گفتگو با دکتر سهامي، فوق‌تخصص روانپزشکي
«کودکان را به چشم موجوداتي که دايم بايد به آنها رسيدگي کرد نگاه نکنيد؛ آنها را مايه لذت و تفريح بدانيد.» دکتر محمدولي سهامي، استاد روانپزشکي کودکان، در توضيح اين توصيه‌اش مي‌گويد: «يکي از مهم‌ترين معيارهاي موفقيت والدين، لذت بردن از تربيت فرزندان است. البته والدين زماني از تربيت کودکشان لذت مي‌برند که حد و حدود معيني را براي کودک مشخص کرده باشند و اجازه ندهند که کودک از خط قرمزهاي تعيين شده عبور کند. چند سال اول زندگي کودک، سال‌هاي ارزشمندي از نظر تربيت وي و همچنين لذت بردن از او محسوب مي‌شود.»
يکي از مشکلات شايعي که والدين جوان، مخصوصا مادران جوان، با کودکان خردسال خود دارند، خريد کردن تحت شرايطي است که کودک هم همراه آنهاست و مدام بهانه‌جويي و شيطنت مي‌کند. با دکتر سهامي درباره مهارت خريد کردن در چنين شرايطي حرف زده‌ايم و ايشان توصيه‌هاي جالبي براي تربيت کودک در اين شرايط ارايه کرده‌اند.
آقاي دکتر! اجازه بدهيد بحث را از اينجا شروع کنيم که اصلا شايع‌ترين مشکلاتي که موقع خريد کردن همراه با کودکان پيش مي‌آيند چيست؟
کودکان خردسال اغلب در مغازه‌ها و فروشگاه‌ها رفتار خوبي ندارند و بيقراري مي‌کنند و يا به اين‌سو و آن‌سو مي‌روند، به همه چيز دست مي‌زنند و اين‌جور کارها.
و چرا اين کارها را مي‌کنند؟
چون آنها با خواسته‌هاي مختلف قصد جلب توجه شما را دارند و اگر موفق نشوند، کار به نحسي آنها هم مي‌کشد. بعضي از بچه‌ها آنقدر خريد را براي مادر دشوارمي‌کنند که مادر ترجيح مي‌دهد به تنهايي براي خريد برود و کودک را همراه خود نبرد. اما مشکل اينجاست که معمولا کسي که صلاحيت نگهداري از بچه را داشته باشد در دسترس مادر نيست.
يعني اگر چنين کسي در دسترس باشد، بهتر است کودک را به او سپرد و تنهايي به خريد رفت؟
نه، اصلا. اگر هم باشد، بهتر است که اين فرصت را براي خودتان يا همسرتان اختصاص دهيد، نه اينکه آن را صرف خريد نماييد. خريد کردن به همراه کودک راه و روشي دارد.
شما چه راهي را پيشنهاد مي‌کنيد؟
ببينيد؛ حوصله کودک در هنگام خريد سر مي‌رود چون شما به کارتان دقت داريد و توجهي به وي نداريد. از طرفي فرصت براي هر نوع شيطنت براي کودک فراهم مي‌شود.
بهتر نيست اين موضوع را صميمانه با خود کودک در ميان بگذاريم؟
نه. اصلا. اگر کودک شما خريد را به کاري سخت براي شما تبديل کرده، هرگز نبايد اين موضوع را به او بگوييد، زيرا به راحتي از اين موضوع سوءاستفاده مي‌کند و نتيجه کار را به نفع خودش تغيير مي‌دهد.
پس به نظر شما موثرترين روش براي حل مشکل خريد با کودک چيست؟
موثرترين روش براي حل مشکل خريد، مشارکت دادن کودک و محول کردن يک‌سري وظايف به وي مي‌باشد تا خريد براي او جذاب و هيجان انگيز شود.
مثلا چه‌کار کنيم؟
مثلا قبل از رفتن به فروشگاه‌هاي بزرگ، ليستي براي خودتان و ليست کوچکي براي فرزندتان آماده کنيد. در اين ليست کوچک وسايل ساده‌اي مثل شير و نان... را بنويسيد و در مدتي که در فروشگاه هستيد، به او يادآوري کنيد که مسئول خريد چه وسايلي است. کودک خردسال شما مي‌تواند سه يا چهار مورد را براي خريد به ذهنش بسپارد. اگر به محيط فروشگاه آشنايي داريد، وسايلي را در ليست کودک خود بنويسيد که در نقاط مختاف فروشگاه قرار دارد.
5 نکته براي وقتي که با کودک مي‌رويد خريد
اسباب‌بازي‌هايش را همراه خودتان ببريد:
موقع خريد، يکي از اسباب‌بازي‌هاي محبوب کودکتان را با خود همراه ببريد. هر وقت کودکتان احساس خستگي يا بيقراري کرد اسباب‌بازي مي‌تواند تا مدتي او را سرگرم کند.
برايش خريد کنيد:
قبل از آنکه کودکتان شروع به بيقراري کند برايش خريد کنيد. مي‌توانيد يکي از چيزهاي مورد علاقه کودکتان را قبل از گريه کردن او برايش بخريد تا اين خريد جنبه پاداش در برابر گريه کردن او نداشته باشد و بتواند او را مدتي بيشتر با شما همراه کند.
به او توجه کنيد:
اگر کودکتان خسته و بي‌قرار شد به او بي‌توجهي نکنيد.
5 دقيقه خريدتان را متوقف کنيد و با کودکتان حرف بزنيد و به او توجه کنيد. برايش توضيح دهيد که بايد چند چيز ديگر بخريد و براي او يک زمان خاص را مشخص کنيد. حواستان به اين زمان باشد و سر وقت مورد نظر برايش چيزي مثل بستني يا شکلات بخريد.
خريد را تبديل به تفريح کنيد:
سعي کنيد تمام ماجراي خريد کردن را براي کودک تبديل به تفريح کنيد. در سوپرمارکت‌ها او را داخل سبد بگذاريد و مثل کالسکه هُل بدهيد. برايش داستان تعريف کنيد. از او در مورد خريد نظر بخواهيد. مثلا اينکه چه مارک صابوني دوست دارد و يا سوپ مورد علاقه‌اش چيست؟ اين کار علاوه بر اينکه باعث سرگرم شدن او مي‌شود به او اعتماد به نفس هم مي‌دهد.
از او کمک بخواهيد:
اگر فرزندتان مي‌تواند در خريد کردن به شما کمک کند حتما اجازه بدهيد اين کار را انجام دهد. موقع حساب کردن کنار صندوق سوپرمارکت و يا فروشگاه هم اجازه بدهيد کودک اجناس را به فروشنده بدهد. احساس اينکه کودک در حال کمک کردن به شماست باعث مي‌شود او خود را جزيي از اين کار بداند و ديرتر احساس بيقراري کند.
منبع:www.salamat.com
نويسنده:الهه رضاييان