گزارش جام‌جم از فهرست کالاهای وارداتی دارای مشابه تولید داخل
فهرست ممنوعه
 
بحث حمایت از تولیدات داخلی از ارکان اقتصاد مقاومتی است که با توجه به اهمیت آن، مقام معظم رهبری بارها بر آن تاکید داشته و نسبت به کنترل ورود کالاهای خارجی به داخل کشورمان بخصوص آنهایی که نمونه‌های مشابه داخلی دارند، تذکر داده‌اند.

سال گذشته در جهت اجرای دستورات مقام معظم رهبری، محمدرضا نعمت‌زاده، وزیر صنعت، معدن و تجارت، واردات 217 قلم کالای خارجی را که داخل کشورمان تولید می‌شود، برای سازمان‌ها و ارگان‌های دولتی ممنوع اعلام کرد، اما این سیاست در مقابل حجم قابل توجهی از کالاهای خارجی که به سمت بازارهای داخلی کشور وارد می‌شود، ناچیز بود.

فرمایشات اخیر مقام معظم رهبری که به نوعی تذکر مجدد به مسئولان بود، باعث شد تا وزیر صنعت، معدن و تجارت دوباره خبر از تهیه و تنظیم فهرستی با 800 قلم کالایی که تولیدات مشابه داخلی دارند، بدهد. با وجود گذشت بیش از یک ماه و نیم از تذکر رهبری، سوال این‌است که چرا این فهرست هنوز تهیه نشده و براساس آن دستورالعمل‌های مناسب به وزارتخانه‌ها یا نهادهای مربوط ابلاغ نشده است؟

هنوز فهرست نهایی نشده است

یکی از مسئولان مطلع از روند تهیه فهرست کالاهای ممنوعه وارداتی در وزارت صنعت، معدن و تجارت که نخواست نامش در این گزارش منتشر شود، به جام‌جم گفت: با توجه به این‌که وزیر در این زمینه بتازگی صحبت کرده‌، هنوز اقدام قابل توجهی برای آن صورت نگرفته است و فقط طی نامه‌ای به معاونت‌های مختلف از آنها نسبت به اعلام کالاهایی که تولیدات مشابه دارند، نظرخواهی شده است.

وی افزود: اعلام کالاهای وارداتی دارای مشابه داخلی از سوی معاونت‌ها در صنایع مختلف کمی زمانبر است و باید تا رسیدن نام کالاها کمی صبر کرد. البته این درحالی است که فعلا از آنجا که برنامه پنجم توسعه تمدید شده، نمی‌توان کالایی که مجاز است را برای واردات ممنوع اعلام کرد و فقط می‌توان با استفاده از تعرفه نسبت به کاهش ورود آن اقدام کنیم، هرچند ممکن است این تعرفه‌ها باز مانع ورود کالا نباشد و واردکنندگان با پرداخت تعرفه دوباره به واردات اقدام کنند.این کارشناس تصریح کرد: با توجه به این‌که اکنون برنامه ششم توسعه اقتصادی در مجلس درحال بررسی است، لازم است برای قانونی شدن این ممنوعیت، دولت لایحه‌ای به مجلس ارائه و موانع موجود را اصلاح کند تا بتوانیم با استفاده از قدرت قانون نسبت به ممنوعیت ورود این کالاها دستورالعمل صادر کنیم.

مجلس آماده اصلاح قوانین

در همین حال فریدون احمدی، نایب رئیس کمیسیون صنایع مجلس دهم، با اشاره به فرمایشات مقام معظم رهبری و تاکید ایشان برحمایت از تولید داخل به جام‌جم گفت: از قدیم تحت عنوان حمایت از تولید داخل، این رویکرد بوده که اگر یک کالای ایرانی دارای کیفیت قابل قبولی بود، قاعدتا لازم نیست کالای مشابه آن وارد کشور شود. بنابراین اکنون که وزیر محترم صنعت به این نتیجه رسیده است که می‌تواند 800 قلم کالا را در این زمینه معرفی کند، پس باید این کالاها اعلام شود تا حمایت از تولیدات داخلی انجام شود.

احمدی با تاکید مجدد بر مدیریت واردات افزود: همان‌طور که مقام معظم رهبری نیز اشاره فرموده‌اند، این‌طور نیست که قوانین یا دستور العمل‌هایی وضع شود که انحصار ایجاد کنیم؛ بلکه با استفاده از ظرفیت‌های قانونی موجود باید کاملا در واردات مدیریت داشته باشیم و با رعایت حقوق مصرف‌کننده به اجرایی شدن سیاست‌های اقتصاد مقاومتی نزدیک شویم، چون در اقتصاد مقاومتی لازم است تولیدات ایران درونزای برون‌نگر باشد.

نایب رئیس کمیسیون صنایع مجلس با اشاره به ممنوعیت خرید 127 قلم کالای وارداتی برای وزارتخانه‌ها و نهادهای دولتی در سال گذشته تصریح کرد: اگر در آن دوره این دستورالعمل جدی گرفته می‌شد و نتایج آن کاملا در سازمان‌ها و نهادی دولتی رصد شده بود، امروز مشکلاتی از این دست نداشتیم، بنابراین لازم است مسئولان کمر به اجرایی شدن سیاست‌های اقتصاد مقاومتی بسته و مانع ورود کالاهای خارجی که دارای تولیدات داخلی با کیفیت هستند، شوند.

وی معتقد است؛ ظرفیت‌های قانونی بسیاری در این زمینه وجود دارد که فقط با اجرای صحیح و به دور از برخورد سلیقه‌ای می‌توان از آنها در جهت جلوگیری از واردات بی‌رویه اقدام کرد، اما هرجا که لازم باشد، مجلس و نمایندگان با توجه به اهمیت حمایت از تولیدات داخل، آمادگی همکاری با دولت را برای وضع قانون جدید یا اصلاح قانون قبلی دارند.

فهرست زودتر اعلام شود

از سوی دیگر محمدرضا منصوری، عضو کمیسیون صنایع مجلس، با اشاره به اهمیت حمایت از تولیدات داخلی به جام‌جم گفت: به فرمایش مقام معظم رهبری برای حمایت از تولیدکنندگان همه باید اقدام کنیم. بنابراین چنین قوانینی بدون تردید مفید هستند و لازم است در اجرای آنها بدون نگرانی جدیت داشته باشیم.

منصوری با تاکید براین‌که یکی از راهکارهای حمایت از تولیدات داخلی، جلوگیری از واردات کالاهای مشابه است، افزود: برهمین اساس لازم است با استفاده از ظرفیت‌های قانونی و همچنین بررسی‌های کارشناسی آن دسته از کالاهایی را که در داخل کشورمان تولید می‌شوند، ممنوع اعلام کرده یا مانع واردات بی‌رویه آنها بشویم تا با این روش در جهت حمایت از تولیدات کشور، گامی مؤثر برداشته باشیم و این فهرست هم که وزیر از آن سخن گفته‌اند، مفید است و باید زودتر اعلام شود. وی معتقد است طی بیش از یک دهه گذشته با ثبات قیمت دلار به نوعی از واردکنندگان حمایت شده است و همین موضوع باعث شده تا تمایل به واردات نسبت به تولید بیشتر شود. به عنوان مثال، یک واردکننده جنسی که یک دلار قیمت داشت را با ده هزار ریال وارد می‌کرد، درحالی که همان جنس داخل ایران هرسال به دلیل تغییرات تورمی، دائم درحال گران‌تر شدن بود. بنابراین امروز باید این خلأ قانونی کنار گذاشته شود و امتیاز واردکنندگان نسبت به تولیدکنندگان داخلی یعنی دلارهای ارزان را حذف کرد تا تولیدکنندگان بتوانند در رقابتی کاملا سالم و اصولی به تولید اقدام کنند.

نباید شتابزده عمل کنیم

از سوی دیگر مجید رضا حریری، نایب رئیس اتاق ایران و چین درباره ممنوعیت کالاهای وارداتی که داخل کشورمان تولید مشابه دارند، به جام‌جم گفت: حمایت از تولیدات یکی از اصولی است که در سراسر جهان رعایت می‌شود و مقام معظم رهبری هم بارها برآن تاکید فرموده‌اند، اما نکته این ‌است که ایشان در بخش‌هایی از فرمایشات خود نیز تاکید فرموده‌اند: «باید ممانعت از ورود کالاها به طور معقول صورت پذیرد»، بنابراین امروز هم اگر قرار است فهرست کالاهای ممنوعه اعلام شود، باید کاملا کارشناسی شده و بدون عجله سیاستگذاری کنیم.

حریری افزود: باید ببینیم در میان بیش از یکصد و چند محصولی که داخل کشورمان تولید می‌کنیم، کجا قابلیت رقابت و ورود به بازارهای بین‌المللی را داریم و درباره آن کالاها و حمایت از آنها سیاستگذاری کنیم، نه این‌که تولیدکننده‌ای را که حتی با دیوار بلندی به نام تعرفه نمی‌تواند تولید مناسب و اقتصادی داشته باشد در نظر داشته باشیم، چون این روند مخالف سیاست‌های اقتصاد مقاومتی است به صورتی که این تولیدکنندگان نمی‌توانند درونزای برون‌نگر باشند و در بازارهای آزاد بین‌المللی حرفی برای گفتن نخواهند داشت.

وعده یک هفته‌ای وزیر صنعت

27 فروردین‌، محمدرضا نعمت‌زاده، وزیر صنعت گفت: فهرست کالاهایی که در داخل توان تولید آن وجود دارد، تهیه شده و هفته آینده به ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی ارسال می‌شود تا توقف واردات آن تصویب شود. با وجود وعده یک هفته‌ای نعمت‌زاده، پیگیری خبرنگار جام‌جم از وزارت صنعت و سازمان توسعه تجارت، مشخص کرد هنوز خبری از این فهرست نیست.

تذکر رهبر معظم انقلاب درباره واردات

اثرگذار نبودن سیاست‌های اتخاذ شده برای کنترل واردات کالاهای مشابه تولید داخل، سبب شد مقام معظم رهبری دوباره امسال طی بیانات خود در دیدار با کارگران، بر ضرورت ممنوعیت واردات این دسته از اجناس تاکید کنند: «بنده برای تولید داخلی حق زیادی را قائلم. تولید داخلی بایستی به‌عنوان یک چیز مقدس شمرده بشود. حمایت از تولید داخلی باید یک وظیفه شناخته بشود، همه خودشان را موظف بدانند از تولید داخلی حمایت بکنند. یکی از راه‌ها این است که جنسی که مشابه داخلی دارد، مطلقا از خارج وارد نشود، این را من بارها گفته‌ام و روش‌هایی [هم] دارد؛ بالا بردن تعرفه‌ها یا جلوگیری از واردات در آنجایی که مشابه داخلی وجود دارد. [البته] بهانه‌هایی آورده می‌شود ـ من آن بهانه‌ها را هم می‌دانم، آنها را هم شنیده‌ام، حالا اشاره هم خواهم کرد ـ [اما] اصل باید این باشد که تولید داخلی ترویج بشود.»

عماد عزتی

اقتصاد