عبدالقادر مراغه اي (۸۳۸_۷۵۴ه_ق): ايراني الاصل و با نام كامل ابوالفضائل كمال الدين عبدالقادر بن حافظ غيبي مراغي . متولد مراغه بود و در كودكي نزد پدر ادبيات و فقه و قرآن و خوشنويسي آموخت . موسيقي را هم نزد پدرش آموختو در جواني به فضل و هنر شهرت يافت . مراغه در آن زمان مركز علم و هنر بور و رصد خانه اش معروف بود . كتاب او بنام " شرح الادوار " كه شرحي است بر " الادوار " صفي الدين ارموي ، شناخته شده است . ولي اثر مهم و پر محتوي او ، " مقاصد الالحان " است كه آخرين متن علمي و پايه اي موسيقي نظري به شمار ميرود . مراغي از سمرقند به آسياي صغير رفت و كتابش را براي تقديم به سلطان عثماني ( مراد دوم ) همراه برد . ولي به سمرقند برگشت و تا آخر عمر در آنجا به سر برد .

كتابهاي او عمدتا در نسخه هاي نفيس ، دركتابخانه هاي مهمي چون نور عثمانيه ( تركيه) ، اسكندريه (مصر ) و استان قدس رضوي( ايران ) نگهداري مي شود . مقاصد الالحان دوازده فصل و دو پيوست دارد و از كتابهاي خواندني و مهم در موسيقي نظري ايران است . ساير كتابهاي او عبارتند از جامع الالحان ( به اضافه رساله خاتمه آن ) و كنزالالحان كه از اين آخرين كتاب هيچ اثري نيست .

عبدالقادر نوازنده بي همتاي عود و نوا پرداز كم نظيري بوده است و ساختن بسياري قولها و تصنيفها و دوره هاي مختلف منسوب به اوست . دو كتاب مهم او به كوشش فاضل فقيد سيد تقي  بينش در سالهاي ۱۳۴۴ و ۱۳۵۶ و ۱۳۶۶ ، تصحيح و منتشر شد . فرزند عبدالقادر مراغي ، عبدالعزيز ، به موسيقي وارد بود و مولف كتاب " تلاوت الادوار " است كه در كتابخانه نور عثمانيه اسلامبول نگهداري ميشود.

مقاصد الالحان و جامع الالحان و کنزالالحان سه اثر گران بهای عبدالقادر مراغه ای همنين او آخرین موسیقی دان بزرگی که وارث موسیقی به اصطلاح کلاسیک ایران است، وی علاوه بر اینکه نوازنده ی چیره دست عود بود درخوشنویسی و شعر و نقاشی هم تبحر خاصی داشت

 

شبكه اطلاع رساني مراغه