* 25 آبان در گذر تاریخ
* درگذشت «ستارخان» مبارز آزادی خواهِ نهضت مشروطه، معروف به «سردارملی» (1293ش)
* در این روز، اعدام انقلابی «حسین علاء» نخست وزیر پهلوی به دست فدائیان اسلام نافرجام ماند (1334 ش)
* درگذشت شاعر و غزلسراینامی ایران «محمدحسین رهی معیری» (1347ش)
* رحلت فیلسوف شهیر و نویسنده توانا، علامه «محمدتقی جعفری» (1377 ش)
اشاره:
علامه محمدتقی جعفری در سال 1304 ش در تبریز به دنیا آمد و پس از گذراندن دوران ابتدائی، برای ادامه تحصیل راهی تهران گردید.
ایشان سپس به نجف رفت و در مدت هفده سال اقامت در حوزه علمیه نجف ازمحضر فقیهان، فیلسوفان و استادان نامداری همچون سیدابوالقاسم خویی، سیدمحسن حکیم، سیدعبدالهادی شیرازی، سیدمحمدهادی میلانی، سیدمحمود شاهرودی و سیدجمال گلپایگانی کسب فیض کرد.
علامه جعفری در سال 1337 ش به ایران بازگشت و ضمن تدریس و تحقیق در حوزههای علمیه مشهد و تهران، با دانشگاهیان ارتباط برقرار کرد و در دانشگاهها به ایراد سخنرانی و تبیین معارف اسلامی پرداخت.
علامه جعفری ضمن شرکت در کنگرهها، همایشها و کنفرانسهای متعدد بینالمللی، با بسیاری از شخصیتهای برجسته علمی جهان مکاتبه، مصاحبه و ارتباط علمی داشت. از ویژگیهای مهم استاد جعفری اتصال میان حوزه و دانشگاه و علوم جدید و قدیم بود.
وی از ضرورتهای زمان و نیازهای فکری و فرهنگی دنیای معاصر به خوبی آگاهی داشت و با توجه به همین نیاز، آثاری از خود به جای گذاشت که بسیار ارزشمند و گرانبهاست.
علامه جعفری با اشراف به فقه، فلسفه، هنر و زیبائیشناسی در اسلام و نیم قرن فعالیت علمی و پژوهشی،
بیش از یکصد جلد کتاب و رساله تحریر نمود که شرح و تفسیر نهجالبلاغه در 27 جلد، کشف الأبیات مثنوی معنوی در 4 جلد و تفسیر و نقد و تحلیل مثنوی در 15 جلد و... از جمله آثار این علامه بزرگوار است.
استاد محمدتقی جعفری، همچنین هفتادجلسه بحث و گفتگو با شخصیتهای متفکر بینالمللی همچون برنارد آرتور، برتراند راسل، پروفسور عبدالسلام، روژه گارودی و پروفسور رُزِنتال داشته است.
ایشان با التفات و علاقه ویژهاش نسبت به هنر و ادبیات، بیش از یکصد هزار بیت شعر فارسی و عربی و نیز بخشهائی ازادبیاتغرب را در سینه محفوظ داشت.
علامهمحمدتقی جعفری سرانجام در 25 آبان 1377 ش برابر با شب مبعث در یکی از بیمارستانهای لندن دار فانی را وداع گفت و بنا به وصیت معظمله، در مشهد مقدس به خاک سپرده شد.
* رحلت استاد محقق حجت الاسلام دکتر «محمد هادی امینی نجفی» (1379 ش)
اشاره:
استاد دکتر محمدهادی امینی نجفی فرزند عالم سترگ، علامه عبدالحسین امینی نجفی صاحب کتاب عظیم الغدیر، در سال 1314 در شهر نجف، در بیت علم و تقوا و فضیلت به دنیا آمد.
وی پس از تربیت در مکتب علمی و تحقیقی پدر بزرگوارش و فراگیری ادبیات و سطوح، به تألیف و تحقیق و پژوهش روی آورد و دهها اثر مفید را به سامان رسانید. استاد امینی همزمان با تحصیل علوم دینی، به اخذ درجه دکترا از دانشگاه الأزهر مصر در رشته ادبیات عرب نائل آمد و سپس به تدریس همت گماشت.
ایشان در حدود سال 1350 ش در اثر فشار رژیم بعث حاکم بر عراق، مجبور به خروج از این کشور و سکونت در تهران گردید و تا پایان عمر در این شهر اقامت گزید.
استاد امینی همچنین در مسیر انقلاب اسلامی، فرزندش را نیز تقدیم اسلام نمود.
تألیفات این محقق بزرگوار در حدود بیست اثر میباشند که الشریف الرضِی، مُعجَم رجالِ الفِکر و الاَدَبِ فی النجف در 3 جلد، اعلام نهج البلاغه و عترت در قرآن، از آن جملهاند.
سرانجام این پژوهشگر فرزانه، پس از 65 سال زندگی، در 25 آبان 1379 ش چشم از جهان فرو بست و در بقعةالعلمای باغ بهشت قم به خاک سپرده شد.
* 4 صفر در گذر تاریخ
* تصرف شهر بغداد پایتخت خلفای عباسی توسط «هلاکوخان مغول» (656 ق)
اشاره:
پس از حملهی سپاهیان مغول و تسخیر شهر بغداد، پایتخت خلافت عباسیان، در چهارم صفر سال 656 ق، خلیفهی عباسی، المستعصم بالله، با سه پسر خود و سه هزار تن از سادات، بزرگان، قضات و اعیان بغداد از شهر خارج شد و به خدمت هلاکو رسید و تسلیم وی گردید.
هلاکو امر کرد که مردم بغداد را به بهانهی سرشماری به خارج از شهر کوچ دهند. سپس دستور قتل همگی آنان را صادر کرد و خود در نهم صفر وارد بغداد شد و آن شهر تاریخی را به یغما بُرد.
* رحلت استاد بزرگ اخلاق میرزا «محمد علی شاه آبادی»(1369 ق)
اشاره:
آقا میرزا محمد علی شاهآبادی
فرزند شیخ محمدجواد اصفهانی در سال 1292 قمری در اصفهان متولد گردید و مقدمات علوم را از محضر پدر بزرگورارش که خود از فقها و شاگردان صاحب جواهر بود، فرا گرفت.
سپس از محضر برادرش آقا شیخ احمد بیدآبادی و میرزا محمدهاشم خوانساری بهرهمند شد.
سپس در تهران، فقه و اصول را ازمحضر میرزا حسن آشتیانی و عرفان را از محضر میرزاهاشم گیلانی و فلسفه را از
میرزا ابوالحسن جلوه فرا گرفت و برای تکمیل مراتب علمی به دارالعلم نجف اشرف رهسپار گردید.
آیتالله شاه آبادی سپس به سامرا رفته و در درس آیتالله میرزا محمد تقی شیرازی شرکت جست و از افادات آن بزرگوار بهرهها برد. ایشان بنا به اصرار والدهی محترم خود به ایران بازگشت و در تهران سکونت جست و در مسجد سراج الملک (شاه آباد سابق) به اقامهی نماز و ترویج و تبیین معارف اسلام پرداخت.
آیت الله شاه آبادی آن گاه در سال 1347 قمری به حوزهی علمیهی قم رفت و به تربیت طلاب علوم دینی پرداخت و شخصیتهای بزرگواری چون حضرات آیات عظام:
امام خمینی(ره)، سید شهابالدین مرعشی نجفی، میرزا هاشم آملی، محمدرضا مروج طبسی و... را به جهان تشیع عرضه نمود.
بعد از 7 سال مجدداً به تهران بازگشت و در مسجد امینالدولهی بازار، امامت جماعت را به عهده گرفت.
از این استاد فرزانهی عرفان، کتابهای فراوانی بر جای مانده که منازِلُ السّالِکین، رسالهی عقل و جهل، حاشیهی کفایةُ الاصول و... از آن جملهاند.
در موقعیتی که رضاخان پهلوی، تمام مساجد و منابر را تعطیل نموده بود، آیتالله شاهآبادی، هیچگاه نماز و سخنرانیاش قطع نشد. زمانی هم که رضاخان، پوشیدنِ لباس روحانیت را ممنوع کرده بود، او فرزندانش را به روحانی شدن و پوشیدن لباسِ مقدس روحانیت تشویق کرد و به برکت همین تلاش مُخلصانه، هفت تن از فرزندانِ ایشان، روحانی شدند.
وفات این عارف بزرگ برابر با 3 آذر 1328 در 77 سالگی روی داد و پس از تشییعی باشکوه در رواق ابوالفتوح رازی در حرم حضرت عبدالعظیم(ع) مدفون گردید.
حضرت امام خمینی(ره) درباره استاد میفرمود: «من در طول عمرم، روحی به لطافت روحآیتالله شاهآبادی ندیدم.»
* 16 نوامبر در گذر تاریخ
*مرگ «خسرو انوشیروان» پادشاه معروف سلسله ساسانی (579م)
* مرگ «واسکو دو گاما» مکتشف، دریانورد و پیشاهنگ استعمار پرتغال (1524م)
* آزادی اصفهان پایتخت صفویه از سیطره افغانها و پایان حکومت آنان (1729م)
* انتشار نخستین شماره روزنامه «فیگارو» در پاریس (1866م)
* تولد «اُرویل رایْتْ» سازنده اولین هواپیمای موتوردار جهان (1871م)
*مرگ «جان داویدسُن راکْفِلِر» سرمایه دار معروف آمریکائی (1938م)
* آغاز قیام ملت ویتنام علیه سلطه استعماری فرانسه به رهبری «هوشی مینه» (1945م)
* اختراع باران مصنوعی (1946م)
* روز بینالمللی آزادمنشی و آزادگی