در گذشته کتاب فروشی‌های محلی و کوچک پاتوق اهالی کتاب و نویسندگان و روشنفکران بوده‌اند، امروزه هم شاید بتوان در گوشه‌کنار شهر این کتاب فروشی‌ها را پیدا کرد.
به گزارش نصر به نقل از شهریار، این مکان‌ها فضای مناسبی را برای دیدار اهالی کتاب با یکدیگر فراهم می‌کرد، آنها می‌توانستند با یکدیگر به گفتگو پرداخته و در مورد مسائل مختلف تبادل نظر داشته باشند. در طول زمان، چندین عامل در تعطیلی یا تضعیف این مکان‌ها نقش داشته‌اند که یکی از عوامل مهم تأثیرگذار ایجاد شهر کتاب‌ها است.
ما سه نوع کتاب فروشی داریم که از هم تفکیک می کنیم.
۱. کتاب فروشی های زنجیره ای و بزرگ
۲. کتاب فروشی های کوچک و مستقل
۳. کتاب فروشی های محله‌ای
شکل گیری فروشگاه های بزرگ به دلیل رقابت نابرابر و تسهیلات و حمایت‌هایی که در اختیارشان گذاشته می‌شود به زیان کتاب فروشی‌های کوچک و محله‌ای بوده است.
کتاب فروشی‌های محله‌ای اگر خود را به گونه‌ای تعریف کنند که روی مخاطبانی مانند زنان خانه‌دار و کودکان و نوجوانان متمرکز شوند رونق بیشتری می گیرند زیرا بخش بزرگی از رمان‌های عامه‌پسند در این گونه مکان ها ارائه می‌شوند.
کتاب‌فروشی‌های بزرگ همه شبیه هم هستند و در خدمات و چینش و برخورد با مشتری یکسان عمل می‌کنند و بیشتر تکنیک‌ها بر روابط بین مشتری و فروشندگان حکم‌فرماست و اغلب کارکنان آنها کتاب را به عنوان یک کالا می‌بینند. اما کتاب‌فروشی‌های کوچک و محله‌ای بیشتر حول رابطه فرهنگی بین مخاطب و کتاب‌فروشی می چرخد و فقط فروشگاه نیستند، به نوعی پل ارتباطات و تعاملات فرهنگی برای اهالی آن محله و پاتوقی برای نویسندگان و اهالی قلم هستند.
این گونه کتاب‌فروشی‌ها چندان گسترده و زیاد نیستند و شاید در هر محله یا چند محله، یک یا دو کتاب‌فروشی وجود داشته باشد که بخشی از آنها هم نوشت‌افزار فروشی است. زمانی که دانش آموزان اقدام به خرید لوازم‌التحریر و کتاب‌های درسی هم می‌کنند باید تشویق شوند کتاب هم بخرند.
برای حمایت از کتاب فروشی های محله‌ای:
۱- کتاب خرید:
اگر قصد خرید کتاب را دارید و نزدیک شما یک کتاب‌فروشی وجود دارد، برای خرید به آنجا بروید. اگر کتاب مورد نظر شما را ندارد، معمولا می‌توانند آن را به سرعت برای شما تهیه کنند. ممکن است ارزان‌تر یا حتی سریع‌تر نباشد اما شما می‌توانید اطمینان داشته باشید که کتاب به دستتان خواهد رسید.
۲- سفارش کتاب دهید:
کتاب‌هایی نیاز دارید که مطمئنا در کتاب‌فروشی‌های محله شما نیست. کمی حوصله به خرج دهید و سفارش کتاب مورد نظر خود را بدهید تا برای شما تهیه کنند. این کار باعث می‌شود که توجه کتاب‌فروشی محله شما به ژانر، نویسنده و ناشر موردنظر شما جلب شده و از این پس آنها را در لیست تهیه کتاب قرار دهد.
۳- مردم را تشویق به خرید کتاب از کتاب فروشی کنید:
به مردم یادآوری کنید که از کتاب‌فروشی‌های محله خود حمایت کنند و در سطح محلی خرید کنند و به اندازه شما برای حفظ کتاب‌فروشی محله باید تلاش کنند.
برگرفته از کتاب فرهنگ شهروندی/ راهنمای تسهیل گران/ پایه ۸