جام جم آنلاين: بيش از يك سال از پدیده كم‌نظیر جنبش‌هاي مردمي موسوم به بيداري اسلامي مي‌گذرد؛ جنبش‌هايي كه هدف اصلي آنها مقاومت در برابر استبداد داخلی و استعمار خارجی است و تاكنون موفق شده است رژيم‌هاي ديكتاتوري وابسته به غرب را در كشورهاي تونس، مصر، ليبي و يمن به زير كشيده و موجي از مقاومت و اعتراض را در ساير كشورهاي عربي از جمله بحرين، عربستان‌سعودي، عمان، كويت و اردن برانگيزد. برخی می‌پرسند بين انقلاب اسلامی ایران و انقلاباتي كه هم‌اكنون در كشورهاي عربي رخ مي‌دهد چه تشابهاتي وجود دارد و از كجا مي‌توان گفت اين‌گونه اعتراضات الهام گرفته از انقلاب ايران است؟
وقوع اين رخداد هرچند موجب خشنودي و نشاط ميان كشورهاي عربي و اسلامي شد، اما از سوي ديگر بشدت دنیای غرب بویژه آمریكا را نگران كرد.
هم‌اكنون غرب با استفاده از تمام توان خود بويژه در حوزه فناوري ارتباطات و ایجاد جنگ روانی مي‌كوشد اين طور وانمود كند كه اين جنبش‌ها ارتباطي با انقلاب ايران ندارند يا اساسا در پي ايجاد حكومت‌هايي اسلامي شبيه آنچه در ايران به وجود آمد، نيستند، درحالي كه واقعيت‌ها نشان مي‌دهد جنبش‌هاي بيداري، شباهت‌هاي زيادي با حركت مردمي ايران درسال 57 دارند و رهبري گروه‌هاي اسلامگرا نيز نشان دادند با الهام گرفتن از انقلاب ايران به دنبال احياي دوباره اسلام و پررنگ كردن نقش آن در زندگي سياسي و اجتماعي مردمان كشورهايشان هستند.
از اين رو هرجا پرچمي از رژيم‌هاي ديكتاتوري فروكشيده مي‌شود پرچمي از لااله الاالله برافراشته مي‌شود و هرجا مردم معترض دراين منطقه قيام كرده و فرياد آزادي و استقلال سر مي‌دهند به موازات آن پرچم‌هاي اسرائيل و آمريكاست كه به آتش كشيده مي‌شود.
اشتراكات انقلاب اسلامی و بیداری اسلامی
برخی می‌پرسند بين انقلاب اسلامی ایران و انقلاباتي كه هم‌اكنون در كشورهاي عربي رخ مي‌دهد چه تشابهاتي وجود دارد و از كجا مي‌توان گفت اين‌گونه اعتراضات الهام گرفته از انقلاب ايران است؟ برای پاسخ به این سوال مي‌توان اشتراكات فراوان سیاسی و فرهنگی را میان انقلاب ايران و اين‌گونه انقلاب‌ها جستجو كرد كه در اين مختصر نمي‌گنجد، اما به طور خلاصه مي‌توان به برخي از آنها اشاره كرد.
۱) ایدئولوژی واحد اسلامي: انقلاب اسلامی گرچه یك انقلاب شیعی بود، اما در كل آنچه را اعلام مي‌كرد دعوت دوباره به تفكر اسلامي بود كه در اصول بي‌بديل دين اسلام تجسم يافته است. همان‌طور كه اسلام جانمايه انقلاب ايران بود هم‌اكنون مشاهده مي‌كنيم توجه به اصول اسلامي و احياي فرهنگ ديني، جوهره تمامي جنبش‌هايي را تشكيل مي‌دهد كه از يك سال پيش درمنطقه شكل گرفته است.
اين مساله علاوه بر آن‌كه بارها در شعارهاي مختلف مردم معترض تجلي يافته است در رويكرد دوباره جوانان و بخصوص زنان به سنت‌هاي اسلامي نيز كاملا مشهود است. مسلمانان با الهام گرفتن از تعاليم قرآن و دين اسلام به يكپارچگي و وحدت روي آورده و خواستار احياي سنت‌هاي ديني خود پس از يك دوران غرب‌زدگي هستند. سنت‌هايي كه طي سال‌هاي گذشته بشدت از سوي رژيم‌هاي وابسته به غرب انكار شده يا بشدت سركوب مي‌گرديد.
۲ ) دشمن مشترك: انقلاب اسلامی به عنوان سكاندار جهان اسلام و جنبش‌های اسلامی، رودرروي يك جبهه واحد به رهبري غرب و با محوریت آمریكا قرار مي‌گيرد و از اين رو داراي دشمن مشتركی است. دشمني كه به انحاي مختلف در صدد تسلط بر مرزهاي جغرافیایی و دست‌يازي به منابع غني انرژي دركشورهاي عربي و اسلامي هستند.
انقلاب اسلامی از همان اوان شكل‌گیری، سیاست خارجی خود را با محوریت شعار نه شرقی و نه غربی تعریف كرد و با اعلام رسمی حمایت از نهضت‌های رهایی بخش و تبدیل آن به اصل قانونی، خود را به عنوان حمايتگر صادق اين نهضت‌ها معرفي نمود.
هم‌اكنون پژواك اين شعار «لاشرقيه لاغربيه» در ساير كشورهاي منطقه نيز شنيده مي‌شود. رژيم‌هاي برآمده از اين جنبش‌ها، مهم‌ترين ويژگي‌شان عدم وابستگي به غرب و تاكيد براستقلال و منافع ملي كشورشان است به طوري كه مي‌توان گفت با وزش توفان بيداري اسلامي، نفوذ غرب در اين منطقه روز به روز كمرنگ‌تر شده است و اين روند تا رهايي كامل كشورهاي اسلامي از هيمنه آمريكا و غرب استمرار خواهد داشت.
۳ ) تاكيد بر ایده وحدت اسلامی : طرح وحدت مسلمانان يكي از رموز اصلي پیروزی انقلاب ايران و تداوم و توسعه آن بود. هم‌اكنون تاكيد بر ايده وحدت اسلامي به عامل مؤثري براي پيوند بين اجزاي مختلف جریان بیداری اسلامی در ساير كشورهاي منطقه درآمده است.
انقلاب‌هاي اخير دركشورهاي خاورميانه روح و جسم واحدي دارند و از اهداف و ماهيت واحدي برخوردارند و به همين دليل اشتراكات فراواني داشته و سرنوشت مشابهي راهم تعقيب مي‌كنند. ازاين رو پيروزي يك جريان موجب تقويت ديگري شده و دستاوردهاي يك قيام براي ديگري آموزنده و كارآمد خواهد بود. در اين ميان ایران همواره به عنوان خاستگاه و منادی وحدت محل رجوع جریان‌ها مذكور بوده و از اين پس نيز مي‌تواند مركز ثقل اين جنبش‌ها تلقي شود تا با حمايت اين كشور در مسير پيشبرد اهداف خود گام بردارند.
گواهي كارشناسان
با توجه به نكات يادشده است كه بسياري از كارشناسان و ناظران با انگشت گذاشتن بر شعارهايي مانند لاشرقیه لاغربیه، الله‌اكبر، هیهات من‌الذله، الموت‌الآمریكا و اسرائیل ـ كه جزو اصلي‌ترين شعارهاي انقلاب‌هاي اخير است ـ تاكيد دارند اين انقلابات از ايران الهام گرفته و از اين پس نيز از الگوي حكومت ديني در ايران بهره خواهند برد.
عمده شعارهاي جنبش‌هاي بيداري از يك‌سو صبغه ديني داشته و از سوي ديگر بر عنصر مقاومت در برابر ستمگران داخلي و خارجي تاكيد مي‌كنند.
درواقع اين شعارها از ايده‌هايي نشات مي‌گيرد كه يكي از تجلي‌هاي بارز آنها انقلاب اسلامي ايران بوده است و با رسوخ اين ايده‌ها در میان نسل جوان مسلمانان تاثیرپذيري آنان از انقلاب ايران گسترده و دامنه‌دار خواهد بود. از اين‌رو كارشناسان مذكور معتقدند راهكار جمهوري اسلامي ايران يكي از مهم‌ترين منبع حكومت و دولت درآينده اين جنبش‌ها و بخصوص پس از مرحله پيروزي خواهد بود.
به عنوان مثال دكتر كمال الهلباوی، عضو ارشد جنبش اخوان‌المسلمین مصر مي‌گويد: جمهوری اسلامی ایران تنها كشوری است كه پس از پیروزی انقلاب در مسیر درست قرار گرفت و با نقش‌آفرینی علما در مسیر استقلال همه‌جانبه حركت كرد. كشورهای اسلامی نیز باید همانند ایران در راه استقلال همه‌جانبه علمی و اقتصادی گام بردارند.
همچنين شیخ رشید بن‌عیسی، اندیشمند و متفكر سیاسی جهان اسلام از الجزایر اظهار مي‌كند: «انقلاب اسلامی ایران به دلیل برخورداری از ایمان و رهبری هوشمند و معتقد كه دركی عظیم از فرهنگ اسلامی دارد، توانست به پیروزی برسد. مردم كشورهای به پاخاسته هم امروز خواهان چنین حكومت اسلامی هستند.
حكمت‌الله سیف‌الله، سخنگوی حزب نهضت اسلامی تاجیكستان نیز عقیده دارد: انقلاب اسلامی ایران نه تنها در بیداری مسلمانان جمهوری‌های اتحاد جماهیر شوروی سابق نقش داشت، بلكه نقش زیادی در روشنگری افكار جهان اسلام داشته است.
وی همچنین يادآورمي‌شود: اكنون وقتی به تحولات جهان عرب بخصوص مسلمانان شمال آفریقا و شرق نزدیك یا خاورمیانه و دیگر تحولات در حال وقوع در دیگر نقاط جهان می‌اندیشیم، باز به نقش انقلاب اسلامی در بروز این رخدادها بازمی‌گردیم.
مروان فارس، یك نماینده مسیحی مجلس لبنان در مصاحبه با ایرنا اعتراف مي‌كند كه بروز نسیم بیداری اسلامی در منطقه از بهار پیروزی انقلاب اسلامی در سال 1357 الهام می‌گیرد.
عرفان صدیقی یكی از روزنامه‌نگاران پاكستانی نیز با تاكید بر این‌كه بیداری اسلامی در منطقه الهام گرفته از انقلاب اسلامی ایران و شكوفایی دوباره این انقلاب است، بیان مي‌دارد: انقلاب اسلامی در ایران نشان داد دین از سیاست جدا نیست و نظریه جوامع بین‌المللی را با حاكمیت دین در این كشور تغییر داد.
این روزنامه‌نگار پاكستانی انقلاب و بیداری امت اسلامی در خاورمیانه را نشانه مبارزه مسلمانان برای رسیدن به حقوق خود دانسته و مي‌افزايد: نتیجه نهایی این جنبش‌های اسلامی شكست بزرگ‌ترین دشمنان اسلام یعنی آمریكا و رژیم صهیونیستی است.
عدنان الجنید، اندیشمند یمنی نیز چندی پیش در نخستین اجلاس بیداری اسلامی در تهران، بیداری اسلامی را نوعی الگوگیری از انقلاب امام حسین(ع) و پس از آن انقلاب امام خمینی(ره) دانست. علی ناصرمحمد، ريیس‌جمهور سابق یمن هم این قیام‌ها را همان تراوش‌های انقلاب اسلامی ایران دانست كه اكنون به بهار جهان عرب شهرت یافته است.
حرف آخر را در اين باره انیس نقاش، كارشناس برجسته امور خاورمیانه و تحلیلگر لبنانی بيان كرده و مي‌گويد: ملت‌های عربی كه علیه نظام‌های خود دست به انقلاب می‌زنند باید از استقلال جمهوری اسلامی ایران الگو بگیرند.
این استراتژیست لبنانی اظهار مي‌كند: تاثیر این انقلاب بر تمامی‌مسائل بین‌المللی و منطقه‌ای به بازگشت اسلام سیاسی در چارچوب حكومت باز می‌گردد كه در همه مسائل حوزه‌های مختلف موضع خاص خود را دارد.
وی با اشاره به این‌كه مهم‌ترین تاثیر انقلاب اسلامی ایران، تبیین موضوع مقاومت و مساله فلسطین است، يادآور مي‌شود: ایران به مساله فلسطین در عرصه بین‌الملل و منطقه بهای زیادی داده است و موج عظیمی به راه انداخته كه پیوسته برای حمایت از این موضوع می‌كوشد.
بيهوده نيست كه رسانه‌هاي غربي پيوسته سعي مي‌كنند خاستگاه جنبش‌هاي اخير دركشورهاي منطقه را به مسائل اقتصادي ربط داده و از موضوعات هويتي مانند دين و فرهنگ اسلامي و فرهنگ مقاومت و جهاد در برابر ستمگران تهي كنند. آنها بخوبي مي‌دانند رشد و توسعه اين جنبش‌ها در نهايت منطقه را به سمت تشكيل حكومت‌هايي سوق مي‌دهد كه با الهام گرفتن از انقلاب اسلامي ايران خواب پريشان صهيونيست‌ها و همپيمانان غربي‌شان را آشفته‌تر خواهد ساخت.