عربستان سعودي امسال ابتداي ذي‌القعده را تاريخ اعزام زائران اعلام كرده است
نگراني از 45 روزه شدن حج تمتع
يك مقام آگاه از 45 روزه شدن دوره حج تمتع براي زائران ايراني خبر داد و گفت: اين تصميم به درخواست مقامات سعودي صورت گرفته و چانه‌زني براي برگشت زمان حج تمتع به روال سابق ادامه دارد.

وي كه نخواست نامش فاش شود در گفت‌وگو با خبرنگار «جام‌جم» افزود: در صورتي كه مسوولان حج و زيارت نتوانند طول دوره حج تمتع را به روال سابق برگردانند، ايران حتي سا‌ل‌هاي آينده براي افزايش سهميه خود نمي‌تواند برنامه‌ريزي كند و خود به خود براي آينده سهميه كشورمان در تنگنا قرار خواهيم گرفت.هر سال به طور متوسط حدود 2 ميليون نفر زائر از 52 كشور اسلامي براي شركت در مراسم حج به عربستان سفر مي‌كنند و ايران از اين ميان سهمي تقريبا 100 هزار نفري دارد.

به گفته وي، كشور ما هر سال اعزام زائرانش را به عربستان از 12ـ10 ذ‌ي‌القعده آغاز مي‌كند، اما امسال عربستان اعلام كرده است همه كشورهاي اسلامي بدون استثنا بايد از ابتداي ذي‌القعده زائرانشان را به اين كشور اعزام كنند.

دليل اين تصميم عربستان، عملكرد ناموفق اين كشور در نقل و انتقال زائران در موسم حج سال گذشته بوده است كه باعث تاخيرهاي طولاني در پروازهاي حجاج شد و سعودي ها را به اين نتيجه رساند كه به جاي توسعه فرودگاه‌هايشان، زمان بازگشت حجاج را طولاني‌تر كنند و به اين ترتيب به رفت و آمدشان سر و ساماني بدهند.

اگر تصميم عربستان براي طولاني‌تر كردن تمتع عملي شود، زائران بايد زودتر از زمان پيش‌بيني شده ايران را به مقصد عربستان ترك كنند و به همين نسبت اقامت آنها در اين كشور نيز بيشتر طول مي‌كشد.

البته ماجراي چهل و چند روزه شدن تمتع براي عربستان، اتفاق تازه‌اي نيست، تصميمي است كه از 2 سال پيش درباره‌اش هشدار داده بود و در پايان موسم حج سال گذشته نيز آن را اعلام كرد، اما عملي شدن اين هشدارها همچنان براي مسوولان ايراني باورناپذير و جديد است و براي آن برنامه مشخصي ندارند.

تلاش مسوولان ايراني براي راضي كردن سعودي‌ها به ثابت ماندن زمان حج در شرايطي رخ مي‌دهد كه عربستان اين تصميم را از زمان عقد قرار داد ويژه حج با ايران براي چگونگي برگزاري اين مراسم اعلام كرده بود، اما شواهد گوياي آن است كه مسوولان سازمان حج و زيارت آن را جدي نگرفته بودند، هر چند مدير دفتر نمايندگي سازمان حج و زيارت در عربستان هم احتمال افزايش مدت حضور حجاج ايراني را تاييد كرده است.

حميد حبيبي تنها در گفت‌وگو با ايرنا افزوده است: بايد پرواز هواپيماهاي حامل حجاج ايراني براي مناسك حج تمتع امسال زودتر از سال گذشته انجام شود.

عواقب طولاني شدن حج

شايد در نگاه نخست، چند روز بيشتر ماندن در عربستان ضرري نداشته باشد و حتي براي خيلي‌ها كه سال‌ها در آرزوي زيارت خانه خدا بوده‌اند، خوشايند هم باشد، اما اين تصميم عربستان تاثيري منفي بر برنامه‌ريزي‌هاي كلان ايران براي برگزاري حج امسال خواهد داشت و هزينه‌اي اضافه را نيز بر همه زائران تحميل خواهد كرد.

گفته مي‌‌شود، علي ليالي رئيس سازمان حج و زيارت، گفت‌وگوي مسوولان اين سازمان را با رسانه‌ها در اين زمينه ممنوع كرده است و شواهد هم ثابت مي‌كند اين شايعات چندان هم از حقيقت دور نيست چرا كه تلاش جام‌جم براي گفت‌وگو با مسوولان اين سازمان، از طريق روابط عمومي آن بي‌نتيجه ماند و به همين دليل مقام آگاهي كه در اين باره با ما گفت‌وگو كرده است مايل نبود نامش فاش شود.

اين مسوول درباره عواقب منفي افزايش طول حج توضيح مي‌دهد: سازمان حج و زيارت از مدت‌ها پيش براي تاريخي مشخص در مدينه، هتل رزور كرده است و اگر عربستان، ايران را وادار كند زائرانش را زودتر به حج بفرستد، اين سازمان ناچار مي‌ شود هتل‌هاي باقيمانده در مدينه را با قيمتي گران‌تر براي اقامت زودهنگام زائران رزرو كند.

وي مي‌افزايد: هزينه 4ـ3 ميليون توماني كه سازمان حج و زيارت از زائران دريافت كرده است براساس برنامه‌ريزي اقتصادي اين سازمان براي سفري با طول هميشگي آن بوده است، اما اگر ايران هتل‌هايي با قيمتي بيشتر از نرخ معمول در مدينه رزرو كند، زائران ناچار مي‌شوند مابه‌التفاوت رزرو‌هاي جديد و قديم را بپردازند و هزينه‌هاي اضافه‌اي به آنها تحميل خواهد شد.

به گفته وي اما هزينه اضافه تحميل شده به مردم در صورت طولاني شدن حج، فقط مابه التفاوت رزورها نيست، بلكه هزينه خوراك و نقل و انتقال زائران در مدت اضافه اقامت آنها در عربستان نيز به عهده سازمان حج و زيارت است كه احتمالا در نهايت به دوش مردم خواهد افتاد.

اين مقام آگاه مي‌افزايد: هرچند ايراني‌ها و ديگر كشورهاي مسلمان از طولاني شدن حج ضرر مي‌كنند اما بيشتر ماندن 2 ميليون زائر در عربستان، سودي كلان را عايد اين كشور خواهد كرد وعلاوه بر اين به مسوولان حوزه حج در اين كشور فرصت مي‌دهد بدنامي رسانه‌اي‌شان را به دليل تاخيرهاي طولاني پروازهاي حجاج در سال گذشته جبران كنند.

هم‌اكنون هياتي ايراني از سازمان حج و زيارت به رايزني‌هاي خود براي تغيير نظرسعودي ها ادامه مي‌دهد اما دشوار به نظر مي رسد آنهاحاضر به استثناء قائل شدن در اين زمينه باشند. در نتيجه ايران ناچار خواهد شد هزينه‌اي گزاف را بابت اهمال كاري‌اش بپردازد و شايد آن وقت مسوولان سازمان حج و زيارت در واكنش به نارضايتي مردم از اين وضعيت، سرانجام به اين پرسش پاسخ دهند كه چرا با وجود هشدار كشور عربستان درباره طولاني شدن زمان حج هنگام تنظيم قرار داد ويژه برگزاري حج ميان 2 كشور، براي اين تغيير برنامه‌ريزي نكردند.

مقامات سعودي به ايران اعلام كرده‌اند:‌ 100 هزار نفر زائر حج تمتع كشورمان بايد در طول 30 روز به عربستان اعزام شوند، يعني هر روز 3300 زائر به عربستان انتقال يابند و چنانچه اين امر صورت گيرد اقامت حجاج بيش از 40روز خواهد بود. با اين حال رايزني مقامات ايراني با دولت عربستان سعودي همچنان در حال انجام است و اميد مي‌رود چانه‌زني مسوولان سازمان حج و زيارت براي برگرداندن دوره حج تمتع به روال سابق به نتيجه برسد.

مريم يوشي‌زاده / گروه جامعه