* 21  تیر در گذر تاریخ

* قیام خونین مسجد گوهرشاد مشهد علیه کشف حجاب (1314 ش)
اشاره:
پس از آن که زمزمه شوم نقشه ننگین رضاخانی جهت به تاراج دادن ارزش‏های دینی در قالب کشف حجاب به مردم رسید اعتراضات سراسری، کشور را فرا گرفت. در این میان یکی از علمای مشهد در شورای مجتهدان شهر، به عنوان نماینده معرفی شد تا با رضاخان مذاکره کند ولی به محض رسیدن به تهران، به دستور رضاخان بازداشت و در ری ممنوع‏الملاقات گردید. مردم که در مسجد گوهرشاد مشهد به این امر اعتراض داشتند، با سخنرانی وعاظ، شوری چند برابر یافته و خواهان مراجعت آن عالم شدند. در ادامه اعتراضات، در روز شنبه 21 تیرماه 1314، در مسجد گوهرشاد، شعارهای ضد سلطنت و ضد حجاب زدایی داده شد و مسجد، یکپارچه سرود مقاومت سر می‏داد. قوای دولتی که مقاومت مردم را دیدند به دستور رضاخان به اجتماع آنان یورش برده و در کشتاری خونین و وحشیانه بین 2 تا 5 هزار نفر را کشتند. کامیون‏های بسیاری، اجساد مبارزین را که جز سلاح ایمان و شهادت، سلاح دیگری نداشتند جابه‏جا کردند. به گفته شاهدان عینی، ماموران دولتی، شهدا و زخمی‏ها را به وسیله 56 کامیون منتقل کرده و در خندق‏هایی که در اطراف مشهد پیش‏بینی شده بود دفن نمودند. بدین ترتیب، این فاجعه هولناک پایان یافت ولی یاد حماسه خونین این نهضت اسلامی و برخاسته از باورهای ارزشی مردم، برای همیشه درتاریخ مبارزات اسلامی ملت ما باقی ماند. برخی، این حادثه را در 31 مرداد ذکر کرده‏اند.

* آغاز بنای مسجد اعظم قم به امر آیت ‏الله «بروجردی» (1333ش)
اشاره:
کار ساخت مسجد اعظم قم، در روز یازدهم ذی‏قعده سال 1374 ق مطابق با 21 تیرماه سال 1333 ش همزمان با سالروز ولادت حضرت امام رضا(ع) طی مراسم با شکوهی با حضور آیت الله بروجردی آغاز شد. این مسجد که در حدود یازده هزار متر مربع مساحت دارد، به سبک معماری اسلامی - ایرانی، دارای دو شبستان بزرگ، گنبد عظیم، فضای زیرگنبد و دو گلدسته بسیار مرتفع می‏باشد. گنبدها، محراب‏ها و ایوان‏های مسجد با کاشی‏های بسیار ظریف و کتیبه‏های زیبایی تزیین شده و شکوه خاصی به آن‏ها بخشیده است. این مکان، در جریان انقلاب بارها محفل مردم و روحانیت انقلابی بود و حضرت امام خمینی در این مسجد چندین سخنرانی مهم و افشاگرانه علیه رژیم پهلوی ایراد کرده بودند. در حال حاضر از این مسجد علاوه بر اقامه نماز جماعت و برگزاری مراسم دعا و اعتکاف و دروس مراجع بزرگوار حوزه علمیه قم، در برپایی تجمعات مذهبی و انقلابی استفاده می‏شود.

* عربستان سعودی از سیاست ایران در خلیج فارس تجلیل کرد.(1349ش)

* یاسر عرفات به رهبری کل سازمانهای چریکی انتخاب شد (1350ش)
*  دولت برای مبارزه با کمبود شکر از دولت انگلستان سیصد هزار تن شکر خرید(1352ش)

* 25 رمضان در گذر تاریخ

* وفات «ابن عطیّه» مفسر و محدث مسلمان(541 ق)
اشاره:
ابومحمّد عبدالحق بن غالب بن عطیه، مفسر و محدث مشهور مسلمان، در آندلس و در خاندانی پرورش یافت که افراد آن همه از بزرگان علم و ادب به شمار می‏رفتند. اگرچه ابن عطیه، بیشتر به عنوان یک مفسر و محدث شهرت دارد، اما بسیاری از شرح حال نویسان، مهارت او را در فقه، اصول فقه و متون ادبی ستوده‏اند.
مهم‏ترین اثر به جا مانده از ابن عطیه، کتابی در تفسیر قرآن است که شامل مقدمه‏ای است که در نوع خود از بهترین تألیفات علوم قرآنی محسوب می‏شود. اثر دیگر وی، البَرنامَج نام دارد.

* تولد «امام فخر رازی» متکلم و فیلسوف شهیر اسلامی(544 ق)
اشاره:
ابوعبدالله محمد بن عمر بن حسین طبرستانی رازی معروف به امام رازی، فخر رازی و امام فخرالدین و شیخ الاسلام، از بزرگ‏ترین علمای شافعی مذهب، جامع علوم عقلی و نقلی و متبحّر در تاریخ، کلام، فقه، اصول، تفسیر، حکمت، ادبیات و ریاضی است.
وی را به سبب شبهاتی که در مسائل گوناگون وارد می‏کرد «امام المُشَککین» می‏نامند. کتاب‏های فخر رازی در زمان خودِ وی مورد اقبال مردم واقع شد و به صورت کتاب درسی درآمد. در حوزه‏ی درس امام رازی بیش از دو هزار تن دانشمند برای استفاده حاضر می‏شدند. حتی موقع سواری نیز نزدیک به سیصد نفر از فقها و شاگردان، برای استفاده در رکابش می‏رفتند. گویند که او به صراحت از اسماعیلیان بد می‏گفت اما با تهدید یکی از شاگردانش که اسماعیلی بود، از بدگویی نسبت به این گروه دست برداشت. از فخر رازی تألیفات بسیاری به جا مانده است از قبیل: اسرارُ النجوم، تفسیر کبیر، شرح اشارات ابن سینا و ده‏ها کتاب دیگر. امام فخر رازی در عید فطر سال 606 ق در 62 سالگی در هرات درگذشت و در همان شهر به خاک سپرده شد.

* رحلت فقیه شیعه «بهاءالدین حسن اصفهانی» معروف به
«فاضل هندی» (1137ق)
اشاره:
محمدبن حسن بن محمد اصفهانی ملقب به بهاءالدین و معروف به بهاء، تاج الفقها، فاضل اصفهانی و فاضل هندی از افاضل علمای اواخر حکومت صفوی،ف‏در سال 1062 ق به دنیا آمد. فاضل هندی در تمام علوم دینی اصلی و فرعی، یگانه‏ی روزگار و اعجوبه‏ی دهر بود به طوری که گویند قبل از 12 سالگی شروع به تألیف نمود. از جمله‏ی آثارش تفسیر القرآن، التمحیص و شرح الکافیه و کتاب مشهور کِشْفُ الِّلثام از کتب استدلالی فقه است. بهاءالدین را به سبب این که در اوائل زندگی به همراه پدر در هندوستان بوده است، فاضل هندی نیز گفته‏اند.
وی در تخت فولاد اصفهان مدفون است.

*  مفقود شدن روحانی مبارز «امام موسی صدر» رهبر شیعیان لبنان در لیبی (1398 ق)
اشاره: سیدموسی صدر در سال 1347 ق (1309 ش) در عصر حکومت رضاخان در قم به دنیا آمد. پدر وی آیت‏الله العظمی سیدصدرالدین صدر عالمی نامدار و از از مراجع ثلاث پس از آیت‏الله شیخ عبدالکریم حائری یزدی بود.
 در سال 1360 ق (1320ش) وارد حوزه‏ی علمیه‏ی قم گردید و پس از طی مقدمات و سطوح، در حلقه‏ی درس آیات عظام سید احمد خوانساری و حجت شرکت جست و همچنین از درس پدر خویش و نیز حضرت امام خمینی بهره بُرد. پس از فوت پدر راهی نجف اشرف گردید و در آن جا در زمره‏ی مجتهدان قرارگرفت. احساس وظیفه، او را به لبنان کشاند و رهبری مردمی را پس از علامه شرف الدین به عهده گرفت. امام موسی صدر، در آنجا خدمات فراوانی را به انجام رساند و قصد سر و سامان دادن به اوضاع مسلمانان، او را لحظه‏ای از تلاش غافل نمی‏کرد. سرانجام طی دعوتی رسمی راهی لیبی گردید و پس از یک هفته اقامت، در 25 رمضان 1398 ق در حالی که قصد مراجعت به لبنان را داشت به طور مشکوکی ناپدید گردید.

* 12 جولای در گذر تاریخ

* مرگ «الکساندر همیلتون» سیاست‏مدار و نظریه‏پرداز امریکایی (1804م)
* تولد «هنری دیوید ثورو» فیلسوف و طبیعی ‏دان امریکایی (1817م)

  * تولد «ویلْبِر رایْتْ» یکی از مخترعان هواپیمای موتوردار (1868م)

* تولد «پول فور» شاعر و نویسنده برجسته فرانسوی (1872م)

* مرگ خانم «مارگارت گِرْتْرود بل» ادیب و مستشرق انگلیسی (1926م)

* انفجار هتل «ملک داود» در بیت‏المقدس توسط صهیونیست ‏ها (1946 م)

* روز ملی و استقلال «سائوتومه و پرنسیپ» از استعمار پرتغال (1975م)

* روز ملی و استقلال «کریباتی» از استعمار انگلستان (1979م)