* 12 آبان در گذر تاریخ

* رحلت عالم بزرگوار و فقیه کبیر «سیدابوالحسن اصفهانی» مرجع اعلای شیعه (1325 ش)
 اشاره:
آیت‏الله سیدابوالحسن موسوی اصفهانی در اصل از سادات موسوی بهبهان بود که در سال 1247ش (1284 ق) در لنجان اصفهان به دنیا آمد.
وی پس از تحصیلات مقدماتی در اصفهان، عازم حوزه علمیه نجف شد و از محضر میرزا حبیب‌‏الله رشتی و آخوند خراسانی بهره‏مند شد.
آیت‏‏الله اصفهانی در دور دوم مجلس شورای ملی به عنوان یکی از پنج عالم طراز اول به مجلس رفت اما پس از مدتی به دلیل مشاغل و مسافت زیاد استعفاء کرد. ایشان پس از آخوند خراسانی و
میرزا محمد تقی شیرازی، به همراه
میرزای نائینی عهده‏دار مرجعیت شیعه شد و مرجع خاص و عام گردید.
 این عالم بزرگوار در حمله وهابی‏های سعودی به عراق، به همراه بسیاری از علما، در مقابل تجاوز آنان مقاومت کرده و همچنین انتخابات فرمایشی عراق را تحریم نمود. ایشان در جریان مبارزه مردم عراق علیه انگلیسی‏ها نقش سیاسی بارزی ایفا کرد و در این رابطه می‏توان به فتوای ایشان در خصوص حفظ سرزمین عراق و اماکن متبرکه و ترغیب مردم در جهاد اشاره نمود.
با ارتحال میرزا محمدحسین نائینی و حاج شیخ‏عبدالکریم حائری یزدی در
سال 1315ش، مرجعیت شیعه به صورت تمام به وی محول شد و تنها مرجع
مسلم شیعیان گردید. از آن پس، ایشان به مدت ده سال بر مسند ریاست
حوزه علمیه نجف تکیه زد. این تمرکز مرجعیت و قبول شیعیان عالم در وجود هیچ مرجعی قبل آیت‏الله اصفهانی دیده نشده بود.

* اعدام انقلابی «عبدالحسین هژیر» وزیر رژیم پهلوی توسط «سیدحسین امامی»
(1328ش)
 اشاره:
در جریان انتخابات دوره شانزدهم مجلس شورای ملی، جمعیت فدائیان اسلام با حمایت آیت الله‏کاشانی، لیست افراد مورد نظر خود را برای شرکت در انتخابات ارائه دادند، اما هیچ کدام ازآنان در میان افراد انتخاب شده برای مجلس قرار نگرفتند.
در این میان، انگشت اتهام به سوی عبدالحسین هژیر، وزیر دربار شاهنشاهی نشانه رفت. هژیر کسی بود که پس از شهریور 1320ش به عنوان وزیر مقتدر دربار کاملاً به اوضاع مسلط بود و مورد اعتماد شاه قرارداشت. با این دیدگاه، سیدحسین امامی، از اعضای مرکزی فدائیان اسلام، مأمور شد تا در نخستین موقعیت مناسب، هژیر را ترور کند. از این رو، فدائیان اسلام که هژیر را ابزار دست رژیم پهلوی می‏دانستند برای از میان برداشتن وی برنامه‏ریزی کردند و او را در سیزدهم آبان 1328 ش در مسجد سپهسالار اعدام انقلابی کردند.
در این حال، امامی دستگیر شده و فوراً مورد بازجوئی قرار گرفت. در نهایت دادگاه نظامی تهران، دو روز پس از این ترور، سیدحسین امامی را به اعدام محکوم کرد. این حکم در بامداد 18آبان آن سال به اجرا درآمد و با این اعدام، نخستین شهید جمعیت فدائیان اسلام تقدیم دین مبین گردید.
* تبعید «امام خمینی(ره)»
از قم به ترکیه توسط رژیم فاسد پهلوی (1343 ش)

* کشتار دانش ‏آموزان در دانشگاه تهران توسط مزدوران رژیم پهلوی و روز دانش‏آموز (1357 ش)

* تسخیر لانه جاسوسی آمریکا و روز مبارزه با استکبار جهانی (1358 ش)

* آغاز هفته تربیت اسلامی
 (13 تا 19 آبان)
دولت جمهوری اسلامی ایران، در سال 1359 ش از سیزدهم تا نوزدهم آبان ماه هر سال را هفته تربیت نام نهاد که نخستین روز آن، روز دانش‏آموز نام گرفته است.

* 21 محرم در گذر تاریخ

* درگذشت محدث بزرگ «ابونعیم احمد بن عبدالله اصفهانی»  (402 ق)
اشاره:
احمد بن عبدالله بن احمد بن اسحاق معروف به ابونعیم اصفهانی از محدثینی به شمار می‏آید که فقه و تصوف را با حدیث توأم ساخت.
 برخی او را اهل تسنن دانسته‏اند. اما به نظر شیخ بهائی و میرمحمدحسین خاتون آبادی، نه تنها او شیعی مذهب بلکه از خُلّصین شیعه بود و از شدت تقیه، تشیع خود را از مخالفین شیعه کتمان نموده است. شاهد این مطلب تألیفات او می‏باشد. «تاریخ اصفهان» و «دلائل النبوة» ازجمله آثار اوست.

* رحلت عالم و فقیه بزرگ اسلام «حسن‏بن‏ یوسف» معروف به «علامه ‏حلی» (726ق)
 اشاره:
حسن بن یوسف بن علی بن مطهر معروف به علامه حلی در 29 رمضان 648 ق در شهر حلّه در عراق به دنیا آمد.
سال‏های آغازین حیات وی مقارن با حملات وحشیانه‏ی مغولان به سرزمین‏های اسلامی بود که با تدبیر چند تن از علما از جمله پدرش، حله ازطوفان حملات مغول در امان ماند و در همان جا به رشد و نمو و تحصیلات خود ادامه داد.
وی از محضر شیخ مفید، محقق حلی، خواجه نصیرالدین طوسی، سیدبن طاووس و اساتید بزرگ دیگر استفاده کرد و در علم به درخششی عظیم دست یافت و عنوان
«آیت الله» گرفت. علامه حلی با ارائه‏ی تصویری صحیح از تشیع، اُلجایتو، حاکم مغولیِ ایران، معروف به سلطان محمد خدابنده را به این مذهب مجذوب کرد و باعث نشر مذهب اهل بیت(ع) در سراسر ایران گردید. شاگردان و آثار قلمی علامه بسیار زیاد و گسترده می‏باشند.
فرزند نابغه‏اش معروف به فخرُالمُحققین، قطب الدین رازی، علی بن احمد حلی و
ابن مُعَیَّه از جمله شاگردان و مُنتهی المطلب فی تحقیقِ المَذهب و تَبصِرَةُ المُتعلّمین در فقه، نهایة الوصول الی عِلم الاصول در اصول، نهایَةُ المَرام در کلام، جامِعُ الاخبار در حدیث، کَشفُ المَقال فی مَعرفةِ الرِّجال در رجال، القول الوَجیز فی تفسیر الکتابِ العزیز در تفسیر و شرح حکمة الاشراق در فلسفه و عرفان و ده‏ها اثر دیگر از زمره‏ی آثار این عالم خستگی‏ناپذیر می‏باشند.
سرانجام علامه حلی در 78سالگی وفات یافت و در حرم مطهر امام علی(ع) مدفون گشت.