* 18 شهریور دردفاع مقدس
* پایان عملیات کوچک قادر در اشنویه توسط ارتش (1364 ش)
اشاره:
عملیات قادر با رمز یا صاحب الزمان (عج) در محور سیدکان - چومان مصطفی به صورت گسترده در تاریخ ۲۴/۴/۱۳۶۴ به فرماندهی ارتش انجام شد. این عملیات در تاریخ18/6/1364 خاتمه یافت.
* 18 شهریور درگذر تاریخ
* پس از مذاکرات مفصل بین محمدعلی شاه پادشاه مخلوع و هیئت مدیره کمیسیون عالی، پیمانی منعقد گردید.(1288ش)
اشاره:
پس از امضاء پیمان محمدعلی میرزا به اتفاق خانواده خود و همراهان سفارت روس را به قصد اروپا ترک کرد.
صد و بیست قزاق ایرانی با فرمانده روسی و سه سوار هندی و سه سوار روسی محمدعلی میرزا را تا مرز حراست می کردند. نمایندگان سفارت روس و سفارت انگلیس شاه سابق را بدرقه کردند. طبق توافق و پیمان قرار شد دولت ایران سالیانه یکصد هزار تومان به محمدعلی میرزا و خانواده وی پرداخت کند و در عوض او هم املاکش را به دولت واگذار نماید و جواهرات سلطنتی را پس بدهد.
* درگذشت نویسنده متعهد
«جلال آل احمد» (1348ش)
اشاره:
جلال آل احمد 11 آذر در سال 1302 در تهران متولد شد. وی در سال 1322 رسماً عضو حزب توده شد و در کنار فعالیتهای سیاسی،
در رشته ادبیات فارسی، موفق به اخذ دانشنامه لیسانس گردید. در سال 1326 به استخدام وزارت فرهنگ درآمد. جلال، نویسندگی را از 16 سالگی آغاز کرده بود و پس از این که جذب حزب توده شد با آثار «کسروی» آشنا گردید. در مبارزه حزبی آل احمد جزء شکست و سرخوردگی چیزی وجود ندارد، اما نهضتی که عمیقترین تأثیر را بر روحیه او گذارد قیام 15 خرداد 1342 میباشد.
جلال آلاحمد در این هنگام به این حقیقت رسید که هر چه مکتب غیرخودی هست، جزء فریب و استثمار و استعمار، چیزی ندارند. وی به این نتیجه رسید که تنها امید رهایی بسیج تودهها در دست روحانیت آگاه است نه روشنفکران غرب و شرقزده. بعد از این که جلال نسبت به روحانیت و به ویژه امام خمینی(ره) اظهار علاقه نمود، ساواک او را مورد تهدید قرار داد و سعی کرد که جلال را از روحانیت جدا کند. در سال 1347، جلال تهدید به مرگ شد. ساواک میخواست که وی را بدون سر و صدا از میان بردارد. سرانجام در یک صحنه ساختگی و مشکوک در این روز، بدون هیچ گونه سابقه بیماری در 46 سالگی دارفانی را وداع گفت. پیکر جلال آل احمد در مسجد فیروزآبادی در ری به خاک سپرده شد.
* در یمن کودتا شد و حکوکت پادشاهی ایران رژیم کودتا را به رسمیت شناخت (1349ش)
* پیامی امام خمینی(ره)
به مناسبت کشتار مردم
در 17 شهریور (1357ش)
* درگذشت استاد «علی نقی وزیری» موسیقیدان و پایه گذار موسیقی جدید ایران (1358 ش)
اشاره: علی نقی وزیری در سال 1266 به دنیا آمد و از چهارده سالگی با موسیقی آشنا شد. وی در 31 سالگی به مدت 5 سال در پاریس و برلین به تحصیل و تجربه در علوم متعارف موسیقی غرب پرداخت. وزیری در 1302 که به ایران بازگشت، مدرسه عالی موسیقی را تأسیس کرد و به چاپ کتابهای متعدد و کنسرتها و ضبط صفحات گرامافون اقدام نمود. وزیری از سال 1314 که حاضر نشد ارکستر مدرسه را برای نوازندگی در یک میهمانی درباری شرکت دهد، از کار برکنار شد و به خانهنشینی روی آورد. با استفاده از این فرصت، به تحقیق در زمینه موسیقی پرداخت و هیئت علمی دانشگاه تهران پس از مدتی وی را به عنوان استاد کرسی هنر و زیباشناسی به تدریس در دانشگاه مأمور کرد. وزیری پس از شهریور 1320 به ریاست اداره موسیقی کشور و مجله موسیقی و اداره رادیو مشغول شد، اما چون با کارشکنیها مواجه گردید به دانشگاه برگشت و تا پایان زندگی به تدریس پرداخت. او اولین پایهگذار و پدر موسیقی جدید ایران پس از انقلاب مشروطه است و باید او را پایهگذار موسیقی جدید ایران دانست. وزیری در ساختن و پرداختن نخستین سرود ملی جمهوری اسلامی ایران نیز فعالیت کرد و قطعاتی مانند ای وطن، خاک ایران و نیز مارشِ ظَفَر را ساخت.
استاد وزیری همچنین اولین کتاب در رشته موسیقی ایرانی به شیوه علمی را با
نام «شیوهنامه» تار نگاشته است. استاد علی نقی وزیری سرانجام در 92 سالگی در گذشت.
* درگذشت فقیه جلیل
آیت الله «مهدی مدرس یزدی» (1371 ش)
اشاره:
آیتالله مهدی مدرس یزدی در سال 1287 ش در یزد به دنیا آمد و پس از گذراندن دروس مقدماتی، در سیزده سالگی وارد حوزه علمیه قم شد. سپس راهی نجف گردید و از محضر درس عالمان نامداری همچون سید ابوالحسن اصفهانی و
آقاضیاء الدین عراقی به مدارج والای
علمی رسید.
وی همچنین از آیات عظام شیخ عبدالکریم حائری یزدی، سید حسین بروجردی،
سید محمدتقی خوانساری، سید ابوالحسن اصفهانی و آقا ضیاء الدین عراقی گواهی اجتهاد دریافت کرد و مورد وثوق آنان قرار گرفت. این فقیه جلیل پس از مدتی به اصرار جمعی از
مؤمنین تهران به این شهر عزیمت نمود و به
مدت بیش از پنجاه سال در محله امامزاده یحیی، به تدریس خارج فقه و اصول، ارشاد مردم و تألیف کتب پرداخت. همچنین حواشی بر کتب عروةُالوثقی، رسائل و مکاسب و نیز دیوان اشعار از جمله آثار اوست. آیتالله مهدی مدرس یزدی سرانجام در 18 شهریور 1371 برابر با
11 ربیع الأول 1413 ق در 83 سالگی به جوار رحمت حق تعالی شتافت.
* آغاز فعالیت خبرگزاری زنان
جمهوری اسلامی (1380 ش)
اشاره:
در روز 18 شهریور 1380، مصادف با میلاد با سعادت حضرت زهرا(س) خبرگزاری زنان جمهوری اسلامی فعالیت خود را آغاز کرد. مهمترین هدف از راه این خبرگزاری، توجه همه جانبه به موضوعات مربوط به زنان است تا مشکلات و مسائل آنان را به صورت گسترده منعکس کند.
نکته دیگر، بُعد بینالمللی آن است، چرا که اخبار و گزارشهایی که از زنان ایرانی در خارج از کشور منعکس میشود، وضعیت زنان را به شکل واقعی بیان نمیکند.
به این ترتیب، اطلاع رسانی درست میتواند زن را در بهترین جایگاه انسانی و اجتماعی خود قرار دهد. حوزههای فعّالیت این خبرگزاری در زمینههای علمی، فرهنگی، اجتماعی، هنری، ورزشی، سیاسی و ادبی است.
* 25 ذی القعده در گذر تاریخ
* تولد حضرت ابراهیم(ع)
به نقل از امام رضا(ع)
اشاره:
منابع تاریخى در مورد محلّ تولد حضرت ابراهیم اختلاف نظر دارند ، بعضى از مورّخین بر اینباورند که ایشان در دمشق و در روستایى به نام «برزه» که در کوه قاسیون واقع است متولد گشت . درمقابل گروهى دیگر بر این عقیدهاند که ایشان در منطقه بابل که سرزمین کلدانىها در عراق است به دنیا آمدهاست . نظریه پذیرفتنى تر این است که ایشان در بابل متولد شده است . این که بعضى گفتهاند که ایشان در توابع دمشق متولد شده از آن جا سرچشمه مىگیرد که ایشان براى مساعدت و یارى رساندن به فرزند برادرش لوط رهسپار این منطقه گردید و در آن جا نمازخواند ، که همین امر عدهاى را به این اعتقاد واداشت که تصور کنند ایشان در این منطقه متولد شدهاست . ابراهیم پس از آن که پدرش به هفتاد و پنج سالگى رسید به دنیا آمد . وى فرزند ارشد خانواده آزربود هنگامى که به سنّ جوانى رسید با «سارا» ازدواج کرد .
* خروج پیامبر اکرم(ص) از مدینه به قصد حجه الوداع(10 ق)
اشاره:
از طرف پیامبر اکرم(ص) در ماه ذی القعده
سال دهم هجری قمری به اهالی مدینه و قبیلههای اطراف اعلام شد که امسال، آن حضرت قصد زیارت خانهی خدا و برپایى مراسم حج را دارد. به همین جهت، تعداد زیادی از مسلمانان به همراه آن حضرت عازم مکه شدند. پیامبر اکرم(ص) در روز
25 ذی القعدهی سال دهم هجری قمری از مدینه حرکت نمود و در مکانی به نام ذوالحلیفه احرام بست. تمام همسران آن حضرت و یگانه دختر گرامیش، حضرت فاطمه(س) در این سفر همراه پیامبر(ص) بودند. حضرت علی(ع) نیز پس از مأموریت جهادی و تبلیغی در منطقهی یمن، به دستور پیامبر اکرم(ص) در مراسم بزرگ حجةالوداع حضور یافت. چون حجّ این سال آخرین حج پیامبر اکرم(ص) بود به حَجةُالوِداع مشهور گردید. پس از پایان مراسم حجةالوداع هنگام بازگشت به مدینه، در مکانی به نام
غدیر خم،پیامبر اکرم(ص) در اجتماع
یکصد هزار نفری، حضرت علی(ع) را به فرمان خداوند متعال به جانشینی خودمنصوب فرمود و همگان با حضرت علی(ع) بیعت کردند.
* درگذشت «میرزاعیسی
قائم مقام فراهانی» وزیر نامدار عهد فتحعلی شاه قاجار(1237 ق)
اشاره:
میرزا عیسی قائم مقام فراهانی پدر
میرزا ابوالقاسم قائم مقام، مشهور به «میرزا بزرگ» از وزرای نامیایران در عهد فتحعلی شاه قاجار بود. وی ادیب و دانشمندی فاضل به شمار میرفت و شخصیتی کاردان و با تدبیر بود و برای انجام امور اصلاحی کوشش فراوان انجام داد. اثباتُ النبَویةُ الخاص، احکام الجهاد و اسباب الرشاد و الجهادیة الصغری (که دیباچهی این هر دو کتاب اثر میرزا ابوالقاسم قائم مقام، پسر وی میباشد) از جمله آثار میرزا عیسی قائم مقام فراهانی است.
میرزا عیسی قائم مقام فراهانی پدر میرزا ابوالقاسم قائم مقام مشهور به میرزا بزرگ ، 189 سال پیش در 25 ذیقعده 1237 قمری به علت ابتلا به بیماری وبا از دنیا رفت و در بقعه شاه حمزه در تبریز به خاک سپرده شد.
* آیت الله مسیح تهرانی درگذشت (1391ق)
* 9 سپتامبر درگذر تاریخ
* آغاز جنگ های «هفت ساله» میان امپراتوری ایران و روم (572م)
* تولد «لوئیچی گالوانی» پزشک، فیزیکدان و ریاضیدان ایتالیائی (1737م)
* تولد «لئون تولْسْتویْ» نویسنده بلند آوازه روسی (1828م)
* مرگ «آلفرد وینی» شاعر و نویسنده برجسته فرانسوی (1863م)
* درگذشت «اِسْتِفان مالارْمِه» ادیب معروف فرانسوی (1898م)
* امضای قرارداد تسلیم نیروهای ژاپنی به چین، پس از پایان جنگ جهانی دوم (1945م)
* روز ملی و استقلال
«کره شمالی» و تأسیس این کشور (روز جمهوری) (1948م)
* روز ملی و استقلال «تاجیکستان» از اتحاد جماهیر شوروی سابق (1991م)