شیوع کرونا و افت فعالیت‌های اقتصادی بر بازار مسکن و اجاره‌بها هم تأثیر گذاشت. با بروز مشکل در زندگی عادی مردم، بیم آن می‌رفت که مالکان خانه‌ها، بدون ملاحظه شرایط اقتصادی رشد‌های غیرمتعارفی برای اجاره‌بهای املاک خود در نظر بگیرند. در همین راستا، ستاد ملی مقابله با کرونا مصوبه‌ای داشت که بر اساس آن مالکان حق نداشتند اجاره املاک خود را بیش از درصد‌های اعلام‌شده از سوی این ستاد افزایش دهند.
به گزارش «تابناک»؛ بر اساس تبصره (۲) مستأجرانی که وظایف خود را در طول مدت قرارداد عمل نکنند و موجب تضییع حقوق مؤجران شوند باید تخلیه کنند و بر اساس تبصره (۳) مستأجران افزایش اعلام شده نرخ اجاره بها را قبول نکنند باید تخلیه کنند.
چندی پیش، حجت الاسلام صادقی، رئیس مرکز توسعه حل اختلاف کشور درباره اجرای این مصوبه گفت: ما در اجرای مصوبه ستاد ملی کرونا با مشکلاتی مواجه شده ایم که از وزیر راه و شهرسازی خواستیم مصادیق آن را در ستاد ملی کرونا مطرح کند.
حجت الاسلام صادقی افزود: در مواردی مؤجرانی هستند که در خانه سازمانی زندگی می‌کردند و اکنون باید منازل سازمانی را تخلیه کنند و به منزل خود بروند که چون مستأجر دارند برای آن‌ها در مصوبه پیش بینی نشده است.
رئیس مرکز توسعه حل اختلاف کشور گفت: ما با شهر‌هایی مواجهیم که مشکلی بابت کرونا ندارند و نباید این مصوبه درباره آن‌ها اجرا شود و ما در خصوص اماکن تجاری هم با مواردی از مشکلات مستأجران روبه رو شده ایم که آن هم باید رفع شود.
حجت الاسلام صادقی افزود: اساس تصویب این مصوبه این بود، مستأجرانی که جزو اقشار آسیب پذیر هستند با مشکل مواجه نشوند؛ اما ما در مناطقی از شهر تهران مصادیقی داریم که مستأجران در بخش‌های گران قیمت سکونت دارند و اجاره‌های سنگینی پرداخت می‌کنند که ضرورتی ندارد برای این افراد این مصوبه اجرا شود.
وی گفت: ما در شهر تهران ۸۷۰ مورد درخواست تخلیه اماکن مسکونی در مناطق مختلف را داشتیم که ۶۱۵ مورد مربوط به مناطق ۱ و ۲ بود، در حالی که این مناطق برخوردارند و اجاره‌های آن‌ها نیز سنگین است و مستأجران این مناطق را نمی‌توان جزو قشرهای آسیب پذیر عنوان کرد و خوب است نصابی برای اجاره بها در نظر گرفته شود.
این اظهارات و دیگر معایب مصوبه سبب شد تا بالاخره این مصوبه اصلاح و برخی از استثنائات برای موجرانی که دچار مشکل شده اند در نظر گرفته شود؛ اما همین اصلاحیه هم در مسیر اجرا با شبهاتی مواجه شد که رییس شورای حل اختلاف تهران در گفتگویی به رفع این شبهات پرداخته است.
رییس شورای حل اختلاف تهران با اشاره به مصوبه ستاد کرونا درباره تمدید قراردادهای اجاره مسکن و استثنائات آن، گفت: اگر ثابت شود که موجر به مسکن نیاز شخصی دارد یا مستاجر تخلفی در قرارداد اجاره کرده باشد، قاضی مربوطه دستور تخلیه را صادر می‌کند.
غلامرضا مهدوی در رابطه با استثنائات مصوبه ستاد ملی مبارزه با کرونا در مورد تخلیه منازل مسکونی اجاره‌ای اظهار کرد: مصوبات ستاد مبارزه با کرونا برای ما لازم الاجرا و در حکم قانون است و ما هم از بدو تصویب این مصوبه، در شورای حل اختلاف در باب مسائل تخلیه اماکن مسکونی با نهایت دقت آن را رعایت می‌کنیم و احیانا اگر کسی تخلفی کرد باید خودش جوابگو باشد.
وی افزود: این مصوبه یک سلسله استثنائات و تبصره‌هایی دارد که همه این مصوبه باید یکجا یعنی هم اصل و هم تبصره‌های آن اجرا شود.
مهدوی بیان کرد: مثلا یک مورد تخلف مستاجر در حین اجاره است که اگر عقد اجاره تخلفی داشته باشد و ثابت شد، از اصل می‌افتد و باید تخلیه کند.
وی افزود: مورد دیگر هم که اخیرا تصویب شده این است که اگر فرزند ذکور مالک ازدواج کند طبیعتا سند ازدواج و اینکه خانه ندارد دلیل بر این ادعاست.
رییس شورای حل اختلاف تهران در ادامه خاطرنشان کرد: از موارد دیگر که باید رعایت شود این است که ۲۵ درصد اجاره بهایی که قبلا تعیین کرده بودند و یا ۲۵ درصد مبلغ ودیعه‌ای که دارند افزایش یابد که اگر این موارد رعایت نشود طبق عمومات باید مسکن تخلیه شود و اگر این اقدامات انجام شد طبیعتا تخلیه صورت نمی‌گیرد و قرارداد تمدید می‌شود.
مهدوی در مورد استثناء درخواست مسکن اجاره‌ای برای نزدیکان موجر تصریح کرد: یکی از تبصره‌ها این است که اگر فرزند ذکور موجر باشد و خانه نداشته و نیاز شخصی داشته باشد، از موجبات تخلیه است و دستور تخلیه در اینجا اجرا می‌شود و طبیعتا باید به مرحله اثبات برسد، یعنی صرف ادعا نمی‌شود چیزی را اثبات کرد.
وی خاطرنشان کرد: در اصطلاح حقوقی می‌گوییم "صرف ادعا مثبت دعوا نمی‌تواند باشد"، بنابراین کسی که ادعا می‌کند فرزندم ازدواج کرده و نیاز شخصی دارم طبق دستورالعمل باید دلیلش را ارائه کند و همکاران شورای حل اختلاف هم باید با دقت بررسی کرده و اگر ثابت شد که نیاز شخصی است و فرزند ذکور او ازدواج کرده و مدارکی مانند ازدواج نامه و مدارک و مستندات آن را ارائه کرد، طبیعتا قاضی مربوطه دستور تخلیه را صادر می‌کند که جزو این تبصره و استثنائات است.
رییس شورای حل اختلاف تهران در رابطه با اینکه آیا این موارد را قصات اجرا می‌کنند، گفت: بله در حال اجراست و به محض اینکه مصوبه ابلاغ شد ما به تک تک مجتمع‌های سطح استان برای اجرا ابلاغ کردیم که برای رعایت مفاد این دستورالعمل همه ما مکلف هستیم که طبق آن عمل کنیم و برای ما لازم الاجراست.