استاد دانشگاه تهران در نشست «فلسفه فارابی؛ بازخوانی روایت قاسم پورحسن از فارابی» گفت: تاریخ ما پیوستگی نبوی و وحیانی دارد و فیلسوفان ما برآمده از این پیوستگی و میراث دار حکمت خسروانی هستند.
به گزارش خبرنگار مهر، نشست «فلسفه فارابی؛ بازخوانی روایت قاسم پورحسن از فارابی» روز گذشته در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار شد.
حکمت الله ملاصالحی، دانشیار دانشگاه تهران و باستان شناس در این نشست گفت: من فارابی شناس نیستم اما می خواهم بگویم در جهان ایرانی، قبل از فارابی چه اتفاقی افتاد. باید توجه داشته باشید که یک اتفاق بزرگ تاریخی زمانی می افتد که آن جامعه پذیرای یک دین یا کلام و یا یک پیامبر شده باشد و ابزارهای لازم برای شناخت آن را داشته باشند وگرنه آن پیام شنیده نمی شود. به عنوان مثال وقتی در سرزمینی تاریخ اسلام افق گشود، مردم ابزارهای لازم آن پیام را داشتند. ایرانیان وارث یک میراث معنوی و اهل کتاب هستند. نخستین زلزله وجودی در تاریخ ما با زرتشت اتفاق می افتد و زرتشت نخستین روشنگاه تاریخ ماست و پس از آن جهانی نو تولید می شود.
ملاصالحی افزود: کاری که سه قرن فیلسوفان در یونان کردند برابر با کاری که سه هزار سال در مصر طول کشید نیست. اتفاقی که بعد از ظهور زرتشت در ایران می افتد در هیچ جای دیگر دیده نمی شود و یاسپرس چه خوب فهمیده بود که می گفت جهان در یک روشنگاه فکری قرار گرفته است. ایران و یهودیت نبوی جایگاه ویژه ای دارند. خاورمیانه نبوی است و با این پرچم وارد جهان شده است. یونان نه در اسکاندیناوی و یا در هیچ جای دیگر متولد نشده است. یونان در مدیترانه و خاورمیانه تولید شده است و بنابراین وقتی اسلام می آید دست ایرانیان خالی نیست.
دانشیار دانشگاه تهران تصریح کرد: تاریخ ما پیوستگی نبوی و وحیانی دارد و فارابی برآمده از این پیوستگی نبوی است. برای همین هم مصر و روم، فارابی ندارند و ایران است که یک فارابی تحویل جهان داده است. تصادفی نیست که نخستین بارقه های فلسفی در شرق ایران زده می شود. شرق ایران روشنگاه تاریخ نبوی ماست.
وی یادآور شد: شرق روشن گاه تاریخ وحیانی ماست و این میراث با اسلام احساس بیگانگی نمی کرد. سلمان هم برآمده از این میراث است. ایران یک میراث نبوی هزار و ۲۰۰ ساله دارد که در آن علم، تفسیر و کلام وجود دارد. ما باید یهودیت نبوی را از صهیونیسم جدا کنیم. یهودیت نبوی بخشی از میراث مشترک خاورمیانه نبوی است و فارابی در سرزمینی متولد می شود که این میراث را پشت سر دارد. فیلسوفان ما آئینه پیوستگی نبوی و میراث دار حکمت خسروانی هستند.
ملاصالحی در خاتمه گفت: فارابی و ابن سینا تصویری زنده از پیوستگی نبوی و وحیانی ما هستند. البته در دوره جدید این میراث با چالش سنگینی مواجه شده است که معلوم نیست چقدر بتواند دوام بیاورد.
سارا فرجی