براساس اعلام مسئولان، امروز اوج آلودگي هواست و تعطيلي فرداي تهران هم در دست بررسي است

هوا را «پاك» از دست داده‌ايم



باز آلودگي هواي تهران از مرز هشدار گذشت؛ باز تهران تعطيل شد؛باز پليس راهور طرح‌هاي ويژه‌اي را به كار گرفت و اين بار طرح زوج و فرد از در خانه‌ها اجرا شد، باز هزاران خودرو جريمه شد و آلودگي شهر نه تنها كمتر نشد، بلكه شاخص‌هاي نشان‌دهنده آلودگي هوا بالاتر از هميشه ايستاد، ديگر براي شهروندان تهراني خواندن و شنيدن اخبار درباره آلودگي هوا عادي شده است، آنقدر روزنامه‌ها و نشريه‌هاي مختلف درباره آلودگي هوا نوشته‌اند كه ديگر همه از ضرر و زياني كه اين آلودگي به وجود مي‌آورد باخبرند.


همه مي‌دانندكه سالانه حدود 5000 نفر به دليل آلودگي هوا جان خود را از دست مي‌دهند يا كمتر شخصي است كه نداند ضرر و زيان تعطيلي تهران در هر روز بيشتر از 350 ميليارد تومان است، اما در اين ميان تنها چيزي كه هر شهروند عاقلي را به فكر وا مي‌دارد اين است؛ چرا با اين‌كه همه از آلودگي هوا و مشكلات آن مي‌دانند، هر سال نسبت به سال‌هاي گذشته اين مشكل پررنگ‌تر مي‌شود.

امروز هم كه اوج آلودگي هوا اعلام شده، اولين و آخرين باري نيست كه تهران و كلانشهرهاي ديگر كشورمان به دليل مشكل آلودگي هوا تعطيل و نفس كشيدن براي شهروندان مشكل مي‌شود. چند سال پيش يعني سال 1383 رئيس وقت سازمان حفاظت محيط زيست در خصوص هواي تهران گفت: با وجود موفقيت‌هاي برنامه جامع كاهش آلودگي هواي تهران همچنان انتظار داشتن روز پاك خيلي زود است.

در سال 88 هم تعطيل شدن تهران به دليل آلودگي هوا باعث ايجاد مشكل در سامانه 118 شد؛ در آن سال مدير روابط عمومي‌شركت مخابرات گفت:اختلال ايجاد شده در اين سامانه به‌دليل تعطيلات ناگهاني ناشي از آلودگي هواست، چراكه 30 درصد از پرسنل اين سازمان در محل كار خود حاضر نشده‌اند.

اگر بخواهيم چند سال گذشته را مرور كنيم بايد به صحبت‌هاي رئيس فراكسيون محيط زيست هم اشاره كنيم. او در سال 89 ضرر و زيان هر روز تعطيلي تهران را برابر با 350 ميليارد تومان اعلام كرد. جالب است بدانيد كه در همين سال مدير سازمان انتقال خون كشورمان هم گفت، تشديد آلودگي هوا به بستري شدن بيماران بيشتري در بيمارستان‌ها منجر شده و در نتيجه به خون بيشتر نياز است.

او گفت تعطيلات غيرقابل پيش‌بيني باعث كاهش ذخيره خون در كشور مي‌شود.

تاريخچه آلودگي هواي كشورمان آنقدر طولاني است كه در اين مقاله نمي‌گنجد، اما همين را هم اضافه كنيم كه در سال‌هاي 89 و 90 هم آلودگي هوا سبب تعطيلي مدارس شد و دانش‌آموزان براي چند روز از درس و مشق خود عقب افتادند.

شاخص بهتر شده است


مديرعامل شركت كنترل كيفيت هواي تهران در خصوص چند و چون آلودگي هواي پايتخت به جام‌جم مي‌گويد: ماجراي آلودگي هواي تهران داستاني طولاني دارد و از سال 84 تا به امروز، اقدام مثبتي در اين خصوص انجام نشده است.

به گفته رشيدي، براي استاندارد سازي و ارتقاي كيفيت خودرو‌ها كمتر كاري انجام شده براي همين اوضاع آلودگي هوا هر سال نسبت به سال گذشته بدتر مي‌شود.

يوسف رشيدي درباره تعطيلي به عنوان راهكاري براي مقابله با آلودگي هوا هم مي‌گويد: تعطيلي تنها مُسَكِن است و مانند اين است كه دارويي آرامبخش را به بيماري سرطاني بخورانيم. براي رفع مشكل آلودگي هوا بايد كارهاي اساسي صورت گيرد، مانند از رده خارج كرده خودروهاي فرسوده، استانداردسازي موتورسيكلت‌ها و بهبود خودرو‌هاي ديزلي.وي مي‌گويد: آلودگي هوا در سراسر شهر تهران از شمال تا جنوب و از شرق تا غرب وجود دارد و فقط در قسمت‌هايي كه از ترافيك به دور است، امكان دارد آلودگي كمي كمتر باشد. او درباره ميزان آلودگي هم مي‌گويد: روز جمعه (ديروز) شاخص از 150 به 137 كاهش پيدا كرده است و پيش‌بيني مي‌كنيم شنبه هم به اين شكل بماند.

ادامه طرح زوج و فرد از در منازل تا اطلاع ثانوي

پليس راهور هم براي كاهش آلودگي هواي تهران طرح ويژه‌اي را اجرا كرد تا با كم كردن تردد خودرو‌ها از ميزان آلودگي هوا كم شود.

رئيس پليس راهنمايي و رانندگي تهران، روز گذشته از توقيف 2000 خودروي آلاينده و جريمه شدن 65 هزار خودرو در طرح زوج و فرد از در منازل خبر داد و به ايسنا گفت: در عين حال از زمان اجراي سراسري طرح زوج و فرد در پايتخت، 65 هزار خودروي متخلف جريمه و 300 هزار راننده نيز تذكر گرفتند.

به گفته سردار رحيمي، طرح زوج و فرد خودروها از امروز(شنبه) تا اطلاع ثانوي از در منزل اجرا مي‌شود و ماموران پليس به‌طور جدي با خودروهاي متخلف برخورد مي‌كنند. به اين ترتيب خودروها از امروز براساس رقم سمت راست پلاك خود در روزهاي زوج يا فرد مي‌توانند در سطح شهر تهران و داخل محدوده زوج و فرد تردد كنند.

رئيس پليس راهنمايي و رانندگي تهران افزود: خودروهاي داراي مجوز طرح ترافيك بدون توجه به رقم پلاكشان در تمام سطح شهر اجازه تردد خواهند داشت و ساعت اجراي طرح زوج و فرد در پايتخت از 6 و 30 دقيقه صبح تا 19 و طرح ترافيك از 6‌و30 تا 17 است.

رحيمي از جريمه خودروهاي متخلف به ازاي هرساعت 200 هزار ريال خبر داد و درخصوص آمار برخورد با خودرو‌هاي آلاينده و دودزا خاطرنشان كرد: از ابتداي دي تاكنون 3600 دستگاه خودرو به دليل دودزا بودن، آلايندگي و نداشتن معاينه فني اعمال قانون يا توقيف شد كه از اين تعداد حدود 2000 دستگاه خودروي آلاينده روانه پاركينگ شده و طرح تشديد برخورد با خودروهاي آلاينده و دودزا همچنان ادامه دارد.

راهكار عملي

از زماني كه مسئولان به ضرر و زيان آلودگي هوا پي بردند، راهكارهايي را ارائه كرده و به كار گرفتند كه هيچ كدام آن‌طور كه بايد و شايد جوابگو نبوده است، براي نمونه مدتي قبل با استفاده از هواپيماهاي شركت هواپيمايي خدمات وزارت جهاد كشاورزي آسمان تهران را آب‌پاشي كردند. در اين طرح هواپيما‌ها تا ارتفاع صد متري به زمين نزديك مي‌شدند تا با پاشيدن آب، ذرات معلق و آلاينده تهران را پاك كنند، اما اين طرح موفق نبود، براي همين كنار گذاشته شد.

درباره تعطيل كردن شهر هم به گفته يكي از كارشناسان اين طرح به 50 سال پيش تعلق دارد، براي همين بهتر است به جاي چنين راه‌حل‌هايي مسئولان براي به حداقل رساندن آلودگي هوا چه در خودروها و چه در سوخت تلاش كنند و راهكارهاي مناسبي را در اين خصوص به كار بگيرند، براي نمونه كشورهاي ديگري هم تا به حال با اين مشكل روبه‌رو بوده‌اند، اما آنها با به‌كار گرفتن راهكاري درست، موفق شده‌اند اين آلودگي را به حداقل برسانند.

تجربه ديگر كشورها

اگر بخواهيم درباره آلودگي‌هاي هوا در انگلستان حرف بزنيم، بايد به سال 1952 اشاره كنيم، از پنجم تا نهم دسامبر در اين سال وارونگي دما در لندن باعث شد آلودگي آنقدر شديد شود كه 4000 نفر جان خود را از دست بدهند يا در هجدهم ژوئن 1970 ساكنان توكيو يكي از آلوده‌ترين روزهاي شهر خود را تجربه كردند. در اين روز آلودگي هوا سبب شد كه 6000 نفر از شهروندان اين كلانشهر به دليل مشكلات تنفسي در بيمارستان بستري شوند. تا به حال كشورهاي زيادي با آلودگي هوا دست به گريبان بوده‌اند، اما كارشناسان آنها راهكارهاي مناسبي را براي حل اين مشكل به كار گرفته و توانستند مانع تكرار چنين مشكلاتي شوند، براي همين بهتر است حالا كه مشكل آلودگي تهران قرار است در مجلس بررسي شود، مسئولان حداقل با الگوبرداري درست از اين كشور‌ها راهكار مناسبي ارائه كنند.

قانون و آلودگي هوا

مهرداد لاهوتي، نايب‌رئيس فراكسيون محيط زيست مجلس نيز درخصوص مشكل آلودگي هواي تهران به ايسنا گفت: قانون راهكارهاي بلندمدت مقابله با آلودگي هوا را تعيين كرده است و جاي انتقاد است كه چرا اين راهكارهاي اساسي دنبال نمي‌شود. اين در حالي است كه علاوه بر افزايش مبتلايان به تنگي تنفس و ناراحتي‌هاي تنفسي، سالانه حدود 4700 نفر در اثر آلودگي هوا جان خود را از دست مي‌دهند، اين آمار بسيار تكان‌دهنده است، ضمن اين‌ كه در كنار اين آسيب‌هاي جاني، آسيب‌هاي اقتصادي زيادي هم به جامعه از اين طريق تحميل مي‌شود.

لاهوتي افزود: طبق قانون برنامه چهارم، 75 درصد جابه‌جايي‌ها در تهران و ديگر كلانشهرها بايد با حمل و نقل عمومي صورت گيرد كه 30 درصد از جابه‌جايي مسافر بايد توسط مترو انجام شود. در حال حاضر از اين 75 درصد، حداكثر 40 تا 45 درصد محقق شده و از 30 درصد جابه‌جايي مسافر توسط مترو هم 6 تا 7 درصد تحقق يافته است.نايب‌رئيس فراكسيون محيط زيست مجلس بيش از 80 درصد آلودگي هوا را ناشي از خودروها دانست و گفت: يكي از تدبيرهايي كه در قانون براي مقابله با آلودگي هوا صورت گرفته، تقويت حمل و نقل عمومي است.

در قانون همچنين پيش‌بيني شده كه فقط 25 درصد از خودروهاي شخصي استفاده شود. مردم اگر مطمئن باشند حمل و نقل عمومي سرويس‌دهي خوبي دارد حتما از خودروي شخصي استفاده نمي‌كنند.

وي تصريح كرد: ما همچنين در بحث سوخت بايد استاندارد يورو 4 را رعايت مي‌كرديم، در حالي كه هنوز در يورو 2 هستيم. خودروسازان هم مي‌گويند اول بايد سوخت يورو 4 موجود باشد تا خودروها بر اين اساس توليد شود. وي در پايان از تشكيل جلسه فراكسيون محيط زيست در هفته آينده براي بررسي موضوع آلودگي هواي پايتخت و برخي كلانشهرها خبر داد.

جزئيات تصميمات كارگروه آلودگي هوا

جزئيات مصوبات جديد كارگروه ملي و كميته هماهنگي مواقع اضطرار استان تهران اعلام شد. اجراي محدوديت طرح زوج و فرد از در منازل و ممنوعيت فروش طرح روزانه ترافيك از امروز تا اطلاع ثانوي و استفاده نيروگاه‌ها و كارخانه‌ها از سوخت گاز به جاي مازوت از مصوبات اين كارگروه است. علاوه بر اين كه همه تمرينات ورزشي و مسابقات ورزشي استان تهران از روز جمعه گذشته تا دوشنبه هجدهم دي لغو شده است. علاوه بر اين تصويب شد كه تمامي مراكز آموزش عالي، دانشگاه‌ها، وزارتخانه‌ها، نهادها و موسسات دولتي و عمومي و بانك‌ها امروز تعطيل باشد. البته مسئولان بانك‌ها موظف شدند نسبت به ايجاد شعب كشيك براي امروز اقدام كنند و تصويب شد كه تمامي مراكز درماني، اورژانس و آتش‌نشاني فعال و داير باشد.

توصيه‌هاي زير را جدي بگيريد

* سالمندان،كودكان و افرادي كه بيماري قلبي و ريوي دارند، از ترددهاي غيرضروري در سطح شهر خودداري كنند.توجه كنيد كه نوزادان به دليل اين‌كه دستگاه تنفسي‌شان كامل نشده، در معرض خطر بيشتري قرار دارند.

* بهتر است ورزشكاران در روز‌هايي كه هوا آلوده است، از تمرين‌هاي ورزشي اجتناب كنند، زيرا فعاليت‌هاي ورزشي باعث تنفس بيشتر و در نتيجه ورود سموم بيشتر به بدن مي‌شود.

* چنانچه شرايط سفر به مناطقي كه هواي سالم دارد، برايتان مهياست، اين فرصت را از دست ندهيد.

* زماني كه هواي تهران در شرايط ناسالم قرار مي‌گيرد، هيچ‌كدام از ماسك‌هاي معمولي جلوي ورود هواي آلوده به ريه‌هاي شما را نمي‌گيرد.

* مصرف آبميوه‌هاي طبيعي و لبنيات تازه مانند شير مي‌تواند به دفع سمومي كه از طريق آلودگي هوا جذب بدن مي‌شود، كمك كند.

* به‌كار گيري دستگاه بخور در محل كار يا خانه براي مقابله با آلودگي هوا مفيد است.

* براي جلوگيري از غليظ شدن خون از خوردن موادي مانند گوشت قرمز، عدس، لوبيا چيتي وآرد سفيد بپرهيزيد و در صورت امكان ميوه‌هايي مانند پرتقال و ليمو شيرين كه حاوي ويتامين C است، مصرف كنيد.

* استفاده از دستگاه‌هاي تهويه هوا مي‌تواند گزينه مناسبي براي مقابله با آلودگي هوا باشد.

مهدي آييني / جام‌جم