ایسنا/لرستان: یک جامعهشناس گفت: احساس تنهایی یک معضل مشترک بین انسانهاست که با ظهور و بروز فضای مجازی پُررنگتر شده است.
تهمینه بیرانوند در گفتوگو با ایسنا با اشاره به اینکه داشتن احساس تنهایی یک معضل شایع و همچنین بخشی از انسانیت مشترک ماست، اظهار کرد: اگر در عمق وجودتان احساس تنهایی و نارضایتی میکنید ابرهای زیادی وجود دارند که میتوانند بر این احساس ببارند و بذرهای تاریکی احساس تنهایی را سیراب کرده و رشد دهند که اپلیکیشنهای دوستیابی، فیسبوک، اینستاگرام، توییتر، ویچت، ایمیل، پیامهای متنی و غیره نمونههایی از این ابرها هستند.
وی با اشاره به این که فضای مجازی دنیای وسیع و پیچیدهای است که گروهها و افراد مختلف با گرایشها، باورها، اعتقادات و ویژگیهای متفاوت و گوناگون دیگر در آن زندگی میکنند، افزود: امروزه شبکههای اجتماعی مجازی تمامی حوزهها، معانی، مفاهیم و به طور کلی همه چیز را تحت تأثیر قرار داده است.
بیرانوند با اشاره به اینکه ارتباطات شبکهای به مثابه اساس فعالیت ارتباط انسان، در حال دگرگون کردن تمام ارتباطات انسانی است، عنوان کرد: عوامل عاطفی و شخصیتی مانند میزان احساس تنهایی که هر یک از ما در درون خودمان احساس میکنیم می تواند بر روی نوع رفتار ما در روابط بین فردی و همچنین راههای انتخابی برای شکلگیری این روابط تأثیر مهمی داشته باشد.
این جامعهشناس ادامه داد: ما در فضای مجازی بذر نومیدی را در کف دستمان گرفته و دوره راه میافتیم و در جستجوی رضایت، سرگرمی، احساس تعلق خاطر، رابطه و عشق و دنبال پناهی هستیم که این بذر را از ما تحویل بگیرند و ما را از این شرایط نجات دهند.
وی ادامه داد: حقیقت این است که ما در شبکههای اجتماعی پشت صفحههای نمایش کامپیوتر و گوشیهای هوشمند هنوز هم تنها هستیم و تمامی اپلیکشنهای ارتباطی نه تنها نیاز ما را در داشتن همدم و همصحبت مرتفع نمیکنند، بلکه باعث رشد بذرهای تنهایی نیز میشوند، در نهایت بذرهای تنهایی ما آنقدر رشد میکنند که به درختهای تنومندی از رنج و ترس مبدل میشوند؛ درختهایی که اندک نسیمهای روزانه شادمانی زندگیمان را در میان برگهای انبوهشان به دام میاندازند و مدام به ما یادآوری میکنند که در این دنیای ارتباط نامحدود، کسی واقعاً و به صورت تمام و کمال ما را دوست ندارد و ما را به این نتیجه میرسانند که هیچ کس آنقدرها هم به ما بها نمیدهد، در نتیجه گرفتار یک سکوت ژرف میشویم و بیش از پیش در خود فرو میرویم.
تاثیر گوشی موبایل بر احساس تنهایی
بیرانوند با بیان اینکه لایک کردن، کامنت گذاشتن و توییت کردن همه و همه فعالیتهایی هستند که صرفاً شمهای کوچک از ارتباطات جمعی محسوب میشوند، عنوان کرد: این تعاملهای ناچیز در عمل سنگریزههایی هستند که به سوی اقیانوس عظیم مابین ما و طرف مقابل انداخته میشوند، سنگریزههایی که از جزیرههای تنهایی و ناخشنودی ما به سمت مخاطب پرتاب میشوند.
این جامعهشناس بیان کرد: گاهی اوقات که چیزی در رسانههای اجتماعی به اشتراک میگذاریم، یا حتی زمانی که در حال مراقبه هستیم، فکر کردن به کسی که دلمان برایش تنگ شده است، کسی که از زندگیمان رفته، حواسمان را پرت میکند، احساس میکنیم جزیرهای کوچک هستیم که قارهای دور افتاده را میخواند و امیدوار است بتواند با آن یکی شود و آن را سوی خود بکشد.
وی با اشاره به اینکه رسانههای اجتماعی زخمهای اجتنابناپذیر انسان مدرن مانند ارتباط، تأییدطلبی و گریز از تنهایی و بیحوصلگی را میخراشد، عنوان کرد: به نظر نمیرسد ارتباطات نوین حاضر واقعاً کاری برای التیام این زخمها از دستشان برآید، مطالعات نشان میدهد که تنهایی، افسردگی، اضطراب و خودکشی بعداز پیدایش گوشیهای هوشمند افزایش داشته است.
بیرانوند با بیان اینکه رسانههای اجتماعی و گوشیهای هوشمند در ذات خود بد نیستند اما مزایا و معایب خود را دارند، اظهار کرد: ما باید خودمان را خوب بشناسیم و متوجه باشیم که این رسانهها چه کارهایی میتوانند برای ما انجام دهند و چه کارهایی در توانشان نیست، کجا سراغ رسانههای اجتماعی برویم و کجا نرویم؟ چرا در این لحظه در حال اسکرول کردن، چک کردن و تماشای صفحات نمایش هستیم؟ چه چیزی لازم داریم؟ یا اینکه فقط میخواهیم از چیزی فرار کنیم؟
این جامعهشناس افزود: تحقیقات فراوانی نشان میدهند که کسانیکه از اضطراب رنج میبرند، به احتمال زیاد از کامنتها و پیامهایی که در فیسبوک دریافت میکنند، بیشتر ناراحت خواهند شد، همچنین افرادی که عزتنفس پایینی دارند و در اینترنت به دنبال قوت قلب میگردند، درنهایت چیزی که عایدشان میشود این است که حس میکنند به جایی و کسی تعلقخاطر ندارند و مأیوستر میشوند.
علت اصلی احساس تنهایی و شرم چیست؟
وی با اشاره به اینکه در دوران نوزادی، زندگی ما وابسته به دوست داشته شدن و محبت پدر و مادر است، افزود: در حقیقت ما هرگز از نیاز به عشق فارغ نخواهیم شد، اما زمانیکه این نیاز در ما برآورده نمیشود ممکن است در برابر خودمان و یا در مقابل جهان طغیان کنیم.
بیرانوند تصریح کرد: ممکن است احساس خشم، سرخوردگی یا بیکفایتی داشته باشیم، ممکن است خودمان را سرزنش کرده و فکر کنیم لابد عیب و ایرادی داریم و حتی ممکن است فکر کنیم وجود ما در این دنیا اشتباه است و اینجا، جای ما نیست! اینها باورهای اصلی مرتبط با احساس شرم هستند که معتقدیم دوستداشتنی نیستیم.
این جامعهشناس اظهار کرد: برای بسیاری از ما، رسانههای اجتماعی همانند چوب جادوی سحرآمیزی است که چندین بار در روز ما را طعمه اعتیاد خود کرده و به بررسی پیامهای چَت گروهی و گروههای مورد علاقهمان وادار میکند، رسانههای اجتماعی، شبیه به یک معشوق مرموز و دلرُبایی است که افسار ما را در دست گرفته و تنها برای مدت زمان کوتاه چند دقیقهای به ما رحم میکند و دوباره سر و کلهاش پیدا میشود.
چگونه از احساس تنهایی رها شویم
وی افزود: هر بذری که آبیاری شود، رشد میکند، میتوانیم تمام ارتباطات واقعی را که داریم، مجددا به خودمان یادآوری کنیم، حتی منزویترین افراد با ارتباط گرفتن با هوا، زمین، رودها، دیگر گونههای جاندار و هر ارتباط کوچک و دوری که وجود دارد، میتوانند زندگی در این جهان را برای خود خوشآیندتر کنند، شاید افزایش آگاهی نسبت به نحوه آبیاری بذرهای تنهایی و تعلق، بتواند سبب شود در انتخابهایمان توجه بیشتری کرده و به شادیها و موفقیتهای عمیقتر دست پیدا کنیم.
بیرانوند ادامه داد: باید قبول کنیم که همه ما، بار سنگین و مشترک انسان بودن را بر دوش میکشیم و بهعنوان یک انسان باید نسبت به خود مشفق و مهربان باشیم اینجاست که خرد و دانایی شروع میشود و باید آگاه بود و پذیرفت که حتی در نزدیکترین رابطهها نیز، تنهایی وجود دارد.