*  26 مرداد در گذر تاریخ

* مستوفی الممالک وزیران خود را معرفی کرد (1293ش)
اشاره:
مستوفی الممالک رئیس الوزراء و وزیر داخله - علاء    السلطنه وزیر خارجه - غلامحسین خان
صاحب اختیار وزیر جنگ - محتشم السلطنه وزیر مالیه - ذکاء الملک وزیر عدلیه - شهاب الدوله وزیر پست و تلگراف و وزیر فوائد عامه - مهندس الممالک وزیر تجارت و وزیر علوم و اوقاف.
* مراسم بزرگداشتی
در اردکان به مناسبت
شهدای شهرهای اصفهان و شیراز در یکی از مساجد برگزار شد (1357ش)
اشاره:
در پایان ضمن برپائی تظاهرات، تعدادی از شیشه های چندین شعب بانک شکسته شد. در این تظاهرات یک نفر به شهادت رسید و
 5 نفر مجروح شدند.

* ترور «ملاصالح خسروی» روحانی مبارز اهل سنت، توسط عوامل ضدانقلاب (1360 ش)
اشاره:
ملاصالح خسروی از روحانیان مبارز اهل سنتی بود که از سالیان قبل از پیروزی انقلاب اسلامی،
علیه رژیم پهلوی و دفاع از اسلام و وحدت اسلامی به پا خاسته بود و در این راه، حبس و شکنجه‏های فراوانی در زندان‏های سنندج و تهران به جان خرید. وی پس از پیروزی انقلاب، به عنوان روحانی انقلابی، منادی وحدت و دفاع از انقلاب و امام بود و لحظه‏ای از افشاگری و رسوا نمودن عناصر ضدانقلاب و گروه‏های فریب خورده از پای نمی‏نشست. ملاصالح خسروی در زمان حیات خویش، با زبان گویایش، همواره رسواگر امپریالیسم و بازیچه‏های پست داخلیش همچون گروهک‏های خودفروخته دموکرات، کومله و منافقین بود تا اینکه به هنگام اذان مغرب در مسجد جامع سنندج مورد اصابت گلوله‏های کینه توزانه ضدانقلاب قرار گرفت و به همراه فرزندش به لقاء الله رسید.

* آغاز بازگشت آزادگان سلحشور از بند رژیم بعثی پس
از سال‏ها اسارت (1369 ش)
اشاره:
روز 26 مرداد سال 1369، میهن اسلامی شاهد حضور آزادگان سرافرازی بود که پس از سال‏ها اسارت در زندان‏ها و اسارتگاه‏های مخوفِ رژیم بعث عراق، قدم به خاک پاک میهن اسلامی خود گذاشتند. در این میان ستاد رسیدگی به امور آزادگان که در
22 مرداد 69 تشکیل شده بود به تبادل انبوه اسراء پرداخت. این ستاد با مساعدت و همراهی دیگر دستگاه‏ها، تبادل حدود
چهل هزار آزاده را با همین تعداد اسیر عراقی انجام داد. آزادگان، با ایمان راسخ خود در برابر همه فشارهای جسمی و روحی دشمنان ایستادند و روابط اجتماعی جامعه کوچک اردوگاهی خود را بر پایه اخلاق حسنه بنا نهادند و از شکنجه‏های مزدوران بعث هراسی به خود راه ندادند. آزادگان، صبورتر از سنگ صبور و راضی‏ترین کسان به قضای الهی بودند. اینان سینه‏هایی فراخ‏تر از اقیانوس داشتند که از همه جا و همه کس بریده و به خدا پیوسته بودند. آزاده نامیده شدند چون از قید نفس و نفسانیات رهایی یافته بودند.

* رحلت فقیه مجاهد
آیت ‏الله «سیدعبدالمجید
ایروانی» (1371 ش)
اشاره:
آیت ‏الله سیدعبدالمجید ایروانی در
 سال 1313 شمسی در تبریز دیده به جهان گشود. تحصیلات ابتدائی و متوسطه را در تبریز و سطوح عالی را در قم سپری کرد و از محضر فقیهانی چون آیات عظام: سیدحسین بروجردی، سید محمد محقق داماد و محمدعلی اراکی کسب فیض کرد. ایشان همچنین دروس فقه و اصول را نزد حضرت امام فرا گرفت و پس از تبعید آن حضرت، به فعالیت‏های سیاسی و مبارزه با نظام ستمشاهی روی آورد. آیت‏الله ایروانی از سال 1350 ش به دستور امام راحل در یکی از بزرگ‏ترین مساجد تهران به اقامه نماز پرداخت و مهدیه تهران را احیاء کرد و در این مسیر چند بار دستگیر و زندانی گردید. ایشان پس از پیروزی انقلاب اسلامی در تأسیس بسیاری از نهادهای انقلابی شرکت داشت و با تشکیل جامعه روحانیت مبارز تهران، فعالیت‏های خود را گسترش داد. وی همچنین به عنوان نماینده امام در بنیاد مستضعفان در شکل‏گیری آن نقش بسزائی ایفا کرد. آیت‏الله ایروانی در سال‏های پایانی عمر به تدریس فقه پرداخت تا این که در پی یک بیماری طولانی، در
 26 مرداد 1371، در 58 سالگی درگذشت.

* 2 ذی القعده در گذر تاریخ

* وفات «ابن خزیمه» محدث
و فقیه (311 ق)
اشاره:
ابوبکر محمد بن اسحاق بن خزیمه معروف به ابن خزیمه، در سال 223 ق متولد شد و از دوران جوانی برای کسب علوم مختلف دینی به سرزمین‏های دیگر سفر کرد. ابن‏خزیمه سپس به تألیف کتب متعدد همت گماشت وآثار زیادی از خود بر جای گذارد. مهم‏ترین اثر چاپی او کتاب التوحید و اثبات صفات الرّب نام دارد که در زمینه‏ی بحث‏های اعتقادی اسلام نگاشته شده است. ابن خزیمه در این کتاب مفصلاً عقائد خود را در باب یگانگی خداوند بر مبنای آیات قرآن مجید و روایات نقل شده از اهل بیت پیامبر گرامی اسلام بیان کرده و سپس صفات خداوند را شرح داده است. ابن خزیمه به هنگام مرگ، 88 سال داشت.

* درگذشت «میرخواندخاوند شاه» نویسنده و محقق(903 ق)
اشاره:
محمد بن برهان الدین خاوندشاه بلخی معروف به میرخواند در سال 837 ق در بلخ به دنیا آمد. درجوانی به هرات رفت و در دستگاه وزیر امیرعلیشیر نوایى وارد شد واز کمک‏های وی برخوردار گردید. میرخواند از طرف «سلطان حسین بایقرا» به ریاست خانقاه منصوب گردید و به نوشتن تاریخ جامعی مأمور شد. نام این کتاب روضةالصفا می‏باشد که از آفرینش عالم تا جلوس سلطان حسین به تخت سلطنت را در بر گرفته است. میرخواند پس از یک بیماری طولانی، در سال 903 ق در 67 سالگی در خانقاه هرات درگذشت.

* افتتاح دومین دوره‏ ی اجلاسیه مجلس شورای ملی ایران توسط احمد شاه قاجار(1327 ق)