مسموميت با دهانشويه
جام جم آنلاين: مادري کودک به بغل، سراسيمه به بيمارستان آمد. مي‌گفت کودکش، دهانشويه خورده است. آيا خوردن دهانشويه مشکلي ايجاد مي‌کند؟ آيا دهانشويه ماده مضر دارد؟
در ترکيبات دهانشويه خارجي که کودک مصرف کرده بود، اتانول ديده شد. اتانول در بعضي دهانشويه‌ها، عطر و ادکلن‌ها وجود دارد.

اتانول الکلي است بي‌رنگ، با بو و طعم خاص که به دليل حالت مستي که ايجاد مي‌کند، در مشروبات الکلي مورد استفاده قرار مي‌گيرد. اتانول خاصيت پاک‌کنندگي و ضدعفوني داشته و در بيمارستان براي تميزکردن پوست و محل تزريق استفاده مي‌شود.

اتانول به‌سرعت و تقريبا به طور کامل پس از مصرف جذب مي‎‌شود. در ظرف 30 تا 90 دقیقه غلظت اتانول در خون به حداکثر میزان خود می‌رسد. بخش عمده اتانول در روده و کبد می‌سوزد و اثرش پایان می‌یابد و بخش اندکی از راه ریه، ادرار و عرق دفع می‎شود. علائم مصرف را می‌توان در چهار دستگاه بدن جستجو کرد.

در دستگاه عصبی با آرام‌بخشی، اختلال در تکلم، نداشتن کنترل بر رفتار، حالت مستی و افت هوشیاری همراه است. فردی که اتانول خورده باشد روی حرکاتش مهار نداشته و دائم صحبت کرده یا به طور ناخواسته می‌خندد یا گریه می‌کند. در دستگاه قلبی ممکن است افت در فشارخون یا سنکوپ بروز کند.

در دستگاه تنفس منجر به ضعف در تنفس می‌شود. در دستگاه گوارش اثرات موضعی اتانول باعث بروز تهوع، استفراغ و درد شکمی می‌شود. گاهی فرد مسموم به دنبال استفراغ مکرر یا از اثر اتانول بر معده، دچار استفراغ خونی می‌شود.

از اثرات دیگر الکل که شایع بوده و در اثر درمان‌نشدن می‌تواند براي تمام عمر بر زندگی فرد تاثیر بگذارد، افت قند‌خون است.

افت قند خون، هوشیاری فرد مسموم را مختل کرده و اگر طولانی‌مدت قند خون پایین بماند، اثرات ماندگاري بر مغز می‌گذارد بنابراین قند خون فردي كه با الكل مسموم شده است، بايد بررسی شود.

برخورد با فرد مسموم

هر فرد مشکوک به مصرف اتانول را باید به اورژانس رساند. کودکی که دهانشویه خورده، ممکن است دچار استفراغ شود. باید مواظب بود مواد استفراغی وارد راه‌های هوایی نشود. پس در صورت استفراغ کودک را به یک پهلو بخوابانید.

اگر کودک بسرعت به اورژانس رسانده شود، گاهی با شست‌وشوی معده می‌توان ماده مصرفی را تخلیه کرد. دقت کنید نباید کودک را وادار به استفراغ کرد؛ چرا که اگر به دلیل مسمومیت با اتانول هوشیاری کاهش یافته باشد مواد استفراغی وارد راه‌های هوایی شده و خطر بیشتري از خود مسمومیت ایجاد می‌کند. اگر پس از شش ساعت از مصرف علامتی بروز نکند می‌توان کودک را مرخص کرد.

دكتر بهروز هاشمي - متخصص طب اورژانس