480 سال پيش در روز 25 اوت سال 1530 ميلادي ايوان پسر گراندوك مسكو متولد شد.او بعدها با نام ايوان چهارم به تخت سلطنت روسيه نشست و در جريان سلطنتش به دليل صدور احكام خوفناك به «ايوان مخوف» شهرت يافت.
ايوان 3 ساله بود كه پس از مرگ پدرش گراندوك مسكو شد و در روز 16 ژانويه سال 1547 ميلادي در سن 16 سالگي با لقب تزار حكومت بر شاهزاده نشين مسكو و قلمروي آن روزگار روسيه را دست گرفت. ايوان هنگام آغاز سلطنت عنوان گراندوك به تزار تغيير داد.
تزار واژه تغيير يافته سزار است كه در زبان آلماني نيز كايزر «قيصر» ناميده مي شود. روس ها قبلا امپراتور بيزانس و خان تاتار را با اين نام مي ناميدند.
ايوان چهارم خود را جانشين امپراتورهاي بيزانس «قسطنطنيه» مي دانست كه يك قرن قبل از اين تاريخ امپراتوري آنها توسط عثماني ها منقرض شده بود.
او با اتكا به مردم و طبقه اشراف كه هنوز يك طبقه كوچك محسوب مي شد ، بويارها اربابان زمين دار بزرگ را مطيع كرد.
او مي خواست كشورش را از زير سايه اشغال مغول ها كه موجب عقب ماندگي روسيه شده بود بيرون آورده و به سطح كشورهاي غربي برساند.
ايوان چهارم پس از نبردهاي بي وقفه با تاتارها كه در پيرامون ولگا ، غازان و آستراخان مستقر بودند ، آنها را شكست داد.
او با شكست دادن اعقاب دوردست مغول ها دروازه هاي سيبري بزرگ را گشود.
پس از شكست خان مغول سيبري دهقانان روسي دست به مهاجرت به سيبري زدند.
با اين حال ، ايوان چهارم از خان تاتار كريمه شكست سختي خورد و خان تاتار كريمه بي وقفه قلمروي او و حتي شهر مسكو را مورد تهديد قرار مي داد.
ايوان چهارم در تلاش هايش براي گشودن دروازه هاي غرب و درياي بالتيك به روي روسيه نيز با ناكامي مواجه شد.
ايوان چهارم در سنين سالخوردگي براي مقابله با تهديدهاي داخلي و خارجي به خود قدرت نامحدودي را براي اعمال نظر به روي زمين هاي ثروتمندان روسيه قديم داد.
او بويارها را از ميان برداشت و 12 هزار خانواده اشراف زمين دار را از زمين هايشان بيرون راند و اموالشان را مصادره كرد.
ايوان چهارم كه به دليل سركوب لقب ايوان «مخوف» را يافته بود براي مطيع كردن دهقان هاي روسي آزادي رفت و آمد آنها را محدود كرد نظام رعيتي را پايه گذاري نمود و به اين ترتيب طبقه روستايي روس تبديل به رعيت برده شدند.
او پس از كشتار هزاران بويار دستور داد اهالي شهر نووگورد در شمال مسكو كه شورش كرده بودند را در رودخانه غرق كنند.
جنون مرگبار ايوان چهارم تا جايي پيش رفت كه پسر بزرگش را به ضرب چوبدستي كشت.
سرانجام ايوان مخوف در سن 55 سالگي در روز 18 مارس سال 1584 ميلادي درگذشت و در پي مرگش روسيه براي چندين دهه دچار آشوب ها و هرج و مرج گرديد.
به اين ترتيب ، در روز 25 اوت سال 1530 ميلادي ايوان پسر گراندوك مسكو متولد شد.
ايوان چهارم در سن 16 سالگي در شهر مسكو به تخت سلطنت روسيه نشست و خود را تزار ناميد.
لقب تزار تا سرنگوني خاندان رومانف عنوان امپراتوران روسيه بود.
ايوان كه در دوران جواني محبوب مردم روسيه بود در دوران سالمندي به دليل سركوب و قتل بي رحمانه رعايايش لقب ايوان «مخوف» را يافت و نام خود را با اين لقب در تاريخ ثبت كرد.

بهرام افتخاري
جام جم