هزينه برگزاري مراسم وليمه گاهي از اصل هزينه سفر حج نيز بيشتر مي‌شود
سفره‌هاي وليمه؛ رنگين‌تر از هميشه
سفره‌هاي سنگين و رنگين، مهماني‌هاي باشكوه و شلوغ، شكم‌هاي انباشته از انواع خوردني‌ها و نوشيدني‌ها و.... اينها سوغات گروهي از زائراني است كه عمليات بازگشت‌شان از سرزمين وحي از چهارشنبه هفته گذشته آغاز شده است و همچنان ادامه دارد و حتي ته مانده‌هاي بشقاب‌هايشان از اين وليمه‌هاي مجلل، نصيب فقرا نمي‌شود؛ آن هم در شرايطي كه كشورمان در تحريم به سر مي‌برد و همه بر صرفه‌جويي و پرهيز از بريز و بپاش تاكيد مي‌كنند.
وليمه دادن به معناي اطعام گروهي از مردم در مراسم شادي است و علماي شيعه آن را مستحب مي‌دانند. البته روحانيون مي‌گويند وليمه جزو مستحبات اكيد است كه يعني در شرع بر بجا آوردنشان تاكيد شده، اما هنوز به امر ديني واجب نرسيده است. آنچه گفتيم تعريف دين از وليمه است، اما تعريف برخي حجاج با آن در تضاد كامل است.
از ديدگاه اين گروه از حجاج، وليمه دادن؛ مهماني مجللي است كه در آن دوستان، بستگان و ثروتمندان، يك وعده غذا را مهمان حاجي مي‌شوند تا فخر بفروشد و به ديگران بفهماند كه تمكن مالي دارد و مي‌خواهد به مناسبت حج رفتنش، سوري مفصل بدهد.
هزينه‌هاي غذا، شيريني، گل، پلاكاردي كه در مراسم وليمه استفاده مي‌شود و حتي اجاره تالار گاهي آنقدر زياد است كه از هزينه اصل سفر حج هم بيشتر مي‌شود. براي به‌دست آوردن متوسط قيمت برگزاري يك مراسم وليمه عادي با چند تالار كه ويژه برگزاري چنين مراسمي است تماس گرفتيم. همه اين تالارها تا پايان آبان براي مراسم وليمه رزرو شده بود و مسئولانشان مي‌گفتند از همين حالا بايد براي برگزاري مراسم در آذر جا رزرو كنيم.
جيب تكاني از حج برگشته‌ها!
نخستين نكته درباره تالارهايي كه براي مراسم وليمه رزرو مي‌شود، اين است كه گردانندگان آن مراسمي با كمتر از صد مهمان را نمي‌پذيرند. هزينه متوسط غذاي هر مهمان بسته به اين كه در مراسم يك نوع غذا ارائه شود يا چند نوع، از 9 تا 18 هزار تومان متغير است. هزينه ميوه و شيريني براي هر مهمان به‌طور متوسط 3000 تومان است و 10درصد هزينه كل نيز به ارائه خدمات پذيرايي اختصاص پيدا مي‌كند.همچنين برخي زائران مايلند در مراسم وليمه از مداح هم دعوت كنند كه در اين صورت حدود 150هزار تومان نيز صرف مداح مي‌شود.
اينها را بگذاريد كنار هزينه‌هاي غير ضروري ديگر كه در طول مراسم وليمه دادن پرداخت مي‌شود و كمتر كسي در جريان اين بريز و بپاش، حواسش به آنهاست.
مثلا هزينه گل‌هايي كه براي زائر آورده مي‌شود، پارچه نوشته گوسفنداني كه جلوي پاي زائر كشته مي‌شود و....
مجموع اينها را اگر حساب كنيد متوسط هزينه برگزاري يك مراسم وليمه براي حاجي بيش از سه ميليون تومان مي‌شود كه مي‌تواند صرف خريد دارو براي بيماران صعب‌العلاج يا لباس و غذا براي ايتام و سالمندان شود؛ اما به يكباره و در يك شب، براي پايكوبي گروهي از غير نيازمندان به هدر مي‌رود.
اسراف در امر مستحب نيز حرام است
حجت‌الاسلام والمسلين عباس نصيري‌فرد، استاد دانشگاه تهران درباره چگونگي مراسم وليمه به جام‌جم مي‌گويد: در احاديث و روايات توصيه است كه در وليمه دادن حتما بايد بستگان، همسايگان و نيازمندان دعوت شوند، اما امروزه در اين مراسم، نيازمندان از قلم افتاده‌اند و زائران آنها را دعوت نمي‌كنند. به گفته معاون سازمان بسيج اساتيد كشور شيوه برگزاري برخي وليمه‌ها به هيچ وجه مورد تائيد نيست و اساس آنها بر فخر فروشي و تجمل‌گرايي است. در حالي كه در دين‌مان سفارش شده است چنين مراسمي ساده برگزار شود و در‌عوض سفره را بزرگ‌تر بيندازيم تا مهمان‌هاي بيشتري بر سر آن اطعام شوند؛ چرا كه يكي از اهداف وليمه دادن، دور‌هم جمع شدن مسلمانان در شادي يكديگر است.
او مومناني را به ياد مي‌آورد كه به محض بازگشت از حج، هزينه وليمه‌شان را به كميته امداد، بهزيستي يا مراكز خيريه نگهداري از سالمندان يا بيماران اختصاص داده‌اند و به «از‌حج برگشته‌ها» هشدار مي‌دهد: گرچه وليمه دادن امري مستحب است، اما اسراف در امر مستحب نيز حرام است.
مومنان يخ مي‌زنند؛ ما جشن مي‌گيريم؟
حجت‌الاسلام محمدتقي پورمحمدي، نماينده مردم آذربايجان شرقي در مجلس خبرنگان رهبري نيز يكي از كساني است كه با بريز و بپاش‌هاي پس از بازگشت از حج مخالف است. او از حجاج خواسته به جاي آن كه پولشان را صرف اطعام افراد غير نيازمند كنند، هزينه آن را به زلزله زده‌هاي آذربايجان شرقي اختصاص دهند؛ زلزله زده‌هايي كه خيلي‌هاي‌شان، دقيقا همين حالا كه اين گزارش را مي‌خوانيد با بارش نخستين برف پاييزي از سرما مچاله شده‌اند و نگران هستند كه طفلكان‌شان نرسيده به زمستان يخ بزنند و اصلا نمي‌توانند باور كنند هم‌ميهنان‌شان در استان‌هاي ديگر، ضيافت‌هايي مفصل براي بازگشت‌شان از سرزمين وحي برپا كرده‌اند و هنوز عرق زيارت خانه خدا از تن‌شان خشك نشده، به اسراف و تبذير مشغولند.
نماينده مردم آذربايجان در مجلس خبرگان به حجاج مي‌گويد امروز كه جان مومناني در اثر عواملي همچون سرما در خطر است بايد نجات جان اين مومن و همنوع بر دادن وليمه‌هاي مستحب آنچناني ارجحيت داده شود.
او به حاجي‌ها نهيب مي‌زند كه وليمه اين روزها قداستش را از دست داده است و به چشم و همچشمي و وسيله‌اي براي شب زنده داري متمولان شهر در مجالس پر زرق و برق تبديل شده است. او در اين باره توضيح مي‌دهد: معناي وليمه دادن براي حج اين نيست كه به هزار نفر آن هم در هتل‌هاي گرانقيمت و غذاهاي تشريفاتي غذا داده شود، بلكه اين امر مستحب با دادن وليمه‌اي در قالب شام و ناهاري براي 15يا 20 نفر مستحق نيز به جا آورده مي‌شود و كفايت مي‌كند. مردم آذربايجان شرقي حرف اين روحاني را زمين نيانداخته‌اند، نشان به آن نشان كه به گواه خودش برخي حجاج اين استان حتي پيش از سفر حج براي شركت در اين حركت نيكوكارانه بسيج شده‌اند، مثل همان حاجي كه پورمحمدي مي‌گويد چهار ميليون تومان هزينه وليمه‌اش را پيشكش زلزله زده‌ها كرده است يا بانوي سالخورده‌اي كه همه پس‌اندازش براي برگزاري مراسم وليمه، يك ميليون و 500 هزار تومان بوده و آن را هم به حساب زلزله زده‌هاي شهرستان‌هاي اهر، هريس و ورزقان واريز كرده است. برنامه شما براي مراسم وليمه امسال چيست؟
مريم يوشي‌زاده / گروه جامعه