ايجاد خط مستقيم بين واشنگتن - بغداد و كمك‏ هاي اطلاعاتي سازمان سيا به عراق (1365ش)

پس از گسترش جنگ تحميلي عراق عليه ايران و به موازات افزايش پيشروي نيروهاي اسلام در مواضع دشمن بعث، اقدامات آمريكا عليه ايران با هدف جلوگيري از پيروزي جمهوري اسلامي و شكست عراق تشديد شده و وسيع‏تر مي‏گشت، زيرا پيروزي ايران بر عراق براي آمريكا غيرقابل قبول بود. از اين رو، علاوه بر ارسال تسليحات پيشرفته نظامي به عراق، كمك‏هاي اطلاعاتي آمريكا به عراق از سال 1359 ش آغاز شد و در سال‏هاي پاياني جنگ نيز بيش از هر چيز ديگر مورد نياز و درخواست حزب بعث بود. در اين زمان، عراق از سازمان سيا اطلاعات فوق‏العاده محرمانه‏اي از مراكز استراتژيك ايران دريافت نمود. همچنين سازمان جاسوسي آمريكا، سيا، بارها عراق را در حمله به تاسيسات اقتصادي و حياتي ايران تشويق كرد و در حمله هواپيماهاي عراقي به تاسيسات و مناطق مهم كشور، با آنان هماهنگي نمود.

رحلت فقيه فرزانه آيت ‏اللَّه "سيد محمدحسن ميرجهاني" (1371ش)

آيت‏اللَّه حاج سيدمحمدحسن بن ميرسيدعلي ميرجهاني طباطبايي اصفهاني، در سال 1280 ش برابر با 1319 ق در يكي از روستاهاي اطراف اصفهان ديده به جهان گشود. وي پس از فراگيري علوم پايه، به نجف اشرف عزيمت نمود و از محضر آيات عظام: آقا ضياءالدين عراقي، سيدابوالحسن اصفهاني، شيخ عبداللَّه مامقاني و ميرزاي ناييني بهره جست و به مدارج عالي علمي رسيد. آيت‏اللَّه ميرجهاني پس از آن به خواست پدر به اصفهان بازگشت و به انجام امور ديني پرداخت. اين عالم بزرگوار پس از درگذشت پدر و مدتي اقامت در مشهد مقدس، در تهران ساكن گرديد و به تبليغ، هدايت، ارشاد مردم و تأليف و تصنيف پرداخت. آيت‏اللَّه ميرجهاني در علوم غريبه اطلاعاتي عميق داشت. هم‏چنين طبع روانش او را قادر ساخته بود تا در مدح معصومين(ع) به عربي و فارسي به نيكويي شعر بسرايد. آثار چندي از اين عالم رباني به جاي مانده است كه مِصباح‏البلاغه، كُنوزُالحِكَم و فُنون‏الكَلِم و ديوان اشعار از آن جمله‏اند. اين محدث و خطيب بزرگوار سرانجام در بيست و پنجم آذر 1371 ش برابر با بيست‏ويكم جمادي‏الثاني 1402ق در نودويك سالگي در اصفهان رخت از جهان فرو بست و در جوار مقبره علامه مجلسي در كنار مسجد جامع اين شهر به خاك سپرده شد.

روز پژوهش

25 آذر در تقویم جمهوری اسلامی به عنوان روز پژوهش نامگذاری شده است. هفته پژوهش از 25 آذر ماه با شعار «بدون پژوهش و مطالعه تصمیم گیری نکنیم» آغاز می‌شود و تا 29 آذر ادامه دارد. موفقیت روزافزون علم در شناخت جهان هدفدار و قانونمند که با تکیه بر ابتکارات خلاقیت‌های به ودیعه نهاده شده از سوی خدای متعال در وجود بشر و بهره برداری از قدرت شگرف اندیشه آدمی صورت گرفته، فضای زندگی جدیدی را برای انسان‌ها به ارمغان آورده است. این فضای جدید و این تمدن نوظهور که خود برخاسته از تعاملات عمیق میان تمدنی و میان فرهنگی است، موجد خواست‌ها، نیازها، اندیشه‌ها مسائل و مشکلاتی است که به نوبه خود توسعه علم و اندیشه را می‌طلبند. در این مسیر اندیشه‌های ژرف در قالب پژوهش‌های بنیادین صورت بحث پذیر به خود می‌گیرند و دستمایه انجام پژوهش‌های کاربردی می‌شوند تا خواست‌ها و نیازها را پاسخ گویند و راه‌حل‌های بهتر و بیشتری برای مسائل و مشکلات جوامع بشری پیشنهاد کنند و همین جاست که نقش موثر و سهم بسزای بخش تحقیقات در روند تحولات جوامع آشکار می‌شود.‌ تحولات زندگی بشر در قرن بیستم نشان از گسترش روز افزون اهمیت علم و تحقیق داشت، به ویژه در نیمه دوم این قرن کشورهای صنعتی و در حال توسعه با آگاهی از نقش پژوهش در خلق فن‌آوری و شتاب‌دهی برای توسعه، عمده توجه خود را مصروف تقویت و ارتقای بخش تحقیق نموده اند. از این روست که می‌توان گفت بین پیشرفت بخش تحقیق و شتاب توسعه فراگیر و پایدار در هر کشور ارتباط مستقیم برقرار است. نقش پژوهش در توسعه همه‌جانبه پایدار چنان برجسته و انکارناپذیر است که می‌توان آن را بدون تردید نیروی محرک توسعه در همه حوزه‌ها اعم از فرهنگ، اقتصاد، سیاست و جامعه دانست. اما علی رغم اعتراف و اذعان نسبت به اهمیت مقوله پژوهش، این حوزه با دشواری‌های ساختاری و عملکردی فراوانی مواجه است.

بناي مسجد "قُبا" نخستين پايگاه عبادي در اسلام توسط پيامبر در نزديكي مدينه (1 ق)

مسجد قُبا نخستین مسجد جهان اسلام است که در بیرون شهر مدینه قرار دارد. نخستین سنگ های بنای این مسجد توسط پیامبر اسلام پس از مهاجرت ایشان از مکه به مدینه گذاشته شد. قبا نام قریه‌ای در نزدیکی مدینه بوده‌است. مسجد در سال اول هجری، توسط پیامبر اسلام به پیشنهاد عمار یاسر و یا به تقاضای ساکنان محل در قبا بنا شد. آورده‌اند که پیامبر شخصاً کار می‌کرد و خشت‌ها را حمل و تعبیه می‌کرد. پیامبر همچنین یک مرتبه در هفته در آنجا نماز می‌خواند. این مسجد بارها بازسازی شده است. نخستین مرتبه در زمان عثمان و آخرین بار در سال ۱۴۰۵ هجری قمری. در آخرین بازسازی، رواق ‌ها گسترش یافتند، چهار گلدسته به ارتفاع ۴۷ ساخته شد، شش گنبد بزرگ به قطر ۱۲ ساخته شد و در نهایت، مساحت شبستان به ۵۰۳۵ افزایش یافت.

تولد "شارلْ سِنْتْ بوو" اديب و منتقد معروف فرانسوي (1804م) (ر.ك: 24 اوت)

شارل آگوستين سنت بوو منتقد، شاعر و رمان‏نويس فرانسوي در 23 دسامبر 1804 م در يكي از خانواده‏هاي قديمي شمال فرانسه به‏دنيا آمد و در نوجواني به پاريس رفت. وي تحصيلات پزشكي خود را رها كرد و به راه ادبيات كشيده شد و با آن‏كه بعدها عقيده ضد مذهبي يافت، زندگي فكري و معنوي‏اش به طور عميقي تحت تأثير محيط مذهبي خانواده و مدرسه قرار گرفته بود. سنت بوو در سن ۱۶ سالگي به خواندن آثار نويسندگان رمانتيك علاقه يافت و چيزي نگذشت كه به‏سبب هوش و استعداد زودرس و به‏واسطه تحصيلات جدي و عميقي كه در زبان و ادبيات فرانسه انجام داده بود، به شناختن تاريخ‏نويسان و متفكران قرن گذشته شوق فراواني نشان داد و درنتيجه به سوي اصول منطقي تحليل و تحقيق روحي و فكري سوق داده شد. وي در ۲۰ سالگي اولين مقاله‏هاي انتقادي خود را انتشار داد. سنت بوو در اين دوره، جنبه‏هاي اساسي شخصيت خويش را آشكار كرد، يعني ادراك امور مربوط به تحليل رواني و معنوي و اعتماد به روش‏هاي علمي و ايمان به تأثير عالم مادي بر زندگي فكري كه بعدها همه آن‏ها را در نقد ادبي به‏كار برد، چنان‏كه در اولين ديوان‏هايش نظير زندگي و تسلي‏ها، انعكاس يافت. با وجود اين، سنت ‏بوو تا آن حد شاعر نبود كه بتواند همه احساس‏هاي خود را به‏صورت شعر واقعي عرضه كند. او در سال‏هاي بعد اثري بديع و ممتاز درباره تاريخ انتقادي شعر و تئاتر فرانسه در قرن شانزدهم ميلادي انتشار داد. بدين‏طريق مبحث تازه‏اي در ادبيات كشور فرانسه گشوده شد و سنت بوو با اثر بديعش يكي از عصرهاي بسيار مهم شعر فرانسه را به جامعه شناساند. او هم‏چنين با انتشار كتاب "گفتارهاي دوشنبه" در يازده جلد، خوانندگان را در جريان آخرين كتاب‏هاي منتشر شده و مشهورترين آثار ادبي عصر قرار داد. به‏وسيله اين اثر بزرگ، تصوير شاعران و نويسندگان قديم و جديد پيش چشم ظاهر مي‏شود، هم‏چنين اين كتاب، گواهي است بر انديشه‏ها و هنر تحليلي سنت بوو، كه علاوه بر مدارك مربوط به نويسندگان و شاعران، منعكس‏كننده اوضاع و احوال اجتماعي هر دوره نيز مي‏باشد. سنت بوو استاد غيرقابل انكار نقد است. وي بيش از آثار، به خود نويسندگان و مردان ادب توجه داشته، زندگي افراد را بيش‏تر مورد تحليل و بررسي قرار داده و ميان اثر و زندگي خصوصي نويسندگان و شاعران و محيط اجتماعي آنان، رابطه نزديك برقرار كرده است. از اين‏رو، تحليل رواني در نقد ادبي سنت بوو مقام اصلي را داشته است، اما نمي‏توان گفت كه وي در نقد هرگز دچار لغزش نشده و نظر شخصي را دخالت نداده است. بارها ديده شده كه گروهي را ناديده گرفته و درباره نبوغ و قريحه گروه ديگر، راه مبالغه پيموده است. در هر حال، سنت بوو فرمان‏رواي مطلق حكومت ادب زمان خود بود و با خطوط كوتاه و خلاصه، بيانيه خود را درباره آثار ديگران صادر مي‏كرد. ديگر آثار او عبارتند از: مكاتبات در شش جلد، نقد ادبي و تصوير بزرگان ادب در شش جلد و تصويرهاي زنان مشهور. شارل آگوستين سنت بوو سرانجام در 13 اکتبر سال 1869 ميلادي در سن ۶۵ سالگي درگذشت.

آغاز خروج نيروهاي استعمارگر اسپانيا از صحراي غربي در افريقا (1975م)

كشور صحرا در شمال غربي افريقا، از اوائل قرن هجدهم، شاهد حضور استعمارگران اسپانيايى، در اين منطقه بود. اسپانيا در سال 1884م، صحراي غربي را به عنوان صحراي اسپانيا خواند. امّا با شكل‏گيري مبارزات ضد استعماري و در نهايتْ تأسيس جبهه پوليسارْيو، از اتحاد گروه‏هاي مبارز، اين مبارزات شكلي سازمان يافته و گسترده يافت. بعد از جنگ جهاني دوم، تحت فشار افكار عمومي و سازمان ملل براي انجام همه‏پرسي جهت واگذاري خودمختاري به اين منطقه، كشورهاي مراكش و موريتاني، همسايگان صحرا، ادعاي مالكيت اين منطقه را مطرح نمودند. بر اين اساس توافقي ميان اين دو كشور با اسپانيا به عمل آمد كه بر اساس آن، دو سوم صحرا به مراكش و يك سوم به موريتاني داده مي‏شد. اما اين مسئله مورد اعتراض مردم صحرا و نيز جبهه پوليساريو قرار گرفت. در اين ميان از نيمه دسامبر 1975، اسپانيا خروج نيروهاي خود را آغاز نمود و ظرف مدت 2 ماه، كشور صحرا را تخليه كرد. به دنبال خروج نيروهاي اشغال‏گر اسپانيا جبهه پوليساريو، استقلال اين سرزمين را با عنوان جمهوري دموكراتيك عربي صحرا اعلام كرد. اما دولت مراكش از زمان خروج نيروهاي اسپانيايي از صحراي غربي، مدعي حاكميت بر اين سرزمين است و اين اختلاف همچنان ادامه دارد. (ر.ك: 27 فوريه)