نوشته: سيد هاشم بحراني.

 

تحقيق و تعليق: محمد منير ميلانى،.

 

شماره صفحه ها:۲۸۴.

بحرانى، فقيه، مفسر، محدث و صاحب نظر در رجال بوده است‏(۳۷).

 

شيخ يوسف بحرانى، درباره شخصيت او مي نويسد:.

(... كان السيد المذكور فاضلاً، محدثاً، جامعاً، متتبعاً للاخبار بمالم يسبق اليه سابق سوي شيخنا المجلسى(ره) وقد صنف كتباً عديدةً تشهد بشدة تتبعه واطلاعه...)(۳۸).

سيد بحرانى، فاضل، محدث، جامع و پژوهشگر در اخبار بوده است. كسي در اين فن، جز مجلسى، بر او پيشي نگرفته. كتابهاي زيادي تصنيف كرده كه گواه تتبع و آگاهي اوست.

گذشته از مرتبه بلند علمى، امور حسبيه را نيز بر عهده داشته است. در انجام فريضه امر به معروف و نهي از منكر و مبارزه با ستمگران و حاكمان ستم، هيچ گونه بيم و هراسي به خود راه نداده و عمر پر بركت خويش را در راه نشر علوم اهل بيت و خدمت به بندگان خدا به پايان برده است.

وى، در سال ۱۱۰۷ - ۱۱۰۸ در قريه نعيم درگذشت و در قريه توبلى، به خاك سپرده شد.

بحراني از بزرگاني چون: سيد عبدالعظيم بن سيد عباس استرآبادى، شيخ فخر الدين بن طريحي النجفى، صاحب مجمع البحرين، بهره جسته است‏(۳۹).

از وى، نوشته هاي بسياري به جا مانده، از جمله: كتاب: المحجة فيما نزل في القائم الحجة.

موضوع مورد بحث، اين اثر، آيات قرآني است كه در روايات، به حضرت مهدي تفسير و تأويل شده. اين آيات، به ۱۲۰ عدد مي رسند كه از سوره بقره آغاز و به سوره مباركه عصر، پايان مي پذيرند مطالب كتاب، به صورت ترتيب سوره هاي قرآني تنظيم شده اند.

نويسنده، در مقدمه كتاب مي نويسد:.

(در اين كتاب، آياتي كه در روايات معصومين(ع) به مهدى(عج) تفسير شده اند، آورده شده و روايات مربوط به ديگر ائمه(ع) را در تفسير برهان بايد جست.).

روايات مورد استناد در تفسير و تأويل آيات قرآن، از مصادر آنها نقل شده است.

محقق محترم، افزون بر آياتي كه مؤلف گرد آوري كرده، با جست و جوي بسيار، به دوازده آيه از قرآن دست يافته كه به گونه اي به امام عصر (عج) ارتباط دارند و آنها را به صورت استدراك در پايان كتاب، تحت عنوان: (مستدرك المحجه) آورده است.

وى، با تلاش فراوان و درخور تحسين، براي تصحيح كتاب به نسخه خطي موجود در كتابخانه آيت اللّه مرعشى، كه به خط خوانا در زمان مؤلف و از روي نوشته او، نسخه برداري شده، تكيه كرده و كتاب را، اصلاح كرده است.

از جمله كارهاي ارزشمندمحقق، تطبيق احاديث، با مصادر اصلي آن و نماياندن موارد اختلاف، از نظر زيادي و نقص است.

برخي روايات، كه سند مشخصي نداشته اند با جست و جو و تحقيق در منابع گوناگون، از مصادر ديگري آدرس داده است.