درگذشت آيت‏ اللَّه وحيد بهبهاني 1205 ق

محمدباقر بن محمداكمل بهبهاني معروف به "وحيد بهبهاني" در سال 1116 يا 1118 ق در اصفهان به دنيا آمد. وحيد بهبهاني بعد از اين كه حوزه‏ي اصفهان، پس از انقراض صفويه، از مركزيت افتاد، به همراه برخي از علما و فقها به عتبات مهاجرت نمود. آيت‏ اللَّه وحيد بهبهاني، كربلا را مركز قرار داد و شاگردان بسيار مُبَرِّزي تربيت كرد. حضرات آيات عظام سيدمهدي بحرالعلوم، شيخ جعفر كاشف الغطاء، ميرزا ابوالقاسم قمي (صاحب كتاب قوانين)، حاج ملامهدي نراقي، سيدعلي صاحب رياض، ميرزا مهدي شهرستاني، سيدمحمدباقر شفتي اصفهاني (معروف به حجت‏الاسلام) و ميرزا مهدي شهيد مشهدي، از آن جمله‏اند. علاوه بر اين، وحيد بهبهاني در دفاع از اجتهاد و مبارزه با اخباري‏گري و تربيت گروهي مجتهد مبرز، تلاش پيگيري نمود و اين سبب شد كه او را "استادُ الكُلّ" خواندند. او تقوي را در حد كمال داشت و شاگردانش براي او احترام بسيارعميقي قايل بودند. نتايج كارهاي آيت‏اللَّه بهبهاني را مي‏توان بر دو محور برشمرد: اول بررسي كامل رواياتِ اخبار و احاديث و حاكم شدن باب اجتهاد و انسداد باب اخباري‏گري و ظاهرگرايى. دوم در مسير تكامل قرار گرفتن فقه اجتهادي. وحيد بهبهاني از سال 1173 ق تا پايان عمر، مرجعيت و زعامت شيعيان را به عهده داشت و خدمات زيادي در اين دوران به انجام رساند. حُسنِ تدبير، مقام علمي و استعداد فوق‏العاده و ذوق خاص ايشان در آن عصر، زبانزد خاص و عام بود، به گونه‏اي كه از نوادر جهان اسلام به شمار آمده، خدمات و تلاش‏هاي علمي آن فقيه بزرگوار نقطه‏ي عطف مهمي در تحول بحث‏هاي اصولي و اجتهادي محسوب مي‏شد. الاجتهاد و الاخبار، شرح مفاتيح فيض و... از جمله تاليفات اين مرجع بزرگ شيعه مي‏باشند. سرانجام اين عالم رباني در 89 يا 87 سالگي در كربلا به لقاءاللَّه پيوست و در حرم امام حسين(ع) به خاك سپرده شد.

انعقاد عهدنامه ی گلستان 1228 ق


عهدنامه‏ي گلستان از نتايج جنگ‏هاي ده ساله‏ي ايران و روسيه بود كه به سبب بي‏كفايتي فتحعلي شاه قاجار به شكست ارتش ايران منجر شد. به موجب اين عهدنامه، بخش‏هايى از سرزمين ايران در شمال غربي كشور از جمله گنجه، شيروان، باكو، داغستان و گرجستان تا درياي خزر به روسيه ضميمه شد. در مقابل، دولت روسيه متعهد گرديد كه ولايتعهدي عباس ميرزا را به رسميت بشناسد. با اين حال، سيزده سال بعد در 1241 ق، بار ديگر روسيه به خاك ايران تجاوز نمود و مناطقي ديگر را اشغال كرد كه اين بار به انعقاد معاهده‏ي ننگين تركمانچاي انجاميد. نتايج شوم اين قراردادها در سال‏هاي بعد از آن، بيشتر دامنگير ملت ايران گرديد.