* 14 آبان درگذر تاریخ
* اشغال قسمتی از مناطق جنوبی ایران از سوی آلمان در جریان جنگ جهانی اول (1293 ش)
اشاره:
با آغاز جنگ جهانی اول و تأثیرگذاری بر همه کشورهای جهان، به ویژه ایران، به لحاظ قرار گرفتن در کنار دولتهای روس و امپراتوری عثمانی که از طرفهای درگیر جنگ بود، اوضاع داخلی به هم ریخت.
در این میان، ایران که بیطرفی خود را اعلام کرده بود از شمال مورد تهاجم روسها واقع گردید و عثمانی نیز از شمال غربی به خاک ایران تجاوز کرد و این دو بر سر تصرف آذربایجان در خاک ایران به جنگ پرداختند.
همچنین دولت انگلستان با چند فروند کشتی، جنوب ایران را مورد تجاوز قرار داد و کشمکش زیادی روی داد. سفارت آلمان هم برای حفظ منافع اتباع خود در ایران، قوه مقاومتی تشکیل داد و عدهای از مردم را به طرفداری از خود بسیج نمود.
چندی بعد هم قوای آلمان وارد ایران شدند و به جان مردم افتادند. این اوضاع و تجاوزات مکرر،
جز قحطی و قتل و غارت مردم ایران،ارمغانی نیاورد و خسارات فراوانی برجای نهاد.
* تشکیل و آغاز به کار نیروی دریائی ایران (1311 ش)
اشاره:
ناصرالدین شاه به منظور توسعه نیروی دریائی، موفق به خرید یک کشتی650 تنی مجهز به چهار اراده توپ کروپ از آلمان گردید که نام آن را پرسپولیس گذارد. همچنین کشتی کوچک دیگری نیز به نام شوش برای تردد و
حفظ امنیت کارون خریداری شد. در زمان مظفرالدینشاه نیز چند کشتی کوچک (ازجمله کشتی مظفری) به این ناوگان افزوده شد.
ولی طی سالهای بعدی و بدلیل مشکلات داخلی ایران، همه این کشتیها با بیتوجهی مواجه و در نتیجه به تدریج در خور سلطانی نزدیک بوشهر به آب فرو رفته و غرق شدند.
به دلیل افزایش منافع انگلستان در
خلیج فارس و ایران، ایران سالها مورد تحریم غیر علنی کشورهای اروپائی در برابر فروش اسلحه و ازجمله کشتیهای جنگی قرار گرفت. در سالهای ۱۳۱۱ و ۱۳۱۲، رضا شاه تصمیم به تجدید ناوگان جنگی دریائی گرفت و مأموریت خرید مخفیانه را به پرنس ارفع سپرد. نامبرده با زیرکی موفق گردید تا تعدادی ناو و کشتی و یدک کش از ایتالیا خریداری نموده و مقدمات آموزش افسران ایرانی در ایتالیا را فراهم آورد. مرکز نیروی دریائی ایران خرمشهر بود و در همین محل بود که پادگان، فرماندهی، مخازن و اداره بندر قرار داشت.
* لایحه منع توقیف بدهکاران به توصیف مجلس سنا رسید و قدرت قانونی یافت (1352ش)
* سقوط کابینه عوام فریب «جعفر شریف امامی» (1357 ش)
*افتتاح اولین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران (1366ش)
اشاره:
اولین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران در روز چهاردهم آبان 1366 ش با حضور آیتالله خامنهای رئیس جمهور وقت ایران و جمعی از شخصیتهای مملکتی و ادبی کشور افتتاح شد و تا بیست و سوم آبان ادامه یافت.
در اولین نمایشگاه کتاب تهران، 196 مؤسسه و ناشر خارجی از 32 کشورمختلف شرکت داشته و در حدودشانزده هزار عنوان کتاب عرضه شده بود. همچنین بیش از
هشت هزار عنوان کتاب، مربوط به 215 ناشر داخلی بود که در معرض دید پانصد هزار بازدید کننده از این نمایشگاه قرار گرفت.
* کشف خاصیت ضد پرتو توسط دکتر «فرامرز آشوری» محقق ایرانی (1369 ش)
اشاره:
دکتر فرامرز آشوری با درجه فوق دکترا در رشته داروسازی و بیوشیمی، پس از چهارده سال تحقیق مستمر موفق شد خاصیت ضدپرتو را در برخی از مواد طبیعی کشف کند و داروئی تازه تهیه نماید.
این دارو برای درمان ضایعات ناشی از پرتوهای یونساز از جمله ضایعات عمومی، عروق، مسمومیت کبدی، بیماری قند و ضایعات بینائی استفاده میشود و بدنانسان را در برابر پرتوهای آسیبرسان، مقاوم میسازد.
* درگذشت ابوالقاسم غفاری، نخستین دانشمند ایرانی ناسا (1392ش)
اشاره:
غفاری در اوائل دهه 1950، همزمان با حضور «انیشتین» در مؤسسهی مطالعات پیشرفته «دانشگاه پرینستون» در زمینهی «تئوری میدان منسجم جاذبه و الکترومغناطیسی» تحقیق میکرد.
«استاد ابوالقاسم غفاری» که تا واپسین دم حیات نیز از تلاش و کوشش علمی باز نایستاد در پاسخ به کسانی که احساس وی را جویا شده بودند از اینکه نمیتواند در هیچ مرکزی کار کند ابراز تأسف کرده بود اگر چه همچنان تحقیقات و مطالعاتی را بهصورت مستقل در منزلش انجام میداد.
* درگذشت حبیب الله عسگر اولادی، از مبارزان اول نهضت اسلامی (1392ش)
اشاره:
حبیب الله عسگر اولادی مسلمان فرزند حسین در سال 1311 ش، در یک خانواده متدین و از پدر و مادری اهل دماوند، در تهران متولد شد. پدرش در ابتداء به شغل بنکداری خواربار در دماوند اشتغال داشت.بر اثرجنگ جهانی دوم و وخیم شدن اوضاع اقتصادی امکان تحصیل از وی گرفته شد، لذا به کار در بازار تهران اشتغال یافت و چند سال در بازار دروازه تهران به خرده فروشی برنج پرداخت. وی در منزل برادر بزرگترش صادق سکونت گزید. سکونت در این محل و نزدیکی محل کار او با مسجد امینالدوله باعث آشنائیاش با برنامههای مذهبی مسجد شد.
در مسجد با شیخ حسین زاهد آشنا شد و در کلاس علوم دینی او در مسجد جامع تهران شرکت کرد و دروس حوزوی را تا سطح فراگرفت.
عسگر اولادی در سالهای پایانی دهه بیست، به هنگام تحصیل علوم حوزوی در مسجد امینالدوله و بعدها در حوزه علمیه مروی و در حالی که سیزده سال بیشتر نداشت به فعالیتهای سیاسی به رهبری آیت الله کاشانی، جلب و در سال 1327 در یک راهپیمائی که به دعوت آیتالله کاشانی به هواداری از مردم فلسطین تشکیل شده بود، دستگیر و بازداشت شد.
از سال 27، پس از آزادی از زندان تا 28 مرداد 32، در جریانات، با آهنگ روحانیت، در متن فعالیتها بود. در 1327 به فعالیتهای سیاسی وارد و با حوادث ملی شدن نفت آشنا شد و در تجمعات و تظاهرات این دوران شرکت میکرد.
وی که با فعالیت جمعیت فدائیان اسلام نیز آشنا بود، در 1333، به همراه عدهای از دوستانش که در مسجد امینالدوله با هم آشنا شده بودند، تصمیم گرفتند هیئتی مذهبی تأسیس کنند و به فعالیت فرهنگی بپردازند.
لذا هیئتی به نام هیئت «مؤید» تأسیس کردند و در مسجد امینالدوله به فعالیت مشغول شدند.
با شروع نهضت اسلامی به رهبری امام خمینی(ره)، با ایشان آشنا شد و به قم رفت و آمد میکرد و از طرف امام مأمور وصول وجوهات شرعی در بازار تهران شد.
در ماجرای تصویب لایحه انجمنهای ایالتی و ولایتی، ارتباط هیئت وی با بیت امام گستردهتر شد و این ارتباط باعث ائتلاف آنها با دو هیئت مسجد شیخ علی و هیئت اصفهانیهای بازار و تشکیل هیئتهای مؤتلفه اسلامی گردید.
پس از تأسیس جمعیت مؤتلفه اسلامی در 1369، عسگر اولادی به عنوان دبیر کل آن انتخاب و به کار مشغول شد.
اطلاعات سیاسی: حزب سیاسی حزب مؤتلفه اسلامی سمت: عضویت در مجمع تشخیص مصلحت نظام نمایندگی ولی فقیه در کمیته امداد امام خمینی رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین پستهای قبلی: عضو شورای کمیته امداد از
۱۴ اسفند ۱۳۵۷ تا وزیر بازرگانی کابینه رجائی وزیر بازرگانی کابینه باهنر وزیر بازرگانی کابینه مهدوی کنی وزیر بازرگانی کابینه موسوی ریاست سازمان اوقاف نماینده مردم در دوره اول مجلس شورای اسلامی حبیب الله عسگراولادی در۱۴ آبان ۱۳۹۲ در سن 81 سالگی بر اثر عارضه قلبیدرگذشت.
وی از شهریور ۱۳۹۲ در بیمارستان دی تهران بستری بود. بیش از شصت روز از عمل جراحی قلب باز حبیب الله عسگراولادی میگذشت که دچار ناراحتی در ریهها شد.
* 22 محرم دگذر تاریخ
* تولد «حسن بن حسن»
معروف به «ابن هیثم» ریاضیدان شهیراسلام و جهان (354 ق)
اشاره:
ابوعلی حسن بن حسن بن هیثم ابن هیثَم در سال 354 قمری به دنیا آمد. وی فیزیکدان بود و توصیفات او دربارهی چشم انسان، مخاط خارجی، قرنیه، شبکیّه و عنبیّه قابلتوجه است. ابن هثیم تألیفاتی دربارهی هیئت، هندسهی کائنات جَو، منطق، حساب، طبّ و تشریح دارد. اختراع ذرهبین نیز از اوست. وی در دورهی خلیفهی فاطمی مصر به نام الحاکم بالله زندگی میکرد که از ترس این خلیفه، خود را به دیوانگی زد و پس از مرگ الحاکم، اظهار عقل نمود. ابن هیثم در دوران شکوفائى علوم در تمدن اسلامی میزیست و از میراث علمی عظیمی که به دست دانشمندان برجستهی مسلمان شرح و بسط داده شده بود، بهره های بسیاری برد. مهمترین کتاب ابن هیثم «المَناظر» نام دارد که این اثر مورد استفاده کُپلر ستارهشناس آلمانی نیز قرار گرفته است. ابن هیثم در سال 430 ق در 76 سالگی در قاهره درگذشت.
* رحلت «شیخ طوسی»
عالم شهیر شیعه و مؤسّس
حوزهی علمیه ی نجف (460 ق)
اشاره:
شیخ ابوجعفر محمد بن الحسن طوسی معروف به شیخُ الطّائفه از ستارگان درخشان جهان اسلام در سال 385 قمری در خراسان به دنیا آمد.
در سال 408 قمری یعنی 23 سالگی به بغداد که مرکز بزرگ علوم و فرهنگ اسلامیِ آن زمان بود مهاجرت نمود و تا پایان عمر در عراق ماند.
وی مدت پنج سال ازمحضر درس شیخ مفید مستفیض شد و 23 سال هم از خدمت سیدمرتضی شاگرد ارزشمند شیخ مفید بهرهمند گشت.
شیخ طوسی پس از استادش سید مرتضی، ریاست علمی و فتوایى شیعه را بر عهده گرفت و به علت یک سلسله آشوبهای به وجود آمده از سوی مخالفان، خانه و کتابخانهاش به تاراج رفت.
شیخ که خانه، کتابها و دستنوشتههای خود را در بغداد از دست داده بود، به نجف مهاجرت کرد.
او حوزهی علمی جدیدی را در آنجا به وجود آورد و پایههای استوار این مرکز بزرگ را بنا گذاشت به طوری که پس از گذشت هزار سال از آن تاریخ، هنوز اصالت علمی خود را حفظ کرده و دیگر مراکز اسلامی را تغذیهی فرهنگی میکند.
شیخ طوسی فقه را با نگارش کتاب «المَبسوُط» وارد مرحلهای جدید نمود، ولی دو اثر بسیار مهم ایشان با نام «تَهذیب» و «اِستِبصار» در کنار کتاب «کافیاز کلینی» و «من لایَحضُرُه الفَقیه از شیخ صدوق» کتب چهارگانهی حدیث شیعه را تشکیل میدهند. شمار آثار شیخ طوسی به بیش از 50 جلد میرسد که التِبْیان فی تفسیر القرآن در
10 جلد، تَلْخیصُ الشّافی، کتابُ الابْواب و... از آن جملهاند. گذشته از آثار گرانبها و ارزشمند علمی، دانشوران بزرگی در حوزهی درسی شیخ طوسی پرورش یافتند که شمار آنان را افزون از سیصد دانشمند مجتهد نوشتهاند.
شیخ طوسی سرانجام در محرم سال 460 قمری در 76 سالگی رخ در نقاب خاک کشید و در نجف اشرف به خاک سپرده شد.
*وفات «ملاسعد تفتازانی» فقیه و دانشمند نامی مسلمان (792 ق)
اشاره:
مسعود بن عمر بن عبدالله خراسانی هروی ملقب به سعدالدین، و معروف به ملاسعد تفتازانی در دههی دوم قرن هشتم هجری در خراسان به دنیا آمد.
وی در فقه، اصول، تفسیر، کلام، منطق و تمامی فنون ادبی و اکثر علوم متداول استاد کل بود و بر علوم زمان احاطه داشت.
اِرشاد الحادی، اربعین، تَهذیب، المنطق و الکلام و شرح نهجالبلاغه و نیز مختصر و مُطَوَّل از آثار اوست. برخی از کتب تفتازانی، هنوز هم در حوزههای علمی، تدریس میشوند و مورد استفاده قرار میگیرند.
*آغاز جنگ چالدران بین پادشاهی ایران و امپراتوری عثمانی (920 ق)
اشاره:
پس از روی کار آمدن سلطان سلیم اول به پادشاهی عثمانی در 918 ق، وی اقدام به
قتل عام بیش از چهل هزار تن از شیعیان نمود. در سال 920 ق جنگ سختی در چالدران روی داد که به شکست شاه اسماعیل صفوی انجامید و تبریز به دست عثمانی افتاد. هرچند بر اثر مقاومت مردمی شاه عثمانی مجبور به تخلیهی آذربایجان شد ولی اثر این شکست تا آخر عمرِ شاهِ صفوی، او را میآزُرد.
* 5 نوامبر درگذر تاریخ
* تولد «فردریک بانتینگ» پزشک کانادایی و کاشف انسولین (1891م)
* فروپاشی امپراتوری اتریش به دنبال شکست در جنگ جهانی اول (1918م)
* مرگ «آرتور ادینگتون»منجم و فیزیکدان برجسته انگلیسی (1944م)
* تأسیس سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو) (1946م)
* اختراع ترانزیستورتوسط دانشمندان آمریکائی (1948م)
* تهاجم ارتش سرخ شوروی به مجارستان و اشغال این کشور (1956م)
* پایان کنفرانس صلح اعراب و اسرائیل در مادرید اسپانیا (1991م)
* انتخاب «بیل کلینتون» به عنوان چهل و دومین رئیسجمهور آمریکا (1992م)
* هلاکت «اسحاق رابین» نخستوزیر جنایتکار رژیم اشغالگر قدس (1995م)