در ميان ساير كشورهاي عضو جنبش عدم تعهد نيز نام‌هاي آشنايي براي تجار و بازرگانان ايران به چشم مي‌خورد
تجارت 40 ميليارد دلاري ايران با غيرمتعهدها
در آستانه برگزاري نشست كشورهاي عضو جنبش عدم تعهد در تهران آمارهاي گمرك نشان مي‌دهد حجم تجارت سالانه ايران با اعضاي اين جنبش به بيش از 43 ميليارد دلار مي‌رسد.
بر اين اساس برخي كشورهايي كه اعضاي جنبش عدم تعهد را تشكيل مي‌دهند، جزو بزرگ‌ترين و طراز‌اول‌ترين شركاي تجاري ايران هستند. نمونه بارز اين كشورها عراق و امارات هستند كه به ترتيب اولين و دومين شريك تجاري ايران محسوب مي‌شوند.

در ميان ساير كشورهاي عضو جنبش عدم تعهد نيز نام‌هاي آشنايي براي تجار و بازرگانان ايران به‌چشم مي‌خورد. افغانستان، پاكستان، تركمنستان، سوريه، هند، مالزي، ازبكستان، تايلند، عمان، جمهوري آذربايجان، فيليپين و... كشورهايي هستند كه ايران رابطه خاص تجاري با آنان دارد. حضور گسترده كالاهاي ايراني در بازارهاي افغانستان، در حال انعقاد بودن قرارداد بزرگ خط لوله ميان ايران و پاكستان، تبادل انرژي برق و گاز ميان ايران و تركمنستان، تبديل هند به يكي از بزرگ‌ترين مشتريان نفت ايران و تبادل و تهاتر گسترده كالا به ويژه مواد غذايي با اين كشور و همكاري مالزي در برخي بخش‌هاي ميدان گازي پارس جنوبي، بخشي از اين همكاري‌هاي اقتصادي را تشكيل مي‌دهد. از سوي ديگر برخي كشورهاي عضو جنبش عدم تعهد همزمان عضو سازمان همكاري‌هاي اقتصادي (اكو) نيز هستند. افغانستان، پاكستان، جمهوري آذربايجان و تركمنستان مثال‌هايي در اين باره هستند. لذا ايران در چارچوب اكو نيز در حال انجام و گسترش همكاري‌هاي اقتصادي با اين كشورهاست. در اين باره ايسنا به نقل از گمرك ايران خبر داد كه حدود 40 درصد حجم تجارت خارجي غيرنفتي ايران با كشورهاي عضو جنبش غيرمتعهد انجام مي‌شود.

بر اين اساس كل حجم تجارت غيرنفتي ايران در سال گذشته حدود 105 ميليارد دلار تخمين زده مي‌شود كه 43 ميليارد دلار از اين رقم به تجارت با كشورهاي ياد شده اختصاص داشته است. اين حجم تجاري شامل دو بخش واردات و صادرات كالا و خدمات بوده است به طوري كه ايران سال گذشته بيش از 7/19 ميليارد دلار كالا و خدمات به كشورهاي عضو جنبش عدم تعهد صادر و حدود 1/24 ميليارد دلار نيز از اين كشورها واردات داشت. شمار كشورهايي كه ايران در چارچوب جنبش عدم تعهد با آنها رابطه اقتصادي دارد نيز متنوع و به حدود يكصد كشور مي‌رسد. كارشناسان اقتصادي صرف نظر از آمار گمرک ايران، معتقدند حجم تجارت ايران با جنبش عدم تعهد بسيار بيشتر از اين ارقام است. چرا كه اگر فروش نفت، گاز و ساير انرژي‌ها نظير برق به اين آمار اضافه شود، رقم تجارت بسيار بيشتر خواهد شد.

بويژه آن‌كه شركاي بزرگ نفتي و گازي ايران چون چين و روسيه هر چند به عنوان عضو جنبش عدم تعهد مطرح نيستند اما به عنوان عضو ناظر مي‌توانند در سرجمع آمار اقتصادي مورد توجه قرار گيرند. ساير كشورهاي ناظر اين جنبش نظير برزيل، آرژانتين، مكزيك، هلند، صربستان، اكراين و قزاقستان نيز كم و بيش مبادلات اقتصادي متوسطي با ايران دارند. از اين‌رو توصيه كارشناسان اقتصادي به دولت اين است كه از فرصت كم‌نظير برگزاري اين اجلاس علاوه بر استفاده‌هاي سياسي با چارچوب بندي هاي كارشناسي شده، بهره‌هاي اقتصادي نيز ببرد.

ارائه و نمايش توانمندي‌هاي اقتصادي كشور، ارائه فرصت‌هاي سرمايه‌گذاري ترتيب دادن مذاكرات دوجانبه يا چندجانبه اقتصادي مي‌تواند زمينه‌هايي براي بهره‌‌برداري اقتصادي از اين اجلاس باشد.120 کشور جهان که تقريبا بيش از دوسوم اعضاي سازمان ملل متحد را تشکيل مي‌دهند، عضو جنبش غيرمتعهدها هستند. به گزارش ايسنا سران کشورهاي عضو جنبش هر سه سال يک بار در اجلاسي با همين نام گردهم مي‌آيند.تاكنون 15 نشست اعضاي جنبش غيرمتعهدها در كشورهاي مختلف جهان برگزار شده است.

ايران که به دليل عضويت در پيمان نظامي مرکزي سنتو، عضويتي در اين جنبش نداشت، در سال ۱۹۷۹ پس از پيروزي انقلاب اسلامي به جنبش غيرمتعهدها پيوست. همچنين ايران بعد از پيوستن به جنبش در اجلاس سران ۱۹۷۹ در هاوانا و از آن به بعد در همه نشست‌هاي مختلف اين جنبش حضور داشته‌ است.علاوه بر كشورها، سازمان‌هاي مهم بين‌المللي مانند اتحاديه آفريقا، سازمان کشورهاي مشترک‌المنافع، اتحاديه عرب، سازمان همکاري اسلامي، شوراي جهاني صلح و سازمان ملل متحد نيز در جنبش غيرمتعهدها حضور دارند.