ازدواج یک نیاز طبیعی و سنتالهی است که در همهی جوامع از همان بدو آفرینش بشری مورد توجه قرار بوده است. یکی از آسیبهایی که هماکنون جوامع با آن دست و پنجه نرم میکنند افزایش سن ازدواج جوانان است. ازدواجهای دیرهنگام، حکایت«بله»هایی است که دیر گفته شده و جوانان را از یک زندگی سرشار از شور و نشاط محروم میکند.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، منطقهی خراسانجنوبی، بنابر آمار مربوط به سال ۱۳۹۱ در ایران بیشترین ازدواج مابین پسران ۲۰ تا ۲۴ سال و دخترانی از سن ۱۵ تا ۱۹ سال انجام میشود، آمارها و شاخصهای متعددی، از موفقتربودن ازدواجهای انجام شده در سنین ۲۰ تا ۲۴ سالگی حکایت دارند، براساس آمارهایی که بدست آمده، بهترین ازدواجها در بین سنین ۲۰ تا ۲۴ رخ میدهد و با افزایش سن ازدواج، شمار طلاق در زنان از ۶ به ۲۲٫۵ درصد و در مردان از ۵٫۶ به ۳۲ درصد افزایش یافته است.
منابع پژوهشی حکایت از آن دارند که دختران بهعلت مسکن نداشتنِ پسران، و موقعیت اشتغال و ادامهی تحصیلی که خودشان دارند از ازدواج دوری میکنند و تصمیم میگیرند تا سن ۳۰ سالگی مجرد مانده و سپس در شرایطی کاملاً مناسب ازدواج کنند. این همه در حالی است که برخی والدین نگران فرزندانشان و به خصوص دختران هستند، چون دوست ندارند پس از مرگ آنها ازدواج کنند و کسی نباشد که در راستای انتخاب همسر و زندگی، آنها را راهنمایی کند، در مقابل گفته میشود دختران تمایلی به ازدواج ندارند چون احساس میکنند تأهل برای آنها و آینده و پیشرفتشان سد است.
به عقیدهی برخی کارشناسان در گذشته، پدر و مادر، احساس مسئولیت بیشتری میکردند اما هماکنون این احساس مسئولیت کاهش یافته و فضای سنتی از میان رفته و مسئولیتپذیری پدر و مادر کمتر شده است و در نتیجه مشکلاتی، مانند مسکن در این راستا وجود دارد که سن ازدواج را در کشورِ، افزایش داده است.
بر اساس آمار منتشر شده در سایت ادارهکل ثبت احوال خراسانجنوبی در سه ماههی نخست سال، بیشترین ازدواج مردان بین گروه سنی 20-24 سال با رقم 1084 و زنان بین گروه سنی 15-19 سال با رقم 893 نفر بوده است.
به گزارش ایسنا، با توجه به وقایع ازدواج ثبت شده میانگین سن ازدواج مردان و زنان در خراسانجنوبی بترتیب برابر با 26.08 و 21.89 سال است.
18 تا 23 سال، سن طلایی ازدواج برای دختران
«فرامرز سنگری»، یک جامعهشناس در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، با بیان اینکه فاکتورهای تعیین سن بلوغ میتواند قانون ، شرایط محیطی و رشد جسمانی باشد، گفت: طبق قانون مدنی ایران سن بلوغ برای پسرها 15 سال تمام قمری و دختر 9 سال تمام قمری است و اغلب این سن متأثر از آب وهوا هم هست.
وی ادامه داد: البته در همهی کشورها ملاک و مبنای اصلی سن ازدواج سن قانونی است هرچند دختر و یا پسر به بلوغ جسمانی و فکری رسیده باشند اما برای اقدام به ازدواج باید دستور محاکم قضایی را داشته باشد که امروزه با توجه به عوامل بسیاری این سن دستخوش تغییر شده و سن ازدواج افزایش یافته است طوریکه امروزه نسبت به گذشته فاصلهی سنی زن و مرد به هم نزدیک شده است و شاهد ازدواجهای رو به رشد پسران با دختران بزرگتر از خود هستیم.
وی مناسبترین سن برای ازدواج برای دختران را 18 تا 23 سال دانست و تصریح کرد: این سنین دوران طلایی ازدواج است که پس از این سن به مرور شانس ازدواج کم و کمتر میشود و برای پسرها بهترین سن ازدواج 25 تا 30 سالگی است.
خطرات ازدواج دیرهنگام جدی گرفته شود
این مدرس دانشگاه در باب مهمترین ملاکها برای ازدواج موفق جوانان نیز گفت: اگر در بحث ازدواج در دین مبین اسلام دقت و توجه کنیم بسیاری از دستورات پایهای و اساسی در دوام و بقاء ازدواج که امروزه در قالب تئوریهای جامعهشناسی و روانشناسی استفاده میشود.
سنگری خاطرنشان کرد: در کتب دینی مثل قرآن کریم، نهجالفصاحه، نهجالبلاغه، صحیفهی سجادیه و... وجود دارد که بعنوان نمونه میتوان به همکفو بودن زوجین، مشورت و... اشاره کرد که امروزه ملاک همکفو بودن و ... که تحتعنوان بایدهای ازدواج از آنها یاد میشود به فاکتور زیبایی خلاصه شده و بقیه عوامل اثرگذار در دوام و بقاء ازدواج نادیده گرفته شده طوریکه امروزه ما با انواع جدید ازدواج اینترنتی، خیابانی، سفید و.. روبرو شدهایم.
وی، نبود فرد مورد علاقه، مشکلات اقتصادی، ادامهی تحصیل، عدم تفاهم خانوادهها، بیکاری، وسواس بیش از حد در انتخاب، حس خودبرتربینی و.... را از مهمترین عوامل تأثیرگذار در تأخیر در ازدواج برشمرد.
وی با تأکید بر اینکه افزایش سن، اثرات متفاوتی در دو جنس دختر و پسر دارد، گفت: افسردگی، بیحالی، بیحوصلگی، سردر گمی، احساس خجالت وشرمندگی، احساس دردسر و سربارشدن برای والدین، کاهش شانس ازدواج و انتخاب عجولانه خصوصاً دختران، کاهش زمان باروری دختران، ازدست دادن انگیزه ازدواج و ... را از مهمترین اثرات منفی تأخیر ازدواج برای دختران برشمرد.
وی افزود: پسران نیز با افزایش سن در انتخاب دچار مشکل میشوند و از طرف دیگر اغلب پسران، دختران کوچکتراز خود را برا ی ازدواج انتخاب میکنند که این فاصله سنی زیاد زمینه را برای اختلافات خانوادگی فراهم میکند.
هنوز نتوانستیم در ازدواج بین سنت و مدرنیته تعادل برقرار کنیم
این استاد جامعهشناس در پاسخ به این پرسش که سنت و مدرنیته چه میزان در زمان ازدواج نقش دارند؟ گفت: در جامعهی ما بزرگان بر پدال ترمز( سنت ) میکوبند و جوانان بر پدال گاز(مدرنیته) و هنوز نتوانستیم یک تعادل درست میان ترمز و گاز برقرار کنیم و متأسفانه با روندی که رو به رشد است پدال ترمز از کار افتاده و جوانان بر پدال گاز کماکان فشار میدهند که این نشان از شکاف بزرگ نسلی بین پیر و جوان است .
سنگری خاطرنشان کرد: بزرگان ما با تأسی از انعطاف مبانی دینی میتوانند زمینهی هماهنگی سنت و مدرنیته را فراهم کرده و جوانان هم با استفاده از تجربیات بزرگان زمینهی تحکیم خانواده را فراهم کنند.
مشکلات روحی و روانی از مهمترین آسیبهای تأخیر در ازدواج
حجت الاسلام و المسلمین «حسن سیدی»، نمایندهی ولیفقیه در دانشگاه علوم پزشکی بیرجند، سن مناسب برای ازدواج جوانان را 18 تا 24 سالگی برشمرد و افزود: در ازدواج باید معیار اصلی ایمان، صداقت، اعتماد و اصالت مدنظر باشد.
وی بر رعایت اصول ازدواج آسان از سوی خانوادهها تأکید و خاطرنشان کرد: پرهیز از تجملات، عدم بهانهگیری برای تحصیل دختران و پسران میتواند در ازدواج به موقع موثر باشد.
وی مشکلات روحی و روانی را از مهمترین آسیبهای تأخیر در ازدواج برشمرد و گفت: در این مسیر والدین بهترین راهنمایان برای جوانان هستند.
تأکید بر ورود خیرین به عرصهی ازدواج جوانان
نمایندهی ولیفقیه در دانشگاه علوم پزشکی بیرجند، توجه به ازدواج و تأهل در استخدامها را راهی برای تشویق جوانان به ازدواج دانست و گفت: دولتمردان و خیرین باید در اشتغال تلاش کنند تا جوان ما دغدغهی اقتصادی برای ازدواج نداشته باشند.
سیدی با تأکید بر ضرورت ورود خیرین به عرصهی ازدواج افزود: متأسفانه سرمایهی فراوانی در امور خیریه که هیچ سودی ندارد هزینه میشود اما در ازدواج ، تهیهی مسکن و جهیزیه تلاش کمتری میشود.
وی خاطرنشان کرد: البته باید دختران و پسران توقعات خود را کم کنند، چون مراسم با هزینهی زیاد سودی در تضمین زندگی مطلوب و خوشبخت ندارد بلکه ایمان علت اصلی ماندگاری یک زندگی است.
نباید در ازدواج فقط به قضا و قدر دلخوش بود
نمایندهی ولیفقیه در دانشگاه علوم پزشکی بیرجند، ضمن توصیه به جوانان برای اقدام به موقع در امر ازدواج گفت: پرهیز از ارتباطات غیر شرعی میتواند عاملی در ایجاد انگیزه برای ازدواج سالم باشد.
سیدی در پاسخ به این پرسش که چه میزان قضا و قدر الهی در تأخیر ازدواج تأثیرگذار است، گفت: به مصداق آیات شریفهی قرآن هر چه به سر انسانها میآید، ثمرهی کار خود آنهاست و خود سرنوشت خود را رقم میزنند، از اینرو در ازدواج هم نباید فقط به قضا و قدر دلخوش کنیم خداوند به انسان عقل عطا کرده که بزرگترین سرمایه است این قضا و قدر الهی است.
افزایش سن ازدواج زنگ خطری برای مرگ و میر مادر باردار
دبیر انجمن علمی متخصصان زنان و مامایی ایران نیز در جریان کنفرانس بیماریهای قلبی در بارداری از این گفته که افزایش سن ازدواج و بهدنبال آن افزایش سن بارداری میتواند زنگ خطری برای مادران باردار و مرگ و میر آنها باشد.
دکتر «نسیم سنجری» خاطرنشان کرد: افزایش سن ازدواج و بهدنبال آن افزایش سن بارداری در کشور میتواند مادران باردار را با خطر ابتلا به بیماریهای مختلفی از جمله بیماریهای قلبی که بهعنوان سومین علت مرگ و میر مادران باردار شناخته شده، روبرو کند.
گزارش از «عصمت برزجی»، منطقهی خراسانجنوبی