زلزله چهارشنبه شب «زهان» در خراسان جنوبي 6 كشته برجا گذاشت كه 5 نفر آنها عضو يك خانواده بودند

دوباره آوارِ زلزله

دوازدهم شهريورماه وقتي خبر وقوع زلزله‌اي به بزرگاي 2/5 ريشتر در روستاهاي خراسان‌جنوبي منتشر شد و كشته‌اي نداد، معاون بازسازي مسكن روستايي خراسان‌جنوبي در گفت‌وگو با جام‌جم، دليل آن را مقاوم‌سازي خانه‌هاي روستايي عنوان كرد، اما حالا پس از گذشت چند ماه، اين سرزمين زلزله‌خيز بار ديگر لرزيد و با لرزش 5/5 ريشتري خود نه‌تنها جان شش نفر را گرفت، بلكه دو روستا را كاملا تخريب و به چند روستاي ديگر آسيب رساند.




حسن حسيني، معاون بازسازي مسكن روستايي خراسان‌جنوبي در زمان وقوع زلزله قبلي زهان، درباره آسيب نرسيدن به روستاهاي منطقه به جام‌جم گفته بود: خانه‌هاي اهالي اين روستاها پيش از اين با وام‌هاي اعطايي اين بنياد، مقاوم و نوسازي شده است. (روزنامه جام‌جم، چهاردهم شهريور 91)

وي با اشاره به آغاز طرح مقاوم‌سازي واحدهاي روستايي از سال 84 و بازسازي و نوسازي 3000 واحد در اين مناطق افزوده بود: اكنون تمام خانه‌هاي زهان و حاجي‌آباد ـ مراكز اصلي وقوع زلزله ـ و روستاهاي اطراف آنها بازسازي شده است.

اين مقام مسئول در حالي از بازسازي كامل خانه‌هاي روستايي در بخش زهان و زيركوه خبر داد كه در زلزله اخير، دو روستا در اين منطقه به‌طور صددرصد و چند روستا نيز با تخريب 30 تا 70 درصدي مواجه شده است؛ روستاهايي كه حالا مشخص شده خيلي هم مقاوم‌سازي نشده بودند؛ چرا كه مديركل دفتر مديريت بحران استانداري خراسان جنوبي روز گذشته اعلام كرد هزار واحد مسكوني در روستاهاي اين استان نامقاوم است.

1000 واحد نامقاوم


محمدعلي آخوندي در گفت‌وگو با مهر از مقاوم نبودن بیش از یکهزار واحد مسکونی در مناطق زلزله‌زده زهان خبر داد و گفت: حدود 1200 واحد مسکونی غیرمقاوم در مناطق زلزله‌زده روستایی از جمله درمیان، بیرجند، قاین و زیرکوه وجود دارد که نیازمند بازسازی و مقاوم‌سازی است.

وي با اشاره به این که در 37 روستای زلزله‌زده در چهار شهرستان بیرجند تقریبا خسارت‌های وارده درجه یک و درجه دو بوده است، عنوان کرد: طبق برآورد انجام شده 138 واحد بالای 90 درصد خسارت دیده و تخریبی است.

آخوندی ادامه داد: براساس بررسی انجام شده و تسهیلات دولتی که تاکنون به مردم اعطا شده، 60 هزار واحد مسکونی شهری و روستایی در استان مقاوم‌سازی شده است.

به هشدارها توجه نمي‌كنند

پنج كشته از شش كشته زلزله اخير مربوط به يك روستا و يك خانه و خانواده است، خانه دوطبقه‌اي كه صاحب آن به گفته مديركل بنياد مسكن شهرستان قاين، حاضر به نوسازي منزل خود نشده بود.

محمدرضا ميرزايي، با بيان اين‌كه خانه مذكور، تنها خانه دوطبقه روستاي شاج بود كه بسيار قديمي و از خشت و گل بود، به جام‌جم گفت: من شخصا حدود يك ماه پيش در سركشي از اين روستا و در حضور فرماندار و ساير اهالي روستا، به اين خانواده اخطار دادم كه خانه خود را تخليه و مبادرت به مقاوم‌سازي آن كنند،‌ اما آنها حاضر به اين كار نشدند.ميرزايي با بيان اين‌كه روستاي «شاج» ديگر قابل سكونت نيست،‌ تصريح كرد: از 60 خانه موجود در اين روستا تنها 8ـ7 خانه مقاوم‌سازي شده بود كه هم‌اكنون نيز فقط همين خانه‌ها سالم باقي مانده است.

وي دليل رغبت نداشتن روستاييان به بازسازي منازل خود را نبود فرهنگ صحيح در اين زمينه از يك سو و فقر مردم منطقه از سوي ديگر عنوان كرد و گفت: اين در حالي است كه بنياد مسكن نيز در اين زمينه تنهاست و صداي اين سازمان به جايي نمي‌ر‌سد، در حالي كه همه سازمان‌ها و از جمله جرايد و صدا و سيما بايد در اين خصوص اطلاع‌رساني و فرهنگ‌سازي كرده و روستاييان را به عواقب اين كوتاهي خود آگاه كنند.

خيس شدن چادرها

بخشدار زهان نيز با بيان اين‌كه دو روستاي حسين‌آباد و شاج با حدود 120 خانوار در اين زلزله به‌طور صددرصد تخريب شده است، به جام‌جم گفت: اكنون تمام اين خانوارها در چادر اسكان داده شده‌اند.

محمدرضا قرائي با بيان اين‌كه سه روستاي زردان، ‌نخرود و عباس‌آباد نيز بين 30 تا 70 درصد تخريب شده است،‌ افزود: كار امدادرساني و خدمات‌رساني به آسيب‌ديدگان از همان دقايق اوليه پس از وقوع زلزله و كار آواربرداري نيز از روز گذشته در روستاها آغاز شده است.وي با اشاره به كوهستاني و سرد بودن منطقه تصريح كرد: اكنون ديگر هيچ‌كدام از روستاييان از ترس زلزله حاضر به اقامت در منازل خود نيستند و از ما طلب چادر مي‌كنند؛ ‌اين در حالي است كه هواي منطقه بشدت سرد بوده و بارش باران نيز باعث خيس شدن چادرها و وقوع سيل در برخي مناطق شده است.

قرائي دليل خسارت‌زا بودن اين زلزله در مقايسه با زلزله سه ماه پيش زهان را، مدت زمان زياد آن اعلام كرد و افزود: اگرچه ريشتر اين زمين‌لرزه 5/5 درجه اعلام شده است، اما شدت زمين‌لرزه و تخريب‌ها نشان از بيشتر بودن اين رقم دارد، افزون بر اين، زلزله اين بار به كوه برخورد كرد و دوباره به زمين بازگشت كه همين مساله باعث وارد آمدن خسارات بيشتري به منطقه شد.

وي با تاكيد بر اين‌كه خانه‌هاي ويران شده در اين زمين‌لرزه قديمي و فرسوده بوده است، خواستار توجه بيشتر مردم و مسئولان به مقوله مقاوم‌سازي منازل مسكوني شد.

بخشدار زهان با بيان اين‌كه بيشتر روستاييان تمايلي به ترك خانه‌هاي قديمي خود و بازسازي آنها ندارند،‌ گفت: فقر مردم منطقه و كمبود تسهيلات ارائه شده براي بازسازي خانه‌ها از يك‌سو و رغبت نداشتن به اسكان در منازل ساخته شده بنياد مسكن از سوي ديگر باعث شده هنوز خانه‌هاي بازسازي نشده زيادي در روستاها وجود داشته باشد كه هر لحظه احتمال فرو ريختن آنها وجود دارد.

قرائي يكي از دلايل تمايل نداشتن روستاييان به رها ساختن خانه‌هاي فرسوده و قديمي خود و اسكان در منازل ساخته شده بنياد مسكن را شكل و ابعاد كوچك اين خانه‌هاي سازماني اعلام كرد و افزود: روستاييان حاضر نيستند خانه خود را كه در كنار زمين زراعي و انبار و طويله و دام‌هايشان است، رها كنند و در خانه‌هاي 50 ـ40 متري ساخته شده در شهرك‌هاي بنياد مسكن زندگي كنند.

بخشدار زهان در پاسخ به اين پرسش كه چرا بايد براي روستاييان خانه‌هايي 50 متري بدون انبار و طويله و با ساختار شهري احداث شود كه حاضر به استفاده از آن نباشند،‌ گفت: متاسفانه اين مشكلي است كه كارشناسان بنياد مسكن بايد به آن پاسخ دهند كه چگونه بدون ارزيابي ساختار منطقه و سبك زندگي روستاييان، اقدام به ساخت شهرك‌هايي اينچنيني براي روستاييان كرده‌اند.

وي با بيان اين‌كه روستاهاي زيادي وجود دارد كه اهالي آنها حاضر به ترك و مقاوم‌سازي منازل خود نيستند،‌ يادآور شد: هم‌اكنون در روستاي سردوان زهان نيز حدود 100 خانوار در منازلي بسيار فرسوده و كهنه ساكن هستند كه به‌هيچ عنوان حاضر به ترك منازل خود نيستند،‌ اين در حالي است كه اين خانه‌ها روي هم و به صورت فشرده در كنار رودخانه ساخته شده است و در صورت كوچك‌ترين اتفاقي، خسارت جبران‌ناپذيري به آن وارد خواهد شد.

فاطمه مرادزاده / گروه ايران