسي قرار دادند. طرف ايراني هم مي داند كه ميانجيان بين المللي نگران چه مسائلي هستند. اكنون وظيفه طرفين آن است كه اين برخوردها چگونه مشترك شده و با يكديگر هماهنگ شوند.
ما ژائوشو نماينده چين در مذاكرات هسته اي ايران و گروه 1+5 نيز به خبرنگاران گفت: من اميدوارم كه طرفين به همكاري با يكديگر براي ايجاد گامهاي مستحكمتر براي اعتماد سازي ادامه دهند و رويكرد و رفتار منعطف تري با يكديگر داشته باشند.
ژائوشو همچنين افزود: مذاكرات ايران و قدرتهاي جهاني وارد مباحث عميق شده است و همه طرفهاي مذاكره بايد به منظور حفظ صلح و ثبات بر روي گفت وگو و مذاكره تاكيد كنند.
وي ادامه داد؛ چين با اتخاذ رويكرد هدفمند، منصفانه و مسئولانه از هيچ تلاشي براي پيشبرد مذاكرات دريغ نمي كند. ما به همكاري با همه طرف ها ادامه مي دهيم و تلاش مي كنيم راه حل سياسي براي حل مساله پيدا كنيم.
در همين حال شبكه خبري الجزيره به نقل از بان كي مون، دبيركل سازمان ملل در مادريد گزارش كرد كه «اثبات اينكه برنامه توسعه هسته اي ايران داراي اهداف صلح آميز است» بر عهده طرف ايراني است.
وي با اشاره به مذاكرات 1+5 و ايران كه در آلماتي برگزار مي شود، گفت: صادقانه اميدوارم كه در اين مذاكرات،پيشرفت بسيار معناداري حاصل شود.
همچنين براساس گزارش شبكه خبري پرس تي وي بان كي مون گفت كه با مقامات ايراني درباره مساله هسته اي ايران مذاكره كرده است.