آيا انسان براي تشخيص افراد دروغگو و متقلب بايستي کمي بدبين باشد؟ شايد پاسخ بسياري به اين پرسش مثبت باشد. اما به تازگي پژوهشگران کانادايي در جريان پژوهشي به نتيجهاي کاملا متفاوت و غافلگيرکننده دست يافتهاند.
کساني که در مجموع بيشتر به ديگران اعتماد ميکنند و ديدي مثبت و خوشبينانه نسبت به اطرافيان خود دارند، راحتتر ميتوانند افراد دروغگو و فريبکار را تشخيص دهد. اين، نتيجه پژوهشي است که دانشمندان کانادايي در دانشگاه تورنتو به آن دست يافتهاند.
در اين پژوهش، تعدادي دانشجو در جريان درخواست براي شغلي پردرآمد و با موقعيت بسيار خوب بايد در يک مصاحبه حضور مييافتند. نيمي از آنها بايد در مورد تواناييهاي خود تنها حقيقت را ميگفتند و نيمي ديگر بايد در توصيف خود حداقل سه دروغ به کار ميبردند.
چيرگي خوشبيني به بدبيني
حال افراد مورد بررسي در نقش داور و تصميمگيرنده بايد ويدئوي اين مصاحبهها را تماشا ميکردند و تشخيص ميدادند که کدام شخص حقيقت و کدام دروغ ميگويد.
پيش از اين مرحله، داوطلبان فرمي را پر کرده بودند که در آن بايد نظر خود را در مورد جملاتي وارد ميکردند مانند "بيشتر انسانها راستگو هستند" و يا "بيشتر انسانها شخصيتي خوب دارند".
پژوهشگران به کمک اين فرمهاي نظرسنجي متوجه شدند که در بين داوطلبان چه کسي نسبت به همنوعان خود ديدي منفي يا مثبت دارد.
نتايج تشخيص دروغگو از راستگو از سوي "داوران داوطلب" بسيار غافلگيرکنندهبود: کساني که دروغگوها را راحتتر تشخيص ميدادند افراد بدبين نبودند بلکه کساني بودند که ديد مثبتي نسبت به همنوعان خود دارند.
يکي از پژوهشگران ميگويد: «کساني که به اطرافيان خود اعتماد ميکنند بر خلاف تصوري که معمولا درباره آنها وجود دارد، بيشتر از افراد بدبين توانايي تشخيص چهره واقعي افراد را دارند.»
آنها پس از مشاهده نتايج اين پژوهش به اين نتيجه رسيدهاند که خوشبين بودن به افرادي که آنها را خوب نميشناسيم مفيدتر از آن است که پيش از اين تصور ميشد.
اطمينان افراد خوشبين به همنوعان خود باعث ميشود که آنها دوستان واقعي، همکاران قابل اعتماد و متقاضيان راستگو را به خوبي شناسائي کنند.
دويچه وله