* 16 شهریور درگذر تاریخ
* تظاهرات عظیم مردمی ضد رژیم پهلوی به دعوت روحانیت در سراسر کشور (1357 ش)
اشاره:
تظاهرات روز عید فطر، در13 شهریور سال 57، زمینه را برای تظاهرات 16 شهریور فراهم آورد. در روز 16 شهریور 57، در پی دعوت جامعه روحانیت مبارز، حدود دو میلیون نفر از مردم قهرمان تهران به عنوان اعتراض به رژیم، در میدان شهیاد تجمع کردند.
در این روز، نام میدان شهیاد به میدان آزادی تغییر یافت. در این راهپیمایی، در حالی که آیت الله طالقانی پیشاپیش جمعیت حرکت میکرد، مورد هتک حرمت از سوی مزدوران رژیم طاغوت قرار گرفت. ولی انبوه مردم و توقف آنها در خیابان، مانع اقدام پلیس گردید. در ادامه در میدان آزادی، قطعنامهای که تهیه شده بود قرائت و مورد تأیید و تصویب مردم قرار گرفت. در این قطعنامه، آزادی و استقلال، حکومت اسلامی با رهبری امام خمینی، آزادی زندانیان سیاسی، انحلال ساواک و برچیده شدن رژیم شاه مطرح شده بود. به دنبال تظاهرات مفصل و همه جانبه امروز در تهران و شهرستانها، هیئت دولت تصویبنامهای صادر و به موجب آن مقرر گردید از بامداد روز هفدهم شهریور، در تهران و یازده شهر قم، تبریز، مشهد، اصفهان، شیراز، آبادان، اهواز، کرج، قزوین، کازرون و جهرم حکومت نظامی به مدت شش ماه برقرار گردد.
* تصویب اعلام حکومت نظامی
در تهران به درخواست شریف امامی نخست وزیر پهلوی(1357ش)
اشاره:
به دنبال تظاهرات میلیونی و خشمآلود چند روز اخیر ملت انقلابی ایران علیه رژیم سفاک طاغوت، جعفر شریف امامی، نخست وزیر رژیم پهلوی، روز شانزدهم شهریور 57، از دو مجلس شورای ملی و سنا تقاضای تشکیل جلسه فوق العاده کرد و بعد از ظهر همان روز، جلسه هیئت وزیران تشکیل شد. در این جلسات، مدتی درباره تسلط یافتن به اوضاع و راههای جلوگیری از آشوبها و آتش سوزیها تبادل افکار گردید. سرانجام شریف امامی ضمن سخنانی افزود که کشور به جریان یک توطئه ضد مردمی قرار گرفته است و محرکین این توطئه نیز شناخته شدهاند و چارهای جز بازداشت آنان نیست. با قوانین فعلی نمیتوان متعرض آنان شد و صلاح در این است که برای تسلط به امور و مهار کردن تظاهرات، در تهران و چند شهرستان ناآرام، حکومت نظامی برقرار شود. شریف امامی قول داد که اعلام حکومت نظامی صرفاً به منظور دستگیری محرکین و عوامل خارجی است و به هیچ وجه برای مقابله با مردم نمیباشد. به این ترتیب هیئت وزیران، برقراری حکومت نظامی را به تصویب رساند. همزمان با
اولین روز از حکومت نظامی در هفدهم شهریور 57، هزاران تن از مردم انقلابی به خاک و خون کشیده شدند و این حادثه زوال رژیم ستمشاهی را سرعت بخشید.
* رحلت عالم دینی، آیت الله
«حاج میرزا محمدباقر آشتیانی» (1363ش)
اشاره:
حاج میرزا محمدباقر بن احمد آشتیانی، در سال 1284ش (1323ق) در خاندانی اهل علم و فضیلت در تهران به دنیا آمد. وی پس از فراغت از سطوح اولیه، به نجف اشرف رفت و در محضر درس آیات عظام: سید ابوالحسن اصفهانی، آقا ضیاءالدین عراقی، سیدابوالحسن اصفهانی و میرزای نایینی، فقه و اصول را آموخت. آیت الله آشتیانی از آن پس در تهران اقامت گزید و سالیان طولانی در مدرسه مروی به تدریس معقول و منقول همت گماشت. ایشان همچنین مدتی نمایندگی و وکالت مطلقه از طرف آیت الله سید ابوالقاسم خویی داشت و شهریه حوزه علمیه قم را از طرف معظمٌ له میپرداخت. از این دانشمند فرهیخته بیش ازسی اثر برجای مانده که کتاب النکاح، کتاب الصّوم، کتاب القضا، تعلیقاتی بر فرائد و رسالهای در لباس مشکوک از آن جملهاند. میرزا محمدباقرآشتیانی سرانجام در شب هفدهم شهریور 1363ش برابر با دوازدهم ذیحجه 1404ق در هفتاد و نه سالگی در تهران درگذشت و در شهر ری به خاک سپرده شد.
* ارتحال فقیه بزرگوار،
آیت الله «سید حسین بُدَلا» (1382ش)
اشاره:
آیت الله سید حسین بدلا در سال 1286ش (1326ق) در قم به دنیا آمد. وی در ابتدا به فراگیری علوم اسلامی روی آورد و از محضر استادانی همچون: شیخ ابوالقاسم کبیر قمی، آخوند ملاعلی همدانی و سید محمدرضا گلپایگانی استفاده نمود. آیت الله بدلا از آن پس در درس آیت الله شیخ عبدالکریم حائری یزدی حاضر شد و طی سالیان متمادی، به مدارج بالای علمی و اخلاقی دست یافت. ایشان از آن پس، به تبلیغ و ترویج معارف دین و احکام شرعی پرداخت و منشأ خدمات خیر گردید.
همچنین حضور آیت الله بدلا در حوزه در مقطع فشارهای رضاخانی و تلاشهای آیت الله حائری یزدی جهت حفظ این کانون نشر معارف ناب دین، دوستی عمیق با آیت الله سیدمحمود طالقانی، حضور مداوم و ارتباط با محافل دینی و ملی تهران، موجب گشته بود که در شناخت ماهیت جریانهای فرهنگی و سیاسی جامعه و حوزه، از نگاهی موشکافانه و عبرتجو برخوردار باشد.
آیت الله بدلا سرانجام در شب 16 شهریور 1382ش (9 رجب 1424ق) در 96 سالگی درگذشت و در حرم حضرت معصومه
مدفون گردید.
* هواپیماهای عراق نوار مرزی ایران را بمباران کرد.(1353ش)
اشاره:
در این حملات 15 کشته و پنج زخمی باقی ماند. دولت ایران به انتقام اعمال عراق به دهکده های مرزی آن کشور حمله کرد و تلفات سنگینی بر جای گذاشت
* ارتشبد غلامعلی اویسی فرمانده نیروی زمینی به فرمانداری نظامی تهران منصوب و معرفی شد(1357ش)
* درگذشت آیت الله سید حسن طاهری خرم آبادی (1392ش)
اشاره:
حضرت آیت الله سید حسن طاهری خرمآبادی در روز اول خرداد ماه 1317 هجری شمسی در خرمآباد به دنیا آمد. پدرش مرحوم حاج سید حیدر طاهری خرمآبادی از شاگردان برجستة مرحوم آیتالله حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی و از دوستان نزدیک حضرت امام(ره) و آیتالله گلپایگانی(ره) بود که پس از سالها تحصیل و بهره بردن از محضر عالمان بزرگ حوزه علمیه اصفهان، مشهد و قم با درخواست مردم شریف خرم آباد به زادگاه خود بازگشت و تا آخر عمر به رتق و فتق امور مردم همت گماشت.
آیت الله سید حسن طاهری خرم آبادی که شیفتگی زائدالوصفی به پدر داشت، در سن 9 سالگی مجبور به بردوش کشیدن داغ هجرت پدر شد و این یتیمی زودهنگام در پرورش و استواری آیندة او تأثیر بسزایی داشت.
مادر او نیز که زنی پاکدامن و از طائفة اشعریون قم بود، در حدود سال 1360 شمسی دار فانی را وداع گفت.
آیت الله طاهری خرم آبادی در دوران تحصیل، اصرار داشت که با لباس روحانیت به مدرسه برود؛ اما بسیاری از معلمان شدیداً با این مسئله مخالف بودند که پشتیبانیهای مرحوم حجةالاسلام والمسلمین حاج سید احمد طاهری، عموی ایشان، آنها را وادار به سکوت میکرد. با پایان یافتن دوره ابتدائی، به مدرسه علمیه کمالیه رفت و طی دو سال جامع المقدمات و سیوطی را فرا گرفت. سپس به همراه مادر خود، به قم عزیمت کرد تا تحصیلات حوزوی خود را ادامه دهد. در نخستین روز سکونت در قم، به حرم مطهر حضرت معصومه(س) آمد و در کنار صحن بزرگ، مشغول وضو گرفتن شد که ناگاه چهرهای ملکوتی، او را به خود جلب نمود که در حال بازگشت از حرم بود. بی اختیار از یکی از طلاب پرسید: این آقا کیست؟ و او پاسخ داد: حاج آقا روح الله خمینی! بدین ترتیب از همان آغاز ورود به قم، شیفته امام(ره) شد و بعدها، به سبب رفاقت نزدیک امام(ره) با پدرش، مورد تفقد و عنایت ویژه ایشان قرار گرفت. در درس بیع امام شرکت میجست و پس از تبعید امام نیز به درس مرحوم آیت الله داماد و آیت الله حاج آقا مرتضی حائری یزدی رفت.
برخی از کتابهایی که توسط ایشان به رشته تحریر درآورده، بدین شرح است:
1ـ رسالة فی صله الرحم و قطعیتها؛ 2ـ رسالة فی مقدار المهر؛ 3ـ مسألة ولایة الفقیه فی کلام الشیخ الانصاری؛ 4ـ اسلام و مسائل اجتماعی؛ 5ـ ولایت فقیه و حاکمیت ملت؛ 6ـ جهاد در قرآن؛ 7ـ رسالهای در عموم حجیت بینه. برخی از کتب ایشان در دست چاپ است که از آنها میتوان به کتابی در ردّ شبهات وهابیة و کتابهایی چون منابع مالی اسلام در حکومت اسلامی و کتاب الخمس و ذبایح اهل کتاب و کتاب ولایة الفقیة اشاره کرد.
آیت الله طاهری خرم آبادی، چون دیگر عالمان عصر خویش و مانند پیر و مراد و مقتدای خویش، حضرت امام خمینی(ره) حکومت ننگین پهلوی و سکوت در مقابل ستمهای آن را برنمیتابید و روز و شب را به مبارزه با آن میگذراند. سخنرانیها، نامهها و اعلامیهها، به زندان رفتنها و شکنجه شدنهای وی .... در طول سالهای مبارزه، آیت الله طاهری خرم آبادی، بارها و بارها مورد تعقیب ساواک قرار گرفت و بارها تبعید یا زندانی شد. اما بینش صحیح وی از انقلاب و همچنین اطاعت محض از امام(ره) و علاقة وافر به ایشان، تبعید و زندان و... را بر ایشان
هموار میساخت.
برخی از فعالیتهای ایشان پس از پیروزی انقلاب بدین شرح است:
1ـ عضویت در مجلس خبرگان قانون اساسی به نمایندگی از مردم لرستان؛ 2ـ عضویت در جامعه مدرسین حوزه علمیه قم؛ 3ـ نمایندگی امام در امور حج و زائران بیتالله الحرام؛
4ـ نمایندگی حضرت امام در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در سال 1360؛ 5ـ نمایندگی امام در پاکستان؛ 6ـ عضویت در مجلس خبرگان رهبری و عضویت در هیأت رئیسة آن؛ 7ـ امامت جمعه موقت تهران با حکم مقام معظم رهبری.
* تظاهراتی از سوی حدود 200 نفر در مسجد سیلمان برپا شد. (1357ش)
اشاره:
* تظاهرکنندگان ضمن سردادن شعار در حمایت از امام زمان و علیه رژیم، شیشه های یکی از شعب بانک صادرات این شهر را شکستند و حدود 23 نفر دستگیر شدند.
* تمدید حکومت نظامی برای مدت 6 ماه در برخی از شهرهای (1357ش)
* 23 ذیقعده درگذر تاریخ
* وقوع غزوه ی «بنی قُرَیظه» به فرماندهی پیامبر اسلام(ص) (5 ق)
اشاره:
یهودیان طایفهی بنیقریظه که با مسلمانان مدینه، پیمان دفاعی برقرار کرده بودند، پس از هجوم جبههی متحد استکبار، متشکل از یهودیان، مشرکان قریش و طوائف دیگر عرب به شهر مدینه و وقوع نبرد سرنوشت ساز خندق (جنگ احزاب)، نسبت به مسلمانان، مرتکب خیانت شده و موجب تقویت جبههی کفر و شرک و تضیعف روحیهی مسلمانان مدینه گردیدند.
به همین جهت، پس ازپیروزی مسلمانان درجنگ احزاب با قهرمانیهای مولای متقیان امام علیبن ابیطالب(ع)، مسلمانان به فرمان پیامبراکرم(ص) بلادرنگ به سوی قلعهی بنیقریظه رهسپار گردیدند و آنان را به مدت 15 (و به روایتی 25) روز در محاصرهی خویش گرفتند. سرانجام سران طائفهی بنیقریظه چارهای جز تسلیم ندیده و به داوری سعدبنمعاذ یکی از صحابهی بزرگ پیامبر، رضایت دادند. سعدبن معاذ، اشد مجازات را که قتل مردان جنگی قبیله بود برای آنان پیشنهادنمود که مورد پذیرش
پیامبر اکرم(ص) واقع گردید. به این صورت، فتنه و خیانت، از ریشه خشکانیده شد و شرّ یهود از سر مسلمانان کوتاه گردید.
* روز زیارتی
امام رضا(ع)
اشاره:
بیست و سوم ذیقعده روز زیارتی
امام رضا(ع) و به روایتی شهادت آن حضرت در طوس از سوی مأمون عباسی است. البته قول مشهور درشهادت آن امام همام روز آخر ماه صفر سال 203 قمری یعنی دو سال پس از آوردن آن حضرت از مدینه به خراسان و یک سال و اندی پس ازصدور فرمان ولیعهدی به نام آن حضرت، از سوی مأمون عباسی میباشد. طبق قول مشهور، آن حضرت پس ازشهادت پدربزرگوارش، درسن 35 سالگی عهدهدارمقام ولایت و رهبری شد و مدت امامت آن حضرت 20 سال به طول انجامید، که 10 سال آن با خلافت هارونالرشید و
5 سال باخلافت محمدامین و 5 سال دیگر با خلافت عبدالله مامون مصادف بود. از عمر آن حضرت در هنگام شهادت،
54 سال و 3 ماه و 19 روز میگذشت.
* درگذشت «زبیر بن بکار»
از علمای مدینه و قاضی مکه
(256 ق)
اشاره:
ابوعبدالله، زبیر ابن بکار، از بزرگان علمای امامیه میباشدکه در فقه، حدیث، شعر، ادب، اخبار و انساب، علامهی وقت خود بود و تألیفات متعددی دارد که انساب قریش و الموفقیات از آن جملهاند. علت مرگ وی را سقوط از پشت بام گفتهاند.
* تولد «ابن نَجّار» مورخ، محدث، رجالی و ادیب مسلمان(578 ق)
اشاره:
محبُّ الدین محمد بن نجار، مورخ، محدث، رجالی و ادیب مسلمان در بغداد به دنیا آمد. درکودکی قرآن را حفظ کرد و در نظامیهی بغداد به تحصیل ادبیات عرب و حدیث پرداخت.
سپس برای تکمیل تحصیلات خود به حجاز، شام و عراق سفر کرد. ابن نجار به همین منظور درنخستین سالهای قرن هفتم هجری به بسیاری از شهرهای ایران سفر کرد و در حوزههای علمی از محضر عالمان بزرگ، کسب فیض نمود. پس از حملهی مغولان به ایران و عراق، ابن نجار به شام و سپس به مصر رفت و به تدریس وبیان حدیث پرداخت. او در طول سفرهایش که حدود بیست سال طول کشید، برای شنیدن حدیث و فرا گرفتن علوم و معارف اسلامی و شعر و ادب از محضر حدود سه هزار استاد بهره گرفت.
تحقیق و اتقان ابن نجار در حدیث، رجال و تاریخ، مورد تأیید بسیاری از عالمان و محدثان قرار گرفته است. او همچنین از محضر مشایخ عرفای بزرگ عصر خود همچون محیالدین عربی و شیخ شهاب الدین سهروردی بهره برده است. تاریخ مدینه، ازهار در شعر، شافی در طب، عقد فائق در تاریخ و قمر منیر در حدیث از جمله آثار ابن نجار میباشند.
* 7 سپتامبر درگذر تاریخ
* روز ملی و استقلال کشور «برزیل» از استعمار پرتغال (1822م)
* ساخت اولین اتوبوس جهان
در انگلستان (1829م)
* بمباران هوایی لندن توسط 600 هواپیمای آلمانی در جریان جنگ جهانی دوم (1940م)
* تسلیم ایتالیا به متفقین در جریان جنگ جهانی دوم (1943م)
* انفجار اولین موشک جنگی ساخت آلمان در جریان جنگ جهانی دوم در لندن (1944م)
* درگذشت «فلیکْسْ بوآنی»
سیاستمدار مشهور افریقایی (1993 م)
* روز جهانی مبارزه
با بی سوادی