با توجه به اینکه موضوع چگونگی گذران اوقات فراغت در دوران جوانی اهمیت زیادی دارد، پژوهشگران با انجام یک مطالعه، تجربه زیستی جوانان را در گذراندن اوقات فراغت در دوران کرونا مورد بررسی قرار دادند.
به گزارش ایسنا، در دوران شیوع کرونا، الگوهای رفتاری و سبک زندگی جوانان در حوزه اوقات فراغت، تغییراتی پیدا کرده است. این دوران برای برخی از افراد باعث ایجاد روابط صمیمانه با دیگر اعضای خانواده شده است، اما برخی دیگر به دلیل نداشتن مهارتهای اجتماعی و ارتباطی دچار مشکلات بسیاری در محیط خانوادگی خود شدند.
برای بررسی تغییرات اوقات فراغت در دوران کرونا، محققان با ۱۳ نفر از جوانان ساکن شهر تهران که در بازه سنی ۱۸ تا ۲۹ سال قرار داشتند، مصاحبه انجام دادند. پس از تکمیل مصاحبهها، محتوای آنها تحلیل و دستهبندی شدند.
در این مطالعه مشخص شد که پیش از کرونا افراد اوقات فراغت خود را در محیط خارج از منزل و بیشتر با همکاران یا دوستان خود سپری میکردند. برای مثال برای تماشای فیلم به سینما، برای تعامل با دوستان به کافیشاپ و رستوران، به منظور انجام فعالیتهای بدنی به باشگاه و برای آموزش مهارتهای هنری و فرهنگی به کلاسهای آموزشی میرفتند.
پس از شیوع کرونا، افراد فراغت خود را در محیط داخل خانه و در کنار خانواده میگذرانند و تمام فعالیتهای بیرون از منزل به داخل منزل انتقال یافته است. برای مثال تماشای فیلم در خانه از طریق دانلود و خرید مجازی، تعامل با دوستان از طریق شبکههای اجتماعی و تلفن، فعالیتهای بدنی در خانه با با پیادهروی انجام میشود.
بر همین اساس میتوان نتیجه گرفت که سبک زندگی افراد، دچار تغییر و تحول شده است و سبک غذا، فعالیتهای بدنی، دیدوبازدیدها و احوالپرسیها، مطالعه و ... به شدن تحت تاثیر قرار گرفته است.
همچنین در میان تمام مشارکتکنندگان، هزینههای گذران فراغت تغییر قابل توجهی داشته است و افراد توانستهاند به علائق و نیازهای فراغتی خود درون خانواده و با هزینه کمتر پاسخ دهند.
همچنین مشخص شد که زمان اوقات فراغت افراد در شیوع کرونا افزایش چشمگیری داشته است و در این زمان افراد در حیطه نیازها و علایق خود فعالیتهایشان را انجام میدادند. فعالیتهایی که افراد برای گذران فراغتشان انجام میدادند به ترتیب اولویت عبارتند از: استفاده از فضای مجازی، تماشای فیلم و سریال و کتاب خواندن، آشپزی کردن، ورزش کردن، انجام کارهای هنری، انجام بازیهای آنلاین و استراحت کردن.
نتایج بررسیهای انجام شده، نشان داد که الگوهای گذران اوقات فراغت در زنان و مردان متفاوت است. زنان در حیطە فعالیتهای فرهنگی فعالتر از مردان هستند. زنان در خواندن کتاب و گوشکردن به موسیقی مشتاقتر از مردان هستند. همچنین استفاده از کالاهای فرهنگی نیز برحسب جنسیت متفاوت است. مردان بیشتر فیلمهای اکشن و جنایی و زنان بیشتر فیلمهای درام، رمانتیک و خانوادگی تماشا میکنند. به علاوه؛ استفاده از انواع کتابها برحسب جنسیت متفاوت است و زنان بیشتر کتابهای رمان، شعر، هنری و روانشناسی و مردان بیشتر کتابهای فلسفی و حقوقی را مطالعه میکنند. مصرف برخی از انواع موسیقی نیز برحسب جنسیت متفاوت است. زنان بیشتر موسیقیهای پاپ و رپ و مردان بیشتر موسیقی سنتی گوش میدهند. مردان در زمان فراغت بازیهای اینترنتی انجام میدهند.
بررسیهای این مطالعه حاکی از این است که مردان بیش از زنان به فعالیتهای بدنی و ورزش در اوقات فراغت خود اهمیت میدهند. همچنین سبک فعالیتهای بدنی تغییر کرده است و پیش از کرونا مشارکتکنندگان ورزش (معمولاً در باشگاه)، گردش و تفریح، بازیهای دستهجمعی مانند فوتبال، کوهنوردی میکردند، ولی با شیوع کرونا افراد در خانه دچار کمتحرکی و حتی بیتحرکی شدند.
به طور خلاصه میتوان گفت که الگوی فراغت و فعالیتهای شرکتکنندگان در این مطالعه بعد از شیوع کرونا تغییر پیدا کرده است. زمان فراغت افزایش یافته، محل گذران فراغت تغییر کرده و فعالیتهای فراغتی با محتوا فرهنگی و هنری افزایش یافته است. همچنین فعالیتهای مشارکتی در امور منزل نیز افزایش پیدا کرده است.
در این مطالعه عنوان شده است که مهمترین فرصت در این دوران، داشتن زمان بیشتر برای انجام فعالیتهای هنری، فردی و گذران وقت با خانواده بوده و بیانگیزگی و افسردگی نیز به عنوان مهمترین چالش این دوران مطرح شده است.
در انجام این تحقیق مرضیه ابراهیمی و الهام سخائی؛ پژوهشگران جامعهشناسی دانشگاه شهید بهشتی، با یکدیگر مشارکت داشتند و یافتههای این مطالعه، بهار سال جاری به صورت مقاله علمی با عنوان «واکاوی تجربه زیسته گذران اوقات فراغت جوانان، پیش و پس از شیوع کرونا» در مجله مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران وابسته به دانشگاه تهران، منتشر شده است.