*  15 آذر درگذر تاریخ

* درگذشت دکتر «عیسی صدیق» مؤسس دانشگاه تهران (1357ش)
اشاره:
دکتر عیسی صدیق معروف به اعلم، یکی از نامداران فرهنگی سده اخیر تاریخ فرهنگ ایران،
در سال 1273ش در تهران به دنیا آمد و پس از گذراندن علوم مقدماتی و اتمام دوره دارالفنون، در 17 سالگی به فرانسه رفت و موفق به دریافت دانشنامه لیسانس
در رشته ریاضی گردید.
 دکتر صدیق سپس چند سالی در ایران در
 وزارت فرهنگ مشغول به خدمت شد و در سال 1309 جهت ادامه تحصیل عازم آمریکا گردید. وی پس از اخذ دکترای فلسفه به ایران مراجعت نمود و از طرف دولت ایران، مأمور تهیه طرح تاسیس دانشگاه تهران شد. صدیق اعلم پس از این کار، مامور راه‏اندازی این دانشگاه گردید. وی پس از تاسیس دانشگاه، تا سال 1319، ریاست و استادی دانشسرای عالی، دانشکده ادبیات و دانشکده علوم را برعهده گرفت. وی تا سال 1340، شش بار به وزارت فرهنگ انتخاب شد و تا سال 1353، در مقام استادی دانشگاه، انجام وظیفه کرد. علاوه بر تهیه طرح و قانون تاسیس دانشگاه تهران و ایجاد هسته مرکزی آن، دکتر صدیق منشأ خدمات برجسته فرهنگی دیگری گردید که تاسیس نخستین مدارس جدید گیلان، پیشنهاد اعزام محصل به اروپا و تهیه قانون آن، تجدید سازمان و برنامه‏های مدارس کشور، وارد کردن روش‏های جدید آموزشی در دانشسرای عالی و تربیت هزاران دبیر، تاسیس دانشگاه تبریز و تاسیس نزدیک به دو هزار مدرسه در طول فعالیت فرهنگی خود، از آن جمله‏اند. وی سرانجام در 15 آذر 1357ش در 84 سالگی در تهران درگذشت و در بهشت زهرا به خاک سپرده شد.

* انتشار فهرست خارج کنندگان ارز در بحبوحه انقلاب اسلامی (1357 ش)
اشاره:
در بحبوحه انقلاب و در حالی که بسیاری از ادارات در اعتصاب به سر می‏بردند، کارکنان بانک مرکزی، در پانزدهم آذرماه 57، صورت کسانی که طی
دو ماه شهریور و مهر 1357 ارز از مملکت خارج کرده بودند، انتشار داد. در این لیست نام 178 نفر از مقامات دولتی و مقاطعه کاران و بازرگانان سرشناس گنجانیده شده بود.
جمع مبلغ حواله شده بالغ بر 13 میلیارد دلار ارز (350 میلیارد ریال) اعلام گردید. این افراد چون وضعیت انقلاب و امکان سقوط نظام شاهنشاهی را دیدند اقدام به خارج کردن اموال خود از کشور کردند. به دنبال انتشار این فهرست، لیست‏ های دیگری همچون دارایی بنیاد پهلوی و دارایی ‏های شاه نیز انتشار یافت.
انتشار این لیست‏ها در بین مردم و مبارزان
تأثیر زیادی داشت و در تخریب پایه‏های لرزان سلطنت
 بسیار مؤثر گردید.

* درگذشت «علی حاتمی» کارگردان شهیر ایرانی (1375 ش)

*  24 صفر  درگذر تاریخ

* درگذشت «ابن دُرُستویه»
عالم نحو و حدیث (347 ق)

* رحلت «اسماعیل بن عُبّاد»
 وزیر دانشمند آل ‏بویه (385 ق)
اشاره:
ابوالقاسم اسماعیل بن عُبّاد فرزند عباس معروف به صاحب بن عُبّاد در سال 326 ق در اصفهان به دنیا آمد. پدر و اجداد صاحب از بزرگان و سرشناسان اصفهان بوده و مرتبه‏ی وزارت داشتند.
 پس از فراگیری مقدمات در اصفهان، راهی ری گردید و در محضر ابن عمید، وزیر دانشمند و شَهیر آل بویه حاضر شد. وقتی که ابن عمید توانایى اسماعیل را در انشای متون ادبی دید، او را به دبیری و نویسندگیِ حاکم اصفهان انتخاب کرد و پس از 13 سال به وزارت رسید. او شیعی مذهب بود و در ترویج تشیع تلاش کرد.
صاحب، تا آخرین لحظات عمر از علم اندوزی غافل نگردید و دانش گستری را سرلوحه‏ی خویش قرار داد. همچنین آثار و تألیفات فراوانی از وی به جا مانده است که بیان گر احاطه‏ی او بر علوم زمان می‏باشد.
صاحب در فن نویسندگی و کتابت نیز مهارتی عجیب داشت و در این زمینه دارای سبک و روش بود. وی در اواخر عمر علی رغم بیماری، از امور کشور مطلع می‏گشت.
 سرانجام مشتاقانه به لقای پروردگار رسید و در
 59 سالگی جان به جان آفرین تسلیم کرد. پیکر آن عالم فرزانه در میان حزن و اندوه دوستداران در اصفهان به خاک سپرده شد. معروف‏ترین اثر صاحب بن عباد، المُحیط نام دارد که در باب لغت و در 7 جلد گردآوری شده است. همچنین کتب امامت، الانوار و الاعیاد از اوست.

* پایان دوره‏ی حکومت پانصد ساله‏ ی خلافت عباسی (656 ق)
اشاره:
پس از تسخیر بغداد، پایتختِ حکومت عباسیان توسط مغولان و کشتار مردم و تسلیم شدن خلیفه وبزرگان شهر و نیز غارت و ویران کردن آن، هلاکوخان مغول در 24 صفر 656 ق المستعصم باللَّه، خلیفه‏ی وقت را به حضور طلبید و او را به همراه پسر بزرگش به قتل رسانید. به این ترتیب دولت پانصد و چند ساله‏ی بنی عباس سرنگون گردید.
 دولت بنی‏عباس با قیام ابومسلم خراسانی علیه بنی‏امیه و با روی کار آمدن عبداللَّه سَفّاح در سال 132 ق، آغاز شده بود و پس از به قدرت رسیدن 38 تن از این خاندان در مدت 524 سال، سرانجام در سال 656 ق با قتل مستعصم، به زوال رفت. بنی‏عباس در ابتدای کار همانند بنی‏امیه، از وجود امامان معصوم در هراس بودند و هر کدام را به طریقی از سر راه خود برداشتند.

* شهادت آیت‏ الله میرزا «علی غروی تبریزی» توسط مزدوران بعث
(1419 ق/ 29 خرداد 1377 ش)
اشاره:
در چنین روزی در سال 1419 ه ق حاج میرزا علی غروی تبریزی از بزرگان شیعه در بازگشت از زیارت کربلا به نجف توسط دشمنان اسلام به درجه شهادت نائل آمد . ایشان یکی از بزرگترین علمای شیعه در عصر خویش بود .

*  6 دسامبر درگذر تاریخ

*  تخریب مسجد بابری هند توسط هندوهای افراطی این کشور (1992م)