آميختگی تنگاتنگامام خمينی(ره)
فلسفه و عرفان با معارف دينی در انديشه امام خمينی(ره)
امام خمينی(ره) علاوه بر رهبری دينی و علمی انقلاب به ارزش ميراث فلسفی و عرفانی اسلام پی برده بودند؛ ايشان هم فلسفه را در درك و فهم مباحث دينی به كار می گيرند و هم از مباحث دينی در اثبات حقايق فلسفه و عرفان بهره می برند و اين نشانگر آن است كه اين حقايق آميختگی تنگاتنگی با دين اسلام دارد.
به گزارش خبرگزاری قرآنی ايران (ايكنا)، آيتالله سيدحسن سعادت مصطفوی، استاد فلسفه و مدرس حكمت سينوی، در همايش «انديشههای فلسفی و عرفانی امام خمينی(ره)» كه عصر امروز، 9 خردادماه، در مؤسسه پژوهشی حكمت و فلسفه ايران برگزار شد، به بيان سخنانی درباره كاربرد فلسفه اسلامی پرداخت و اظهار كرد: غايت فلسفه اسلامی اين است كه میخواهد حقايق عالم را در مسيری كه رو به سوی حق دارند، قرار دهد و به دنبال اين غايت كاربرد آن نيز مشخص میشود.
وی با بيان اين كه مبارزه با فلسفه اسلامی، در واقع مبارزه با فهم دقيق آموزه های دينی است، غايت و غرض فلسفه اسلامی را تشبه به اله و مظهريت اسماء و صفات الهی خواند و اظهار كرد: با توجه به اين غايت، فلسفه اسلامی هم در اثبات عقايد دينی و فهم دقيق آنها و هم در رفع شبهات كاربرد دارد و امروزه با فلسفه و حكمت اسلامی میتوانيم به شبهات بسياری كه درباره مباحث دينی مطرح شده است، پاسخ دهيم.
آيتالله مصطفوی در بخشی از سخنان خود با اشاره به توجه امام خمينی(ره) به فلسفه و عرفان اسلامی عنوان كرد: امام(ره) علاوه بر رهبری دينی و علمی انقلاب، با وسعت اطلاعات فلسفی و عرفانی به ارزش ميراث فلسفی و عرفانی اسلام پی برده بودند و با تكيه به اين ميراث به روحی وسيع دست يافته و انقطاع از خلق حاصل كرده بودند.
وی در بخش ديگری از سخنان خود با اشاره به شواهدی از كتاب «شرح دعای سحر» امام خمينی(ره)، اظهار كرد: امام(ره) هم به خود فلسفه توجه دارد و آن را در درك و فهم مباحث دينی به كار می گيرد و هم از مباحث دينی در اثبات حقايق فلسفه و عرفان بهره می برد و اين نشانگر آن است كه اين حقايق آميختگی تنگاتنگی با دين اسلام دارد.
مدير گروه فلسفه دانشگاه امام صادق(ع) با اشاره به فرازی از بيانات امام(ره) در شرح دعای سحر گفت: از منظر فلاسفه موجوديت هيولا به اين است كه صورت پيدا كند و امام(ره) در اينجا با اشاره به اين قاعده فلسفی تصريح می كنند كه تمامی عقايد دينی، اخلاقيات و ملكات نفسانی ما نيز كمال و فعليتشان به ولايت است و ولايت علی(ع) صورت كامله ای است كه به عقايد ما روح می بخشد.
وی با اشاره به اين كه امام(ره) در اينجا فلسفه را به ولايت و قرآن پيوند داده اند، تشريح كرد: ماده و هيولا بدون فعليت در آخرت نيز جايی ندارند و به كار نمی آيند و از همين روست كه معصوم(ع) فرموده است: كسی كه بميرد و امام خود را نشانخته باشد به مرگ جاهليت مرده است.
استاد فلسفه و مدرس حكمت سينوی با اشاره به شرح امام خمينی(ره) بر عبارت «اَللّهُمَّ اِنّى اَسْئَلُكَ مِنْ مَنِّكَ بِاَقْدَمِهِ وَكُلُّ مَنِّكَ قَديمٌ» از دعای سحر افزود: ايشان اشاره می كنند اين عبارت به قديم بودن فيض خدواند اشاره دارد. مراد از «منّ» در اين عبارت هستی و وجود است؛ هستی بزرگترين نعمت خداست، اين هستی در حالات مختلف خود هميشه بوده و هيچگاه فيض الهی قطع نشده است.
وی در ادامه به برخی ديگر از شواهد استفاده امام(ره) از مباحث فلسفی و عرفانی در شرح اين دعای شريف اشاره و بيان كرد: كمتر كسی مانند امام(ره) داشته ايم كه در عرفان عملی به مقامات رسيده باشند و آن را در قالب برهان بياورند و اينها را مرهون استاد متضلعی چون مرحوم آيت الله شاه آبادی هستند.
آيت الله مصطفوی در بخش ديگری از سخنان خود به دانشجويان، طلاب و محققان توصيه كرد كه قدر فلسفه و عرفان را بدانند و به سخنان مشتی خنّاس گوش ندهند؛ زيرا از طريق همين معارف است كه می توان معارف دينی را اثبات كرد و از آنها در برابر شبهات دفاع كرد.