ورود به سال جدید برای اکثر افراد در هر کجای دنیا واقعه ای شادی آور و پر هیجان است. در بسیاری از کشورها خرید پیش از عید و قرار دادن نمادهای سال نو از درخت کریسمس گرفته تا سفره ی هفت سین و از طبخ بوقلمون سال نوی میلادی گرفته تا سبزی پلوی نوروزی، مشابه و بسیار نزدیک به هم است. دور هم جمع شدن اعضای خانواده در آستانه ی تحویل سال و دید و بازدید های نوروزی هم یکی از آیین های چندین و چند ساله است که اتفاقا در بسیاری از کشورهای دیگر هم متداول است.
شاید دید و بازدید عید برای کودکان از جذابیتی صد چندان برخوردار باشد، دریافت هدایا و اسکناس های نو از جذاب ترین بخش های دید و بازدید های نوروزی برای بچه هاست. اما بزرگسالان رفته رفته از عیدی گرفتن معاف می شوند و دید و بازدید عید برایشان جنبه ی رسمی تر پیدا می کند و در واقع نوعی تعامل اجتماعی محسوب میشود.
یا حتما بروید یا اصلاً نروید
یک سوال بی تعارف :«از دید و بازدید عید متنفرید؟ به دید و بازدید عید علاقهمندید؟» اگر از دید و بازدید عید متنفرید خواندن ادامه ی مقاله را متوقف کنید و برای روزهای تعطیلتان برنامه ی دیگری بریزید. برقراری روابط و تعاملات اجتماعی، آن هم از نوع فامیلی از آن دست روابطی است که اجبار نمی شناسد. وقتی خود را مکَلف و ملزم به رفت و آمدی کنید که هیچ اعتقادی به آن ندارید،هم خودتان و هم اطرافیانتان را به شدت آزار می دهید. بنابراین باز هم در کمال صراحت و آرامش به شما توصیه میکنیم اگر جزو دسته ی اول هستید اصلا به دید و بازدید تشریف نبرید.
و اما اگر جزو دسته ی دوم هستید یعنی دید و بازدید را دوست دارید ولی ترجیح می دهید دید و بازدیدتان لذت بخش باشد و نه کسالت آور ادامه ی مقاله را بخوانید.
یک نکته : در این مقاله می خواهیم دید و بازدید را از زاویه ای دیگر نگاه کنیم یعنی فرض کنیم دید و بازدید در واقع نوعی کلاس آموزش روابط انسانی فشرده است.
به دید و بازدید می روید نه میدان مسابقه!
بله درست است! همه می دانیم که پیش از روزهای نخست نوروز اغلب خانواده ها تلاش می کنند بیشترین تغییرات را در منزل و اسباب اثاثیه ی خود بدهند و خانه را زیباتر از همیشه تزئین کنند. اما آیا یادآوری و اشارات مستقیم و غیر مستقیم به این تغییرات در حضور مهمان ها روش میزبانی صحیحی است؟
هدف از دید و بازدید عید تعامل با افراد فامیل و وابستگان است یا برگزاری نمایشی خانگی؟ متاسفانه وضعیت وقتینا به هنجارتر می شود که کار مقایسه و اشارات از اشیاء به کودکان می کشد! اشاره به مدارس و شهریه های کلاس های کودکان در سال جدید، نتایج کنکور، بررسی قد و وزن کودکان از جمله رفتارهای نادرستی است که کودکان را هم به طور ناخواسته از دنیای پاک کودکی به دنیای روابط ناهنجار پرتاب می کند. بسیار دیده شده اند کودکانی که متأثر از رفتار نادرست والدینشان در دید و بازدید های خانوادگی، به محض مواجه شدن با همسالانشان شروع به مقایسه و برقراری تعامل ناصحیح میکنند.
بد نیست به جای مسابقه ی کلامی در بازگو کردن بی وقفه ی امتیازات و ویژگی های مالی و تحصیلی و...اندکی هم تمرین کنیم تا بدون این که در نقش گزارشگر امتیازات فرو رویم، حرف بزنیم.
شاید استفاده از عبارت گزارشگر مسابقه شما را برنجاند ولی صادقانه فکر کنیم وقتی به دید و بازدید می رویم آیا توانایی این را داریم بدون برشمردن امتیازات فردی خود، یک مکالمه ی هدف دار، مطلوب و آرام برقرار کنیم؟
روزهای آغاز سال فرصت و کلاس درس خوبی است تا خود را محک بزنیم که آیا واقعا به یک فرد گزارشگر تبدیل شده ایم یا می توانیم بدون برشمردن امتیازات شخصی با مطرح کردن یک موضوع عمومی تر با دیگران گفت و گوهای سازنده تری آغاز کنیم.
مبارزات کلامی ممنوع
برخی از افراد به دلایل مختلف (از تخلیه هیجانی گرفته تا تیپ های شخصیتی مبارزه جو) عادت دارند در هر جمعی و با هر نظری مخالفت کنند و مبارز کلامی بطلبند، گاهی افراد حاضر در جمع با سکوت یا موافقت های خود جلوی ادامه ی دعوا را می گیرند. اما فرض کنید میزبان و صاحبخانه هر دو شخصیتی مشابه داشته باشند. متاسفانه مشکل مثل یک کوه آتشفشان سر باز می کند و حتی دنباله دار می شود.میزبان و صاحبخانه بعد از این که در خانه ی دیگر اقوام مهمان می شوند شروع به بدگویی از یکدیگر می کنند.
مضحک بودن این رفتار نابالغانه وقتی مشهود تر می شود که هر دو نفر به فاصله ی یک ساعت مهمان یکی دیگر از اقوام می شوند و میزبان مذکور چقدر به رفتار خام آن دو خواهد خندید.
تمرین صبوری، احترام به عقاید مخالف و پرهیز از پرخاشگری از دیگر تمریناتی هستند که می توانید در کلاس دید و بازدید نوروزی بیاموزید.
احترام اعضای خانواده ی خود را حفظ کنید
دعواهای زن و شوهری یا دعواهای والدین و کودکان در حضور دیگران به خودی خود زشت و نا خوشایند است، اما متأسفانه گاهی دامنه ی این مشاجرات تا منزل اقوام هم گسترده می شود.
مخالفت و برخورد نامناسب با همسر و کودکان در حضور دیگران و تحقیر اعضای خانواده ی خود باعث می شود نه تنها خاطره ی این برخورد ناخوشایند تا مدت ها در ذهن میزبان ثبت شود، بلکه اعضای خانواده نیز تمایل خود را برای ادامه ی دید و بازدید از دست بدهند و خاطره ی بدی از سال نو داشته باشند.
اگر روز خود را متشنج آغاز کرده اید و احساس می کنید ممکن است باز هم بین شما و اعضای خانواده تنش ایجاد شود بهتر است آن روز را به دید و بازدید اختصاص ندهید. بگذارید روزهای عید شیرینی و آرامش خود را از دست ندهند.کلاس امروز را به تمرین آرامش و از بین بردن خشم و تنش بگذرانید.
دید و بازدید عید فارغ از پوسته ی ظاهری اش در واقع نوعی تمرین روابط اجتماعی صحیح است. وقتی خود را مجبور کنیم به خاطر سال نو و حرمت روزهای آغازین سال کمی مودب تر، مسئول تر، مهربان تر و اجتماعی تر باشیم درواقع به نوعی در کلاس های مهارت ارتباطی عملی شرکت کرده ایم. درست همان طور که در ماه رمضان تمرین می کنیم انسانی شریف تر باشیم.
این که توقع داشته باشیم از ابتدا تا انتهای سال به انسانی کاملا ایده ال تبدیل شویم دور از ذهن و آرمانی است. اما همین که با تمرینات آغاز سال عادت کنیم اندکی بهتر باشیم بسیار ارزشمند است.