26  خرداد 1394 -  28  شعبان 1436
  16 ژوئن 2015

*  26 خرداد در  گذر تاریخ

*  تشکیل «مجلس عالی»
در تهران و عزل محمد علی شاه
 از سلطنت (1288 ش)
اشاره:
پس از فتح تهران به دست مجاهدان و پناهنده شدن محمد علی شاه قاجار به سفارت روسیه، در روز بیست و پنجم خردادماه 1288ش برابر با بیست و هفتم جمادی‏الثانی 1327 ق،
همه گروه‏های مردم تهران برای دیدار و عرض تبریک به سرداران فاتح تهران، به
جانب آنان شتافتند.
سپس اجتماعی باشکوه با حضور پانصد تن از نمایندگان مجلس، مجاهدان و شخصیت‏های برجسته تشکیل شد که نام «مجلس عالی» گرفت و در همان جا تصمیمات مهمّی اتخاذ شد. براین اساس، محمد علی شاه از
سلطنت خلع و فرزند خردسالش به نام احمد شاه در دوازده سالگی به سلطنت انتخاب شد.
همچنین مقرر گردید تا هنگام بلوغ وی، علیرضا خان عضدالمُلک به عنوان نیابتِ سلطنت، وظائف او را به عهده گیرد. در این جلسه، چون هیئت وزیران تشکیل نشده بود، هیئتی به جای آن مأمور رسیدگی به
 امور کشور گردید.

* رحلت عالم مجاهد
و فقیه جلیل آیت الله «سیدمصطفی مجتهد کاشانی» (1298ش)
اشاره:
آیت‏ الله سیدمصطفی بن سیدحسین مجتهد کاشانی نجفی، فرزند آیت الله سید ابوالقاسم کاشانی، رهبر مذهبی نهضت ملی شدن صنعت نفت، در حدود سال 1230ش (1267ق) در کاشان به دنیا آمد. وی پس از گذراندن مقدمات ابتدایی، در حوزه درس پدرش قرار گرفت و فقه و اصول و معقول و منقول و ریاضیات را فرا گرفت. سیدمصطفی کاشانی سپس راهی اصفهان شد و از محضر عالم بزرگ، شیخ محمدتقی رازی تهرانی اصفهانی معروف به صاحب حاشیه معالم بهره گرفت تا به درجه رفیع اجتهاد رسید. وی در بیست و پنج سالگی در حالی که جامع علوم و ماهر در فقه، اصول، تفسیر و حکمت و ریاضی بود راهی تهران گردید و پس از فوت پدر عالمش، چندین سال ریاست علمی و مرجعیت مذهبی مردم را برعهده گرفت.  آیت الله سید مصطفی کاشانی در سال 1274ش، پس از سفر حج، ساکن نجف اشرف شد و با ایجاد حوزه درسی خویش، در شمار علمای بزرگ آن سامان قرار گرفت. این عالم مجاهد در جریان اشغال عراق توسط انگلستان در بحبوحه جنگ جهانی اول، به همراه علمای بزرگ دیگر، قیام مردمی ضد استعمار انگلیس را اداره و رهبری کرد و در این راه، جانفشانی‏های فراوانی از خود نشان داد. این عالم سترگ از آن پس ساکن کاظمین گردید و تا پایان عمر در آن شهر مسکن گزید.   آیت الله سید مصطفی کاشانی سرانجام پس از عمری سرشار از خدمت علمی و مجاهده، در 25 خرداد 1298ش برابر با اواسط رمضان 1337ق در 68 سالگی در کاظمین بدرود حیات گفت و در همان‏جا به خاک سپرده شد.

* تصرف قزاق‏خانه رشت توسط انقلابیون جنگل (1299ش)
اشاره:
چند روز پس از اعلان جمهوری در گیلان، انقلابیون جنگل از نیروهای قزاق رشت خواستند یا به نیروهای انگلیسی مستقر در ایران حمله کنند یا با تحویل سلاح خود، به شهرهای خویش بازگردند. اما نیروهای قزاق چون خود را تحت فرمان حکومت مرکزی می‏دانستند این امر را منوط به اجازه مرکز کردند. بنابراین چون مذاکرات انقلابیون و قزّاقان به بن بست رسید، جنگلی‏ها تصمیم به تسخیر قزاق خانه رشت گرفتند.
 از این رو از بامداد بیست و پنجم خرداد 1299 ش، نبرد سختی بین دو طرف درگرفت و تلفات زیادی وارد آمد. در نهایت پس از به توپ بستن قزاق‏خانه توسط جنگلی‏ها، نیروهای قزّاق تسلیم شدند.
ولی به دستور میرزا کوچک خان جنگلی، اسیران، آزاد شد و به شهرهای خود بازگشتند. فتح قزاق خانه، هر چند موقعیت جنگلی‏ها را در این منطقه افزایش داد ولی دولت مرکزی از این مسئله به راحتی نگذشت و تا سرکوبی کامل نهضت جنگل پیش رفت تا این که به شهادت میرزا کوچک خان جنگلی و پایان قیام جنگل انجامید

* برگزاری اجلاس بین ‏المجالس اسلامی در تهران (1378ش)
اشاره:
اولین اجلاس بین المجالس کشورهای اسلامی، به منظور تأسیس اتحادیه مجالس کشورهای اسلامی با پیام  آیت الله العظمی
امام خامنه‏ای و سخنان حجت‏الاسلام سید محمد خاتمی، رئیس جمهور، و با حضور رؤسا و هیئت‏های پارلمانی بلندپایه حدود پنجاه کشور اسلامی در محل سالن اجلاس سران کنفرانس اسلامی در تهران آغاز به کار کرد. در این اجلاس سه روزه، سازمان مجالس کشورهای اسلامی تأسیس گردید.
در این اجلاس، ایران به ریاست سازمان مجالس کشورهای اسلامی انتخاب شد و یکی از مهم‏ترین کارهای این سازمان، ارتباط مجالس کشورهای مسلمان با یکدیگر عنوان گردید. در این اجلاس، اساسنامه اتحادیه تصویب شد و جمهوری اسلامی ایران به مدت 2 سال به ریاست آن دست یافت.
 این کنفرانس هر دو سال یکبار در
 یکی از کشورهای عضو تشکیل جلسه خواهد داد. شورای کنفرانس، کمیته اجرایی و دبیرخانه، سه نهاد این اتحادیه می‏باشد که دبیرخانه آن در تهران واقع است.

* گشایش موزه تماشاگه زمان
در تهران( سال ١٣٧٨)

* 28  شعبان در  گذر تاریخ

* درگذشت «ابن حاجب»
محدث و مورخ مسلمان(630 ق)
اشاره:
ابن حاجب در سال 593 ق در دمشق به دنیا آمد و برای بهره‏گیری از دانش محدثان عصر خود، به شهرها و نقاط مختلف سفر کرد. ابن حاجب در علم حدیث، سرآمد علمای عصر خود بود، که تالیفاتی از وی به جای مانده است.

* رحلت عالم فرزانه «ملاحسینقلی همدانی»
 استاد بزرگ اخلاق(1311 ق)
اشاره:
آخوند ملاحسینقلی همدانی عارف والاقدر، فقیه و حکیم فرزانه و از بزرگ‏ترین استادان عرفان و اخلاق، در سال 1239 قمری در روستای «شوند» در «جزین» همدان متولد گردید.
 از استادان وی می‏توان به شیخ عبدالحسین تهرانی (شیخ العراقین)، شیخ مرتضی انصاری و آقاسیدعلی شوشتری و از شاگردان دانشمند او می‏توان به شیخ محمد بهاری،
 سید احمد کربلایی، شیخ موسی شراره، سیدمهدی حکیم، میرزا جواد آقا ملکی تبریزی و سید جمال‏الدین اسدآبادی اشاره نمود.
به گفته‏ی استاد شهید مطهری، حوزه‏ی تعلیم و تربیت آخوند همدانی، بیشتر حوزه‏ی تربیت بود تا تعلیم.مدفن این سالک راه حق در کربلا واقع گردیده است.

* آغاز سلطنت «احمدشاه»
آخرین پادشاه قاجار(1332 ق)
اشاره:
پس از محمد علی شاه قاجار، پسرش احمدشاه در 27 جمادی الثانی 1327 ق در دوازده سالگی به پادشاهی برگزیده شد. چون احمدشاه کودکی بیش نبود، کارها به دست هیئت مدیره‏ای افتاد که زمام امور را تا تشکیل مجلس تازه، در کف خود گرفت.
 در این میان ابوالقاسم خان ملقب به ناصرالملک، نیابت سلطنت یافت و تا شعبان 1332 ق در این مقام بود و از آن پس، چون احمدشاه به سن قانونی رسیده بود، به طور رسمی، پادشاه ایران گردید.

* 16 ژوئن
در  گذر تاریخ

* پذیرش دین مسیح(ع) توسط امپراتور روم و پایان کشتار 300 ساله مسیحیان (313 م)
* کشف سرزمین آرژانتین توسط دریانوردان اسپانیا (1515م)

* پرواز «والنتینا ترشکوا» نخستین زن کیهان‏نورد
 به فضا (1963م)

* آغاز بمباران هوایی شهرهای ژاپن توسط امریکا در جریان
جنگ جهانی دوم (1944م)

* آغاز قیام «سووتو»
علیه نژادپرستان
آفریقای جنوبی (1976م)