دور جديد مذاكرات ميان ايران و گروه موسوم به 1+5 امروز در حالي در شهر اسلامبول تركيه برگزار مي شود كه تحليلگران سياسي و افكارعمومي جامعه معتقدند با توجه به همكاري هاي گسترده ايران با آژانس بين المللي انرژي اتمي طي حداقل 8 سال گذشته و در مقابل كارشكني ها و خيانت هاي غرب عليه برنامه هسته اي كشورمان، جلب اعتماد جمهوري اسلامي ايران بايد حداقل انتظار از گروه 1+5 در اين دور از مذاكرات باشد.
سياست هسته اي جمهوري اسلامي ايران همواره مبتني بر اعتمادسازي، شفاف سازي و راستي آزمايي بوده است. هم اكنون با گذشت چندين سال از اين رويكرد ملت ايران اين سوال ها را در ذهن دارند كه آيا جهان غرب به سياست اعتمادساز ايران پاسخ مثبت داده است؟ آيا اعتمادسازي در سياست بين الملل مي تواند ماهيت يكجانبه داشته باشد؟
ارجاع غيرقانوني پرونده هسته اي جمهوري اسلامي ايران به شوراي امنيت در سال 2006 و متعاقب آن صدور قطعنامه هاي تحريمي 1737، 1747، 1803، 1835 و 1929 كه هر كدام با اهداف و اغراض خاص سياسي، بخصوص قطعنامه 1929 كه در حمايت آشكار از فتنه 88 در ايران صادر شدند، ترور دانشمندان هسته اي كشورمان شهيدان عليمحمدي، شهرياري، رضايي نژاد و احمدي روشن تنها بخشي از خيانت ها و جنايات غرب بويژه آمريكا، انگليس، فرانسه و برخي ديگر از كشورهاي غربي دنباله رو سياست هاي واشنگتن عليه برنامه هسته اي صلح آميز كشورمان بوده است.
بنابراين جمهوري اسلامي ايران براي اعتمادافزايي نسبت به برنامه هاي هسته اي اش، طي سالها هر آنچه را كه ممكن بوده، حتي با اجازه دادن به ورود بازرسان به حوزه ها، مسايل و موضوعاتي كه در حوزه امنيت ملي آن قرار مي گرفته، صورت داده است.
با وجود همه اين همكاري ها، ايران همچنان مورد اتهام و ادعا قرار مي گيرد و نه آژانس و نه مدعيان توجه نكرده اند كه اعتمادسازي يك مقوله دو طرفه است و نمي توان دائما از يك طرف خواست تا اعتماد سازي كند، ولي طرف ديگر قدمي و يا اقدامي در اين زمينه صورت ندهد. ايران سال هاست حول اين محور اعتمادسازي كرده و مي كند كه «نه در عمل و نه در نظر درصدد نايل شدن به توان هسته اي نظامي نيست.» هدف ايران از برنامه هاي هسته اي اش تنها و تنها، استفاده از آن در برنامه هاي با هدف صلح آميز مانند توليد انرژي - پزشكي - كشاورزي و اموري اين چنين است كه در پيمان ها و توافق هاي چندجانبه جهاني از جمله پيمان منع توليد و تكثير سلاح هاي هسته اي موسوم به ان پي تي كه ايران عضو قديمي و فعال آن مي باشد، تاييد شده است.
آژانس بين المللي انرژي هسته اي نهاد ناظر سازمان ملل بارها در گزارش هاي متعدد خود مسالمت آميز بودن برنامه هاي هسته اي ايران را تاييد كرده است و در هيچ گزارشي از بازرسان اين سازمان كه پيوسته به ايران آمد و شد دارند، موردي به عنوان تخلف از پيمان ان پي تي گزارش نشده است. حالا وقت آن رسيده كه گروه 1+5 در جريان مذاكرات جديد در اسلامبول حسن نيت خود و اعتماد جمهوري اسلامي ايران را جلب نموده و گام در مسيري جديد كه اصلاح رفتار غلط و ناشايست گذشته آنان را در پي خواهد داشت، بگذارند.
تعليق ديگر در دستور كار نيست
خبرگزاري آمريكايي آسوشيتدپرس ديروز در گزارشي تحليلي با اشاره به موضوعات احتمالي مورد تاكيد طرفين در مذاكرات اسلامبول نوشت: در اين مذاكرات ايران مي تواند امتياز بگيرد و به غني سازي اورانيوم خود حتي در سطح 20 درصد ادامه دهد.
در بخشي از اين گزارش آمده است: هدف اصلي جمهوري اسلامي ايران از هرگونه مذاكره اين است كه سانتريفيوژها همچنان به فعاليت خود در سايت هاي غني سازي اورانيوم ادامه دهند در اين راستا تهران مي تواند تلاش كند تا در امتداد همين مسير امتيازاتي را نيز از غرب بگيرد و دليل آن هم اين است كه در تمام مدتي كه مذاكرات قبلي با همين گروه 1+5 كنوني بيش از حدود يكسال پيش متوقف شده بود و بي نتيجه مانده بود، ايران بيكار ننشست و به فعاليت هاي خود ادامه داد.
آسوشيتدپرس در ادامه گزارش خود با تاكيد بر اين موضوع كه غني سازي اورانيوم تا ميزان 20 درصد هيچ مانعي ندارد، نوشت: در حال حاضر ايران به توليد اورانيوم غني شده تا سطح 20 درصد با سرعتي معمولي مشغول است. اين ميزان در مقايسه با اورانيوم 5/3 درصدي كه براي راكتور توليد انرژي ساخت روسيه در بوشهر نياز بود، براي توليد ايزوتوپهاي مورد نياز براي توليد داروهاي مقابله با سرطان و ديگر مصارف پزشكي و كاربردهاي تحقيقاتي ضروري است.
اين گزارش در ادامه آورده است، ايران به راحتي بدون اينكه حتي ذره اي برنامه هسته اي اش خدشه دار شود، مي تواند با درخواست هاي غرب براي تعليق غني سازي 20 درصد موافقت كند و به اين ترتيب حسن نيت خود را به ثبات برساند و در ازاي آن نيز درخواست كمتر شدن تحريم ها رامطرح كند. علاوه بر اين، ايران اخيرا فعاليت هاي خود در دومين سايت غني سازي در جنوب تهران را نيز آغاز كرده است؛ تاسيساتي كه به لحاظ محافظت از هرگونه حملات هوايي در زير زمين تعبيه شده است.
آسوشيتدپرس همچنين تصريح كرد: علاوه بر اينها پيشنهادات و درخواست هاي ديگري نيز ممكن است در اسلامبول مطرح شود، از جمله اينكه مثلا در رابطه با دخاير اورانيوم 20 درصد ايران چه مي توان كرد و يا دسترسي براي بازرسي هاي آينده توسط آژانس بين المللي انرژي اتمي چگونه مي تواند باشد، اما آنچه ديگر مطرح نيست و از همه اين موارد نيز بيشتر اهميت دارد اين است كه غرب حداقل در اين مرحله ديگر درخواست توقف كامل غني سازي اورانيوم توسط ايران را كه سال گذشته مطرح كرده بود، عنوان نخواهد كرد. كه چنانچه اين اتفاق محقق شود، ايران مي تواند به برتري خود در غلبه بر درخواستهاي غرب ببالد و قلب برنامه هسته اي خود را همچنان فعال نگاه دارد. آمريكا و ديگران نيز در اين صورت مجبور خواهند بود اين نتايج حاصل شده را به اسرائيلي ها بفروشند.
روزنامه السفير چاپ لبنان نيز در گزارشي بازگشت كشورهاي گروه 1+5 به ميز مذاكرات با ايران را يك پيروزي براي جمهوري اسلامي ايران و شكستي ديگر براي غرب دانست و پيش بيني كرد كه آينده به نفع ايران و متحدان منطقه اي اين كشور خواهد بود.
اين روزنامه به نقل از منابع ديپلماتيك نوشت: اين بازگشت همچنين اذعان غرب به عدم توانايي در محاصره ايران و همپيمانانش در منطقه است بويژه كه اين بازگشت به مذاكرات با آغاز اجراي طرح كوفي عنان نماينده سازمان ملل و اتحاديه عرب در امور سوريه همزمان شده است.
اين منابع گفتند: تحريم هاي اروپا و آمريكا در خصوص توقف واردات نفت ايران به جاي آنكه باعث نگراني ايراني ها شود، درآمد ايران را اخيرا به ميزان بيش از 20 ميليارد دلار به علت افزايش قيمت هاي نفت بالا برد.
كلينتون: به ايران تضمين مي دهيم
وزير امور خارجه آمريكا اعلام كرد كه در ازاي تعهد ايران به عدم پيمودن مسير دستيابي به سلاح اتمي، غرب نيز تضمين هايي به عملي كردن خواسته هاي اين كشور خواهد داد.
«هيلاري كلينتون» وزير امور خارجه آمريكا در اظهارات خود در روز پنجشنبه، 12 آوريل و در حاشيه اجلاس وزراي خارجه گروه 8 اظهار كرده كه آمريكا نشانه هايي دريافت كرده كه حاكي از آن است كه جمهوري اسلامي ايران با ايده ها و پيشنهادهاي تازه اي در مذاكرات حاضر خواهد شد.
وزير امور خارجه آمريكا ادعا كرد كه كشورش خواهان آن است كه مقامات جمهوري اسلامي «تعهد كتبي و شفاف» دهند كه خيال ساخت سلاح اتمي ندارند.
«هيلاري كلينتون» با تاكيد بر آن كه آنها متوجه هستند كه جمهوري اسلامي نيز از آنها براي چنين تعهداتي، انتظارات و خواسته هايي دارد، گفت: «ما تضمين مي دهيم كه خواسته هاي جمهوري اسلامي ايران را با دقت بررسي كرده و در حد مقدور عملي كنيم.»
با اين حال كلينتون بار ديگر مدعي شد كه مقامات جمهوري اسلامي ايران بايد بدانند پنجره مذاكره و ديپلماسي براي هميشه باز نيست.