کتاب «ابن هیثم: دانشمند نورشناس» از مجموعه دانشوران دیروز و امروز که به تازگی از سوی انتشارات محراب قلم منتشر شده، نوجوانان را با سرگذشت ابن هیثم و پژوهشهای نورشناسی آشنا میکند.
ابن هیثم برای پژوهشهای نورشناسی و نگارش کتاب «المناظر (چشماندازها)» در جهان پرآوازه شده است. وی در این کتاب برداشتهای نادرست پیشینیان درباه بینایی را به چالش کشیده و آزمایشهای خود را گزارش کرده است. برخی از اندیشمندان یونان باستان باور داشتند که پرتوهایی از چشم انسان به سوی چیزها فرستاده میشوند و پس از بازگشت به چشم باعث بینایی خواهند شد. برخی دیگر بر این باور بودند که نور طبیعت، باعث رسیدن صورتهایی از جسم مشاهده شده به چشم انسان میشود. ابن هیثم با آزمایشهای خود ثابت کرد که نظریه دوم با اندکی اصلاح درست است. وی راه را برای ساخت دوربین عکاسی همواره کرد.
این کتاب شامل 9 بخش «استاد همه دانشمندان»، «از بصره تا مصر»، «آزمایشهای نورانی»، «کمال نورشناسی»، «سفری تا اروپا»، «میراث حسن»، «برای آگاهی بیشتر»، «واژهنامه» و «نمایه» است. همچنین در بعضی صفحات کتاب توضیحاتی درباره زندگینامه برخی پژوهشگران مانند قطبالدین شیرازی، تیکو براهه، گالیلو گالیله و یوهانس کپلر آورده شده است.
در بخشی از این کتاب میخوانیم: «دانشمندان روزگار باستان نظریههایی درباره پدیدههای مرتبط با نور پیشنهاد کرده بودند که اغلب ضد هم بودند. ابن هیثم برای بررسی درستی یا نادرستی این نظریهها روشی را در پیش گرفت که انجام آزمایش جایگاه ویژهای در آن داشت. او با آزمایشهای اتاق تاریک اثبات کرد که نور در همع جهتها به خط مستقیم حرکت میکند. همچننی، ثابت کرد بینایی به سبب بازتاب پرتوهای نور از سطح اجسام و رسیدن آنها به چشم رخ میدهد...»
حسن سالاری، مترجم، نويسنده، ويراستار و پژوهشگر آموزش و پرورش و مدير پايگاه اينترنتی جزيره دانش در سال 1355 در جاجرم(خراسان شمالی) متولد شد. سالاری تاکنون سه بار برنده جايزه کتاب سال، سه بار برنده جايزه کتاب فصل و دو بار برنده جايزه جشنواره کتابهای آموزشی رشد شده است. وی جايزه قلم پرنده کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان را نيز در سال 1388 دريافت کرد. این نویسنده، کتاب «100 دانشمند ايران و اسلام» را برترين کار پژوهشی و نگارشی خود میداند.
از آثار وی میتوان به «شبیهسازی انسان»، «فرهنگنامه کلید دانش»، «دایرهالمعارف مدرسه»، «سلول»، «گیاهان»، «خوارزمی، بنیانگذار جبر»، «دانشنامه تصویری نوآموز» و «فلسفه در کلاس درس» اشاره کرد. سالاری تاکنون بيش از 300 مقاله بهصورت ترجمه يا تاليف در مجلات و روزنامهها منتشر کرده است.
انتشارات محراب قلم کتاب «ابن هیثم: دانشمند نورشناس» را در قالب 32 صفحه با شمارگان دو هزار و 200 نسخه منتشر کرده است. علاقهمندان میتوانند این کتاب را به بهای چهار هزار تومان خریداری کنند.