به بانوان سلام می‌کرد، امّا خوش نمی‌داشت به زنان جوان سلام کند و می‌فرمود:
بیم آن دارم که از صدایشان خوشم بیاید و گناهی که از این را ه بر من بنویسند، بیش از پاداشی باشد که در جست و جوی آن هستم.
جز بزرگوار به زن احترام نمی کند و جز فرومآیه به وی توهین نمی کند.
در نامه ای خطاب به پسرش امام مجتبی(ع) از وی چنین می خواهد: کاری را که فراتر از توانایی زن است بر عهده اش نگذار؛ چرا که زن [همانند] گل [دارای روح و جسمی لطیف، تُرد و شکننده] است... .
بهترین بانوان شما، بانوان سهل گیر،
نرم خو و سازگارند.
از مشورت با هر زنی بپرهیز؛ مگر با زنی که
به تجربه نشان داده دارای اندیشه ای بلند است.
با بانوان [محرم و همسرانتان] خوش گفتار باشید، تا آنان نیز خوش رفتار شوند.
زنان نزد شما، امانت یزدان اند؛ پس به آنان زیان نرسانید و [در مشکلات] تنهایشان نگذارید.
خانواده
کانون خانواده را تا بدان جا محترم می شمرد که در نامه ای به رفاعه نوشت: مبادا درباره طلاق سخن بگویی!
هر چه را باعث گرمی این نهاد شود تشویق می کرد، تا بدان حد که دانشمندان اسلامی «غذا خوردن مرد
با همسرش» را مستحب می شمارند.
بی تبعیض، به مردان و زنان سفارش هایی می کرد تا آسمان زندگی شان هماره آبی و بی‌ابر کدورتی بماند:
الف) مردان
پیش از هر چیز، اهمیت همسر شایسته را به مردان گوشزد می کرد:
به کسی چیزی بهتر از همسر شایسته داده نشد [همسری که]:
هرگاه شوهرش او را ببیند، شادمان شود؛
و هر زمان که شوهرش در کنارش نباشد، [اموال و شخصیت] او را حفظ می کند.
همسر همدل را یکی از دو عامل
آرامش روانی می دانست.
به مردی که نزدش شتافته بود و از همسرش شکایت می کرد فرمود: در تمام حالتها با همسرت سازگاری کن و به نیکی معاشرت نما؛ تا زندگی ات باصفا شود.
از مردان می خواست بهترین همسر برای
خانم هایشان باشند:بهترین شما کسی است که برای همسرش بهترین باشد؛ و من برای خانواده ام بهترینم.
خود چنان همسر نمونه ای بود که وقتی رسول گرامی از دخترش پرسید:
همسرت را چگونه یافتی؟ حضرت فاطمه(س) پاسخ داد: خوب [یا بهترین] شوهر است.
آراستگی
به مردان فرمان می داد: لباس هایتان را بشویید؛ موهایتان را اصلاح کنید؛ مسواک بزنید؛ خود را بیارایید؛ پاکیزه باشید.
بنی اسرائیل چنین نکردند و در نتیجه، زنانشان آلوده دامن شدند.
آزار ممنوع!
هر مردی همسرش را با زبانش بیازارد، خداوند والا نه سخنی از او می پذیرد و
نه عدالت ورزی اش را، نه نیکوکاری اش را تا همسرش را خرسند کند؛ گرچه روزها
روزه گیرد و شب ها به نماز ایستد و برده ها آزاد کند... و [چنین مردی] از نخستین افرادی است که وارد دوزخ می شود.
تأمین اقتصادی
امام صادق(ع) می فرماید: اگر مردی
مخارج همسرش را پرداخت نمی کرد، امام
او را ناگزیر می کرد به وظیفه اش عمل کند.
زهدی که از امام(ع) سراغ داریم، تنها
در مورد خودش بود که رهبری جامعه اسلامی را به عهده داشت. این ساده زیستی برای خانواده اش نبود [گرچه آنان حق نداشتند اشرافی زندگی کنند].
از همین روی اباصباح از امام صادق(ع) می پرسد: می توان کودکان را با طلا آراست؟ حضرت صادق(ع) می فرمایند: [آری] شیوه امام علی(ع) چنین بود که فرزندان و زنانش را با طلا و نقره [در حد معقول] می آراست.
تأمین جنسی
به مردان می گفت: هر گاه یکی از شما
می خواهد با همسرش آمیزش کند، شتاب نورزد، زیرا زنان [برای رسیدن به اوج جنسی]،
نیازهایی دارند.
تاب آوردن بداخلاقی همسر
آگاه باشید! هر مردی بداخلاقی همسرش را تاب بیاورد، خداوند پاداش سپاسگزاران را به او عطاء خواهد کرد.
عدالت ورزی
خود آئینه عدالت بود: هنگامی که دو همسر داشت، روزی که نوبت یکی از آن ها بود، در خانه همسر دیگرش وضو نمی گرفت.
درباره مردی که یک یا سه همسر داشت و اینک با دوشیزه ای ازدواج کرده بود فرمان داد: چون با دختری ازدواج کند، هفت شب نزد او بماند؛ پس اگر با بیوه ای ازدواج کند، سه [شب] بماند؛ سپس به تساوی میان همسرانش رفتار کند.
درباره مردی که چند همسر داشت و به سفر رفته بود فرمود:وقتی برگشت، نزد همسری برود که نوبت او بود.
غیرت ورزی بی جا
به مردان توصیه می کرد از حساسیت و تعصب بی جا دست بکشند، زیرا «درستکار را بیمار [دل] و پاکدامن را به بدگمانی می کشاند.»
کمک در کارِ خانه
پاداش های شگفت انگیزی از زبان رسول گرامی(ص) درباره کمک مرد در خانه نقل شده است.
بر همین اساس، امام نیز در خانه هیزم می شکست، آب می آورد و جارو می زد.
وفای به عهد و شرط
کسی که به شرطی برای همسرش پاییبند شده است، باید آن را انجام دهد... . مگر شرطی که حرام را حلال یا حلال را حرام کند.
پیام زن : آذر 1388- شماره 213