از دید آموزه های دینی مزاح باید مناسب و به جا باشد و به شخصیت طرف مقابل لطمه وارد نسازد و شوخی ها باعث تحقیر و توهین کردن به کسی نباشد، چرا که این امر کینه و دشمنی در پی خواهد داشت.به گزارش خبرگزاری مهر، در اسلام خوشرو بودن و خوشحال کردن دیگران و غبار غم و غصه را از چهره دیگران زدودن بسیار سفارش شده، اما این نشاط و شادابی در دل اشخاص ایجاد کردن در حد اعتدال باید باشد و از زیاده روی در آن باید خودداری کرد و باید سعی کرد شوخی و مزاح باعث غیبت و توهین شخص یا اشخاص شهر یا روستایی و یا تحقیر دیگران نشود. حضرت علی (ع) فرمودند: زیاده روی در شوخی ابلهی است. (غرر الحکم صفحه 40)
انسان باید از مزاح و شوخی بیش از اندازه پرهیز کند چرا که زیاده روی در این امر باعث می شود که آبروی انسان برود و شوخی های بیجا باعث کینه و دشمنی در میان افراد می گردد. اثر سوء دیگر مزاح این است که مردم بر انسان جرات پیدا کرده و برای انسان ارزش و احترام قائل نمی شوند از این رو امام صادق (ع) فرمود: "شوخی مکن که روی مردم به تو باز می شود."
انسان اگر مزاح هم کرد باید مناسب و به جا باشد و به شخصیت طرف مقابل لطمه وارد نسازد و شوخی ها باعث تحقیر و توهین کردن به کسی نباشد. البته باید گفت پیشوایان دینی ما نیز مزاح می کردند ولی تا حدی که به افراط نرسد، زیرا مزاح افراطی ابهت و سنگینی شخصیت انسان را زیر سئوال می برد.
یکی از آثار سوء مزاح بی تناسب این است که نور ایمان را از چهره انسان زایل می کند. امیرمومنان فرمود: از مزاح کردن خودداری کن، زیرا نور ایمان را می برد و مروت انسان را کم می کند.
شوخی و مزاح وسیله کم شدن عقل انسان شمرده می شود و انسان وقتی که شوخی می کند با این کار مقداری از عقل خود را از دست می دهد.
یک نکته اساسی در مزاح و شوخی وجود دارد و آن این است که اولا مزاح در صورت پذیرش انجام آن، اولا باید در حد متعادل باشد و در ثانی اینکه ارزش، افراد و یا گروه خاصی را تحقیر نکند. اما متاسفانه گاهی مزاح ها به سمت تخریب شخصیت ها، قومیت ها، گروهها و افراد کشیده می شود، که این امر می تواند تخریب فرهنگی، انشقاق قومیتی و آثار فرهنگی بد داشته باشد و در بلندمدت بر هویت ملی تاثیر منفی بگذارد.
یکی از ویژگی های بد که گاهی در جامعه دیده می شود تخریب بزرگان فکری جامعه از طریق مزاح است که اثرات بسیار سوئی بر جامعه دارد و قداست ها و ارزش های فرهنگی را زیر سوال می برد.
---------------
1- وسائل الشیعه جلد 8 صفحه 451 احادیث 6 و 11
2- مستدرک الوسائل جلد 2 صفحه 76
3- اصول کافی، جلد 2 ، صفحه 655، حدیث 19